«Σήμερον σωτηρία» και «Αναστάς εκ του μνήματος»

Lampadarios

Καλαφάτης Θανάσης
Κ. Καλπακίδη, αφού το πάμε αντιφωνικά, σας απαντώ στις παραπάνω θέσεις σας:
1ον. Επαναλαμβάνω οτι δεν συγχέω τους ήχους και τα γένη. Σχετικά με τον ήχο και τα σχετικά του "Κατεπλάγη Ιωσήφ", μου είναι γνωστά απο 7 χρονών, όταν έκανα τα σχετικά λάθη. Απλά ήθελα να πω οτι το ίδιο τροπάριο (γενικός ο όρος) ψάλλεται με δύο τρόπους.
2ον.Σχετικά με το "Σήμερον Σωτηρία" δεν έχω αμφιβολίες οτι είναι σε ήχο δ΄, όσο για τον Ρήγα (τον οποίο υποθέτω οτι είχε υπόψη του ο κ. Φουντούλης), αν μπορείτε επισυνάψετε παρακαλώ το σχετικό απόσπασμα να το έχω υπόψη μου κι εγώ.
3ον.Σχετικά με το Συλλειτουργικό εγώ άλλα γνωρίζω:
- Απο τον πρόλογο του Καθηγουμένου Αρχ. Αιμιλιανού (σελ.στ΄,ζ΄) : "...η παρούσα έκδοσις...ετέθη υπο την ειδήμονα και σοφήν κρίσιν του διαπρεπούς λειτουργιολόγου καθηγητού του ΑΠΘ... κ. Ιωάννου Φουντούλη, προς ον ... εκφράζομεν τας... διαπύρους ευχαριστίας μας και δια την ... πληρεστέραν και παραδοσιακοτέραν απάρτισιν του "Συλλειτουργικού" {κι όχι την... αγιορειτικοτέραν απάρτισιν όπως υποστηρίζετε}
-Απο το εισαγωγικό σημείωμα του κ. Φουντούλη (σελ.ιε΄): "Ούτω μετα πολλής επιμελείας και προσοχής καταρτισθέν...κτλ"
4ον.Σχετικά με το "Μορφήν αναλλοιώτως" να το ψάλλεται και σε βαρύ επτάφωνο αμα θέλετε. Μόνο που με τέτοιου είδους αλλαγές θα το κάνετε "Μορφήν ... αλλοιώτως". Πάντως αν ακόμα επιμένετε μπορώ να σας το τονίσω σε γ΄ ήχο εγώ ως υπέρμαχος της οκταηχίας σε τέτοια θέματα και ως εκ τούτου εξωπαραδοσιακός (όπως άλλωστε και ο Π. Λαμπαδάριος αφού έκανε σε οκτώ ήχους το "Σήμερον Σωτηρία" ο μπαγάσας).:D:p:D:p:D:p:D:p:eek::cool:
 

vagelis

Antonia Xristoforaki Linardaki.
Κύριε Λιναρδάκη χαίρε.
Κατ΄αρχήν να σας ευχαριστήσω για όλα όσα μας προσφέρετε, και ιδιαίτερα για το βιβλίο του κ. Ουνούφριου Σώχου, το οποίο είναι εξαιρετικό, και συμπληρώνει την υπάρχουσα βιβλιογραφία για την φωνητική.
Επισυνάπτω σε αρχείο Word την σελίδα 15 από την Παρακλητική εκδόσεως Φώς, στο μέσον της δεύτερης στήλης της οποίας γίνεται η σχετική μνεία, και στην δεύτερη σελίδα, το μουσικό κείμενο όπως το έχει γραμμένο στην Παρακλητική καθημερινών ο Μακαριστός Γέρων Δοσίθεος ο Κατουνακιώτης.
Και πάλιν σας ευχαριστώ για όλα.

Κιαμηλίδης Βασίλειος, Βέροια, 6/01/2008

Και εγω ευχαριστω . Να εισαι καλα .
 

