Πέτρος Μανουήλ Εφέσιος. Μουσικολογική Σπουδή και Ψαλτικός τόμος

Emmanouil Giannopoulos

Emmanouil Giannopoulos
https://www.pemptousia.gr/video/mousikologiki-spoudi-gia-ton-petros-manouil-efesio-16-10-2019/
και
https://www.pemptousia.gr/video/i-simvoli-tou-petrou-manouil-efesiou-sti-psaltiki-techni/
Απόσπασμα από το Πρόγραμμα της εκδήλωσης:
"...μὲ ἐναλλαγὴ τῶν ἑρμηνευτῶν, θὰ ψαλοῦν,

ἀπὸ μὲν τὸν Ἀθανάσιο Βουγιουκλῆ

-Ἀπὸ τὴν «Ἐκλογὴ Εἰς τὸν Μεγαλομάρτυρα Δημήτριον καὶ εἰς τοὺς λοιποὺς μάρτυρας» (ἦχος τρίτος), οἱ στίχοι:
Καὶ δύναμις· Ἀλληλούια. Ὁ Θεὸς ἡμῶν καταφυγὴ καὶ δύναμις, βοηθὸς ἐν θλίψεσι ταῖς εὑρούσαις ἡμᾶς σφόδρα· Ἀλληλούια.
Διὰ τοῦτο οὐ φοβηθησόμεθα ἐν τῷ ταράσσεσθαι τὴν γῆν καὶ μετατίθεσθαι ὄρη ἐν καρδίαις θαλασσῶν· Ἀλληλούια.
Ὁ Θεός, τίς ὁμοιωθήσεταί σοι; μὴ σιγήσῃς μηδὲ καταπραΰνῃς, ὁ Θεός· Ἀλληλούια.
Ὅτι ἰδοὺ οἱ ἐχθροί σου ἤχησαν, καὶ οἱ μισοῦντές σε ᾖραν κεφαλήν· Ἀλληλούια.
Ἐπὶ τὸν λαόν σου κατεπανουργεύσαντο γνώμην καὶ ἐβουλεύσαντο κατὰ τῶν ἁγίων σου· Ἀλληλούια.
Ἕνεκά σου θανατούμεθα ὅλην τὴν ἡμέραν, ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς· Ἀλληλούια.
Ἐκέκραξαν οἱ δίκαιοι, καὶ ὁ Κύριος εἰσήκουσεν αὐτῶν, καὶ ἐκ πασῶν τῶν θλίψεων αὐτῶν ἐρρύσατο αὐτούς· Ἀλληλούια.
Τοῖς Ἁγίοις τοῖς ἐν τῇ γῇ αὐτοῦ ἐθαυμάστωσεν ὁ Κύριος· Ἀλληλούια.
-Ἀπὸ τὴν «Ἐκλογὴ Εἰς τὴν Εἴσοδον τῆς Θεοτόκου» (ἦχος πλ. α’) οἱ στίχοι:
Ἐν ὄρει ἁγίῳ αὐτοῦ· Ἀλληλούια. Μέγας Κύριος καὶ αἰνετὸς σφόδρα, ἐν πόλει τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ἐν ὄρει ἁγίῳ αὐτοῦ· Ἀλληλούια.
Δεδοξασμένα ἐλαλήθη περὶ σοῦ ἡ πόλις τοῦ Θεοῦ· Ἀλληλούια.
Ὁ Θεὸς ἐν τοῖς βάρεσιν αὐτῆς γινώσκεται, ὅταν ἀντιλαμβάνηται αὐτῆς· Ἀλληλούια.
Ἅγιος ὁ ναός σου, θαυμαστὸς ἐν δικαιοσύνη· Ἀλληλούια.
Παρέστη ἡ βασίλισσα ἐκ δεξιῶν σου ἐν ἱματισμῷ διαχρύσῳ περιβεβλημένη, πεποικιλμένη· Ἀλληλούια.
Ἄκουσον, θύγατερ, καὶ ἴδε καὶ κλῖνον τὸ οὖς σου καὶ ἐπιλάθου τοῦ λαοῦ σου καὶ τοῦ οἴκου τοῦ πατρός σου· καὶ ἐπιθυμήσει ὁ βασιλεὺς τοῦ κάλλους σου· Ἀλληλούια.
Πᾶσα ἡ δόξα τῆς θυγατρὸς τοῦ βασιλέως ἔσωθεν· Ἀλληλούια.
Ἀπενεχθήσονται τῷ βασιλεῖ παρθένοι ὀπίσω αὐτῆς, αἱ πλησίον αὐτῆς ἀπενεχθήσονταί σοι· Ἀλληλούια.
Δόξα Πατρὶ καὶ Υἱῶ καὶ Ἁγίῳ Πνεύματι, Καὶ νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· Ἀμὴν. Ἀλληλούια, ἀλληλούια, ἀλληλούια...
-Ἀπὸ τὴν «Ἐκλογὴ Εἰς τὴν Κοίμησιν τῆς Ἁγίας Ἄννης» (ἦχος λέγετος χρωματικός) οἱ στίχοι:
Τῆς δεήσεώς μου· Ἀλληλούια. Ἠγάπησα, ὅτι εἰσακούσεται Κύριος τῆς φωνῆς τῆς δεήσεώς μου· Ἀλληλούια.
Ὅτι ἔκλινε τὸ οὖς αὐτοῦ ἐμοί, καὶ ἐν ταῖς ἡμέραις μου ἐπικαλέσομαι· Ἀλληλούια.
Τί ἀνταποδώσω τῷ Κυρίῳ περὶ πάντων, ὧν ἀνταπέδωκέ μοι· Ἀλληλούια.
Ἰσχύς μου καὶ ὕμνησίς μου ὁ Κύριος καὶ ἐγένετό μοι εἰς σωτηρίαν· Ἀλληλούια.
Κύριε, εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου, καὶ ἡ κραυγή μου πρὸς σὲ ἐλθέτω· Ἀλληλούια.
Ἤκουσε καὶ εὐφράνθη ἡ Σιών, καὶ ἠγαλλιάσαντο αἱ θυγατέρες τῆς Ἰουδαίας ἕνεκεν τῶν κριμάτων σου, Κύριε· Ἀλληλούια.
Εὐφρανθήτω καρδία ζητούντων τὸν Κύριον· ζητήσατε τὸν Κύριον καὶ κραταιώθητε· Ἀλληλούια.
Εὐλογητὸς ὁ Θεός, ὃς οὐκ ἀπέστησε τὴν προσευχήν μου καὶ τὸ ἔλεος αὐτοῦ ἀπ᾿ ἐμοῦ· Ἀλληλούια.
Δόξα Πατρὶ καὶ Υἱῶ καὶ Ἁγίῳ Πνεύματι, Καὶ νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· Ἀμὴν. Ἀλληλούια, ἀλληλούια, ἀλληλούια...

