Στις 29 Δεκεμβρίου 1950, 7μ.μ., ημέρα Παρασκευή, έγινε στο θέατρο Αλίκη, στην Αθήνα, μια διάλεξη από τον εκ Θεσσαλονίκης κατελθόντα Χρίστο Ντάλια (τον οποίον αγνοώ παντελώς) με θέμα "Υμνογράφοι του Δωδεκαημέρου". Την διάλεξη είχε οργανώσει η Ένωση Νέων Ελλήνων Λογοτεχνών. Στα πλαίσια αυτής της διάλεξης "βυζαντινός χορός εκ Θεσσαλονικής", υπό τη διεύθυνση του Παναγιωτίδη, εκτέλεσε (προφανώς επίκαιρους) βυζαντινούς ύμνους.
Αυτό που έχει σημασία εδώ είναι να δούμε τις εντυπώσεις που άφησε η εκτέλεση των "βυζαντινών ύμνον" από την χορωδία του Παναγιωτίδη στους ακροατές εκείνης της βραδιάς. Ανάμεσα σ' εκείνους τους ακροατές ήταν και δύο από τα περιφανέστατα μέλη της ελληνικής κοινωνίας, ο λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Σ. Μελάς και ο Δήμαρχος Αθηναίων Κοτζιάς. Πρόκειται για ανθρώπους που όπως ομολογούν οι ίδιοι μέχρι τότε δεν είχαν καθόλου καλή γνώμη για την βυζαντινή μουσική. Και μάλλον είχαν την χειρότερη δυνατή. Όμως η γνώμη τους αυτή άλλαξε άρδην μετά την ακρόαση της χορωδίας Παναγιωτίδη, για την οποία δεν ξέρουν πραγματικά να εκφράσουν τον πιο αληθινό και μεγάλο θαυμασμό τους.
Λέει ο Μελάς με απόλυτη ειλικρίνεια: "Ο βυζαντινός χορός υπό τη διεύθυνση του Παναγιωτίδη μας έδειξε ... πόσο υψηλή, μεγαλοπρεπής, καθαρή και γλυκειά είναι η εκκλησιαστική μας μουσική, που συνήθως την περιφρονούμε..."
Ο Κοτζιάς είναι ακόμη πιο αποκαλυπτικός, καθώς ομολόγησε ότι με πολύ δισταγμό πήγε στην εκδήλωση, ακούγοντας πως θα έχει και βυζαντινή χορωδία, αλλά το άκουσμα ΕΚΕΙΝΗΣ της χορωδίας του άλλαξε τόσο πολύ όλα όσα πίστευε μέχρι τότε για την βυζαντινή μουσική, ώστε να δηλώσει πως "από τη στιγμή αυτή είμαι θερμός θιασώτης της βυζ. μουσικής και υπόσχομαι, δίνω το λόγο της τιμής μου, πως αν ποτέ αποκτήσω τη δυνατότητα, θα ιδρύσω Ινστιτούτο Βυζαντινής Μουσικής"!
Αυτή η μετατροπή των μεγαλύτερων αντιπάλων της βυζαντινής μουσικής στους θερμότερους φίλους της, όταν την ακούνε να ψάλλεται από μεγάλους εκτελεστές ή χορωδίες, αντανακλά και στην αντίδραση του Αθηναγόρα, ο οποίος κυριολεκτικά την συχαίνονταν την ψαλμωδία, και ο οποίος ακούγονταν τον Πρίγγο να εκτελεί με τον μοναδικό του τρόπο ένα απλό κεκραγάριο του πλ. Α΄, σε κάποιον εσπερινό στον πατριρχικό ναό, φώναξε από το θρόνο του "του κρύψαντος το τάλαντον"! Ποιος; Ο Αθηναγόρας!
Δίδαγμα: Η ψαλτική μας όταν εκτελείται σωστά, από χαρισματούχους εκτελεστές, και άγρια θηρία ημερεύει...
Τα του Αθηναγόρα μαρτυρεί ο αείμνηστος π. Κωνσταντίνος Παίκόπουλος (πατήρ του Δημοσθένους), σε συνέντευξη που έδωσε στον αείμνηστο πια Λυκούργο Αγγελόπουλο.
Τα των Μελά και Κοτζιά διασώθηκαν στην ιεροψαλτική εφημερίδα "Ιεροψαλτικός Τύπος της 31/5/1951.