V_Zacharis

Παλαιό Μέλος
3ον.Σχετικά με το Συλλειτουργικό εγώ άλλα γνωρίζω:
- Απο τον πρόλογο του Καθηγουμένου Αρχ. Αιμιλιανού (σελ.στ΄,ζ΄) : "...η παρούσα έκδοσις...ετέθη υπο την ειδήμονα και σοφήν κρίσιν του διαπρεπούς λειτουργιολόγου καθηγητού του ΑΠΘ... κ. Ιωάννου Φουντούλη, προς ον ... εκφράζομεν τας... διαπύρους ευχαριστίας μας και δια την ... πληρεστέραν και παραδοσιακοτέραν απάρτισιν του "Συλλειτουργικού" {κι όχι την... αγιορειτικοτέραν απάρτισιν όπως υποστηρίζετε}
-Απο το εισαγωγικό σημείωμα του κ. Φουντούλη (σελ.ιε΄): "Ούτω μετα πολλής επιμελείας και προσοχής καταρτισθέν...κτλ"
Και έχεις και δίκιο...

Πιστεύω ότι ήταν λάθος του Φουντούλη να γράψει ότι επιμελήθηκε την έκδοση, εφ όσον με πολλά από αυτά που γράφονται μέσα έχει διαφωνήσει παλαιότερα μέσω των γραπτών του! Αν όντως την επιμελήθηκε όμως, (που δεν το νομίζω-υποθέτω πως απλά την προλόγισε και τις έριξε μια ματιά και συναίνεσε να βγει) απλά ήταν λάθος του.

Προσέχουμε για να έχουμε. Κι αν δεν συμφωνούμε δεν βάζουμε την υπογραφή μας...

Αλλά όπως και να είναι είτε πράγματι συμφωνούσε ο Φουντούλης είτε απλά συναίνεσε στην έκδοση, έχει λάθη.
 
Ο οικονόμος Γεώργιος Ρήγας αναφέρει ότι δύο είναι τα αναστάσιμα τροπάρια στα οποία λήγει ο Όρθρος των Κυριακών-ποιήματα Ιωάννου Δαμασκηνού: το "Σήμερον σωτήρια.." και το "Αναστάς εκ του μνήμνατος..".
Κατά το τυπικό της Μονής του Αγίου Σάββα εναλλάσοταν κάθε Κυριακή(κεφ.β').Σε παλαιότερες όμως εκδόσεις του Μ.Ευχολογίου ορίζεται το μέν δεύτερο τροπάριο για τους Α',Δ',πλ Β',πλΔ' ήχους και το πρώτο για τους υπολοίπους.
Στα βιβλία όμως της Παρακλητικής όπως και στα Μ.Ωρολόγια το πρώτο ορίζεται για τους κυρίους και το δεύτερο για τους πλαγίους..Τελικά αυτό επικράτησε!!
Σύμφωνα με τα ίδια βιβλία το "Σήμερον σωτηρία.." ψάλλεται πάντοτε σε ήχο Δ'.Για το "Αναστάς εκ του μνήματος." κάποιες εκδόσεις της Παρακλητικής και του Ωρολογίου ορίζουν να ψάλλεται σε ήχο πλΔ' ενώ σε άλλλες(Παρακλητική του εν Βενετία τυπογραφείου του Αγίου Γεωργίου) σε ήχο Β'..
Το σωστό είναι σε Β' καθόσον απαντάται και ως αναστάσιμο κάθισμα του Β'ήχου
(Πεντηκοστάριο,Τετάρτη μετά την Κυριακή των Μυροφόρων,στον 'Ορθρο)
καθώς και στο Τριώδιο(Τετάρτη της γ' εβδομάδος των νηστειών,στον Όρθρο,κάθισμα της γ' στιχολογίας).
Το ίδιο ορίζεται και για το "Υπερευλογημένη υπάρχεις.." Είναι Κάθισμα του Β' ήχου και άρα ψάλλεται σε αυτόν τον ήχο και όχι στον ήχο του Εωθινού ή Δοξαστικού.
 

