Καταβολὲς τῆς ἀκολουθίας τῶν Χαιρετισμῶν

[MTheodorakis]

Οἱ χαιρετισμοὶ τῶν τεσσάρων πρώτων Παρασκευῶν εἶναι πρόσφατοι.


«...τὸ μικρὸν δὲ» ἀπόδειπνον «τῇ Παρασκευῇ ἑσπέρας μετὰ τοῦ θεοτοκίου κανόνος τῆς Ἀκαθίστου, οὗ ἐν τῇ ἑβδόμῃ», δηλαδὴ πρὸ τῆς ζ’ ᾠδῆς, «τὸ κοντάκιον Τῇ ὑπερμάχῳ καὶ ὁ εἷς οἶκος μόνον Ἄγγελος πρωτοστάτης καὶ παρὰ τοῦ ἱερέως λέγεται εἰς τὸ τέλος Ἄξιον ἐστίν, ἐκτενὴς καὶ ἀπόλυσις, πάντων ἱσταμένων τῇ ἑσπέρᾳ τῆς Παρασκευῆς»

(χφ. E.B.E. 2047 τυπικὸ Συμεὼν Θεσσαλονίκης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1416-1429 φ. 22r).



Μετὰ τὸ 1821 «ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν» ἡ ἐλεύθερη Ἑλλάδα πολλαπλασίασε τὰ «εὐχαριστήρια» στοὺς χαιρετισμοὺς τῶν Παρασκευῶν (τυπικὸ Κωνσταντίνου πρωτοψάλτου 1838 σ. 161) καὶ στὸ κοντάκιο τῆς λειτουργίας τῶν Κυριακῶν (ὅπ. πρ. σ. 163).

 

[π. Μάξιμος]

1) Θυμίζουμε τήν Ασματική Ακολουθία "Πρεσβεία" ὡς προϋπάρχουσα ἀκολουθία, ἐξ ἧς οἱ ἑβδομαδιαῖοι Χαιρετισμοί.

2) Εἰς τόν Ναόν τῆς Ἀναστάσεως (Πανάγιον Τάφον) ἀφ᾿ ς᾿ τό Κοντάκιον καί οἱ Οἶκοι στήν Ἀκολουθία τῶν Χαιρετισμῶν.

 

[MTheodorakis]

Ἡ ἐπανάσταση ἄρχισε ἀπὸ τὴν 25η Μαρτίου μὲ «Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς...Χαῖρε νύμφη ἀνύμφευτε» καὶ κατέληξε σ' αὐτὲς τὶς ἀνοιξιάτικες Παρασκευές.

Καὶ στὴν 28η Ὀκτωβρίου πάλι ἡ Παναγία καθάρισε. Τί νὰ πῶ!

 

[dimskrekas]

Ἡ ἐπανάσταση ἄρχισε ἀπὸ τὴν 25η Μαρτίου μὲ «Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς...Χαῖρε νύμφη ἀνύμφευτε» καὶ κατέληξε σ' αὐτὲς τὶς ἀνοιξιάτικες Παρασκευές.

Καὶ στὴν 28η Ὀκτωβρίου πάλι ἡ Παναγία καθάρισε. Τί νὰ πῶ!

Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς!

 

[Γιώργος Μ.]

Καὶ στὴν 28η Ὀκτωβρίου πάλι ἡ Παναγία καθάρισε. Τί νὰ πῶ!

Ολίγον ανοίκειο -ειδικά δεδομένου του μονίμως (όσα χρόνια σας θυμάμαι στο φόρουμ) αποστασιοποιημένου σας εκφραστικού τόνου.

 

[Παναγιώτης]

Πόσους αγώνες θα κάνει η Παναγία για να μας σώσει από την οργή του Θεού και εμείς μένουμε ως λίθοι αναίσθητοι; Ποιός ξέρει πότε η οργή του Θεού θα ξεσπάσει και με τι τιμωρία;…

παπα Δημήτρης Γκαγκαστάθης
Πρεσβύτερος Δημήτριος Γκαγκαστάθης, Εφημέριος Ι.Ν. Ταξιαρχών Πλατάνου Τρικάλων († 1975)

https://www.pemptousia.gr/rimata_zois/rimata-zois-tha-xespasi-i-orgi/

 

[dimitris]

Η Παναγία βοηθά σε κάθε επίκληση ατόμου ή ευρυτέρων κοινωνικών ομάδων. Χριστιανών ή ειδωλολατρών = αλλοθρήσκων.
Γιαυτό πρέπει και το τυπικό να αλλάζει κατά περιστάσεις ειδικά για λόγους ευγνωμοσύνης.

