Αγαπητοί μου φίλοι,
επιτρέψτε μου να αναδημοσιεύσω (τροποιημένο και εμπλουτισμένο) μήνυμά μου για το Δάσκαλό μας Χρύσανθο Θεοδοσόπουλο.
Ο μέγας Χρύσανθος αντλούσε από μια τεράστια δεξαμενή προφορικής παράδοσης.
Αντλούσε από το μεγάλο πατέρα του Θεοδόσιο Θεοδοσόπουλο, "το αηδόνι της Ανατολής", όπως τον αποκαλούσαν στην Τραπεζούντα. Έχουμε ακούσει ανώνυμους γηραιούς μικρασιατικής προέλευσης ψάλτες από τη Θράκη, οι οποίοι απηχούσαν στη φωνή και στην τεχνική τους ύφος όμοιο με του Χρυσάνθου. Μεγάλο μέρος του χαμένου μικρασιατικού ύφους επεβίωνε στο Χρύσανθο, είτε ως μελισματικές θέσεις και αναλύσεις, είτε ως εκτελεστικό ύφος και χρώμα.
Αντλούσε από τον άλλο Πόντιο πρωτομάστορα της σύνθεσης και συνεχιστή του Πολίτικου Νηλεϊκού ύφους και σχολής Τριαντάφυλλο Γεωργιάδη, του οποίου μέλη ανέβαζε όλο και περισσότερο τα τελευταία του χρόνια. Η εξωπατριαρχική Πολίτικη παράδοση έχει κι αυτή το μερίδιό της στο Χρύσανθο, όπως είχε βεβαίως και στους Άρχοντες Πρωτοψάλτες και γίγαντες της νεότερης Βυζαντινής μουσικής Πρίγγο και Στανίτσα.
Αντλούσε από το Θεσσαλονικείον ύφος και μέλος, όπως το ενσάρκωσαν δάσκαλοι σαν το Σωκράτη Παπαδόπουλο, το γερο-Βαφειάδη κλπ. Αυτό το κεφάλαιο θα άξιζε περαιτέρω διερεύνησης.
Αντλούσε τελικά από την πατριαρχική σχολή και κυρίως από τους Πρίγγο και Παναγιωτίδη. Η τελική διαμόρφωση του εκτελεστή Χρυσάνθου ήταν οπωσδήποτε το κυρίαρχο Πατριαρχικό ύφος. Ειδικά ο Πρίγγος, πουθενά αλλού δεν διεσώθη πιο ατόφιος παρά στη σπάνια φωνή και τεχνη του Χρυσάνθου. Άφησε κολοσσούς πίσω του ο πρίγγος που συνέχισαν ή και προχώρησαν το ύφος του (άλλο θέμα για μελέτη και συζητήσεις αυτό), αλλά ο πιο κοντινός του ήταν, και για τα πιο αρχάρια ώτα, ο Χρύσανθος.
Όλα αυτά ζούσαν στη χρυσή φωνή και εκτέλεση του αειμνήστου, ο οποίος είχε το χάρισμα να συνδυάζει και να αυτοσχεδιαζει. Τι να πρωτοθυμηθώ; Ο ναός πλημμύριζε από ψαλμωδία! ''Κι απ' την πολλήν την ψαλμουδιά εσειόντανε οι κολώνες" που τραγουδάει το δημοτικό άσμα της Αγια-Σοφιάς. Αυτή την πυρετώδη και γλυκυτάτη ένταση, μου φαίνεται πιά, ουδείς εκ των συγχρόνων του την έβγαζε σ' αυτό το βαθμό. Ας είναι το μνημόσυνόν του αιώνιον.
(Άπειρες ευχαριστίες κι ευλογίες αξίζουν σε όλους εσάς που ανεβάζετε μέλη του στο διαδίκτυο. Ερευνήστε παρακαλώ επικαίρως για την πρώτη εκ 4 κασσετών Μεγάλη του Εβδομάδα, σαφώς ανώτερη και διαφορετική από τη μεταγενέστερη εξ 6 κασσετών έκδοση. Μακάρι να προλάβουν όσοι διαθέτουν αυτή τη σπουδαία παρακαταθήκη να μας την κοινωνήσουν μέχρι το Πάσχα.)