Lampadarios

Καλαφάτης Θανάσης
Λοιπόν, ας δεχτούμε και τον Β΄ήχο ως μια πιθανότητα. Αλλά πάλι το ποσοστό είναι 50% εναντι του πλ. Δ (μην πούμε και λιγότερο).
Και πάλι όμως το "σωστό" είναι πολύ υποκειμενικό. Η παράδοση μας διδάσκει τελικά 3 εκδοχές:
α)Β΄ ήχος
β)ΠΛ. Δ ήχος
γ)εναλλαγή στους πλαγίους ήχους (προκύπτει απο την οκτάηχη μελοποίηση του
"Σήμερον Σωτηρία" Π. Λαμπαδαρίου).
Τί άλλο να πώ;
Πάντως αν θέλετε τη γνώμη μου, μάλλον θα συνεχίσω να υιοθετώ τον πλ. Δ΄ καθότι και πλάγιος σε πλάγιες Κυριακές.
Υπόσχομαι όμως να το ερευνήσω περαιτέρω και σε χειρόγραφα το καλοκαίρι.

ΥΓ. Σχετικά με τα λάθη του Συλλειτουργικού κ. Βασίλη και γενικά λάθη κειμένων κτλ είμαι ειλικρινά διατεθημένος να το συζητήσουμε για να προσέχουμε περισσότερο. Ας ανοιχτεί ένα καινούριο θέμα αν θέλετε που να συμπληρώνει καθενας παρατηρήσεις ώστε να αλληλοβοηθούμαστε...
 

Lampadarios

Καλαφάτης Θανάσης
Τελικά καταλήξαμε στο οτι αυτό είναι απλά μια γνώμη. Εγώ την υποστηρίζω και μάλιστα και στο "Αναστάς εκ του μνήματος" αλλά όπως φαίνεται έχουν κι άλλοι μερίδιο της αλήθειας... Δεν πιστεύω να παρεξηγήθηκε κανένας...;)
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Σήμερα μέ συγκίνηση θυμήθηκα ἕνα Κεφαλλονίτη συνταξιοῦχο ἱερέα πού ἐρχόταν στό ἱερό τίς Κυριακές νά ἐκκλησιασθεῖ (τώρα πιά δέν μπορεῖ νά βγεῖ ἀπό τό σπίτι του) κι ὅταν ἄκουγε τό «Ἀναστάς ἐκ τοῦ μνήματος» τό σιγόψελνε κι αὐτός «ἀπ᾿ ἔξω» καί δάκρυζε.
Μνημονεύω τῆς καταγωγῆς του γιά νά ἐπισημάνω τό πόσα γνώριζαν οἱ παλαιοί, καί ἰδιαίτερα οἱ ἐπτανήσιοι, ἀπ᾿ ὅτι ἔχω διαπιστώσει.
Τό «Ἀναστάς ἐκ τοῦ μνήματος» δέν εἶναι πολλά χρόνια πού ἀναβίωσε στίς ἐνορίες. Κι ὅμως αὐτός τό ἤξερε «ἀπ᾿ ἔξω», ἀπό τήν πατρίδα του προφανῶς· ἀπό μικρό παιδάκι· γι᾿ αὐτό δάκρυζε.

Καί ἐπιβεβαιώνεται ἡ πληροφορία μου (τό εἶχα διαβάσει καί στό διαδίκτυο, ἀλλά δέν τό βρίσκω τώρα) ὅτι τό «κεφαλλονίτικος παπᾶς διαβάζει μέ σοφία, τά δώδεκα εὐαγγέλια τά βγάζει δεκατρία» δέν εἶναι κοροϊδία, ἀλλά σοφή πραγματικότητα!
Πρόκειται περί τῆς τάξεως τοῦ «ἀρχαίου τυπικοῦ», πρό τῆς καταρτίσεως τῶν Τ.Κ. καί Τ.Μ.Ε. καί πρό τῆς ἀλλαγῆς τοῦ ἡμερολογίου, ὅταν τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἔπεσε κάποια χρονιά τήν Μ. Παρασκευή, τότε τό δέκατο τρίτο εὐαγγέλιο ἦταν τό εὐαγγέλιο τοῦ ὄρθρου τῆς ἑορτῆς, πού μαζί μέ τά δώδεκα τοῦ ὄρθρου τῆς Μ. Παρασκευῆς, γίνονται δεκατρία!
Ἔτσι, οἱ διακρινόμενοι γιά τίς «πλᾶκες»τους καί ἐφευρετικοί στά ἀστεῖα, Κεφαλλονῖτες, βρῆκαν τήν εὐκαιρία, μέ καντάδα, νά ἐκφράσουν τό, γι᾿ αὐτούς, ἀστεῖο γεγονός ἤ νά κυριολεκτήσουν, ὅτι ὁ παπᾶς ὄντως ξέρει νά «διαβάζει μέ σοφία», ξέρει νά διαβάζει τό τυπικό. Γιατί τότε δέν εἶχαν τήν πολυτέλεια τῶν «Διπτύχων» ἤ τῶν ἄλλων «Ἡμερολογίων».
 