Υ.Γ.
Για όποιον θέλει να ακούσει και να καταλάβει τι άκουσαν και έπαθαν τέτοια αλλοίωση οι Μελάς και Κοτζιάς, ας ακούσει την χορωδία του Παναγιωτίδη με χριστουγεννιάτικους ύμνους.
Αυτό που έχει σημασία εδώ είναι να δούμε τις εντυπώσεις που άφησε η εκτέλεση των "βυζαντινών ύμνον" από την χορωδία του Παναγιωτίδη στους ακροατές εκείνης της βραδιάς. Ανάμεσα σ' εκείνους τους ακροατές ήταν και δύο από τα περιφανέστατα μέλη της ελληνικής κοινωνίας, ο λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Σ. Μελάς και ο Δήμαρχος Αθηναίων Κοτζιάς. Πρόκειται για ανθρώπους που όπως ομολογούν οι ίδιοι μέχρι τότε δεν είχαν καθόλου καλή γνώμη για την βυζαντινή μουσική. Και μάλλον είχαν την χειρότερη δυνατή. Όμως η γνώμη τους αυτή άλλαξε άρδην μετά την ακρόαση της χορωδίας Παναγιωτίδη, για την οποία δεν ξέρουν πραγματικά να εκφράσουν τον πιο αληθινό και μεγάλο θαυμασμό τους.
Λέει ο Μελάς με απόλυτη ειλικρίνεια: "Ο βυζαντινός χορός υπό τη διεύθυνση του Παναγιωτίδη μας έδειξε ... πόσο υψηλή, μεγαλοπρεπής, καθαρή και γλυκειά είναι η εκκλησιαστική μας μουσική, που συνήθως την περιφρονούμε..."
Ο Κοτζιάς είναι ακόμη πιο αποκαλυπτικός, καθώς ομολόγησε ότι με πολύ δισταγμό πήγε στην εκδήλωση, ακούγοντας πως θα έχει και βυζαντινή χορωδία, αλλά το άκουσμα ΕΚΕΙΝΗΣ της χορωδίας του άλλαξε τόσο πολύ όλα όσα πίστευε μέχρι τότε για την βυζαντινή μουσική, ώστε να δηλώσει πως "από τη στιγμή αυτή είμαι θερμός θιασώτης της βυζ. μουσικής και υπόσχομαι, δίνω το λόγο της τιμής μου, πως αν ποτέ αποκτήσω τη δυνατότητα, θα ιδρύσω Ινστιτούτο Βυζαντινής Μουσικής"!
Αυτή η μετατροπή των μεγαλύτερων αντιπάλων της βυζαντινής μουσικής στους θερμότερους φίλους της, όταν την ακούνε να ψάλλεται από μεγάλους εκτελεστές ή χορωδίες, αντανακλά και στην αντίδραση του Αθηναγόρα, ο οποίος κυριολεκτικά την συχαίνονταν την ψαλμωδία, και ο οποίος ακούγονταν τον Πρίγγο να εκτελεί με τον μοναδικό του τρόπο ένα απλό κεκραγάριο του πλ. Α΄, σε κάποιον εσπερινό στον πατριρχικό ναό, φώναξε από το θρόνο του "του κρύψαντος το τάλαντον"! Ποιος; Ο Αθηναγόρας!
Δίδαγμα: Η ψαλτική μας όταν εκτελείται σωστά, από χαρισματούχους εκτελεστές, και άγρια θηρία ημερεύει...
Τα του Αθηναγόρα μαρτυρεί ο αείμνηστος π. Κωνσταντίνος Παίκόπουλος (πατήρ του Δημοσθένους), σε συνέντευξη που έδωσε στον αείμνηστο πια Λυκούργο Αγγελόπουλο.
Τα των Μελά και Κοτζιά διασώθηκαν στην ιεροψαλτική εφημερίδα "Ιεροψαλτικός Τύπος της 31/5/1951.
Υ.Γ.
Για όποιον θέλει να ακούσει και να καταλάβει τι άκουσαν και έπαθαν τέτοια αλλοίωση οι Μελάς και Κοτζιάς, ας ακούσει την χορωδία του Παναγιωτίδη με χριστουγεννιάτικους ύμνους.
Attachments
Last edited: