Μπαγλαμᾶς καὶ ψαλτικὴ κατὰ Βουρνᾶ < Ἀνωγειανάκη (;)

  • Thread starter Κωσταντής1
  • Start date
Κ

Κωσταντής1

Guest
Γιὰ τὸν μπαγλαμᾶ ὁ Φοῖβος Ἀνωγειανάκης λέει ὅτι εἶναι ἀρχαιότερος ἀκόμα κι ἀπ' τὸ λαγοῦτο. Ἡ ὕπαρξή του ἀνιχνεύεται στὸ Βυζάντιο. Τὸν χρησιμοποιοῦσαν στὶς ἐκκλησιὲς γιὰ νὰ βρίσκουν τὸν τόνο τῶν ἐκλησιαστικῶν μελῶν. Τάσος Βουρνᾶς, "Τὸ σύγχρονο λαἰκὸ τραγοῦδι", περ. Ἐπιθεώρηση Τέχνης ἔτος 1961, ἀναφέρεται στὸ: Γκέηλ Χόλστ, Δρόμος γιὰ τὸ ῥεμπέτικο, Εὔβοια, 1947, ἐκδ. Ντενὶζ Χάρβεὐ, σημ. σ. 175.
 
Κ

Κωσταντής1

Guest
υγ. Πρὸς ἐνισχυση τοῦ ἀξιόπιστου τῆς πληροφορίας. Τὸ σχέδιο της πανδουρίδος σελ. 28 ποὺ ἔχει τυπώσῃ ὁ Πελοποννήσιος στὴν ἔκδοση τοῦ Χρυσάνθου μοιαζει μὲ μπαγλαμᾶ. ὄχι μἐ τουρκικὀ ταμποὐρ. Πανδούρα > πανδουρίς.
 
Κ

Κωσταντής1

Guest
baglama ίσως εννοεί, τύπος - μέγεθος σαζιού
Ἴσως, ἀλλὰ ἀμφιβάλλω. Τὸ σχέδιο ἀντιπροσωπεύει περισσότερο τὸν ἐκδότη, χρειάζεται ἀντιπαραβολὴ μὲ τὸ αὐτόγραφο. Πάντως δείχνει νὰ μὴν σηκώνει πάνω ἀπὸ μιάμιση ὀκτάβα. Δὲν ξέρω γιὰ τὸ σάζι, ἔχω τὴν ἐντύπωση ὅτι εἶναι παραπάνω. Ὁ μπαγλαμᾶς τῶν ῥεμπετῶν, μιὰ πληροφορία μὲ ἀδύναμη ἔκταση, ἤταν συνήθως μὲ ἠχεῖο ἀπὸ καρύδα. Αὐτὸ θὰ ταίριαζε μὲ Αἰγυπτιακή, εν πάσῃ περιπτώσει ἀνατολικὴ προέλευση. Ἁπὸ καρύδα ὅμως ἔφτιαχναν οἱ ῥεμπέτες καὶ πράγματα σχετιζόμενα μὲ τὴν κατανάλωση οὑσιῶν ποὺ δὲν εἶναι τόσο πρέπον νὰ μιλᾶμε σὲ αὐτὸ τὸ περιβάλλον. Πάντως, ἕνα ὄργανο ποὺ τὸ θέλεις μόνο γιὰ κούρδισμα τὸ θέλεις καὶ γιὰ νὰ ἀποθαρρύνῃς τρόπον τινὰ νὰ χρησιμοποιεῖται ἀλλιῶς. Τὸ μικρὸ μῆκος μπορεῖ νὰ φαίνεται μειονέκτημα γιὰ τὴν ακρίβεια τῶν διαστημάτων, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν ἄλλη ἔχεις μικρότερο σκέβρωμα καὶ ἄρα ἀντοχὴ στὸν χρόνο, καὶ ἐπίσης ὀξὺ ἦχο, εὐδιάκριτο, πρβλ. τὸ μεταλλικὸ διαπασῶν. Προσθ. ἡ ὀκτάβα ποὺ περιμένω εἶναι ἡ ἑξῆς 8/7 9/7 10/7 11/7 12/7 13/7 2/1. Καὶ δίνει τοὺς ἁρμονικοὺς λόγους ἀντιστοίχως 8/7, 9/8, 10/9, 11/10, 12/11, 13/12, 14/13, 2.
 