Μιχάλης Τζωρτζής

Παλαιό Μέλος
Μια συζήτηση ανασύρεται από τα παλιά..........

Επιπρόσθετα στα πιο πάνω μηνύματα, στις εκδόσεις της Οκτωήχου του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, η πρώτη εκδοθείσα υπό του Ελληνικού Τυπογραφείου του Αγίου Γεωργίου στη Βενετία το 1864 και η δεύτερη υπό του Ελληνικού Τυπογραφείου "Ο Φοίνιξ" το 1883 επίσης στη Βενετία, είναι αξιοσημείωτη η διαφοροποίηση στους ήχους στους οποίους ψάλλεται το τροπάριο "Αναστάς εκ του μνήματος" μετά τη δοξολογία. Δεν γνωρίζουμε την προϊστορία, ίσως κάτι που διαφεύγει να συνδέει τις δύο εκδόσεις, αλλά είναι πανομοιότυπες με μικρές διαφοροποιήσεις όπως την εν λόγω. Πάντως, οι δύο εκδόσεις συμφωνούν στο οτι στους κύριους ήχους ψάλλεται το "Σήμερον σωτηρία" και στους πλάγιους το "Αναστάς εκ του μνήματος", όπως επίσης και στον ήχο στον οποίο ψάλλεται το πρώτο.
 

Attachments

  • Οκτώηχος Ιω. Δαμασκηνού 1864.doc
    447 KB · Views: 165
  • Οκτώηχος Ιω. Δαμασκηνού 1883.doc
    382.5 KB · Views: 133

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
π. Μάξιμος;8195 said:
Τό «Ἀναστάς ἐκ τοῦ μνήματος» δέν εἶναι πολλά χρόνια πού ἀναβίωσε στίς ἐνορίες. Κι ὅμως αὐτός τό ἤξερε «ἀπ᾿ ἔξω»,
ἀπό τήν πατρίδα του προφανῶς· ἀπό μικρό παιδάκι· γι᾿ αὐτό δάκρυζε.