 

[dimitris]

Ποιός ξέρει πότε η οργή του Θεού θα ξεσπάσει και με τι τιμωρία;…

Πότε;
Εις τον αιώνα= ποτέ.
Διότι, εις τον αιώνα τό έλεος Αυτού.
Ακούστε με τί ψυχική αγαλλίαση το ψάλλει ένας άγιος και μας προτρέπει πώς να ψάλλουμε.

 

[Παναγιώτης]

Πότε;
Εις τον αιώνα= ποτέ.
Διότι, εις τον αιώνα τό έλεος Αυτού.
Ακούστε με τί ψυχική αγαλλίαση το ψάλλει ένας άγιος και μας προτρέπει πώς να ψάλλουμε.

Μὴ ὅμως ἐκπειράζωμεν τὸν Κύριον, καθώς τινες αὐτῶν ἐπείρασαν καὶ ὑπὸ τῶν ὄφεων ἀπώλλυντο.


Καὶ ἐπειδὴ ἀνέφερες τὸν Ἅγιο Παΐσιο, ἰδοὺ τί μᾶς λέει ὁ ἴδιος ὁ Ἅγιος:


Μετά τη μεγάλη φωτιά του καλοκαιριού στο Άγιον Όρος, είχα πάει να δω το γέροντα. Ήταν «θυμωμένος» και φώναζε.
«Σκαμπίλι από την Παναγία ήταν. Άρχισε την πρώτη μέρα της νηστείας και τελείωσε την τελευταία (με το παλιό εορτολόγιο που γιορτάζει το Όρος). Λέγανε ότι θα σβήσει πιο μπροστά, γιατί δε φυσούσε και όμως έσβησε την τελευταία μέρα κι ας είχε αέρα.
Λες και την οδηγούσε ένα χέρι, πήγαινε γύρω-γύρω από ‘κεί που δεν την περιμένανε και παρέκαμπτε τις ζώνες ασφαλείας.
Κάηκαν τα δάση! Κάηκε το κοσμικό φρόνημα;
Ένα μοναστήρι ζητούσε ενίσχυση.
Αυτοί πάλι δεν κατάλαβαν τίποτα πνευματικό. Μια κοσμική εξυπνάδα έχουν. (Θύμωσε). Γίνονται αιτία να βλασφημείται το όνομα του Θεού. Παντού έβρεχε, σ’ όλη την Ελλάδα!!
Μόνο στο Άγιον Όρος δεν έβρεχε!! Για να λέει ο κόσμος που είναι η Παναγία τους; Γιατί δεν τους βοηθάει; Που να γνωρίζει ο κόσμος ότι αυτό είναι χαστούκι της Παναγίας;
Είναι μερικοί άνθρωποι που συμφωνούν με την οργή του Θεού και δεν κάνουν ούτε ένα κομποσχοίνι για τη φωτιά (εννοούσε τον εαυτό του).