ἀπὸ δὲ τὸν π. Ἰάκωβο

-Ἀπὸ τὴν «Ἐκλογὴ Εἰς τὴν Σύναξιν τῶν Ταξιαρχῶν» (ἦχος πλ. β’) οἱ στίχοι:
Ψαλῷ σοι· ἀλληλούια. Ἐξομολογήσομαι σοι Κύριε ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μου καὶ ἐναντίον ἀγγέλων ψαλῷ σοι· Ἀλληλούια.
Προσκυνήσατε αὐτῷ πάντες οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ· Ἀλληλούια.
Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν, αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν τοῖς ὑψίστοις· Ἀλληλούια.
Δόξα Πατρὶ καὶ Υἱῶ καὶ Ἁγίῳ Πνεύματι, Καὶ νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· Ἀλληλούια, ἀλληλούια, ἀλληλούια...
-Τὸ Τριαδικὸ τοῦ πρώτου, ἀργότερου, πολυελέου Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ (ἦχος α’):
Ἡ μονὰς τῇ φύσει καὶ Τριὰς τοῖς προσώποις φώτισον καὶ φύλαξον ἡμᾶς τοὺς ὀρθῶς λατρεύοντάς σοι πρεσβείαις τῆς τεκούσης σε τεεμ τεεμ τερι ρεμ ... φώτισον καὶ φύλαξον ἡμᾶς τοὺς ὀρθῶς λατρεύοντάς σοι πρεσβείαις τῆς τεκούσης σε.
-Ἀπὸ τὸν πολυέλεο Δοῦλοι Κύριον (ἦχος βαρὺς διατονικὸς ἐκ τοῦ γα) οἱ στίχοι:
Δοῦλοι Κύριον· Ἀλληλούια. Αἰνεῖτε τὸ ὄνομα Κυρίου, αἰνεῖτε δοῦλοι Κύριον· Ἀλληλούια.
Ψάλλατε τῷ ὀνόματι αὐτοῦ ὅτι καλόν· Ἀλληλούια.
Πάντα ὅσα ἠθέλησεν ἐποίησε ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἐν τῇ γῇ· Ἀλληλούια.
Κύριε τὸ ὄνομά σου εἰς τὸν αἰῶνα· Ἀλληλούια.
- καὶ τὸ Θεοτοκίο τοῦ ἴδιου πολυελέου (ἦχος βαρύς):
Πρόσδεξαι Δέσποινα τὰς δεήσεις τῶν δούλων σου καὶ πάσης ἡμᾶς περιστάσεως ρῦσαι. Ανενανε.... τεριρεμ.... ταῖς πρεσβείαις σου Ἀμήν."
 