Last edited by a moderator:

giorgosgoudi

Νέο μέλος
Το μικρό μέγεθος εξυπηρετεί και τη φορητότητα: χωράει στην τσέπη και το χεις μαζί σου παντού
 
Κ

Κωσταντής1

Guest
Σὰν θερμόμετρο ἢ ὑποδεκάμετρο. Θὰ προσέθετα: ποὺ δὲν μετράει μόνο δέκατα, ἀλλὰ καὶ ἑπτάδες, ντουζίνες, σὰν νὰ λέμε ὄχι μόνο κιλὰ ἀλλὰ καὶ ὀκάδες. Πάντως στὴν κλίμακα τοῦ 7 ἡ μυστηριώδης τριὰς 12:9:7 ποὺ δίνει ὀ Χρύσανθος (λανθασμένα) σὰν σχέση μείζονος-ἐλάσσονος-'ελαχίστου τόνου εἶναι : 12/7, 9/7, 7/7 τῆς χορδῆς, καὶ σὲ ἀλλαγὴ ὕψους τόνου αὐτὸ σημαίνει ἀντίστοιχα ἀνοιχτὴ χορδή, 9/8, 12/11. Μακάρι νὰ τὸ πετύχαμε! Πάντως αὐτὸ πρέπει νὰ εἶναι.... ὁ κανόνας, ποὺ ταιριάζει πολὺ σὲ χορῳδιακὰ θέματα, εἶναι φαίνεται ὁ ἑξῆς: δὲν μπορεῖς νὰ πᾷς σὲ ἄλλη ἁρμονικὴ ὀμάδα, λ.χ. ἀπὸ /2 στὸ /3, ἀπὸ /5 στὸ /7, ἀπὸ /7 στὸ 11, λ.χ. ἂν δὲν περάσῃς ἀπὸ τὸ ἀμέσως προηγούμενο σκαλοπάτι. Ταιριάζει ἀκριβῶς στὸ κενὸ ποὺ ἀφήνει ὀ Χρύσανθος, παραλείπει νὰ γράψῃ γιὰ αὐτὸ ἀκριβῶς τὸ προηγούμενο σκαλοπάτι. Και δὲν ταιριάζει μόνο σὲ κάθετες σχέσεις ἀλλὰ καὶ σὲ ὀριζόντιες, πῶς ἀντιλαμβ΄νονται δηλ. τὴν μελῳδικὴ διαδοχή. Οἱ Βυζαντινοὶ παρεμπιπτόνως κατὰ καιροὺς ἦταν πολὺ "σμάρτ", τοὺς ἄρεσαν τὰ διάφορα "γκάτζετς" κάτι ποὺ ἔχουν καὶ οἰ Ἄραβες καὶ εἶναι καὶ ἑλληνιστικό.
 