Φέτος τον Δεκαπενταύγουστο που επίασε φωτιά στο Άγιον Όρος, ήταν κάτι φοβερό! Έφθασαν όλοι οι ειδικοί, αλλά κανείς δεν μπορούσε να κάνη τίποτε. Όλοι παρακολουθούσαν την φωτιά. Και μερικοί έλεγαν: «Γιατί η Παναγία δεν την σβήνει;». Φθάνουμε σε σημείο να βλασφημούμε το όνομα του Θεού. Μετά από έξι ημέρες έπιασε πάλι φωτιά σε άλλο σημείο, αλλά έπιασε βροχή και την έσβησε αμέσως. Δεν καταλαβαίνουν, πώς αυτή η φωτιά έσβησε και η άλλη δεν έσβηνε;
Ορισμένοι, χωρίς να γνωρίζουν τους πνευματικούς νόμους που λειτουργούν, προσεύχονται με πόνο, αλλά δεν εισακούονται, γιατί είναι πια οργή Θεού. Ορισμένοι πάλι δεν προσεύχονται, δεν κάνουν ούτε ένα κομποσχοίνι, γιατί συμφωνούν με την δικαία οργή του Θεού, που σκοπό έχει να συνετίση τους ανθρώπους. Ο Θεός να φωτίση περισσότερο εμάς τους μοναχούς, γιατί οι περισσότεροι είμαστε μωρές παρθένες και τα λυχνάρια μας έχουν νερό με λίγο λάδι στο φιτίλι. Οι κοσμικοί περιμένουν από εμάς να τους φωτίσουμε τον δρόμο, για να μη σκοντάφτουν!
Να παρακαλούμε να δίνη ο Θεός μετάνοια στον κόσμο, για να αποφύγουμε την δικαία οργή του Θεού. Η μέλλουσα οργή του Θεού δεν μπορεί ν’ αντιμετωπισθή διαφορετικά παρά μόνο με μετάνοια και τήρηση των εντολών Του.

https://www.vimaorthodoxias.gr/theo...nia-orgi-theou-kai-to-chastouki-tis-panagias/

 

[Γιώργος Μ.]

Μὴ ὅμως ἐκπειράζωμεν τὸν Κύριον, καθώς τινες αὐτῶν ἐπείρασαν καὶ ὑπὸ τῶν ὄφεων ἀπώλλυντο.


Καὶ ἐπειδὴ ἀνέφερες τὸν Ἅγιο Παΐσιο, ἰδοὺ τί μᾶς λέει ὁ ἴδιος ὁ Ἅγιος:


Μετά τη μεγάλη φωτιά του καλοκαιριού στο Άγιον Όρος, είχα πάει να δω το γέροντα. Ήταν «θυμωμένος» και φώναζε.
«Σκαμπίλι από την Παναγία ήταν. Άρχισε την πρώτη μέρα της νηστείας και τελείωσε την τελευταία (με το παλιό εορτολόγιο που γιορτάζει το Όρος). Λέγανε ότι θα σβήσει πιο μπροστά, γιατί δε φυσούσε και όμως έσβησε την τελευταία μέρα κι ας είχε αέρα.
Λες και την οδηγούσε ένα χέρι, πήγαινε γύρω-γύρω από ‘κεί που δεν την περιμένανε και παρέκαμπτε τις ζώνες ασφαλείας.
Κάηκαν τα δάση! Κάηκε το κοσμικό φρόνημα;
Ένα μοναστήρι ζητούσε ενίσχυση.
Αυτοί πάλι δεν κατάλαβαν τίποτα πνευματικό. Μια κοσμική εξυπνάδα έχουν. (Θύμωσε). Γίνονται αιτία να βλασφημείται το όνομα του Θεού. Παντού έβρεχε, σ’ όλη την Ελλάδα!!
Μόνο στο Άγιον Όρος δεν έβρεχε!! Για να λέει ο κόσμος που είναι η Παναγία τους; Γιατί δεν τους βοηθάει; Που να γνωρίζει ο κόσμος ότι αυτό είναι χαστούκι της Παναγίας;
Είναι μερικοί άνθρωποι που συμφωνούν με την οργή του Θεού και δεν κάνουν ούτε ένα κομποσχοίνι για τη φωτιά (εννοούσε τον εαυτό του).