evangelos

Ευάγγελος Σολδάτος
Εξαιρετική δουλειά,! έρευνα σε βάθος, σεβασμός στην αυθεντική ανατύπωση, χωρίς "διορθώσεις" . Εύγε στον καθ κύριο Γιαννόπουλο και τον ευχαριστούμε (και όλους τους συνεργάτες του ευχαριστούμε και συγχαίρουμε) που φώτισε το έργο του Πέτρου Εφεσίου και μας παρέδωσε τόσες πολύτιμες πληροφορίες για την μουσική μας παράδοση.
 
Last edited:
Θα δημοσιευθούν πιστεύω βίντεο καθώς νομίζω βιντεοσκοπήθηκε από την Πεμπτουσία.

https://www.pemptousia.gr/video/antiprosopeftika-meli-tou-petrou-manouil-efesiou-1840-1o-meros/
Το 1ο μέρος από το καλλιτεχνικό μέρος στη Μουσικολογική Σπουδή με θέμα: Πέτρος Μανουήλ Εφέσιος, ο Πρωτοψάλτης, διδάσκαλος της Ψαλτικής, μελοποιός, πρωτοπόρος της ψαλτικής τυπογραφίας (†1840) η οποία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2019 στον ιερό ναό της Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης καθώς και η παρουσίαση του τόμου «Πέτρου Μανουήλ Εφεσίου (†1840) Πολυέλεοι και εκλογές. Αναστάσιμα εωθινά δοξαστικά» μετά βιο-εργογραφίας του μελοποιού υπό Εμμανουήλ Γιαννοπούλου.

https://www.pemptousia.gr/video/enas-agnostos-diskolos-ke-entechnos-melopios/
Ο Αθανάσιος Βουγιουκλής, Άρχων Υμνωδός τ. Μ.τ.Χ.Ε. καταθέτει την εμπειρία του από τη Μουσικολογική Σπουδή με θέμα: Πέτρος Μανουήλ Εφέσιος, ο Πρωτοψάλτης, διδάσκαλος της Ψαλτικής, μελοποιός, πρωτοπόρος της ψαλτικής τυπογραφίας († 1840) η οποία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2019 στον ιερό ναό της Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης.

https://www.pemptousia.gr/video/petros-manouil-efesios-o-protos-ekdotis-tis-mousikis-tipografias/
Εισήγηση του Εμμανουήλ Γιαννόπουλου στη Μουσικολογική Σπουδή με θέμα: Πέτρος Μανουήλ Εφέσιος, ο Πρωτοψάλτης, διδάσκαλος της Ψαλτικής, μελοποιός, πρωτοπόρος της ψαλτικής τυπογραφίας († 1840) η οποία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2019 στον ιερό ναό της Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης καθώς και η παρουσίαση του τόμου «Πέτρου Μανουήλ Εφεσίου (†1840) Πολυέλεοι και εκλογές. Αναστάσιμα εωθινά δοξαστικά» μετά βιο-εργογραφίας του μελοποιού υπό Εμμανουήλ Γιαννοπούλου.
 
Εξαιρετική δουλειά,! έρευνα σε βάθος, σεβασμός στην αυθεντική ανατύπωση, χωρίς "διορθώσεις" . Εύγε στον καθ κύριο Γιαννόπουλο και τον ευχαριστούμε (και όλους τους συνεργάτες του ευχαριστούμε και συγχαίρουμε) που φώτισε το έργο του Πέτρου Εφεσίου και μας παρέδωσε τόσες πολύτιμες πληροφορίες για την μουσική μας παράδοση.

