Επιτρέψατέ μου να καταθέσω με τη σειρά μου τις απόψεις μου πάνω στους τονοδότες οποιασδήποτε μορφής και τον ισοκράτη. Είναι, κατρά την ταπεινή μου άποψη, ανεδαφικό να ψέγουμε τη χρήση τονοδότη. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί μερικοί "προλαλήσαντες" χαρακτηρίζουν τους τονοδότες όργανα! Κάπου μάλιστα σε φίλιο site είδα να αποδοκιμάζονται κραυγαλέα ως αμαρτάνοντες οι χρήστες τονοότη ή ισοκράτη! Αυτά είναι φαιδρά πράγματα... Δεν είδα ποτέ κάποιον να "παίζει"τονοδότη μέσα σε κάποιο ναό σαμ φυσαρμόνικα. Ο τονοδότης είναι όργανο (όχι με τη μουσική έννοια του όρου) απαραίτητο προκειμένου ο ψάλτης να παίρνει σωστές βάσεις, να μην ταλαιπωρεί τον εαυτό του, τους συναδέλφους του, το ιερατείο, και φυσικά το εκκλησίασμα... δεν έχουν όλοι την ίδια έκταση φρωνής ή την τεχνική που απαιτείται για να ανταπεξέλθουν σε κάποια ενδεχομένως υψηλή βάση. Βέβαια, συμφωνώ ότι η υπέρμετρη και συνεχής χρήση τονοδότη
Όσο για τη χρήση του ηλεκτρονικού ισοκράτη, αφού δηλώσω ότι είμαι χρήστης του, θα διευκρινίσω ότι η θέση που λαμβάνω δεν είναι επειδή είμαι χρήστης του. Η θέση μου ήταν η ίδια και πριν αγοράσω ισοκράτη... Πληροφοριακά επειδή υπάρχουν δύο εκδόσεις ισοκράτη, σας λέω ότι έχω αυτόν του Γ. Ναούμ, οποίος είναι και ψηφιακός μάλιστα.
Σωστό και καλό είναι να υπάρχουν άνθρωποι ισοκράτες και όχι ηλεκτρονικός ισοκράτης, θα συμφωνήσω απόλυτα. Επίσης θα συμφωνήσω απόλυτα ότι δεν μας παραδόθηκε, είναι καινοτομία. Κακή ίσως... Όμως, σε μια ενορία που στερείται ισοκρατών (και θα πρέπει να δεχτούμε ότι το σ ω σ τ ό ισοκράτημα είναι δύσκολη υπόθεση) ο ψάλτης θα πρέπει να "κρέμαται" μη μπορώντας να πάρει ούτε μια ανάσα κατά τα ψαλλόμενα; Δεν θα πρέπει να έχει ένα στήριγμα το οποίο όχι μόνο θα του παρέχει και μια ασφάλεια, αλλά και μια ανάπαυση και θα κάνει και το έργο του ποιο όμορφο ακουστικά;
Υπηρετώ σε ενορία που ο προκάτχοός μου ήταν υποστηρικτής του Σακελλαρίδη και άλλων συναφών "προσμίξεων". Η ύπαρξη ψάλτη ισοκράτη είναι άπιαστο όνειρο. Ακόμα και παρουσία σωστού ψάλτη με γνώσεις έστω και προσομοίων ώστε να βοηθήσει τους δυο βασικούς ψάλτες, το ίδιο! Πείτε μου εσείς, τι να κάνω;;; Πώς να μην καταφύγω σε ένα ηλεκτρονικό ισοκράτη; Μη μου πείτε "κάνει χορωδία" γιατί θα κοροϊδευόμαστε, ούτε φυσικά "μάθε κάποιους να σε βοηθούν". Αυτά θέλουν χρόνο και κόπο που σχεδόν κανείς δεν είναι έτοιμος να διαθέσει για να μάθει, και η ανάγκη είναι πιεστική και άμεση. Αν αναζητήσεις συνάδελφο επαγγελματί ισοκράτη, αυτό θα σου στοιχίσει βέβαια, και ελάχιστοι προϊστάμενοι ιερείς είναι έτοιμοι να καλύψουν τέτοια δαπάνη, ακόμα και αν ο προϋπολογισμός του ναού το αντέχει...