Last edited by a moderator:
Κ

Κωσταντής1

Guest
υγ. Πρὸς ἐπίῤῥωσιν τῶν γραφομένων μου φέρνω ἕνα παράδειγμα ἀπὸ τὴν δυτικὴ μουσική, αὐτὴν ξέρω λίγο. Διασημο παράδειγμα: στην εἰσαγωγὴ ὁ συνθέτης ὁρίζει, ἔτσι τὸ μεταγράφω, τὸν τέταρτο ἦχο σὲ Δι. Μετὰ ἀπὸ τὸ "ταξίμι" (ἀντάτζιο) περνάει στὸ ἀλλέγκρο, ἀπὸ μινόρε σὲ ματζόρε. Ἕ τὸ ματζόρε εἶναι πάλι σὲ τὰ μᾶς, ἀπὸ κιλὰ σὲ ὀκάδες, τὸ πότε μπαίνει ὁ ἐλάσσων τοῦ Χρυσάνθου! Ἕχει ἀνέβῃ ἡ θερμοκρασία. Ὁ Χρύσανθος παραλέιπει τὰ πρὸ τοῦ βρασμοῦ. Ὁ "μπαγλαμᾶς" θὰ ἦταν τὸ θερμόμετρο! Χαρακτηριστικά, ὀ Χάυντν ὁρίζει (μὲ βαση αὐτὴν τὴν μεταγραφή) στὴν ἀρχὴ τὸ Ζω ὔφεση, ὄχι τὸ Ζω.... Συμπέρσμα: ἡ Ὀκ΄τωηχος εἶναι ἐποχιακή, εἶναι πργματικὸ θερμόμετρο. Ὁ πρῶτος ἦχος εἶναι τὀ 3, ὁ 2ος τὀ 5, ὁ 3ος τὸ 7 καὶ ὁ τέταρτος τὸ 11. Κάπως ἔτσι. Χειμῶνας, φθινόπωρο, ἄνοιξη καλοκαῖρι.
 
Last edited by a moderator:
Προσθ. ἡ ὀκτάβα ποὺ περιμένω εἶναι ἡ ἑξῆς 8/7 9/7 10/7 11/7 12/7 13/7 2/1. Καὶ δίνει τοὺς ἁρμονικοὺς λόγους ἀντιστοίχως 8/7, 9/8, 10/9, 11/10, 12/11, 13/12, 14/13, 2.

Η κλίμακα που παραθέτετε ακούγεται όπως στο συνημμένο ηχητικό.
Μάλλον πρόκειται για "άσκηση επί χάρτου". Οποιαδήποτε κλίμακα δεν "σέβεται" την αναλογία 6-8-9-12 ανάμεσα στους εστώτες φθόγγους της είναι απλώς φάλτσα και άχρηστη στους μετατονισμούς.
 

Attachments

  • Track 1.mp3
    311 KB · Views: 13
Κ

Κωσταντής1

Guest
Η κλίμακα που παραθέτετε ακούγεται όπως στο συνημμένο ηχητικό.
Μάλλον πρόκειται για "άσκηση επί χάρτου". Οποιαδήποτε κλίμακα δεν "σέβεται" την αναλογία 6-8-9-12 ανάμεσα στους εστώτες φθόγγους της είναι απλώς φάλτσα και άχρηστη στους μετατονισμούς.
Eὐχαριστῶ. Για λόγους γενικότερους δὲν ἀναγνωρίζω την ἔννοια "φάλτσο" μὲ εὐκολία. Αὐτὸς εἶναι χαρακτηρισμὸς ποὺ ἀποδίδεται λίγο-πολὺ στὴν ἐκκλησιαστικὴ μουσικὴ τὴν ἑλληνικὴ ἀπὸ ξένους περιηγητὲς περὶ τὸ 1821 . Ἑγω βρῆκα νομίζω (ἐπιτέλους) ὄτι ἡ ἀκολουθία εἶναι μιὰ πεντατονικὴ κλίμακα στὴν ὁποία προστίθεται κάθε φορὰ μιὰ νέα χορδὴ μὲ ἀναλογία ποὺ ἀκολουθεῖ τὴν κλίμακα 8/7, 9/8, 10/9 κ.λπ. Ὁ πρῶτος ἦχος ἂν τὸν ποῦμε ἀπὸ πΑ δὲν ἔχει Γα καὶ νΗ ! Ἁποκτᾷ μόνο πολὺ ἀργότερα σὰν πλάγιος τοῦ Δι. Ἀπὸ κεῖ τὸνπαίρνει φαίνεται ὀ Χρύσανθος. Στὸν πρῶτο ἦχο ἔχουμε μόνο τοὺς 'πυθαγόρειους" πρώτους ἀριθμοὺς 2.3 σὰν παράγοντες, εἶναι ἡ "κινέζικη" πεντατονικὴ πΑΒουΔικΕΖω μὲ διαστήματα πΑ-Βου, Δι-κΕ, κΕ-ζΩ 9/8 καὶ ΒουΔι, ΖωπΑ 32/27. Μετὰ προστίθεται προοδευτικὰ μιὰ νέα χορδὴ κάθε φορὰ ποὺ ἀκολουθεῖ τὰ σκαλοπάτια αὐτῆς τῆς "φάλτσας" κλίμακας - θερμομέτρου, σχηματίζοντας καὶ πάλι πεντατονικὲς ποὺ ξεκινοῦν ὅμως ἀπὸ τὴν δεύτερη ἢ τὴν πέμπτη χορδὴ τῆς προηγουμένης. Καὶ ποὺ ἀφήνουν πίσω τους μιὰ ὁλοένα διευρυνόμενη κλίμακα. Τὸ πρῶτο τέτοιο "σκαλοπάτι" εἶναι φυσικὰ ὁ Γα τοῦ δευτέρου ἤχου στὰ 10/9 ἀπὸ τὰ 9/8 τοῦ Βου τοῦ πρώτου. Τὸ ἐπόμενο σκαλοπάτι θὰ εἶναι 11/10 καὶ πάει λέγοντας....
 