Τελικά πολλές φορές διασώζεται μια αρχαία πράξη.
Η εναλλαγή των αναστασιμων αυτών τροπαρίων στο τέλος του όρθρου έπαυσε άραγε να μνημονεύεται στα Πατριαρχικά Τυπικά λόγω της "μελοποίησης" του τροπαρίου εις 8 ήχους από τον Πέτρο Λαμπαδάριο;
Πολύ πιθανόν.
Δεν βρίσκω πάντως κάποιον πρακτικό λόγο για αυτήν την προτίμηση.
Ίσως πάλι καταγράφεται απλά μια συνήθεια που έμεινε στον Πατριαρχικό Ναό και πέρασαν στα πατριαρχικά Τυπικά.
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Τελικά πολλές φορές διασώζεται μια αρχαία πράξη.
Η εναλλαγή των αναστασιμων αυτών τροπαρίων στο τέλος του όρθρου έπαυσε άραγε να μνημονεύεται στα Πατριαρχικά Τυπικά λόγω της "μελοποίησης" του τροπαρίου εις 8 ήχους από τον Πέτρο Λαμπαδάριο;
Πολύ πιθανόν.
Δεν βρίσκω πάντως κάποιον πρακτικό λόγο για αυτήν την προτίμηση.
Ίσως πάλι καταγράφεται απλά μια συνήθεια που έμεινε στον Πατριαρχικό Ναό και πέρασα στα πατριαρχικά Τυπικά.
Πάρα πολύ ὀρθά ὅσα ἔχουν γραφτεῖ σ᾿ αὐτό τό θέμα, καί γιά τήν χρήση καί γιά τούς ἤχους τῶν δύο αὐτῶν τροπαρίων.
Ἡ χρήση ξεκινάει ἀπό τόν ᾀσματικό ὄρθρο, ὅπου τά δύο αὐτά τροπάρια ἐνηλλάσοντο Κυριακή παρα-Κυριακή ψαλλόμενα ὑπό τῶν χορῶν τῶν ἱερέων καί τῶν ψαλτῶν ἀπό στίχου καί ὡς περισσή μετά τήν δοξολογία, προαναγγέλλοντα τήν ἀνάγνωση τοῦ ἀναστασίμου ἑωθινοῦ εὐαγγελίου, ὑποδεχόμενα, τρόπον τινα, τόν Ἀναστάντα Κύριο.
Τό ἐναλλάξ ἤδη ἀπαντᾶται στίς πρῶτες μαρτυρίες καί στό μοναχικό τυπικό, τό ὁποῖον κατόπιν, πρός ἀποφυγήν προφανῶς μπερδέματος, ἔγινε τό μέν στούς κυρίους, τό δέ στούς πλαγίους ἤχους.
Τελικά, ἴσως τό συνεχιζόμενο μπέρδεμα ἀπροετοίμαστων καί ἡμιμαθῶν (σέ ἐπίπεδο τυπικοῦ) καί ἡ τάση γιά «πιό εὔκολα πράγματα» πού νά μήν μᾶς ταλαιπωροῦν καί μᾶς μπερδέουν, γενίκευσε τό Σήμερον σωτηρία, μέ τίς συνέπειες πού γράφεις.

Σήμερα, πού εὐτυχῶς τά Δίπτυχα μᾶς τό ὑπενθυμίζουν καί εὐαισθησία καλλιεργεῖται σέ θέματα προετοιμασίας γιά τήν ὀρθή διεξαγωγή τῶν ἀκολουθιῶν, εἶναι πολύ ὡραῖο νά τηρεῖται αὐτή ἡ παλαιά, ἀλλά καί συγχρόνως ἰσχύουσα τάξη, ὅπως ὁρίζεται στήν Παρακλητική καί ἄλλα λειτουργικά μας βιβλία, κυρίως δέ στό (νέο) Ἐγκόλπιον Ἀναγνώστου καί Ψάλτου.

 

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Σήμερα μέ συγκίνηση θυμήθηκα ἕνα Κεφαλλονίτη συνταξιοῦχο ἱερέα πού ἐρχόταν στό ἱερό τίς Κυριακές νά ἐκκλησιασθεῖ (τώρα πιά δέν μπορεῖ νά βγεῖ ἀπό τό σπίτι του) κι ὅταν ἄκουγε τό «Ἀναστάς ἐκ τοῦ μνήματος» τό σιγόψελνε κι αὐτός «ἀπ᾿ ἔξω» καί δάκρυζε.
Μνημονεύω τῆς καταγωγῆς του γιά νά ἐπισημάνω τό πόσα γνώριζαν οἱ παλαιοί, καί ἰδιαίτερα οἱ ἐπτανήσιοι, ἀπ᾿ ὅτι ἔχω διαπιστώσει.
Τό «Ἀναστάς ἐκ τοῦ μνήματος» δέν εἶναι πολλά χρόνια πού ἀναβίωσε στίς ἐνορίες. Κι ὅμως αὐτός τό ἤξερε «ἀπ᾿ ἔξω», ἀπό τήν πατρίδα του προφανῶς· ἀπό μικρό παιδάκι· γι᾿ αὐτό δάκρυζε.

