«ὡς σπινθῆρες ἐν καλάμῃ διαδραμοῦνται»

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Η φράση αυτή προέρχεται από το περίφημο 3ο Κεφάλαιο της Σοφίας Σολομώντος («Δικαίων δὲ ψυχαὶ ἐν χειρὶ Θεοῦ, καὶ οὐ μὴ ἅψηται αὐτῶν βάσανος»), που χρησιμοποιείται συχνά ως ανάγνωσμα Προφητειών σε εορτές οσίων και ιεραρχών.

Είναι φράση δύσκολη στην κατανόησή της. Ο αείμνηστος Ι. Κολιτσάρας μεταφράζει: «Αυτοί (= οι δίκαιοι), όταν ο παντοδύναμος και πανάγαθος Κυριος τους επισκεφθή, θα λάμψουν και σαν σπινθήρες εις τις καλαμιές θα διατρέχουν λαμπρά τας κοινωνίας των ανθρώπων

Ομολογώ ότι δεν είχα προβληματιστεί ιδιαίτερα για το νόημα του χωρίου παρά μόνο όταν διάβασα το παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο του π. ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ Δ. ΝΑΣΣΟΥ «Βασιλεία του Θεού και αιώνια Κόλαση» (Βόλος 2012). Χωρίς να μπορώ να επιβεβαιώσω την εγκυρότητα της ερμηνείας, προσυπογράφω όμως τη βιωματικότητά της και σας την παραθέτω - εν όψει και του αυριανού Σαββάτου της μνήμης «πάντων των εν ασκήσει λαμψάντων αγίων Ανδρών τε και Γυναικών».

Ἀναφερόμενοι στίς εἰκόνες καί τούς συμβολισμούς, πού μᾶς παρέχουν κάποιον προϊδεασμὸ γιὰ τὶς ἐπουράνιες καταστάσεις, θά μπορούσαμε νὰ σταθοῦμε σὲ μιὰ παραστατική εἰκόνα, πού δείχνει τὸ γεγονός τῆς φωτοφανείας τῶν Ἁγίων καὶ τῶν σεσωσμένων κατά τὴν ἡμέρα τῆς παγκοσμίου Κρίσεως καὶ μετέπειτα στὴν ἀτέρμονη αἰωνιότητα. Ἀκοῦμε στή λεγομένη «Ἐξόδιον Ἀκολουθίαν», ὅπως καί στά ἱερά Μνημόσυνα ὑπὲρ τῶν κεκοιμημένων ἀδελφῶν μας, ὅτι «οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς φωστῆρες», δηλαδή θά λάμπουν ὡς ἀστέρες τηλαυγεῖς. Ἀκόμη, στήν Παλαιά Διαθήκη, στό τέταρτο Κεφάλαιο τοῦ βιβλίου Σοφία Σολομῶντος, ἀναφέρεται ὅτι οἱ Ἅγιοι τότε, ἤτοι στὴ μέλλουσα μακαριότητα, «ὡς σπινθῆρες ἐν καλάμῃ διαδραμοῦνται»(166). Τί μπορεῖ νὰ σημαίνει αὐτό καὶ πῶς ἐμεῖς θὰ τὸ κατανοήσουμε;
Ἕνας Πανεπιστημιακὸς Καθηγητής (167), παρομοιάζει αὐτό τό γεγονός τῆς μελλοντικῆς λάμψεως τῶν Ἁγίων μέ ἕνα ἐπίγειο γεγονός, μέσα ἀπό τό ὁποῖο μποροῦμε νά ἀντιληφθοῦμε περίπου τά τῆς ἐκεῖ καταστάσεως γεγονότα καί πράγματα. Ὁμιλεῖ γιά ἕνα παιχνίδι, πού εἶχαν παλιά οἱ Ἐβραῖοι, ἀλλά καὶ σέ μᾶς τὸ συναντᾶ κανείς, κυρίως στὰ χωριά μας, ἀφοῦ ὑπάρχουν κοινές Παραδόσεις τῶν λαῶν τῆς Ἄνατολῆς. Τὸ παιχνίδι αὐτό ἔχει ὡς ἐξῆς: Κατά τίς μεγάλες καλοκαιρινές νύχτες, τά παιδιά μιᾶς γειτονιᾶς ἄναβαν φωτιά καί ἔβαζαν μέσα μεγάλα καλάμια, γιά νά πυρωθοῦν. Στή συνέχεια, χάραζαν ἡμικύκλια στόν ἀέρα μὲ τά πυρωμένα αὐτὰ καλάμια. Οἱ συμπαῖκτες τους ἀπό τήν ἄλλη γειτονιά ἔκαναν ἀκριβῶς τό ἴδιο, πύρωναν τά καλάμια καί χάραζαν καὶ αὐτοὶ κύκλους στόν ἀέρα ἀπό τόν δικό τους χώρο, γιά νά φαίνονται ἀπό μακρυά. Ἔδιναν ἔτσι σημάδια, σάν τίς ἀρχαῖες φρυκτωρίες, οἱ μέν πρός τούς δέ.
Νά, λοιπόν, πῶς μποροῦμε κάπως να ὑποψιαστοῦμε, ἀπό τό ὑλικὸ αὐτὸ παράδειγμα, τό γεγονός ὅτι οἱ Ἅγιοι θά ἐκπέμπουν τό φῶς τῆς Χάριτος στὴ μέλλουσα ζωή, ὅπως πνευματικὰ τό ἐξέπεμπαν μέ τήν ἀρετή τους ἤδη ἀπό τόν κόσμο αὐτόν. Καί στήν ἄληκτη, λοιπόν, αἰωνιότητα, «ὡς σπινθῆρες ἐν καλάμῃ διαδραμοῦνται», θὰ λάμπουν καί θά ἀκτινοβολοῦν. Εἶναι, ὄντως, μία εἰκόνα ἐκφαντική! Ὅπως μέσα στὴ νύχτα φωτίζουν οἱ σπίθες τοῦ ἀναμμένου καλαμιοῦ, κατά τόν ἴδιο τρόπο ―τηρουμένων πάντοτε τῶν ἀναλογιῶν― οἱ δίκαιοι θά λάμψουν ὡς σπινθῆρες καί θά ἀκτινοβολοῦν τὸ ἄκτιστο Φῶς τῆς Θείας Χάριτος!
________________

166 Σοφία Σολ. 3, 1 – 9.
167 Πρόκειται γιὰ τὸν ὁμότιμο Καθηγητή Θεολογίας τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, π. Γεώργιο Μεταλληνό.
 
Last edited:
Top