Αναφορικά με το ότι ο ηλεκτρονικός ισοκράτης "χάνει μόρια"...
Συνάδελφος που υπηρετεί σε μεγάλο και σημαντικό ναό και έχει μάλιστα τη φήμη καλού ψάλτη λόγω υψιφωνίας κλπ, όχι μόνο δεν χρησιμοποιεί τονοδότη, αλλά στην χρήση του ισοκράτη που έχει χάνει διαρκώς τη βάση προς τα άνω. Εκεί δεν φταίει ο ισοκράτης όπως αφελώς μερικοί μπορεί να πιστεύουν, αλλά ο ψάλτης. Και χωρίς ηλεκτρονικό ισοκράτη, αλλά με ψάλτες ισοκράτες που τον είχα ακούσει πάλι τα ίδια, Άρα δεν φταίει ο γιαλός, αλλά ο καπετάνιος στο στραβό αρμένισμα... Αυτό για να καλύψουμε τις αιτιάσεις κάποιων ότι ο ισοκράτης είναι για τους ασταθείς ψάλτες που χάνονται, ή για αυτούς που λένε ότι ο ισοκράτης "χάνει" μόρια.
Όσον αφορά στην ένταση μέσα στο ναό, θα συμφωνήσω ότι χρειάζεται διάκριση και προσοχή. Όμως, όπως και στην χρήση, έτσι και στην εγκατάστσση ο ισοκράτης δεν είναι απλά ένα έπιπλο, θέλει μελέτη και σωστή εμπέδωση στη χρήση του πριν χρησιμοποιηθεί. Με σωστή μελέτη και εφαρμογή των οδηγιών του κατασκευαστή και προσωπική ενασχόληση, ο χρήστης μπορεί να επιτύχει άριστα αποτελέσμστα χωρίς να ενοχλεί.
Όσον αφορά στο άκουσμα, ναι, υπάρχει διαφοροποίηση σε σχέση με την ανθρώπινη φωνή, όμως όχι τόσο κραυγαλέα, τουλάχιστον όχι σε αυτόν του Γ. Ναούμ που έχω αγοράσει εγώ. Του Κακουλίδη, ναι, είναι λίγο, περισσότερο, "κάπως" στο άκουσμα...
Εαναλαμβάνω πως καλό θα ήταν να είχαμε ισοκράτες συναδέλφους και να μην τον είχαμε ανάγκη, όμως, τι να γίνει; Απαγορεύσεις έχουν ακουστεί πολλές και σε διάφορα μέρη. Δεν μπορείς βασικά να πεις ότι ο ισοκράτης απαγορεύεται με την δικαιολογία ότι είναι μουσικό όργανο, αφού κατά τη γνώμη μου δεν είναι. Δεν παράγει οργανικό ήχο, αλλά αναπαράγει ψηφιακά αποθηκευμένες ανθρώπινες φωνέ. Ως προς τις απαγορεύσεις Μητροπολιτών, και τους μεταξύ μας φανατισμούς, θα έλεγα και στους μεν Αγίους Αρχιερείς και ιερείς ότι πριν απαγορεύσουν τον ισοκράτη που τουλάχιστον βοηθά στο άκουσμα ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ, καλό θα ήταν να εφαρμόσουν την απαγόρευση στα αρμόνια και τα πιάνα που υπάρχουν ακόμα και σε ναούς της Αρχιεπισκοπής και οι οποίοι είναι γνωστοί για τις επιτηδευμένες καντάδες. Βέβαια, το πλήθος των φίλων της λυρικής και της οπερέτας (διότι δεν νομίζω να πηγαίνουν για κάτι άλλο από ό,τι είχα δει σαν παρουσίες "πιστών" κάποτε σε ένα από αυτούς τους ναούς) που συρρέει ενισχύοντας σημαντικά το παγκάριο, είναι ένας καλός λόγος να ισχύσει το κατ' οικονομίαν.........