Καί ἐπιβεβαιώνεται ἡ πληροφορία μου (τό εἶχα διαβάσει καί στό διαδίκτυο, ἀλλά δέν τό βρίσκω τώρα) ὅτι τό «κεφαλλονίτικος παπᾶς διαβάζει μέ σοφία, τά δώδεκα εὐαγγέλια τά βγάζει δεκατρία» δέν εἶναι κοροϊδία, ἀλλά σοφή πραγματικότητα!
Πρόκειται περί τῆς τάξεως τοῦ «ἀρχαίου τυπικοῦ», πρό τῆς καταρτίσεως τῶν Τ.Κ. καί Τ.Μ.Ε. καί πρό τῆς ἀλλαγῆς τοῦ ἡμερολογίου, ὅταν τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἔπεσε κάποια χρονιά τήν Μ. Παρασκευή, τότε τό δέκατο τρίτο εὐαγγέλιο ἦταν τό εὐαγγέλιο τοῦ ὄρθρου τῆς ἑορτῆς, πού μαζί μέ τά δώδεκα τοῦ ὄρθρου τῆς Μ. Παρασκευῆς, γίνονται δεκατρία!
Ἔτσι, οἱ διακρινόμενοι γιά τίς «πλᾶκες»τους καί ἐφευρετικοί στά ἀστεῖα, Κεφαλλονῖτες, βρῆκαν τήν εὐκαιρία, μέ καντάδα, νά ἐκφράσουν τό, γι᾿ αὐτούς, ἀστεῖο γεγονός ἤ νά κυριολεκτήσουν, ὅτι ὁ παπᾶς ὄντως ξέρει νά «διαβάζει μέ σοφία», ξέρει νά διαβάζει τό τυπικό. Γιατί τότε δέν εἶχαν τήν πολυτέλεια τῶν «Διπτύχων» ἤ τῶν ἄλλων «Ἡμερολογίων».

http://www.kefalonitis.com/index.php?categoryid=54&p2_articleid=197


Κεφαλονίτικος Παπάς
Διαβάζει με σοφία
Τα δώδεκα Ευαγγέλια
Τα βγάζει δεκατρία

Εξήγηση: Πολλοί πιστεύουν ότι το τετράστιχο αυτό (που έχει μελοποιηθεί κιόλας) δείχνει την αφέλεια ή την χαμηλή νοημοσύνη ενός Κεφαλονίτη ιερέα. Όμως στην πραγματικότητα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Ο συγκεκριμένος Παπάς ήταν μάλλον πανέξυπνος. Γνωρίζοντας ότι όλο το χωριό ήταν στην Εκκλησία και παρακολουθούσε την πολύωρη λειτουργία της Μεγάλης Πέμπτης ο Παπάς ήξερε ότι ήταν η πιο κατάλληλη ευκαιρία για κλοπή κατσικιών και αρνιών. Ίσως γίνεται ευνόητο ότι ο Παπάς ήταν αρχηγός της σπείρας κατσικοκλεφτών σε μια περίοδο φτώχιας. Το σχέδιο ήταν μόλις τα παλικάρια του Παπά τελείωναν τη δουλεία τους να εμφανιστούν στην Εκκλησία δείχνοντας του ότι όλα πήγαν κατ?ευχήν, και ότι μπορούσε να ολοκληρώσει την λειτουργία. Ο κόσμος έτσι θα πήγαινε στο σπίτι του και κανείς δεν θα έβλεπε τα παλικάρια του Παπά εν δράσει. Όμως τα παλικάρια του Παπά αργούσαν να εμφανιστούν στην Εκκλησία, και ο Παπάς για να τους δώσει επιπλέον χρόνο να τελέσουν το έργο τους αποφάσισε να διαβάσει ένα ακόμη Ευαγγέλιο το οποίο όμως είχε διαβάσει και πριν. Ο Παπάς λοιπόν «δημιούργησε» ένα επιπλέον Ευαγγέλιο όχι κατά λάθος αλλά για να δώσει λίγο ακόμα χρόνο στα παλικάρια του. Το τετράστιχο αυτό έχει πλέον γίνει σήμα κατατεθέν του Κεφαλονίτη.
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Τελικά πολλές φορές διασώζεται μια αρχαία πράξη.
Η εναλλαγή των αναστασιμων αυτών τροπαρίων στο τέλος του όρθρου έπαυσε άραγε να μνημονεύεται στα Πατριαρχικά Τυπικά λόγω της "μελοποίησης" του τροπαρίου εις 8 ήχους από τον Πέτρο Λαμπαδάριο;
Πολύ πιθανόν.
Δεν βρίσκω πάντως κάποιον πρακτικό λόγο για αυτήν την προτίμηση.
Ίσως πάλι καταγράφεται απλά μια συνήθεια που έμεινε στον Πατριαρχικό Ναό και πέρασαν στα πατριαρχικά Τυπικά.
Κάνω πάλι μιά παράθεση στό μήνυμά σου, τονίζοντας τίς λέξεις «Πατριαρχικά Τυπικά».
Τελικά στή β΄ (Πατριαρχική) ἔκδοση τοῦ Τυπικοῦ τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ὑπό τοῦ Πρωτοψάλτου Κωνσταντίνου τοῦ Βυζαντίου (ΤΚΠ) τό 1851 στήν μετά τόν πρόλογον διάταξη «Περί τῶν Κυριακῶν» προβλέπεται καί τό Ἀναστάς ἐκ τοῦ μνήματος.
Ἄρα κατά τήν ἐποχήν τοῦ Κωνσταντίνου Πρωτοψάλτου (+ 30-6-1862) ἐψάλλετο στόν Πατριαρχικό Ναό καί τό Ἀναστάς ἐκ τοῦ μνήματος.