Αξίζει να γίνει ιδιαίτερη αναφορά στο γεγονός ότι οι συντελεστές αυτής της πραγματικά αξιέπαινης πρωτοβουλίας είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία μέλη του Ψ:
Εκτός από τον ίδιο τον καθηγητή Εμμανουήλ Γιαννόπουλο, που
πληκτρολόγησε το 16ο και 17ο μέλος, και τα ένδεκα αναστάσιμα εωθινά ιδιόμελα. Έκανε όλες τις αλλεπάλληλες διορθώσεις του τόμου, πληκτρολόγησε τις α΄ και β΄ διορθώσεις στο 19ο, 20ο, 21ο, 22ο, 23ο, 24ο και την β΄ διόρθωση στο 5ο και 18ο μέλος, καθώς και την τελική διόρθωση σε όλο τον τόμο.

Βασίλειος Κιαμηλίδης
πληκτρολόγησε το 12ο μέλος και βοήθησε με τεχνικές συμβουλές.

Βασίλειος Μαυράγκανος·
πληκτρολόγησε το 1ο και το 4ο μέλος, την α΄ και β΄ διόρθωση σε αυτά, και την δ΄ διόρθωση σε όλο τον τόμο.
Εργάστηκε αόκνως και επί πάρα πολλές ημέρες συνολικά για την άρτια εμφάνιση των ψαλτικών κειμένων και την διαμόρφωση του τελικού ηλεκτρονικού αρχείου με βάση τα έτοιμα αρχεία, κειμένων και ψαλτικών έργων.

Ειρήνη Γεωργιάδου·
πληκτρολόγησε το 21ο, 22ο, 23ο και 24ο μέλος, καθώς και τις διορθώσεις στο 15ο.

Ελένη Ντόβα
πληκτρολόγησε το 6ο, 7ο, 8ο, 18ο, 19ο, και 20ο μέλος, καθώς και τις διορθώσεις στο Θεοτοκίο του 3ου, στο 6ο, 7ο, 8ο, 9ο, 10ο, 11ο, 12ο, 13ο, και 14ο μέλος, αλλά και την α΄ διόρθωση στο 5ο και στο 18ο.
Τροποποίησε κάποια στοιχεία της ψαλτικής γραμματοσειράς ώστε να εμφανίζονται σαφέστερα.

Νικόλαος Χανουμίδης·
πληκτρολόγησε το 13ο και το 14ο μέλος.

Χρήστος Τσακίρογλου
πληκτρολόγησε το 9ο, 10ο και το 11ο μέλος
(αν κάποιον παραλείπω, οφείλεται στην ανωνυμία των μελών λόγω των αβαταρ. Ας με συμπληρώσουν σ' αυτό οι συνάδελφοι)


Τους αξίζουν και από αυτό το βήμα τα πιο θερμά συγχαρητήρια, και είθε ο αγαθός Τριαδικός Θεός να τους ανταμείψει πλουσιοπάροχα για την παρουσία και την προσφορά τους!

ΑΚ
 
ἀπὸ μὲν τὸν Ἀθανάσιο Βουγιουκλῆ
-Ἀπὸ τὴν «Ἐκλογὴ Εἰς τὴν Εἴσοδον τῆς Θεοτόκου» (ἦχος πλ. α’) οἱ στίχοι:
Ἐν ὄρει ἁγίῳ αὐτοῦ· Ἀλληλούια. Μέγας Κύριος καὶ αἰνετὸς σφόδρα, ἐν πόλει τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ἐν ὄρει ἁγίῳ αὐτοῦ· Ἀλληλούια.
Δεδοξασμένα ἐλαλήθη περὶ σοῦ ἡ πόλις τοῦ Θεοῦ· Ἀλληλούια.
Ὁ Θεὸς ἐν τοῖς βάρεσιν αὐτῆς γινώσκεται, ὅταν ἀντιλαμβάνηται αὐτῆς· Ἀλληλούια.
Ἅγιος ὁ ναός σου, θαυμαστὸς ἐν δικαιοσύνη· Ἀλληλούια.
Παρέστη ἡ βασίλισσα ἐκ δεξιῶν σου ἐν ἱματισμῷ διαχρύσῳ περιβεβλημένη, πεποικιλμένη· Ἀλληλούια.
Ἄκουσον, θύγατερ, καὶ ἴδε καὶ κλῖνον τὸ οὖς σου καὶ ἐπιλάθου τοῦ λαοῦ σου καὶ τοῦ οἴκου τοῦ πατρός σου· καὶ ἐπιθυμήσει ὁ βασιλεὺς τοῦ κάλλους σου· Ἀλληλούια.
Πᾶσα ἡ δόξα τῆς θυγατρὸς τοῦ βασιλέως ἔσωθεν· Ἀλληλούια.
Ἀπενεχθήσονται τῷ βασιλεῖ παρθένοι ὀπίσω αὐτῆς, αἱ πλησίον αὐτῆς ἀπενεχθήσονταί σοι· Ἀλληλούια.
Δόξα Πατρὶ καὶ Υἱῶ καὶ Ἁγίῳ Πνεύματι, Καὶ νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· Ἀμὴν. Ἀλληλούια, ἀλληλούια, ἀλληλούια...

