[Ερώτηση] Επιλογή Τυπικού για μοναστήρι

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Ένα άλλο θέμα που με έχει κατά καιρούς απασχολήσει είναι ποιό Τυπικό «πρέπει» να ακολουθεί ένα σύγχρονο μοναστήρι. Φυσικά καταλαβαίνω οτι μάλλον δεν μπορεί να δοθεί μια μονολιθική και μονοδιάστατη απάντηση και το «πρέπει» είναι σε εισαγωγικά. Έχω δεί μοναστήρια π.χ. που ακολουθούν το ΤΜΕ, άλλα που ακολουθούν το ΤΓΡ, άλλα που κάνουν λίγο και από τα δύο, άλλα που έχουν τοπικές διατάξεις (π.χ. αγιορείτικα μοναστήρια) και άλλα που εφαρμόζουν λίγο από όλα τα παραπάνω και προφανώς θα υπάρχουν και άλλες παραλλαγές. Πέρα από το «ώς δόξη τω προεστώτι», υπάρχει κάποια γενική οδηγία για αυτό το θέμα;

Ευχαριστώ.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Ἡ κοινοβιακὴ μοναχικὴ ζωὴ ἀντικατοπτρίζεται στὸ ΤΑΣ, τὴν παράδοση τῶν πατέρων, τὸν «κανόνα τῆς ψαλμωδίας», ποὺ ἀντιστοιχεῖ στὰ λειτουργικὰ βιβλία καὶ τὰ ἑρμηνεύει. Οἱ συνθῆκες πάλι, ὅπως ὁ ἀριθμὸς καὶ ὁ ζῆλος τῶν μοναχῶν, ὁ ἡσυχαστικὸς χαρακτήρας τῆς ζωῆς, τὸ κλῖμα, οἱ δυνατότητες κ. ἄ., ὑπαγορεύουν τὴν διάκριση στὴν ἀπόλυτη ἐφαρμογή του.
 
Last edited:
Πέρα από το «ώς δόξη τω προεστώτι», υπάρχει κάποια γενική οδηγία για αυτό το θέμα;

Ευχαριστώ.

Ἀγαπητέ μας ἀδελφέ χαῖρε! Ἡ ἀδελφότητά μας τό 1995 ἐξέδωσε ἕνα τυπικό ὑπό τίτλον:"ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΝ ΤΥΠΙΚΟΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑΣ", ὅταν ἀκόμη μέναμε στό Κελλί τοῦ Εὐαγγελισμοῦ Καρυῶν προτοῦ ἀναλάβουμε τή διοίκηση τῆς μονῆς Ἐσφιγμένου τό 2005. Τό ἐξέδωσε ὁ ἐκδοτικός οἴκος ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ. Ἄν κάποιος ἐνδιαφέρεται μπορεῖ νά τό ἀναζητήσει ἐκεῖ. (Ζαλόγγου 11, Ἀθήνα.)
Εἶναι μιά ἐπιτομή πολύ κατατοπιστική τοῦ τυπικοῦ μας στό Ὄρος, νομίζω βοήθησε ἤδη πολύ ἀρκετά μοναστήρια στόν κόσμο.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ι. Μ. ΕΣΦΙΓΜΕΝΟΥ ΑΓ.ΟΡΟΥΣ;65969 said:
Εἶναι μιά ἐπιτομή (πολύ κατατοπιστική) τοῦ τυπικοῦ μας στό Ὄρος, .
Νά εἶσαι καλά πάτερ,
Τήν ἔκδοσή σας τήν ἔχουμε μνημονεύσει πολλάκις στό Ψαλτολόγιον (ὅπως ἔγραφα κι ἐδῶ).

Ποιό ὅμως εἶναι ἀκριβῶς τό «τυπικό σας στό Ὄρος»;
Ποιό γενικότερα τό ἀποτυπώνει καί τό ἐκφράζει; Τό Τ(υπικό τῆς) Δ(ιονυσίου) τοῦ 1909; Ἄν ναί, καί ἄν αὐτό ὑπομνηματίζετε, γνωρίζετε ὅτι ἀπέχει ἀπό τό ΤΑΣ. Ὁ συντάκτης του εἶχε ὑπόψη του καί τά ΤΚΠ καί ΤΜΕ (Βιολάκη) καί ἔχει υἱοθετήσει νεώτερες διατάξεις.