Ἐπίσης ἡ ἴδια διάταξη προβλέπεται καί στήν μή πατριαρχική ἔκδοση τοῦ 1868, ἔχει ἀφαιρεθεῖ δέ στήν ἐπίσης μή πατριαρχική ἔκδοση τοῦ 1881, ἐπτά χρόνια πρίν ἀπό τήν τρίτη ἔκδοση τοῦ Τυπικοῦ τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ὑπό τοῦ Πρωτοψάλτου Γεωργίου Βιολάκη (ΤΜΕ), ὅπου πλέον δέν ἀναφέρεται τό Ἀναστάς ἐκ τοῦ μνήματος.
Τήν πληροφορία γιά τήν ἔκδοση τοῦ 1851 τήν λαμβάνω ἀπό τήν διδακτορική διατριβή τοῦ π. Κ. Τερζοπούλου, ἐνῶ βλέπω μέ τά μάτια μου αὐτή τή διάταξη ἀπό τήν ὑπό τῆς Ἱ. Σ. τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἐν Ἀθήναις ἔκδοση τοῦ 1885, πού ἔχω καί πού εἶναι ἀκριβής ἀνατύπωση [«ἐκδίδοται ἀπαραλλάκτως»] τῆς ἐκδόσεως τοῦ 1851.

Σημ.: Τίς ἐκδόσεις τοῦ ΤΚΠ δεῖτε σ᾿ αὐτό τό θέμα.


 
Last edited:
[στή β΄ (Πατριαρχική) ἔκδοση τοῦ Τυπικοῦ τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ὑπό τοῦ Πρωτοψάλτου Κωνσταντίνου τοῦ Βυζαντίου (ΤΚΠ) τό 1851[/B] στήν μετά τόν πρόλογον διάταξη «Περί τῶν Κυριακῶν» προβλέπεται καί τό Ἀναστάς ἐκ τοῦ μνήματος.
Ἄρα κατά τήν ἐποχήν τοῦ Κωνσταντίνου Πρωτοψάλτου (+ 30-6-1862) ἐψάλλετο στόν Πατριαρχικό Ναό καί τό Ἀναστάς ἐκ τοῦ μνήματος.

