Σειρά του εωθινού ευαγγελίου Όρθρου Κυριακής ΤΜΕ vs. αρχαία παράδοση

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ο προβληματισμός δεν είναι μόνο δικός μου, αλλά φαίνεται ότι είχαν συζητηθεί και το 2003 στο Ε΄Λειτουργικό Συμπόσιο εξ΄ ου και το ενδιαφέρον πόρισμα, προ της αποφάσεως για την επαναφορά στην αρχαία πράξη:
Καί ὁ δικός σου προβληματισμός καί τό πόρισμα ὁπωσδήποτε ἐπηρεάζονται ἀπό αὐτά πού εἶχε γράψει ὁ μακαριστός καθηγητής Φουντούλης ἤδη πρό τοῦ 1976 στήν ὑπ᾿ ἀριθμ. 270 ἀπάντηση.
Ὄντως στό ᾀσματικό ὄρθρο τῶν Κυριακῶν τό συναντᾶμε μετά τή δοξολογία καί τῶν ἐναλλάξ τροπαρίων Σήμερον σωτηρία καί Ἀναστὰς ἐκ τοῦ μνήματος.
Στόν μοναχικό ὄρθρο ὅμως, ὅπου ἔχουμε τό ἑωθινόν ἐξαποστειλάριον καί τό ἑωθινόν δοξαστικόν, ποιητικῶς ἀναλύοντα καί ἑρμηνεύοντα τό ἑωθινόν εὐαγγέλιον, δέν ἐνδείκνυται αὐτή μετάθεση.
Ἡ μετάθεση τοῦ ἑωθινοῦ εὐαγγελίου μετά τήν η΄ τῶν καταβασιῶν στά νεώτερα πατριαρχικά τυπικά εἶναι ὄντως ἐκ τῆς τάξεως τοῦ ᾀσματικοῦ ὄρθρου, ὅπως ἔγραφα ἐδῶ, πλήν ὅμως αὐτό δέν συμφωνοῦσε μέ τό διάγραμμα τῆς μοναχικῆς τάξης, ὅπως ἐμφαίνεται στήν Παρακλητική.
Σημασία ἔχει ὅτι αὐτή ἡ ἀποκατάσταση γιά τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος (καί παλαιότερα ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Κύπρου) διευκόλυνε καί τούς νέους ψάλτες καί ἱερεῖς, ἔχοντας νά ἀντιμετωπίσουν μία τάξη εὐαγγελίου ὄρθρου γιά Κυριακές καί ἑορτές καί νά μήν ἀποροῦν ὅταν εἶναι Κυριακή καί ὅταν ἔχουμε ἑορτή.


 
Ὄντως στό ᾀσματικό ὄρθρο τῶν Κυριακῶν τό συναντᾶμε μετά τή δοξολογία καί τῶν ἐναλλάξ τροπαρίων Σήμερον σωτηρία καί Ἀναστὰς ἐκ τοῦ μνήματος.

Τα τροπάρια αυτά φαίνεται ότι ψάλλονται ειδικά για αυτόν το λόγο, για να ακολουθήσει δηλαδή η ανάγνωση του Ευαγγελίου. Αντίθετα, στο μοναχικό τυπικό λειτουργούν σαν απολυτίκια.

Στόν μοναχικό ὄρθρο ὅμως, ὅπου ἔχουμε τό ἑωθινόν ἐξαποστειλάριον καί τό ἑωθινόν δοξαστικόν, ποιητικῶς ἀναλύοντα καί ἑρμηνεύοντα τό ἑωθινόν εὐαγγέλιον, δέν ἐνδείκνυται αὐτή μετάθεση.

Μάλλον έχετε δίκιο... Αλλά και να γινόταν τέτοια μετάθεση, θα έπρεπε να μεταφερθεί ένα μεγάλο κομμάτι της ακολουθίας συμπεριλαμβανομένων των αναβαθμών (αναπόσπαστο κομμάτι της ακολουθίας του εωθινού Ευαγγελίου στο μοναχικό τυπικό), που μάλλον δεν αρμόζει μετά τη μεγάλη δοξολογία.