Φέτος τον Δεκαπενταύγουστο που επίασε φωτιά στο Άγιον Όρος, ήταν κάτι φοβερό! Έφθασαν όλοι οι ειδικοί, αλλά κανείς δεν μπορούσε να κάνη τίποτε. Όλοι παρακολουθούσαν την φωτιά. Και μερικοί έλεγαν: «Γιατί η Παναγία δεν την σβήνει;». Φθάνουμε σε σημείο να βλασφημούμε το όνομα του Θεού. Μετά από έξι ημέρες έπιασε πάλι φωτιά σε άλλο σημείο, αλλά έπιασε βροχή και την έσβησε αμέσως. Δεν καταλαβαίνουν, πώς αυτή η φωτιά έσβησε και η άλλη δεν έσβηνε;
Ορισμένοι, χωρίς να γνωρίζουν τους πνευματικούς νόμους που λειτουργούν, προσεύχονται με πόνο, αλλά δεν εισακούονται, γιατί είναι πια οργή Θεού. Ορισμένοι πάλι δεν προσεύχονται, δεν κάνουν ούτε ένα κομποσχοίνι, γιατί συμφωνούν με την δικαία οργή του Θεού, που σκοπό έχει να συνετίση τους ανθρώπους. Ο Θεός να φωτίση περισσότερο εμάς τους μοναχούς, γιατί οι περισσότεροι είμαστε μωρές παρθένες και τα λυχνάρια μας έχουν νερό με λίγο λάδι στο φιτίλι. Οι κοσμικοί περιμένουν από εμάς να τους φωτίσουμε τον δρόμο, για να μη σκοντάφτουν!
Να παρακαλούμε να δίνη ο Θεός μετάνοια στον κόσμο, για να αποφύγουμε την δικαία οργή του Θεού. Η μέλλουσα οργή του Θεού δεν μπορεί ν’ αντιμετωπισθή διαφορετικά παρά μόνο με μετάνοια και τήρηση των εντολών Του.

https://www.vimaorthodoxias.gr/theo...nia-orgi-theou-kai-to-chastouki-tis-panagias/

Η «οργή» του Θεού, η τιμωρία κ.λπ, είναι πολύ δύσκολες έννοιες, αδελφέ μου, για το πεπερασμένο μυαλό μας. Οι άγιοι με τη σοφία και το παιδαγωγικό τους πνεύμα μίλησαν για όλα αυτά και οφείλουμε να τους ακούμε με ταπείνωση και υπακοή. Όχι όμως να κραδαίνουμε τα λόγια τους, γιατί μπορεί και να εκθέσουμε τον Θεό στα μάτια και το στόμα ανθρώπων που ταλαντεύονται στην πίστη (ή και που δεν Τον αγαπούν).

Σε ένα συμφωνούμε απόλυτα: να μην εκπειράζουμε τον Θεό, ναι, μην τυχόν και στερηθούμε τη χάρη Του. Αυτό είναι όλα τα δεινά.

Αλλά πώς μιλάμε για όλα αυτά ΄πάνω σε ένα θέμα τυπικού; Αν η όλη συζήτηση γίνεται επειδή τάχα αμφισβητήθηκε η συμμετοχή της Θεοτόκου στη μοίρα του τόπου μας, εγώ λέω πως δεν αμφισβητήθηκε (κι ας ήλεγξα την κάπως ανοίκεια έκφραση του κ. Θεοδωράκη). Αυτό που ίσως επικρίνουν κάποιοι είναι η εθνικόφρων προσέγγιση της πίστης. Σε αυτό συμφωνώ κι εγώ (αν είναι αυτό). Με κάλυψε πάρα πολύ ο Δημήτρης που είπε «Η Παναγία βοηθά σε κάθε επίκληση ατόμου ή ευρυτέρων κοινωνικών ομάδων. Χριστιανών ή αλλοθρήσκων».

Αυτό σημαίνει όμως ότι και ο κάθε ευεργετηθείς λαός ή κοινότητα οφείλει ευχαριστία και οφείλει ακολουθίες και το τυπικό του ενίοτε προσαρμόζει. Και ο Ακάθιστος κάπως έτσι δεν καθιερώθηκε; Αρκεί αυτές οι προσαρμογές να γίνονται κανονικά, συνοδικά, εκκλησιαστικά. Αν γίνεται έτσι, δεν καταλαβαίνω γιατί μας ενδιαφέρει αν η τετραπλή ακολουθία των Χαιρετισμών εισήχθη τον 10ο αιώνα ή πέρσι.