Ἐπίσης σέ ὅλες τίς Μονές τοῦ Ἁγ. Ὄρους τηρεῖται τό αὐτό Τυπικό; Τί γίνεται μέ τίς Μονές πού ἔχουν δικά τους Τυπικά, ὅπως Φιλοθέου, Ἁγ. Παύλου, Κωνσταμονίτου, Ξηροποτάμου καί Ξενοφῶντος;

ΥΓ. Στό Πρωτᾶτο, ἔχω ἀκούσει ἐπί παραδείγματι, ὅτι ψάλλεται ὁ Μ. Κανών μετά Μικροῦ Ἀποδείπνου. Ἀληθεύει;

 
Last edited:

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Ευχαριστώ όλους. Θα συστήνατε το νεοεκδοθέν Τυπικό Αγ. Σάββα του π. Δοσιθέου για λειτουργική χρήση σε ένα μοναστήρι; Το Τυπικόν Οικονόμου Γεωργίου Ρήγα όπως το περιέγραψε ο π. Μάξιμος δεν προσφέρεται για γενική χρήση όπως κατάλαβα (τοπική κολλυβάδικη παράδοση, διαφοροποιήσεις από το ΤΑΣ, μή χρήση του εξ' αρχής σαν μοναστηριακό τυπικό). Περιμένω επίσης με ενδιαφέρον περισσότερα στοιχεία και για το «Ἁγιορειτικόν Τυπικόν τῆς ᾿Εκκλησιαστικῆς ᾿Ακολουθίας» αφού στο μοναστήρι που ψάλλω, ο ηγούμενος προτιμά να ακολουθεί την «Αγιορείτικη τάξη» (όπως ορίζεται αυτή, δεν ξέρω).
 
σέ ὅλες τίς Μονές τοῦ Ἁγ. Ὄρους τηρεῖται τό αὐτό Τυπικό; Τί γίνεται μέ τίς Μονές πού ἔχουν δικά τους Τυπικά, ὅπως Φιλοθέου, Ἁγ. Παύλου, Κωνσταμονίτου, Ξηροποτάμου καί Ξενοφῶντος;

ΥΓ. Στό Πρωτᾶτο, ἔχω ἀκούσει ἐπί παραδείγματι, ὅτι ψάλλεται ὁ Μ. Κανών μετά Μικροῦ Ἀποδείπνου. Ἀληθεύει;


Εὐλογεῖτε πάτερ Μάξιμε! Ἔχετε δίκιο, τό τυπικό στό Ἅγιον Ὄρος ΔΕΝ εἶναι ἐνιαῖο. Κάθε Μονή ἔχει τά δικά της χαρακτηριστικά. Ὑπάρχει καί ἡ χαρακτηριστική παροιμιώδης φράση:"τά τυπικά εἶναι τοπικά"! Ἀλλά μᾶς ...ἀρέσει! Ξέρετε, πρίν δέκα περίπου χρόνια κάναμε ἕνα προσκύνημα στίς Μονές τῆς Ρωσσίας. Ἐκεῖ μᾶς εἶπαν ὅτι σέ ὁποιοδήποτε μοναστήρι ἤ ἐνορία τῆς ἀχανοῦς αὐτῆς χώρας κι ἄν πᾶς, ἔχει τό ἴδιο ἀκριβῶς τυπικό!!! Ε, βρέ ἀδελφέ! Ἐμεῖς Ἕλληνες εἴμαστε! Δέν ἀναπαυόμαστε σέ τόση ὁμοιότητα! Θέλουμε ὁ...καθένας τά δικά του!:) Ὅλα βασίζονται βέβαια στήν παράδοση τῶν Ἱεροσολύμων καί τῆς Κων/λεως, ἀλλά ἀπό κεῖ καί πέρα κάθε κτίτωρ ἔβαλε καί δικά του λαμβάνοντας ὑπ'ὅψιν τίς ἰδιομορφίες τοῦ τόπου, τό δυναμικό τῆς Μονῆς, τυχόν θαυματουργές εἰκόνες ἤ ἄλλες δυνατότητες τοπικῶν ἑορτασμῶν, (ἅγια λείψανα κ.λ.π.)
(Παρεπιπτόντως, στό Πρωτᾶτο πράγματι χρησιμοποιοῦν μικρό ἀπόδειπνο στόν μέγα κανόνα.)
 