Σεβαστέ πατέρα Μάξιμε χαίρε.
Στην πρώτη έκδοση του Τυπικού του Κωνσταντίνου(1838) δεν το γράφει αυτό.Συγκεκριμένα:"Δοξολογία μεγάλη.Τροπάριον,Σήμερον σωτηρία, και Απόλυσις".
Και στο Τυπικό του Βιολάκη "Περί του απολυτικίου του όρθρου της Κυριακής", αναφέρεται ότι ψέλνεται το "Σήμερον σωτηρία", στον ήχο της ημέρας μάλιστα που ψάλλεται ούτως ή άλλως και η δοξολογία.
Εν γένει συμφωνώ με τον κ.Λιναρδάκη.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Σεβαστέ πατέρα Μάξιμε χαίρε.
Στην πρώτη έκδοση του Τυπικού του Κωνσταντίνου(1838) δεν το γράφει αυτό.Συγκεκριμένα:"Δοξολογία μεγάλη.Τροπάριον,Σήμερον σωτηρία, και Απόλυσις".
Και στο Τυπικό του Βιολάκη "Περί του απολυτικίου του όρθρου της Κυριακής", αναφέρεται ότι ψέλνεται το "Σήμερον σωτηρία", στον ήχο της ημέρας μάλιστα που ψάλλεται ούτως ή άλλως και η δοξολογία.
Εν γένει συμφωνώ με τον κ.Λιναρδάκη.
Νά εἶσαι καλά Νικόλαε.
Σέ ποιές ἐκδόσεις τό γράφει τό λέω παραπάνω καί παραπέμπω σ᾿ αὐτές. Καί γιά τό ΤΜΕ τό γνωρίζουμε. Πολλοί τό θεωροῦμε ἰσχύουσα διάταξη ὡς ἀναφερομένη στήν Παρακλητική καί ἄλλα λειτουργικά βιβλία, ὅπως ὅλα ἔχουν ἐξηγηθεῖ στά προηγούμενα.

Μποροῦμε νά συμφωνοῦμε μέ ὅ,τι θέλουμε καί «ὡς δόξῃ τοῖς προεστῶσι»· κανένα πρόβλημα.


 

Firfiris

Κωστόπουλος Ευθύμιος
...καλά είναι να ¨ψάξουμε¨ όλοι μας και λίγο την παράδοση της εκκλησίας μας...

Άποψή μου είναι ότι το ΣΗΜΕΡΟΝ ΣΩΤΗΡΙΑ πρέπει να ψάλλεται στους τέσσερες κυρίους ήχους (Α,Β,Γ,Δ) και το ΑΝΑΣΤΑΣ ΕΚ ΤΟΥ ΜΝΗΜΑΤΟΣ στους άλλους τέσσερες πλαγίους τους.(ΠΛ.Α,ΠΛ.Β.ΒΑΡΥ,ΠΛ.Δ.)

Βρήκα στο αρχείο μου κάτι πολύ ενδιαφέρον και θυμήθηκα αυτό το θέμα.

Είναι από Παπαδική του ΙΕ΄ αιώνος νομίζω (δεν βρήκα λοιπά στοιχεία...) και αναφέρεται
στον ήχο που ψέλνεται το "Σήμερον σωτηρία" και το "Αναστάς εκ του μνήματος".

Ορίστε για όλους:

View attachment Σήμερον Σωτηρία - Αναστάς (ήχοι).bmp


Οι ήχοι είναι με την γνωστή τους σειρά.

Φαίνεται και ο πλ δ΄ εκ του Γα (τρίφωνη ανάβαση) που ακολουθεί την ιδέα του νανα ("22"), που ανέφερα και εδώ.
 

Doryforos

<Αραιός πελάτης>
Ευχαριστούμε για την ενδιαφέρουσα παράθεση του χειρόγραφου. Βέβαια θα ήταν ευχής έργον εάν κάποιος μπορούσε να το μεταγράψει σε πιο ευκολοδιάβαστη γραφή...
 

Doryforos

<Αραιός πελάτης>
Δεν το λέω με διάθεση συγκρητισμού, αλλά μήπως ο ήχος του "Αναστας εκ του μνηματος", δεν ήταν ούτε καθαρός β', ούτε καθαρός πλ.δ', αλλά ήταν πλ.δ' (κατά διαπασών) με θέσεις β' ήχου, όπως συνηθίζει ο πλ.δ';;
(βλ. π.χ.Πασαπνοάριο & σύντομους Αίνους πλ.δ', Αναστασιματάριο Π.Λ.-Ι.Π., 1890)
 
Top