 

[Παναγιώτης]

κραδαίνουμε τα λόγια τους

Ὁ Δημήτρης εἶπε ὅτι ποτὲ δὲν ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ, καὶ ἔφερε γιὰ παράδειγμα τὸν Ψαλμόν καὶ τὴν ψαλμωδία τοῦ Ἁγίου Παϊσίου, καὶ τοῦ ἀπάντησα μὲ τὰ λόγια τοῦ ἴδιου Ἁγίου ὅτι δὲν ἔχει δίκιο καὶ ὅτι ὅντως ὑπάρχουν περιπτώσεις -σύμφωνα μὲ τὸν Ἅγιο- ποὺ ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ.

Ἀπὸ πότε ἡ ἀπάντηση σὲ μία θέση, ἐξισώθηκε τοῦ νὰ κραδαίνω τὰ λόγια ;

μπορεί και να εκθέσουμε τον Θεό

Ἀπὸ πότε ἐκθέτουμε τὸν Θεὸν ἂν μιλήσουμε ἅπαξ ἢ δὶς γιὰ τὴν ὀργὴ Αὐτοῦ (ὄχι μὲ λόγια δικά μας, ἀλλὰ) μὲ λόγια τῶν Ἁγίων Του ἢ τῆς Καινῆς Διαθήκης Του;

Ἐκθέτουμε τὸν Θεὸ καὶ ὅταν ἀναγινώσκουμε εἰς ἐπήκοον πάντων τῶν Χριστιανῶν τὸ Ἀποστολικὸν Ἀνάγνωσμα τῆς ΚΘ' Κυριακῆς;


Τῇ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ τὰ νικητήρια, ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια, ἀναγράφω Σοι ἡ πόλις Σου, Θεοτόκε· ἀλλ' ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον, ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον, ἵνα κράζω Σοι· Χαῖρε Νύμφη ἀνύμφευτε.

 

[MTheodorakis]

Θαυμάζω τὴν ἀρωγὴ τῆς Παναγίας μας καὶ ἀκούοντας τὸν κανόνα τῆς Ἀκαθίστου τὶς Παρασκευὲς σὲ λέγετο νομίζω πῶς ἀκούω τὶς μέλισσες τῆς ἐποχῆς παρέα μὲ τὰ εὐώδη μανουσάκια.

 

[dimskrekas]

Τωβ. δ, 15.

 

[Γιώργος Μ.]

Αγαπητέ μου Παναγιώτη, το νόημα των 2 λέξεων που απομονώνεις (και που δεν στρέφονται βεβαίως ειδικά σε σένα, αλλά στον τρόπο που κατανοούμε και παρουσιάζουμε τη λεγόμενη οργή του Θεού), είναι ότι υπάρχει κίνδυνος το δικό μας βίωμα, ανθρώπων που ίσως είναι σε θέση να κατανοήσουν, μπορεί και να γίνει αιτία σκανδαλισμού για εκείνον που δεν μπορεί να κατανοήσει. Μπορεί δηλαδή να ερμηνεύσει την οργή ανθρωποπαθώς και εμπαθώς, ενώ είναι κάτι άλλο.
Κατά τ' άλλα, δεν υπάρχει διαφωνία επί της ουσίας του θέματος.
Όσο για την σωτήρια αρωγή της Θεοτόκου, ουδείς αμφιβάλλει, ουδείς αντιλέγει -και όπως βλέπεις ούτε αυτός που δημιούργησε αυτό το νήμα.
Με το καλό οι Β΄ Χαιρετισμοί! Ὕπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς.

 

[Γιώργος Μ.]

ουδείς αμφιβάλλει, ουδείς αντιλέγει -και όπως βλέπεις ούτε αυτός που δημιούργησε αυτό το νήμα.

Με πιο προσεχτική και λιγότερο αθώα ανάγνωση, μετατρέπω -όχι χωρίς λύπη- τη βεβαιότητα της Οριστικής σε ελπίδα της Ευκτικής.
Μακάρι να μας φωτίσει όλους η Υπεραγία Θεοτόκος...

 

[Παναγιώτης]

Δέν απάντησες με τα λόγια του Αγίου αλλά με τά λόγια κάποιου γνωστού του Αγίου.