Λόγω του επίκαιρου, ιδού και σε μουσικό PDF απόσπασμα από την πιο πάνω έκδοση με τη φωνή του Άρχοντος Υµνωδού του Οικουµενικού Πατριαρχείου κ. Αθ. Βουγιουκλή.
  • Έγινε σμίκρυνση του ηχητικού χωρίς ακουστή απώλεια στην ποιότητα
  • Επισημαίνονται με κόκκινο βέλος οι ψαλλόμενοι στίχοι
  • Στο κείμενο έχουν προστεθεί τα ισοκρατήματα, όπως εκτελέσθηκαν από το χορό ισοκρατών του άρχοντος.
  • Για να το ακούσουμε πιέζουμε στη φωτογραφία και επιτρέπουμε την εκτέλεση από το πρόγραμμα ακρόασης.
Εδώ ανακύπτουν και δύο ζητήματα άξια για συζήτηση:
  • Ζήτημα Α.
    Ο Μονοφωνάρης απηχεί ևε-ε→Νη-Πα
    με Νη=256Hz και Πα=287,35Hz.

    (256×2^12/72=287,35)

    Στο τέλος όμως, παρατηρούμε ότι η βάση έχει σταδιακά υψωθεί κατά μία διφωνία+
    καταλήγοντας σε Πα=Γα+ στα 349Hz (ενώ 287,35×2^18/72=341,72).
    Η εκτέλεση ήταν φυσικά υποδειγματική, και η διαφορά στη βάση δεν οφείλεται σε οποιοδήποτε σφάλμα.

    Ο προβληματισμός είναι ο εξής:
    Εάν υπήρχε μηχανικός ισοκράτης δεν θα παρατηρούνταν ασφαλώς αυτή η ύψωση της βάσης.
    Θα ήταν όμως αυτό το ζητούμενο,
    ή είναι εν τέλει πολύ καλλίτερο από ψυχοακουστικής άποψης το φαινόμενο που συμβαίνει στην παρούσα εκτέλεση;
    (Το έχω επισημάνει επανειλημμένα και στις εκτελέσεις του μακαριστού Διακο Διονύση)

    Μήπως, δηλαδή, μια τέτοια πρακτική είναι φυσιολογική και συνάμα θεμιτή, αφού στην πορεία του μέλους "ζεσταίνεται" η φωνή και κατακτά όλο και ψηλότερους τόνους, ανεβάζοντας σταδιακά τη βάση "σε μια πορεία από τη γη προς τον ουρανό", πράγμα που συνάδει και με τη διάταξη των ναών μας, όπου από την είσοδο έως το Σολέα και την Ωραία Πύλη τα επίπεδα ανεβαίνουν διαρκώς;

    Όσον αφορά το χαρακτηρισμό ως "φυσιολογική", εννοώ ότι υπάρχει μια διαρκής ανάδραση ανάμεσα στους ισοκράτες και το μονοφωνάρη, όπου οι μεν στηρίζουν τον δε, αλλά κι εκείνος με τη σειρά του τους "φέρνει κοντά του" κατά την εξέλιξη του μέλους, έτσι ώστε η τελική ύψωση της βάσης να περνά εντελώς απαρατήρητη, και να χρειάζεται μέτρηση για να διαπιστωθεί. (SonicVisualizer4 και SpectrumAnalyzerPro)

    Μήπως αυτό μπορεί να συνέβαινε πάγια πριν την ηλεκτρονική εποχή;
    Μήπως οι μηχανικοί ισοκράτες εμποδίζουν την εκδήλωση αυτού του φαινομένου;

