Αναζήτηση ειρμού γ' ήχου ωδή ε΄ "Το φως σου το ανέσπερον Χριστέ"

markourd

Νέο μέλος
Καλημέρα, μήπως έχει κάποιος και μπορεί να μου στείλει τον παραπάνω ειρμό; Στο "Νέον ειρμολόγιον" του Παπαχρήστου, έκδοση 1998, δεν υπάρχει.
Ευχαριστώ...
 

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
Ο ειρμός "Φωτὶ τῷ ἀνεσπέρῳ σου Χριστέ" υπάρχει στον κανόνα του Παραλύτου.
Ο ειρμός "Τὸ φῶς σου τὸ ἀνέσπερον Χριστέ" υπάρχει στην Παρακλητική στον Γ΄ 'ηχο.
Η διαφοροποίηση της αρχής είναι πιθανόν από λάθος; (μια που δεν υπάρχει διαφοροποίηση στο μέλος).
 
Ο αείμνηστος Παπαχρήστου έκανε μια εργασία ,με ειρμους ,κανόνες και λοιπά μαθήματα που δεν περιέχονταν στα εκδοθέντα ειρμολογια .
Για αυτο και δεν τον βρήκατε ,επειδη υπαρχει και στου Ιωάννου και στης ζωής .
 

markourd

Νέο μέλος
Σας ευχαριστώ πολυ για την άμεση ανταπόκριση! Δεν ήξερα καθόλου γι' αυτό το μπέρδεμα...
Ευχαριστώ!
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ἐκ τῆς ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΗΣ τοῦ μακαριστοῦ π. Κων. Παπαγιάννη

TO_FOS_SOY_PAPAGIANNIS.jpg

Καί ἠχητικό ἀπό τόν μακαριστό Χρ. Κονταξῆ
http://glt.goarch.org/music/3066.mp3

Στό (+)Μητροπολίτου πρ. Λεοντοπόλεως Σωφρονίου Εὐστρατιάδου, ΕΙΡΜΟΛΟΓΙΟΝ. Α΄ ἔκδοση 1932 στό Παρίσι, ἐπανέκδοση ὑπό τοῦ Ἐκδοτικοῦ Ὀργανισμοῦ Π. Κυριακίδη Α.Ε., Ἀθήνα 2006, καταγράφεται στούς εἱρμούς Ἀνδρέου Κρήτης ὡς ἑξῆς:

Τὸ φῶς σὺ τὸ ἀνέσπερον, Χριστέ,
καταύγασον ὁ Θεὸς
τὴν ταπεινὴν μου ψυχὴν
καὶ ὁδήγησον εἰς τὸν φόβον σου
διότι φῶς τὰ προστάγματά σου.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
«Τὸ φῶς σου (sic) τὸ ἀνέσπερον, Χριστέ,

καταύγασον ὁ Θεὸς

τὴν ταπεινὴν μου ψυχὴν

καὶ ὁδήγησον εἰς τὸν φόβον σου

διότι φῶς τὰ προστάγματά σου»



(χφφ. εἱρμολόγια Μ. Λαύρας Β-32 τέλη ι’ αἰ. φ. 85r, ἁγ. Σάβα 83 ια’-ιβ’ αἰ. φ. 70r, Σινὰ 1258 τοῦ ἔτους 1257 φ. 15r, Paris. Coisl. gr. 220 ιγ’ αἰ. φ. 78r, Λειμῶνος 262 ἀρχὲς ιδ’ αἰ. φ. 56v).
 
Φωτὶ τῷ ἀνεσπέρῳ, Χριστέ, / Με το φως που δεν έχει δύση, Χριστέ
καταύγασον τὴν ταπεινὴν μου ψυχὴν / φώτισε άπλετα την ταπεινή μου ψυχή
καὶ ὁδήγησον εἰς τὸν φόβον σου / και οδήγησέ την στο φόβο σου
διότι φῶς τὰ προστάγματά σου. /
γιατί τα προστάγματά σου είναι φως.