Λάθος. Εἰδικὰ ἡ συγκεκριμένη ἀπάντηση εἶναι ἀπὸ δύο πηγές, καί «ἐπὶ στόματος δύο μαρτύρων καὶ τριῶν σταθήσεται πᾶν ρῆμα». Ἡ ἑτέρα πηγή, εἶναι ἀπὸ τὸν τόμον Α' σ. 125, ἔκδ. 2002, τοῦ Ἠσυχαστηρίου ποὺ ἦταν Γέροντας ὁ Ἅγιος Παΐσιος.

Ἐν πάσει περιπτώσει, γιὰ νὰ σᾶς ἀναπαύσω τὸν λογισμό, εὔχομαι ἐκ βάθους καρδίας νὰ μᾶς ἐλεεῖ πάντοτε ὁ Θεός πρεσβείαις τῆς Ὑπεραγίας Μητρός Του, ἀλλὰ καὶ ἐμεῖς καὶ πρῶτος ἐγὼ νὰ βάλουμε ἀρχὴ νὰ τηροῦμε τὶς ἐντολές Του (τὸ ἐμεῖς δὲν συμπεριλαμβάνει ὅσους τὶς τηροῦν ἤδη).

 

[MTheodorakis]

Οἱ χαιρετισμοὶ τῶν τεσσάρων πρώτων Παρασκευῶν εἶναι πρόσφατοι.


«...τὸ μικρὸν δὲ» ἀπόδειπνον «τῇ Παρασκευῇ ἑσπέρας μετὰ τοῦ θεοτοκίου κανόνος τῆς Ἀκαθίστου, οὗ ἐν τῇ ἑβδόμῃ», δηλαδὴ πρὸ τῆς ζ’ ᾠδῆς, «τὸ κοντάκιον Τῇ ὑπερμάχῳ καὶ ὁ εἷς οἶκος μόνον Ἄγγελος πρωτοστάτης καὶ παρὰ τοῦ ἱερέως λέγεται εἰς τὸ τέλος Ἄξιον ἐστίν, ἐκτενὴς καὶ ἀπόλυσις, πάντων ἱσταμένων τῇ ἑσπέρᾳ τῆς Παρασκευῆς»

(χφ. E.B.E. 2047 τυπικὸ Συμεὼν Θεσσαλονίκης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1416-1429 φ. 22r, βλ. Συμεὼν Θεσσαλονίκης (+1429) P. G. τ. 155 στ. 621C καὶ Τυπικὸν Μεθοδίου ἱερομονάχου τοῦ ἔτους 1890 ἔκδ. Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας 2016 σ. 335).


Μετὰ τὸ 1821 «ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν» ἡ ἐλεύθερη Ἑλλάδα πολλαπλασίασε τὰ «εὐχαριστήρια» στοὺς χαιρετισμοὺς τῶν Παρασκευῶν (τυπικὸ Κωνσταντίνου πρωτοψάλτου 1838 σ. 161) καὶ στὸ κοντάκιο τῆς λειτουργίας τῶν Κυριακῶν (ὅπ. πρ. σ. 163).

 

[chanendes]

μια από τις λίγες φορές που θα συμφωνήσω ευθαρσώς και άμεσα με τις εκφράσεις του κ. Θεοδωράκη....
Μακάρι η Μάνα μας να μας σκεπάζει πάντα, και να ανοίγει δρόμους στο Έθνος μας και τον καθένα προσωπικά, αλλά και σε όσους άλλους Την επικαλούνται ή Την έχουν ανάγκη.....
"χαῖρε, σκέπη τοῦ κόσμου, πλατυτέρα νεφέλης."

 

[Triccaeus]

Οἱ χαιρετισμοὶ τῶν τεσσάρων πρώτων Παρασκευῶν εἶναι πρόσφατοι.


«...τὸ μικρὸν δὲ» ἀπόδειπνον «τῇ Παρασκευῇ ἑσπέρας μετὰ τοῦ θεοτοκίου κανόνος τῆς Ἀκαθίστου, οὗ ἐν τῇ ἑβδόμῃ», δηλαδὴ πρὸ τῆς ζ’ ᾠδῆς, «τὸ κοντάκιον Τῇ ὑπερμάχῳ καὶ ὁ εἷς οἶκος μόνον Ἄγγελος πρωτοστάτης καὶ παρὰ τοῦ ἱερέως λέγεται εἰς τὸ τέλος Ἄξιον ἐστίν, ἐκτενὴς καὶ ἀπόλυσις, πάντων ἱσταμένων τῇ ἑσπέρᾳ τῆς Παρασκευῆς»

(χφ. E.B.E. 2047 τυπικὸ Συμεὼν Θεσσαλονίκης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1416-1429 φ. 22r, βλ. Συμεὼν Θεσσαλονίκης (+1429) P. G. τ. 155 στ. 621C καὶ Τυπικὸν Μεθοδίου ἱερομονάχου τοῦ ἔτους 1890 ἔκδ. Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας 2016 σ. 335).