  • Ζήτημα Β.
    Έχει ξανασυζητηθεί και ΕΔΩ η πτώση του ισοκρατήματος στον εναρμόνιο Ζω όταν το μέλος του πλ.Α πενταφωνεί "δείχνοντας" βαρύ εναρμόνιο εκ του Ζω.
    Πώς σας φαίνεται εδώ η πρακτική αυτή; (σσ 246, 247 του επισυναπτόμενου κειμένου)
Η κατάθεση των απόψεων των μελών του Ψ για αμφότερα τα πιο πάνω ζητήματα θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
ΑΚ
 

Attachments

  • ΕΚΛΟΓΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ MP3.pdf
    8.2 MB · Views: 151
Last edited:

Θεόδωρος Αιτωλός

Παλαιό Μέλος
Λόγω του επίκαιρου, ιδού και σε μουσικό PDF απόσπασμα από την πιο πάνω έκδοση με τη φωνή του Άρχοντος Υµνωδού του Οικουµενικού Πατριαρχείου κ. Αθ. Βουγιουκλή.
  • Έγινε σμίκρυνση του ηχητικού χωρίς ακουστή απώλεια στην ποιότητα
  • Επισημαίνονται με κόκκινο βέλος οι ψαλλόμενοι στίχοι
  • Στο κείμενο έχουν προστεθεί τα ισοκρατήματα, όπως εκτελέσθηκαν από το χορό ισοκρατών του άρχοντος.
  • Για να το ακούσουμε πιέζουμε στη φωτογραφία και επιτρέπουμε την εκτέλεση από το πρόγραμμα ακρόασης.
Εδώ ανακύπτουν και δύο ζητήματα άξια για συζήτηση:
  • Ζήτημα Α.
    Ο Μονοφωνάρης απηχεί ևε-ε→Νη-Πα
    με Νη=256Hz και Πα=287,35Hz.

    (256×2^12/72=287,35)

    Στο τέλος όμως, παρατηρούμε ότι η βάση έχει σταδιακά υψωθεί κατά μία διφωνία+
    καταλήγοντας σε Πα=Γα+ στα 349Hz (ενώ 287,35×2^18/72=341,72).
    Η εκτέλεση ήταν φυσικά υποδειγματική, και η διαφορά στη βάση δεν οφείλεται σε οποιοδήποτε σφάλμα.

    Ο προβληματισμός είναι ο εξής:
    Εάν υπήρχε μηχανικός ισοκράτης δεν θα παρατηρούνταν ασφαλώς αυτή η ύψωση της βάσης.
    Θα ήταν όμως αυτό το ζητούμενο,
    ή είναι εν τέλει πολύ καλλίτερο από ψυχοακουστικής άποψης το φαινόμενο που συμβαίνει στην παρούσα εκτέλεση;
    (Το έχω επισημάνει επανειλημμένα και στις εκτελέσεις του μακαριστού Διακο Διονύση)

    Μήπως, δηλαδή, μια τέτοια πρακτική είναι φυσιολογική και συνάμα θεμιτή, αφού στην πορεία του μέλους "ζεσταίνεται" η φωνή και κατακτά όλο και ψηλότερους τόνους, ανεβάζοντας σταδιακά τη βάση "σε μια πορεία από τη γη προς τον ουρανό", πράγμα που συνάδει και με τη διάταξη των ναών μας, όπου από την είσοδο έως το Σολέα και την Ωραία Πύλη τα επίπεδα ανεβαίνουν διαρκώς;

    Όσον αφορά το χαρακτηρισμό ως "φυσιολογική", εννοώ ότι υπάρχει μια διαρκής ανάδραση ανάμεσα στους ισοκράτες και το μονοφωνάρη, όπου οι μεν στηρίζουν τον δε, αλλά κι εκείνος με τη σειρά του τους "φέρνει κοντά του" κατά την εξέλιξη του μέλους, έτσι ώστε η τελική ύψωση της βάσης να περνά εντελώς απαρατήρητη, και να χρειάζεται μέτρηση για να διαπιστωθεί. (SonicVisualizer4 και SpectrumAnalyzerPro)

    Μήπως αυτό μπορεί να συνέβαινε πάγια πριν την ηλεκτρονική εποχή;
    Μήπως οι μηχανικοί ισοκράτες εμποδίζουν την εκδήλωση αυτού του φαινομένου;

