"Όταν ένας κίονας μιλά"

[Ανδρέας Καλογιάννης]

Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο ΕΔΩ (στα Αγγλικά) του πατρός δρ. Στεφάνου Αλεξοπούλου, με τον τίτλο "When a column speaks-Όταν ένας κίονας μιλά" που αναφέρεται στο τυπικό του 9ου αιώνα, που ακολουθούσε, σε αντιστοιχία με την Αγία Σοφία Θεσσαλονίκης και της Βασιλεύουσας, ο καθεδρικός ναός της Παναγίας της Αθηνιώτισσας που λειτουργούσε εντός του Παρθενώνα, όπως διασταυρώνεται και από τα μουσικά χειρόγραφα της Θεσσαλονίκης και τα χειρόγραφα Ευχολόγια του Σινά (Sinai gr. ΝΕ/ΜΓ 22 τέλη 9ου-αρχές 10ου αιώνα), της Κρυπτοφέρρης (Grottaferrata Γ.β.VII 10ος αι.), και Βατικανού (Vatican gr. 1554 12ος αιώνας), αλλά και την παράλληλη μαρτυρία του Δημητρίου Χωματηνού Αρχιεπισκόπου Αχρίδος γύρω στα 1216-1236:
«Δύο καταστάσεις τὴν ἐκκλησιαστικὴν ἀκολουθίαν ἐν προσευχαῖς καὶ ὕμνοις καὶ πνευματικαῖς ᾠδαῖς περιέχουσι καὶ ῥυθμίζουσι· μία μὲν ἡ καὶ τελεωτέρα, ἡ κατ’ ἐξοχὴν λεγομένη ᾀσματική· ἥτις οὐδὲ ἐφηπλωμένη, ἀλλ’ ἐν τόποις περιγεγραμμένη τυγχάνει εὐαριθμήτοις, οὓς καὶ ἡμεῖς οἴδαμεν, ἤγουν τῇ μεγάλῃ ἐκκλησίᾳ τῆς εὐδαιμονος Κωνσταντινουπόλεως, τῇ περικλύτῳ μητροπόλει Θεσσαλονίκης καὶ τῇ περιωνύμῳ μητροπόλῃ τῶν Ἀθηνῶν. . . . Δευτέρα δὲ ἡ λεγομένη Ἁγιοπολίτης, ἥτις πάγκοινός ἐστιν, ὡς πάσῃ ἐκκλησίᾳ χριστιανῶν ὀρθοδόξων ἐπιχορεύουσα.»

• Συγκεκριμένα αναφέρεται στην επιγραφή αρ.197 επί του κίονα 52 του Παρθενώνα, που αποτυπώνει ψαλμικά αντίφωνα και “Τροπάρια τῆς β΄ ἑβδομάδος ἡμερινὰ τὰ τῆς Τεσσαρακοστῆς”

Πρόκειται για τρίστηλο πίνακα (βλ. συνημμένη φωτογραφία) όπου στην πρώτη στήλη σημειώνεται η ημέρα της εβδομάδας, στη δεύτερη ο ήχος και στην τρίτη ο ύμνος πχ “Τῇ Δευτέρᾳ, ἦχος πλάγιος δ΄ Ἐκέκραξά σοι, Σωτὴρ τοῦ κόσμου,”​

• Ο πατήρ Στέφανος Αλεξόπουλος είναι μέλος του διδακτικού προσωπικού στο Τμήμα Θεολογικών και Θρησκευτικών Σπουδών του Catholic University of America

ΑΚ