[Ερώτηση] Στρογγύλοι και Περίπλεῳ. Απορία στον Χρύσανθο.

Υπάρχουν βεβαίως πολλά σημεία στον Χρύσανθο που θέλουν πολλή μελέτη και πολλή συζήτηση για να γίνουν κατανοητά.
Σε ένα σημείο όμως δεν καταλαβαίνω απολύτως τίποτα:
§ 148. Ἀπὸ τοὺς χρόνους ἄλλοι μὲν ὀνομάζονται Στρογγύλοι, ὅσοι ἐπιτρέχουσι περισσότερον ἀπὸ τὸ πρέπον· ἄλλοι δέ, Περίπλεῳ, ὅσοι ποιοῦσι τὴν βραδύτητα περισσότερον διὰ μέσου φθόγγων συνθέτων. (sic)
Αν υπάρχει κάποιος μπορεί να εξηγήσει τί είναι οι "Στρογγύλοι" και τί οι "Περίπλεῳ".
Ευχαριστώ πολύ.
 
Last edited by a moderator:
E

emakris

Guest
Ο Χρύσανθος αντιγράφει (και) εδώ τον Αριστείδη Κοϊντιλιανό. "Περίπλεῳ" είναι πληθυντικός του "περίπλεως", που σημαίνει γεμάτος, πλήρης. "Στρογγύλος" μεταξύ άλλων σημαίνει κοφτός, λακωνικός. Ο Κοϊντιλιανός εδώ δεν αναφέρεται στη χρονική αγωγή, αλλά στη ρυθμική διάρθρωση της μουσικής. Εάν έχεις λ.χ. ένα μέλος, όπου κάθε σημαδόφωνο φέρει τριπλή, τότε οι χρόνοι είναι "περίπλεῳ". Εάν, αντίθετα, έχεις συνέχεια τρίγοργα, οι χρόνοι (δηλ. ο κάθε φθόγγος του τριγόργου) είναι "στρογγύλοι".
Με τους ίδιους όρους χαρακτηρίζει ο Κοϊντιλιανός και το ρυθμό γενικότερα, ανάλογα με το αν κυριαρχούν οι "περίπλεῳ" ή οι "στρογγύλοι" χρόνοι, όπως φαίνεται από το παρακάτω απόσπασμα (το πρώτο μέρος της παραγράφου αναφέρεται στη χρονική αγωγή, το δεύτερο σε αυτό που μας ενδιαφέρει. "Ἐπίτροχος" είναι αυτός που λέει πολλά και γρήγορα):

Ἔτι τῶν ῥυθμῶν οἱ μὲν ταχυτέρας ποιούμενοι τὰς ἀγωγὰς θερμοί τέ εἰσι καὶ δραστήριοι, οἱ δὲ βραδείας καὶ ἀναβεβλημένας ἀνειμένοι τε καὶ ἡσυχαστικοί· ἔτι δὲ οἱ μὲν στρογγύλοι καὶ ἐπίτροχοι σφοδροί τε καὶ συνεστραμμένοι καὶ εἰς τὰς πράξεις παρακλητικοί, οἱ δὲ περίπλεῳ τῶν φθόγγων τὴν σύνθεσιν ἔχοντες ὕπτιοί τέ εἰσι καὶ πλαδαρώτεροι, οἱ δὲ μέσοι κεκραμένοι τε ἐξ ἀμφοῖν καὶ σύμμετροι τὴν κατάστασιν.
 
Ευχαριστώ πολύ κ. Μακρή. Αρχίζω να το καταλαβαίνω. Θα μπορούσατε να εντοπίσετε κάποιο παράδειγμα σε εκκλησιαστικό μέλος, ή πιστεύετε ότι ο Χρύσανθος απλά το αναφέρει γενικώς στο κεφ. περί ρυθμών;
 
E

emakris

Guest
...πιστεύετε ότι ο Χρύσανθος απλά το αναφέρει γενικώς στο κεφ. περί ρυθμών;

Ακριβώς αυτό. Είναι μια θεωρητική σύλληψη. Εξάλλου τα εκκλησιαστικά μέλη χρησιμοποιούν μάλλον τους "μέσους" ρυθμούς που λέει ο Κοϊντιλιανός, τους "συμμέτρους την κατάστασιν". Οι δύο ακραίες καταστάσεις αφορούν μάλλον την οργανική μουσική.
 
Top