Ευχαριστώ όλους. Θα συστήνατε το νεοεκδοθέν Τυπικό Αγ. Σάββα του π. Δοσιθέου για λειτουργική χρήση σε ένα μοναστήρι;

Περιμένω επίσης με ενδιαφέρον περισσότερα στοιχεία και για το
«Ἁγιορειτικόν Τυπικόν τῆς ᾿Εκκλησιαστικῆς ᾿Ακολουθίας» αφού στο μοναστήρι που ψάλλω, ο ηγούμενος προτιμά να ακολουθεί την «Αγιορείτικη τάξη» (όπως ορίζεται αυτή, δεν ξέρω).

Ἀγαπητέ μας ἀδελφέ, τό "Τυπικό τοῦ Ἁγίου Σάββα" εἶναι ἡ βάση ὅλων καί συγχαρητήρια στόν π. Δοσίθεο γιά τήν ἔκδοση, ἐμεῖς μέχρι τώρα χρησιμοποιούσαμε μιά παλιά ἔκδοση τοῦ 1577, ὄχι χωρίς φθορές κατά τήν χρήση, ὅπως καταλαβαίνετε..... Μᾶς σώζει λοιπόν ὁ γεροΔοσίθεος!
Ὅταν μιλᾶμε γιά διαφοροποιήσεις μεταξύ του ΤΑΣ καί τῶν Ἁγιορειτικῶν Μονῶν ἐννοοῦμε, ἐπί παραδείγματι, τή χθεσινή περίπτωση τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους, πού μέ τό παλαιό ἔπεσε Τρίτη τῆς Β΄ἐβδομάδος. Τό τυπικό τῆς Διονυσίου τό μεταθέτει στήν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας.Τό τυπικό τῆς Ἁγίου Παύλου, Δοχειαρίου κ.ἄ. βάζει ἀγρυπνία κανονικά τήν Δευτέρα βράδυ, χωρίς μετάθεση. Φαντάζομαι ὅτι οἱ αὐστηροί Διονυσιᾶται τό μετέθεταν γιά νά μήν κάνουν κατάλυση ἐλαίου, πού ἔχουμε στά ἄλλα Μοναστήρια. Εἴδατε; ὑπάρχουν λοιπόν καί τοπικοί λόγοι.
 
Last edited:

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Εάν υπήρχε ερώτηση ¨Επιλογή Τυπικού για Ενορία¨ η απάντηση θα ήταν το ΤΜΕ.


Στην πράξη γίνονται ακόμη μεγαλύτερες συντμήσεις και παραλείψεις από όσες το ΤΜΕ προβλέπει.

Το θέμα είναι αυτό κατά πόσο εφαρμόζεται, πόσο είναι βιώσιμο και πόσο εξυπηρετεί (εκτός δηλαδή των χρονικών προβλημάτων) τις ενορίες και την συμμετοχή των πιστών στην λογική λατρεία.

Δεν ξέρω αν θα έπρεπε κάποια στιγμή η επίσημη εκκλησία να ασχοληθεί με το θέμα του Τυπικού για τις ενορίες.
 
Last edited by a moderator:
Το θέμα είναι αυτό κατά πόσο εφαρμόζεται, πόσο είναι βιώσιμο και πόσο εξυπηρετεί (εκτός δηλαδή των χρονικών προβλημάτων) τις ενορίες και την συμμετοχή των πιστών στην λογική λατρεία.

Δεν ξέρω αν θα έπρεπε κάποια στιγμή η επίσημη εκκλησία να ασχοληθεί με το θέμα του Τυπικού για τις ενορίες.