Last edited by a moderator:
Κ

Κωσταντής1

Guest
Η κλίμακα που παραθέτετε ακούγεται όπως στο συνημμένο ηχητικό.
Μάλλον πρόκειται για "άσκηση επί χάρτου". Οποιαδήποτε κλίμακα δεν "σέβεται" την αναλογία 6-8-9-12 ανάμεσα στους εστώτες φθόγγους της είναι απλώς φάλτσα και άχρηστη στους μετατονισμούς.
Καλημέρα. Σᾶς εἶναι μήπως εὔκολο νὰ μᾶς πῆτε (λέω μᾶς ἀφοῦ εἶναι δημόσια τὰ μηνύματα) πῶς φτιάξατε τὸ ἠχητικὸ ἀρχεῖο; Ἑγὼ προσωπικὰ χρησιμοποιῶ τὸ πρόγραμμα Scala, ἀλλὰ δυσκολεύομαι νὰ μεταφέρω σὲ ἠχητικὸ ἀρχεῖο τὶς κλίμακες ποὺ δοκιμάζω σὲ αὐτὸ τὸ ἐξαιρετικὸ πρόγραμμα.
 
Σᾶς εἶναι μήπως εὔκολο νὰ μᾶς πῆτε (λέω μᾶς ἀφοῦ εἶναι δημόσια τὰ μηνύματα) πῶς φτιάξατε τὸ ἠχητικὸ ἀρχεῖο;
Φτιάχνεις την κλίμακα στο scala, την εκτελείς με το play και ταυτόχρονα ηχογραφείς εσωτερικά με κάποιο πρόγραμμα ηχογράφησης. Εγώ χρησιμοποιώ το Adobe audition.
Πάντως η κατασκευή μιας λειτουργικής κλίμακας δεν είναι απλή υπόθεση. Εκτός από πειραματισμούς και "παιγνίδι" με τους αρμονικούς, θα πρέπει κάποιος να σκεφτεί τους μετατονισμούς, τις παραχορδές, το αν είναι εφαρμόσιμη στα μουσικά όργανα και άλλα τέτοια. Επίσης στα πλαίσια του Ελληνικού Τελείου Αμεταβόλου Συστήματος θα πρέπει να έχει υπόψη πως όποια μορφή κι αν δώσει σε ένα 4χορδο, αυτή θα πρέπει να επαναλαμβάνεται και στα 5 4χορδα του συστήματος, δηλαδή στο υπάτων<, μέσων×, συνημμένων+, διαζευγμένων≈ και υπερβολαίων>.
 
Last edited:
Top