Ἡ μετάθεση τοῦ ἑωθινοῦ εὐαγγελίου μετά τήν η΄ τῶν καταβασιῶν στά νεώτερα πατριαρχικά τυπικά εἶναι ὄντως ἐκ τῆς τάξεως τοῦ ᾀσματικοῦ ὄρθρου, ὅπως ἔγραφα ἐδῶ, πλήν ὅμως αὐτό δέν συμφωνοῦσε μέ τό διάγραμμα τῆς μοναχικῆς τάξης, ὅπως ἐμφαίνεται στήν Παρακλητική.
Σημασία ἔχει ὅτι αὐτή ἡ ἀποκατάσταση γιά τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος (καί παλαιότερα ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Κύπρου) διευκόλυνε καί τούς νέους ψάλτες καί ἱερεῖς, ἔχοντας νά ἀντιμετωπίσουν μία τάξη εὐαγγελίου ὄρθρου γιά Κυριακές καί ἑορτές καί νά μήν ἀποροῦν ὅταν εἶναι Κυριακή καί ὅταν ἔχουμε ἑορτή.

Δυστυχώς, αυτή η αλλαγή δεν έχει επέλθει ακόμα στην Εκκλησία των Γ.Ο.Χ. Ελλάδος, όπου υπάγομαι. Πλέον συνοδικά το επίσημο βοήθημα τυπικού της Εκκλησίας των Γ.Ο.Χ. Ελλάδος (για τις ενορίες) είναι το Σύστημα Τυπικού του π. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, και ευελπιστώ ότι ίσως τώρα γίνει επαναφορά της ορθής σειράς του εωθινού Ευαγγελίου των Κυριακών.
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Μάλλον έχετε δίκιο... Αλλά και να γινόταν τέτοια μετάθεση, θα έπρεπε να μεταφερθεί ένα μεγάλο κομμάτι της ακολουθίας συμπεριλαμβανομένων των αναβαθμών (αναπόσπαστο κομμάτι της ακολουθίας του εωθινού Ευαγγελίου στο μοναχικό τυπικό), που μάλλον δεν αρμόζει μετά τη μεγάλη δοξολογία.
Κι ὅμως, στή μετάθεση κατά τά ΤΚΠ καί ΤΜΕ δέν μετακινήθηκαν οἱ ἀναβαθμοί καί τό προκείμενο...
Γι᾿ αὐτό χρειαζόταν αὐτή ἡ ἀποκατάσταση...


 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Σημασία ἔχει ὅτι αὐτή ἡ ἀποκατάσταση γιά τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος (καί παλαιότερα ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Κύπρου) διευκόλυνε καί τούς νέους ψάλτες καί ἱερεῖς, ἔχοντας νά ἀντιμετωπίσουν μία τάξη εὐαγγελίου ὄρθρου γιά Κυριακές καί ἑορτές καί νά μήν ἀποροῦν ὅταν εἶναι Κυριακή καί ὅταν ἔχουμε ἑορτή.

Το πρόβλημα είναι ότι απορούν περισσότερο όταν δεν τηρούνται τα όσα γράφουν τα ΔΙΠΤΥΧΑ, τα οποία ορθά έχουν συνταχθεί προς την απόφαση της Ι.Σ. και άλλα ζητεί η εκάστοτε εκκλησιαστική αρχή. Η επαναφορά εντός των ορίων της Ελληνικής Εκκλησίας έπρεπε να είναι καθολική. Οι εμμονές ψαλτών, κληρικών στην μή τήρηση της απόφασης, δημιουργεί πρόβλημα λειτουργικής ενότητας και ακόμη περισσότερες απορίες στους νέους ψάλτες και ιερείς.
 
Last edited:
Top