Ξέρετε ἀγαπητέ μας ἀδελφέ, τό τυπικό εἶναι ἕνα "ζωντανό" πράγμα καί ἔτσι τό βιώνουμε στό Ἅγιον Ὄρος. Πράγματι, γι' αὐτό ἔχουμε καί τόσες πολλές διαφορές στά τυπικά τῶν Μονῶν. Ἐπί παραδείγματι, ἕναν Ἅγιο τόν γιορτάζουμε τήν ἡμέρα τῆς μνήμης του, ἄν ὅμως ἔχουμε Κυριακή, ἤ συντρέχει κάποιος ἄλλος λόγος πολύ εὔκολα τόν μεταθέτουμε σέ ἄλλη μέρα! Συνηθέστατο στό Ὄρος! καί ἔτσι, κάποιος προσκυνητής πᾶει σέ ἕνα Μοναστήρι καί γιορτάζουν τόν Ἅγιο (π.χ.) Χαράλαμπο, τήν ἅλλη μέρα πᾶει σέ ἄλλο Μοναστήρι καί γιορτάζουν πάλι τόν...ἅγιο Χαράλαμπο, ἴσως καί τήν τρίτη μέρα σέ ἄλλο Μοναστήρι νά ξαναπέσει πάλι στόν Ἅγιο χαράλαμπο!:D (Φοβᾶμαι πώς τό συνηθέστατο δικό μας τυπικό μάλλον...κομφούζιο θά προκαλέσειστίς ἐνορίες...Ἐμεῖς στό Ὄρος ἔχουμε πατέρες πού εἶναι ἀναγνωρισμένοι γενικῶς ὡς "καλοί τυπικάρηδες")
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Ι. Μ. ΕΣΦΙΓΜΕΝΟΥ ΑΓ.ΟΡΟΥΣ;66077 said:
Ξέρετε ἀγαπητέ μας ἀδελφέ, τό τυπικό εἶναι ἕνα "ζωντανό" πράγμα καί ἔτσι τό βιώνουμε στό Ἅγιον Ὄρος. Πράγματι, γι' αὐτό ἔχουμε καί τόσες πολλές διαφορές στά τυπικά τῶν Μονῶν. Ἐπί παραδείγματι, ἕναν Ἅγιο τόν γιορτάζουμε τήν ἡμέρα τῆς μνήμης του, ἄν ὅμως ἔχουμε Κυριακή, ἤ συντρέχει κάποιος ἄλλος λόγος πολύ εὔκολα τόν μεταθέτουμε σέ ἄλλη μέρα! Συνηθέστατο στό Ὄρος! καί ἔτσι, κάποιος προσκυνητής πᾶει σέ ἕνα Μοναστήρι καί γιορτάζουν τόν Ἅγιο (π.χ.) Χαράλαμπο, τήν ἅλλη μέρα πᾶει σέ ἄλλο Μοναστήρι καί γιορτάζουν πάλι τόν...ἅγιο Χαράλαμπο, ἴσως καί τήν τρίτη μέρα σέ ἄλλο Μοναστήρι νά ξαναπέσει πάλι στόν Ἅγιο χαράλαμπο!:D (Φοβᾶμαι πώς τό συνηθέστατο δικό μας τυπικό μάλλον...κομφούζιο θά προκαλέσει στίς ἐνορίες...Ἐμεῖς στό Ὄρος ἔχουμε πατέρες πού εἶναι ἀναγνωρισμένοι γενικῶς ὡς "καλοί τυπικάρηδες")

Χαίρω για την απάντησή σας.
Το Άγιον Όρος, η Αθωνική Κοινότητα είναι καύχημα των Ορθοδόξων,
όπως κι άλλα κέντρα της Ορθοδοξίας, η Κωνσταντινούπολη, και τα Ιεροσόλυμα.
Υπάρχει τήρηση των μοναστικού τύπου, η κάθε μονή έχει το δικό της Τυπικό, επηρεασμένο συνήθως και από τα σύγχρονα πατριαρχικά τυπικά.