Η δεύτερη καταγραφή:
Τὸ φῶς σὺ τὸ ἀνέσπερον, Χριστέ, / Χριστέ, εσύ το φως το ανέσπερο...
στέκεται εξ ίσου καλά γραμματικά, επιτείνοντας την επίκληση του Χριστού-Θεού μας σε δύο σειρές του ποιητικού κειμένου, σε μίμηση της Παλαιοδιαθηκικής Εβραϊκής ποίησης. Ως γνωστόν, η Εβραϊκή γλώσσα δεν έχει κλητική πτώση όπως η Ελληνική. Αντ' αυτής χρησιμοποιείται η ονομαστική: "Ο Θεός" = Θεέ

Η τρίτη καταγραφή που βρήκε στους πιο πάνω αναφερόμενους κώδικες ο αγαπητός κ. Θεοδωράκης
είναι απλά συντακτικό λάθος, που δεν είναι σκόπιμο να αναπαράγουμε, και άλλωστε και ο ίδιος το επισημαίνει:
«Τὸ φῶς σου (sic) τὸ ἀνέσπερον, Χριστέ»...

ΑΚ
 
Last edited:

markourd

Νέο μέλος
Ευχαριστώ πολύ και πάλι για τις περαιτέρω διευκρινίσεις! Θεωρείτε ότι στην εργασία που κάνω, μελοποίηση του όρθρου του γ' ήχου της παρακλητικής, είναι καλύτερα να το γράψω "συ";
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ευχαριστώ πολύ και πάλι για τις περαιτέρω διευκρινίσεις! Θεωρείτε ότι στην εργασία που κάνω, μελοποίηση του όρθρου του γ' ήχου της παρακλητικής, είναι καλύτερα να το γράψω "συ";
Ὄχι, νά τά ἀφήσεις ὅπως εἶναι στήν Παρακλητική. Ἄλλωστε ἡ διαφορά δέν εἶναι μόνον στό «σύ» ἀλλά καί στήν αἰτιατική ἀντί δοτικῆς («τὴν ταπεινὴν μου ψυχὴν / τῇ ταπεινῇ μου ψυχῇ»).
Στήν ἐργασία σου, τί καλύτερο καί ἐγκυρότερο ἀπό τόν π. Κων. Παπαγιάννη!

Πάντως σ᾿ εὐχαριστοῦμε γιά τό θέμα πού ἀνέδειξες, γιά τήν ἔλλειψη τῆς μελοποίησης αὐτοῦ τοῦ εἱρμοῦ ἀπό τά Εἱρμολόγια, παλαιά καί νέα, σέ ἀντίθεση μέ τόν παραπλήσιο εἱρμό τοῦ Παραλύτου, πού ἡ διαφορά δέν ἔγκειται μόνον στήν ἀρχή (Νεοκλῆ), ἀλλά καί στήν ἐπιπρόσθετη ἔναρθρη λέξη «ὁ Θεὸς», ὁ ὁποῖος εἱρμός μόνον τήν Δευτέρα καί τήν Τρίτη μετά τήν Κυριακή τοῦ Παραλύτου δυνατόν νά ψαλεῖ, ἐνῶ τῆς Παρακλητικῆς 3 μέρες τῆς ἑβδομάδος τοῦ γ΄ ἤχου.
 
Ὄχι, νά τά ἀφήσεις ὅπως εἶναι στήν Παρακλητική. Ἄλλωστε ἡ διαφορά δέν εἶναι μόνον στό «σύ» ἀλλά καί στήν αἰτιατική ἀντί δοτικῆς («τὴν ταπεινὴν μου ψυχὴν / τῇ ταπεινῇ μου ψυχῇ»).

Ορθότατη η παρατήρηση του π. Μαξίμου γιατί μόνον με την δοτική «τῇ ταπεινῇ μου ψυχῇ» επανορθώνεται το νόημα:
Τὸ φῶς σου τὸ ἀνέσπερον, Χριστέ, / Το φως σου που δεν έχει δύση, Χριστέ
καταύγασον ὁ Θεὸς / ρίξε άπλετο Θεέ
τῇ ταπεινῇ μου ψυχῇ / στην ταπεινή μου ψυχή...