Στους δε συναδέλφους, αντί να τρωγόμαστε αλληλοεκτοξεύοντας μομφές για την χρήση του ισοκράτη, μήπως πρώτα να ξεκαθαρίζαμε πρώτα την ατμόσφαιρα από τα πιάνα και τα αρμόνια με συλλογική ένωαη φωνών διαμαρτυρίας και δυνάμεων; Προσωπικά θα προτιμούσα σε ένα σπίτι να εξολοθρεύσω πρώτα τις κατσαρίδες και μετά τις πεταλούδες...
Η χρήση της τεχνολογίας είναι καλή και χρήσιμη. Η παράδοση βέβαια είναι καλό να τηρείται. Όμως πολλοί εκ των υποστηρικτών της παραδόσεως, συνάδελφοι αλλά και ιερείς, της έχουν ήδη κάνει το μνημόσυνο, είτε με αυτά που ψάλλουν, είτε με τη στάση τους στο αναλόγιο, είτε με το Τυπικό που εφαρμόζουν, είτε με την αλόγιστη χρήση μικροφώνων την οποία έχουμε αναφερθεί σε άλλο subforum, είτε ακόμα και με την τοποθέτηση φωτιστικών σε στυλ πολυτελούς επιτραπέζιου αμπαζούρ (διότι μόνο έτσι μπορώ να χαρακτηρίζω κάτι "εφτάκερα" χρυσωμένα ηλεκτρικά φανάρια) ή και ρολογιών επάνω σε αναλόγια και Άγίες Τράπεζες...
Εν τέλει (και νομίζω θα έχω στενοχωρήσει και οργίσει αρκετούς και ζητώ συγγνώμη) μήπως ασχολούμεθα και μιλούμε "περι ώνου σκιάς" κρατώντας το δέντρο και χάνοντας το δάσος; Μήπως κάθε μέρα με συζητήσεις, με συνέδρια, με διαφωνίες πάνω σε μικρότερης σημασίας ζητήματα, με έριδες, έχουμε βαλθεί να κάνουμε καθημερινά ένα φιλολογικό μνημόσυνο της Μουσικής μας, παρορώντας τα σημαντικά προβλήματα επιβίωσης και εξέλιξής της; Μήπως πρώτα να αναστηλώσουμε το κουρασμένο από το χρόνο και την αδιαφορία νεοκλασσικό μας, πριν τσακωθούμε για το τι χρώμα θα το βάψουμε και τι έπιπλα θα του βάλουμε μέσα;
Μήπως θα πρέπει να σταθούμε σε καίρια προβλήματα του Κλάδου μας και της Μουσικής μας που εκφυλίζεται από την έλλειψη παιδευτικών κινήτρων προς τους νέους να την μάθουν, από την φατριακή και κερδοσκοπική πολλές φορές εκμετάλλευσή της, από την απροθυμία της Εκκλησίας να λύσει τα επί σειρά ετών χρονίζοντα ιεροψαλτικά ζητήματα; Εκτρέπω τη συζήτηση θα μου πείτε... Ίσως... Όμως στην Μ. Εβδομάδα που έρχεται, με απασχολεί περισσότερο το ερημωμένο αναλόγιο, παρά το αναλόγιο με το ισοκράτη πάνω...
Ζητώ συγγνώμη αν το ύφος μου "ακούστηκε" κάπως, ή αν έρχομαι σε σύγκρουση με τις πεποιθήσεις κάποιων, Το κάνω με αγάπη, κριτική μεν αλλά όχι αρνητική διάθεση, ρεαλισμό και αξιοπρέπεια χωρίς διάθεση να θίξω κανέναν. Εξάλλου αυτή πιστεύω είναι αρχή του διαλόγου και του κάθε forum, να μην αναθεματίζει, αλλά να συζητά... Σας ευχαριστώ.