Εμείς τηρούμε- όσο μπορούμε στις ενορίες το ΤΜΕ- σύμφωνα με τις οδηγίες των ΔΙΠΤΥΧΩΝ 2010.
Επειδή όμως αναφέρθηκα έμμεσα στο θέμα του αρχαίου Ασματικού Ενοριακού Τυπικού θέλω να ¨πω¨ δυο λόγια:

Θεωρώ προσωπικά απαράδεκτο την απόρριψη -ελπίζω από αφέλεια ή αμάθεια- της εκτάκτου τελέσεως κάποιων ΑΣΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΟΡΙΑΚΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ (¨κατά καιρόν¨ Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης) και μιας παραδόσεως την οποία άγιοι πατέρες της εκκλησίας έκαμαν αγώνες, θυσίες και κόπους προσπαθώντας να την διατηρήσουν.
Θεωρώ εξίσου απαράδεκτο να ενθαρρύνουν με ψευδο-θεολογικά διλήμματα να ¨απέχουν¨ από τέτοιου είδους ακολουθίες σαν να είναι η τέλεσή της κάτι αιρετικό και οι τελούντες την ακολουθία Ιερείς και οι ψάλλοντες σε αυτήν αιρετικοί.

Η αρχαία Ασματική Ενοριακή Ακολουθία έχει κάποια προτερήματα έναντι της Μοναχικής, αυτά είναι:

α) Συντομία της Ακολουθίας (στοιχείο απαραίτητο για τους ανθρώπους του κόσμου)
β) Ευκολομνημόνευτοι επαναλαμβανόμενοι ύμνοι-εφύμνια (που αποσκοπούσαν στην πιο ενεργή συμμετοχή του λαού)
γ) Ανάγνωση των Ευχών (κατανόηση του λόγου κι όχι μόνο της μελωδίας...)

Δεν έχει βέβαια τον υμνογραφικό πλούτο για αυτό και περιορίσθηκε σε καιρούς δύσκολους...

Όμως δεν καταργήθηκε, λησμονήθηκε και δεν είναι προφανώς απορριπτέα πράξη.
Ήταν η τάξη της εκκλησίας σχεδόν 6-7 αιώνες.
Η έκτακτη τέλεση τέτοιων ακολουθιών σε ενορίες 2-3 φορές το χρόνο δε νομίζω ότι είναι πρόβλημα.
Πρόβλημα είναι όταν το τυπικό γίνεται σημείο αντιπαράθεσης και λόγος για να θεωρηθούν κάποιοι σχισματικοί, αιρετικοί και να δηλητηριάζουν τις καρδιές των ανθρώπων βάζοντάς τους ψευτοδιλήμματα...

Δημήτριος
 
Last edited:
Η έκτακτη τέλεση τέτοιων ακολουθιών σε ενορίες 2-3 φορές το χρόνο δε νομίζω ότι είναι πρόβλημα.
Πρόβλημα είναι όταν το τυπικό γίνεται σημείο αντιπαράθεσης και λόγος για να θεωρηθούν κάποια σχισματικοί, αιρετικοί και να δηλητηριάζουν τις καρδιές των ανθρώπων βάζοντάς τους ψευτοδιλήμματα...

Ἀγαπητέ μας ἀδελφέ, συγνώμη, δέν καταλάβαμε κάποια τέτοιου εἴδους ἔμμεση ἀναφορά στήν τέλεση ἀκολουθιῶν τοῦ ἀσματικοῦ Τυπικοῦ. Φυσικά καί δέν ὑπάρχει πρόβλημα! Ἀλίμονο! Ποιός διαμαρτυρήθηκε; Δέν ἀκούσαμε κάτι τέτοιο ποτέ. Πάντως ἄν ὑπάρχουν τέτοιες φωνές νομίζω πώς εἶναι λίγο ἐκτός πραγματικότητος! Ὅλες οἱ ἀκολοθίες κάποτε δέν ξεκίνησαν νά τελοῦνται; ἀπό πάντα ὑπῆρχαν; ὄχι βέβαια. Τελικά τό κριτήριο γιά τήν ἐπαναφορά ἤ μή τῶν ἀρχαίων ἀκολουθιῶν θά κάνει ὁ λαός τοῦ Θεοῦ, μήν ἀνησυχεῖτε! Δέστε τίς ἀρχαίες λειτουργίες, π.χ. τοῦ Ἁγ.Ἰακώβου, πώς ἤδη καθιερώθησαν! Ὅλα καλά!
 
Top