Μετὰ τὸ 1821 «ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν» ἡ ἐλεύθερη Ἑλλάδα πολλαπλασίασε τὰ «εὐχαριστήρια» στοὺς χαιρετισμοὺς τῶν Παρασκευῶν (τυπικὸ Κωνσταντίνου πρωτοψάλτου 1838 σ. 161) καὶ στὸ κοντάκιο τῆς λειτουργίας τῶν Κυριακῶν (ὅπ. πρ. σ. 163).

Δηλαδή οι Χαιρετισμοί στη μορφή που τελούνται εισήχθησαν από την ελεύθερη Ελλάδα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο που γενικά είναι πιο συντηρητικό σε θέματα τυπικού; Περίεργο ακούγεται. Στις σλαβικές Εκκλησίες δεν τελούνται; Ο χρόνος τέλεσής τους επελέγη υπό την επήρεια της εορτής του Ακαθίστου σε ημέρα Σαββάτου;

 

[MTheodorakis]

Δὲν εἶναι περίεργο. Τὰ πατριαρχικὰ τυπικὰ τῶν ἐτῶν 1838, 1851 καὶ 1888 θεσμοθέτησαν ἀρκετὲς καινοτομίες, ὅπως μεταφορὰ τῶν στιχηρῶν τῆς λιτῆς στὸ μεσονυκτικό, παράλειψη κανόνων, ψαλμωδία ὅλων τῶν καταβασιῶν μαζύ, μετάθεση τοῦ ἑωθινοῦ Εὐαγγελίου, μεταφορὰ τῆς θ’ ᾠδῆς τῶν κανόνων πρὸ τῆς τιμιωτέρας, διαφορετικὴ διάταξη τῶν κανόνων τῆς θ’ ᾠδῆς ἀπὸ τὶς προηγούμενες ᾠδές, μὴ ἐναλλαγὴ κάθε Κυριακὴ τοῦ «Ἀναστὰς ἐκ τοῦ μνήματος...» μὲ τὸ «Σήμερον σωτηρία...», ψαλμωδία τοῦ ἀπολυτικίου τοῦ ναοῦ στὴν θεία λειτουργία, ψαλμωδία κοντακίου ἑορτῆς πρὸ αὐτῆς στὴν θεία λειτουργία, κατάργηση τῶν διπλῶν ἀναγνωσμάτων καὶ διπλῶν κοινωνικῶν, παράλειψη τοῦ «Πληρωθήτω...», μετάθεση τῶν ἐγκωμίων μετὰ τὸν κανόνα «Κύματι θαλάσσης...», μετάθεση τοῦ κατηχητικοῦ λόγου ἀπὸ τὸ τέλος τοῦ ὄρθρου τοῦ Πάσχα.


Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ ὁ ἀκάθιστος ὕμνος ξεκίνησε ὡς τοπικὴ ἑορτὴ τῶν Βλαχερνῶν, ὅπου σήμερα χοροστατεῖ ὁ πατριάρχης κατὰ τοὺς τρίτους χαιρετισμούς. Τὸ δημοφιλὲς κοντάκιο τῶν ῥωμιῶν τῆς Πόλης, καὶ ὄχι μόνο, κρίθηκε νὰ ἐπαναλαμβάνεται τμηματικά, ὅπως ὁ μεγάλος κανόνας κατὰ τὴν α’ ἑβδομάδα καὶ ἡ στυροπροσκύνηση κατὰ τὴν δ’ ἑβδομάδα.


Γιὰ τὶς Σλαβικὲς ἐκκλησίες δὲν γνωρίζω.