  • Ζήτημα Β.
    Έχει ξανασυζητηθεί και ΕΔΩ η πτώση του ισοκρατήματος στον εναρμόνιο Ζω όταν το μέλος του πλ.Α πενταφωνεί "δείχνοντας" βαρύ εναρμόνιο εκ του Ζω.
    Πώς σας φαίνεται εδώ η πρακτική αυτή; (σσ 246, 247 του επισυναπτόμενου κειμένου)
Η κατάθεση των απόψεων των μελών του Ψ για αμφότερα τα πιο πάνω ζητήματα θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
ΑΚ
Ο σκελετός πάνω στον οποίο κτίζεται και ακουμπά η μελωδία είναι το ισοκράτημα.
Συνήθως είναι στην βάση τετραχόρδων ή πενταχόρδων.
Ναι υπάρχει αλληλεπίδραση μελωδού και ισοκρατών.
Αν ο μελωδός είναι ο μόνος ψάλλων με φωνή σταθερή και πλατειά πιθανόν να μπορεί να συγκρατήση τα λάθη των ισοκρατών...
Οταν όμως συμψάλλουν πολλοί τότε απαιτείται
Πρώτον : απόλυτος διαστηματική γνώση σε συνδυασμό με τέλεια ακοή των μελωδών.
Δεύτερον : Ακριβώς τα ίδια χαρακτηρηστικά και στους Ισοκράτες.
Τρίτον : Και οι μεν και οι δέ πρέπει να μπορούν να τραγουδούν με ορχήστρα διότι εκεί δεν χωρούν λάθη.

Τα γραφέντα περί ψυχικής ανόδου του ψάλτη και υψώσεως της τονικότητος ...είναι γιά γέλια
Κάποτε ο αείμνηστος Χρύσανθος μας είχε εξομολογηθεί πόσο υπέφερε από την αντήχηση του ήχου στον Αγ. Δημήτριο, αλλά ήταν κάτι που δεν μπορούσε να αλλάξη αλλά και είχε τις φωνητικές δυνατότητες να ανταπεξέρχεται.
 
Τα γραφέντα περί ψυχικής ανόδου του ψάλτη και υψώσεως της τονικότητος ...είναι γιά γέλια
Πού είδατε να γράφεται κάτι για "ψυχική άνοδο";
Για την ύψωση της βάσης πρόκειται:
Όσον αφορά το χαρακτηρισμό ως "φυσιολογική", εννοώ ότι υπάρχει μια διαρκής ανάδραση ανάμεσα στους ισοκράτες και το μονοφωνάρη, όπου οι μεν στηρίζουν τον δε, αλλά κι εκείνος με τη σειρά του τους "φέρνει κοντά του" κατά την εξέλιξη του μέλους, έτσι ώστε η τελική ύψωση της βάσης να περνά εντελώς απαρατήρητη, και να χρειάζεται μέτρηση για να διαπιστωθεί. (SonicVisualizer4 και SpectrumAnalyzerPro)

Το ζητούμενο ήταν να σχολιαστεί αν η μετρημένη ύψωση της βάσης στην πιο πάνω εκτέλεση είναι λάθος ή "θεμιτή" και ανεκτή ως οφειλόμενη σε φυσιολογικά αίτια (σταδιακό ζέσταμα της φωνής).

Αν νομίζετε ότι η ειρωνεία απαντά στο ερώτημα που τέθηκε τότε ΟΚ, άποψη σας.
Εν πάση δε περιπτώσει το γέλιο μακραίνει τη... ζωή!
 
Τρίτον : Και οι μεν και οι δέ πρέπει να μπορούν να τραγουδούν με ορχήστρα διότι εκεί δεν χωρούν λάθη.
Από πότε η ψαλτική γίνεται με συνοδεία ορχήστρας;
Έχουμε κάποια μαρτυρία ότι γίνονταν στο παρελθόν;
Πώς μπορούσε το ίσον (δεδομένος τόνος) να διατηρείται σταθερό χωρίς την αρωγή κάποιου οργάνου (ηλεκτρονικού ή μηχανικού);

Αυτή είναι η ουσία του ερωτήματος που τέθηκε, καθώς στην εκτέλεση που σχολιάζουμε δεν παρατηρούμε πουθενά προσπάθεια των ισοκρατών να "συγκρατήσουν" τον άρχοντα στο χαμηλότερο τόνο της έναρξης, παρά τον "ακολουθούν" στη σταδιακή και ανεπαίσθητη άνοδο της βάσης.
 