ΑΚ
 
Προφανώς ναί.
"Χριστέ καταύγασον το φώς σου το ανέσπερον".
Στη διατύπωση της Παρακλητικής το φώς είναι άμεσο αντικείμενο και βρίσκεται φυσικά σε αιτιατική πτώση.
Ας πούμε πέμπω τινί τι=στέλνω σε κάποιον κάτι
Όπως λέμε "Δως (συ) ημίν το μέγα έλεος" όπου η δοτική (ημίν) επέχει θέση έμμεσου αντικειμένου και η αιτιατική (το έλεος) άμεσου.
Στη σύγχρονη γλώσσα η δοτική εξηγείται εδώ με το εμπρόθετο στην ταπεινή μου ψυχή

Το ρήμα καταυγάζω, σύνθετο από την πρόθεση κατά+αυγάζω=καταφωτίζω, ρίχνω άπλετο φως.
Η πρόθεση κατά όταν συντάσσεται με αιτιατική (όπως εδώ) σημαίνει κατευθύνω εκ των άνω προς τα κάτω, ενώ όταν συντάσσεται με γενική σημαίνει εναντίον. (LSJ, Σταματάκου, Λογείον)

Δε νομίζω ότι διαφωνούμε κάπου.
 
Last edited:
Νομίζω ότι το θέμα δεν είναι να «διορθώσουμε» εμείς τον ποιητή , αλλά να ευρεθεί- μέσω των χειρογράφων κυρίως- η γραφή ( έστω και συντακτικώς παρεκκλίνουσα των κανόνων) υπό την οποία εξήλθε εκ της χειρός του. ΄Αλλωστε η γραμματική και συντακτική διόρθωση των υμνογραφημάτων βάσει των κανόνων της αρχαίας Αττικής ούτε επιστημονικώς ευοδούται αλλά και έχει προκαλέσει κατά το παρελθόν απαράδεκτα αποτελέσματα.
Για να συνεχίσω, όμως, την «διόρθωση», θα έλεγα ότι, κατά την ταπεινή μου πάντοτε άποψη, χωρίς να είναι καθόλου λανθασμένη η άποψη του κ. Καλογιάννη , νομίζω ότι έχει μάλλον δίκαιο ο κ. Λευκόπουλος : Καταυγάζω τινά (αντ.) τινί (δοτ. Οργ.). Το θέμα , όμως, είναι πως το έγραψε ο ποιητής.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ορθότατη η παρατήρηση του π. Μαξίμου γιατί μόνον με την δοτική «τῇ ταπεινῇ μου ψυχῇ» επανορθώνεται το νόημα:

ΑΚ
Ἀγαπητέ,
Μή μοῦ φορτώνεις πράγματα πού δέν εἶπα/ἔγραψα. Ἐγώ ἀναφέρθηκα μόνον στίς διαφορετικές γραφές καί συνέστησα στό θέσαντα τό θέμα καί ἐρωτήσαντα, νά μήν ἀλλάξει τίποτε ἀπ᾿ ὅ,τι βλέπει στήν Παρακλητική.
Πουθενά δέν προέβην σέ γραμματοσυντακτική ἀνάλυση, καθόσον τό θέμα ἐδῶ εἶναι μουσικό κείμενο καί μόνον καί δέν ἀνήκει στήν ἑνότητα τῶν ἑρμηνευτικῶν τῆς Ὑμνολογίας.
Παρατήρηση, ἀδελφέ μου, γιά μιά ἀκόμη φορά, καί τώρα δημόσια, σέ σένα γιά τόν αὐθορμητισμό σου, τίς ἐσφαλμένες προσεγγίσεις θεμάτων (ὅπως π.χ. ἐδῶ ἄλλον εἱρμό ζήτησαν, ἄλλον ἔσπευσες νά ἀναρτήσεις), πού ὅμως, ὁμολογῶ, πολλά μέλη βλέπουν θετικά τήν παρουσία σου.
 
καθόσον τό θέμα ἐδῶ εἶναι μουσικό κείμενο καί μόνον καί δέν ἀνήκει στήν ἑνότητα τῶν ἑρμηνευτικῶν τῆς Ὑμνολογίας.