Θεόδωρος Αιτωλός

Παλαιό Μέλος
Από πότε η ψαλτική γίνεται με συνοδεία ορχήστρας;
Έχουμε κάποια μαρτυρία ότι γίνονταν στο παρελθόν;
Πώς μπορούσε το ίσον (δεδομένος τόνος) να διατηρείται σταθερό χωρίς την αρωγή κάποιου οργάνου (ηλεκτρονικού ή μηχανικού);

Αυτή είναι η ουσία του ερωτήματος που τέθηκε, καθώς στην εκτέλεση που σχολιάζουμε δεν παρατηρούμε πουθενά προσπάθεια των ισοκρατών να "συγκρατήσουν" τον άρχοντα στο χαμηλότερο τόνο της έναρξης, παρά τον "ακολουθούν" στη σταδιακή και ανεπαίσθητη άνοδο της βάσης.
Σέβομαι κάποιες άλλες αναρτήσεις σου πραγματικά.
Επί του προκειμένου όμως....

Δεν μπορούν να συγκρατήσουν οι μέν τον δε και αντιστρόφως.
Θα μπορούσα εγώ νά μιλήσω για ψαλτική με συνοδεία οργάνου ;
Δεν σε αδικώ όμως διότι δεν με γνωρίζεις.Οκ.
Η μουσική αγωγή όμως και η εκπαίδευση αναλόγως διαμορφώνει εν τέλει το εκτελεστικό επίπεδο του solist , πάντα δε σε συνάρτηση και με το ταλέντοτου.
Φαντάσου σε μια όπερα κάθε τραγουδιστής να ζεσταίνει τη φωνή του την ώρα της παραστάσεως....και να αλλάζη τονικότητα!
Γιατι λοιπόν και οι μονοφωνάρηδες να μήν το κάνουν ;
Αναφέρω επίσης: να μπορούν να τραγουδούν με ορχήστρα διότι αυτή η αγωγή προσφέρει στον μελλοντικό μονοφωνάρη :

αντίληψη - αίσθηση του χρόνου καί του ρυθμού
διαστηματική επιμέλεια και ακρίβεια κυρίως στα τετάρτης , πέμπτης και ογδόης διαστήματα.
Ολοι οι μεγάλοι ψάλτες που βίωσα μαζί τους τραγουδούσαν άριστα με ορχήστρα:
Σερέτης , Παπαχρήστος, Πρεβεζάνος, Ταλιαδωρος, Καραμάνης, Χρύσανθος, Μάνος,Παναγιωτίδης, Χατζημάρκος,Κλωναρίδης Γ@ Η, Τσαχαλίνας. Κυριαζής , Φωτόπουλος Σ......

Εντάξει δεν μπορούμε να μειώσουμε την αξία ενός ψάλτη επειδή ..του έφυγε η βάση.
Εγώ εξήγησα τους τεχνικούς λόγους στους οποίους οφείλεται το φαινόμενο αλλά και τί προπαιδεία χρειάζεται για να αποφεύγεται.
Αν όμως εσείς επιθυμείτε να... απολαμβάνετε την γλυκεία μαγεία του φαινομένου, τότε ευτυχώς που το γέλιο μακραίνει τη ζωή και την δική σας και την δική μου !!!
Αλήθεια καταλάβατε γιατί στην σχολιαζομένη ανάρτησή μου, ανέφερα την περίπτωση του Χρυσάνθου ;

Με αγάπη Θεόδωρος Καλλίμαχος
Α ψάλτης καθεδρικού ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Ν. Φιλαδελφείας

Υ.Γ. Η ανάρτησή μου αυτή έχει χαρακτήρα επεξηγήσεως και μόνον.
 
Last edited:

Μάριος

Μέλος
Ο προβληματισμός είναι ο εξής:
Εάν υπήρχε μηχανικός ισοκράτης δεν θα παρατηρούνταν ασφαλώς αυτή η ύψωση της βάσης.
Θα ήταν όμως αυτό το ζητούμενο,
ή είναι εν τέλει πολύ καλλίτερο από ψυχοακουστικής άποψης το φαινόμενο που συμβαίνει στην παρούσα εκτέλεση;


Δεν μπορώ να φανταστώ περίπτωση στην οποία ο μηχανικός ισοκράτης μέσα στον ναό θα μπορούσε να είναι καλύτερος από την ανθρώπινη παρουσία (ή απουσία) και φωνή (ή σιωπή).
Τουτέστιν προτιμώ την ατέλεια του ψάλτη από την "τελειότητα" του μηχανικού ισοκράτη σε κάθε περίπτωση.
Από εκεί και πέρα, η εκτέλεση του εκάστοτε κειμένου δείχνει το επίπεδο και την δεινότητα του μουσικού.
 
Top