Στην ψαλτική η μουσική υπάρχει μόνον για να υπηρετεί και να αναδεικνύει το λόγο, δηλαδή το ποιητικό κείμενο.
Τόσον ο ειρμός του Παραλύτου που ανήρτησα όσον και της Παρακλητικής, καθένας με τη δική του παραπλήσια διατύπωση, βγάζουν πλήρες νόημα. Αντίθετα η διατύπωση των Σιναϊτικών κωδίκων (με την αιτιατική να συνυπάρχει με το "σου") πάσχει νοηματικά λόγω εσφαλμένης σύνταξης.
Εξάλλου οι δύο ειρμοί είναι σχεδόν ταυτόσημοι από την άποψη της μουσικής επένδυσης. Ποτέ όμως η μουσική δεν δικαιούται να "σκεπάζει" ένα νοηματικά πάσχον κείμενο, γιατί τότε προφανώς αστοχεί από το σκοπό της.

Σε κάθε περίπτωση όμως δεν έχω την παραμικρή διάθεση ούτε να διαφωνώ χάριν της διαφωνίας, ούτε να προβαίνω σε στείρα αντιπαράθεση, πειθόμενος στη ρήση του Κυρίου μας: "Αν σου πουν να βαδίσεις ένα μίλι, βάδισε δύο κι αν σου ζητήσουν το πουκάμισο εσύ δώσε και το πανωφόρι".
Για τους λόγους αυτούς δεν θα επανέλθω στο ζήτημα αυτό με άλλη παρέμβαση.

Πάτερ, όντας πάντα ευγνώμων για τις άμεσες απαντήσεις στα όποια μας ερωτήματα και τον πολύτιμο χρόνο σας που αφειδώς μας αφιερώνετε, ζητώ την επιείκιά σας για τις ανθρώπινες αδυναμίες μου, όπως ο αυθορμητισμός που πολλές φορές με διακρίνει.
Ευλογείτε
ΑΚ
 
Last edited:

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
«Τὸ φῶς σου (sic) τὸ ἀνέσπερον Χριστὲ»

(χφφ. παρακλητικὲς Σινὰ 779 ι’ αἰ. φ. 120v, 781 ι’-ια’ αἰ. φ. 157r, 783 ια’ αἰ. φ. 92v).



«Τὸ φῶς σου (sic) τὸ ἀνέσπερον Χριστέ, καταύγασον ὁ Θεὸς τὴν ταπεινὴν μου ψυχὴν καὶ ὁδήγησον εἰς τὸν φόβον σου, διότι φῶς τὰ προστάγματά σου»

(χφφ. πεντηκοστάρια Σινὰ 755 ι’ αἰ. φ. 170r, 736 τοῦ ἔτους 1028 φ. 261r, Reginensis gr. Pio. II. 31 ια’ αἰ. φ. 44v, Vaticanus gr. 2118 ια’ αἰ. φ. 124v, Βατοπαιδίου 1190 ια’ αἰ. φ. 125r).



«Τὸ φῶς σου (sic) τὸ ἀνέσπερον Χριστὲ καταύγασον ὁ Θεὸς τῇ ταπεινῇ μου ψυχῇ καὶ ὁδήγησον εἰς τὸν φόβον σου, διότι φῶς τὰ προστάγματά σου»

(χφφ. πεντηκοστάρια Vaticanus gr. 771 ια’ αἰ. φ. 250v, Reginensis gr. Pio. II. 30 ια’ αἰ φ. 226r-v, Σινὰ 780 παρακλητικὴ ια’ αἰ. φ. 81r, Λειμῶνος 81 πεντηκοστάριο ια’-ιβ’ αἰ. φ. 87v, Vaticanus gr. 1894 παρακλητικὴ ια’-ιβ’ αἰ. φ. 15v).



«Τὸ φῶς σου (sic) τὸ ἀνέσπερον Χριστὲ καταύγασον ὁ Θεὸς τῇ ταπεινῇ»

(χφ. Σινὰ 793 παρακλητικὴ ι’-ια’ αἰ. φ. 86v).



«Τὸ φῶς σου (sic) τὸ ἀνέσπερον Χριστὲ καταύγασον»

(χφ. Σινὰ 778 παρακλητικὴ ια’ αἰ. φ. 138r).
 
Last edited:
Top