Πώς να ψέλνονται τα Λειτουργικά και το «Άξιον Εστίν»;

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Πάτερ Μάξιμε, την ευχή σας!

Δε θα είναι αρεστό φοβούμαι το μήνυμά μου σε πολλούς εδώ μέσα! Θεολόγος δεν είμαι, όσο μπόρεσα διάβασα, και πάλι κατά το μέτρον της αντίληψής μου κατανόησα σχετικά. Θα πρότεινα όσοι γνωρίζουν να μην εμμένουν σε εκφράσεις που (μπορεί να) εγείρουν αντιδράσεις. Ταπεινώς θεωρώ ότι ένας ψάλτης του Όρους, ένας ψάλτης του Πατριαρχείου, της Θεσσαλονίκης, των Αθηνών- για να αναφέρουμε τα σημαντικότερα κέντρα του ελληνόφωνου ψαλτικού κόσμου- και όταν δεν απαγγέλλει τα λειτουργικά σε κλιτόν μέλος την ίδια θεολογία πρεσβεύει όπως και όταν ψάλλει λειτουργικά σε κάθε ήχο, και άλλα είναι τα κριτήρια βάσει των οποίων θα μπορούσε κάποιος να αποφανθεί για το ποιόν κατανόησης (και βίωσης) του μυστηρίου της Θ. Λειτουργίας. Περί αυτού όμως δηλώνω παντελώς αναρμόδιος, και αναρωτιέμαι για το ποιός πράγματι κατέκτησε ( και διατηρεί ασινές) το χάρισμα της διακρίσεως να αποφαίνεται σχετικώς και ειδικώς. Τολμώ να επισημάνω ότι μόνη η επιλογή των λειτουργικών σε κλιτό, δεν εξασφαλίζει αυτόματα και τη θεολογική ακεραιοφροσύνη των ψαλλόντων, πολλώ δε μάλλον η μη απαγγελία των μελών σε κλιτό, προκειμένου περί των ύμνων της Αναφοράς, δε συνιστά κατ΄ανάγκην άλλη θεολογία.

Δ.


Εύξασθε,
Δ.

Δέν ἀντιλέγω. Οὔτε περί ἄλλης θεολογίας πρόκειται. Γιά διαφορετική προσέγγιση τοῦ νοήματος τῆς ἁγίας ἀναφορᾶς θά τό ἔλεγα καί τό πιστεύω. Αὐτό πάλι δέν ἔχει σχέση μέ ...φροσύνες ἤ μᾶλλον εἴμαστε ἀναρμόδιοι νά κρίνουμε.
Πάντως τό θέμα ἐδῶ τέθηκε χάριν ἀστειότητος ἀπ᾿ ὅ, τι καταλαβαίνω (καί ὀρθῶς διέκρινε ὁ Χρῆστος) καί δέν εἶναι θέμα ἐδῶ γιά νά ἀναλυθεῖ. Ἔχουν γραφτεῖ ἀρκετά, ὄχι μόνον στό ὑπᾶρχον εἰδικό θέμα, ἀλλά καί μέ διάφορες ἀφορμές.
Ἀνακινήθηκε πάλι σήμερα μέ ἀφορμή σχετικό μήνυμα, πού ἀναφερόταν στίς μαρτυρίες τοῦ Βουδούρη. Καί κανείς δέν μπορεῖ νά ἀρνηθεῖ ὅτι αὐτό ἴσχυε στόν Πατριαρχικό Ναό καί δέν εἶναι ἐφεύρημα τοῦ Λυκούργου. Οὔτε ὁ Καλπακίδης, οὔτε ὁ Τσακίρογλου, οὔτε ἐγώ, οὔτε πολλοί ἄλλοι εἴμαστε μαθητές τοῦ Λυκούργου (γιατί ἐκεῖ πάει τό θέμα...).
Γιά τήν ἀνάγκη ἁπλούστερων λειτουργικῶν (καί ὄχι κατ᾿ ἀνάγκην σέ κλιτόν) γράψαμε κι ἀλλοῦ καί ἄλλοι ἔγραψαν καί σέ παραπέμπω καί στόν ἀείμνηστο Κοζάνης, πού ξέρεις καλά τίς θέσεις του.

Ἀλλά δέν συνεχίζω ἐδῶ, οὔτε ἀλλοῦ βέβαια.
Καί πιστεύω ὅτι καί πρίν τήν παράδοση τοῦ κλιτοῦ κάτι ἄλλο ὑπῆρχε. Πάντως κάτι ἁπλούστατο, ἀναφορικά μέ τήν ἁγία ἀναφορά.
Καί τήν ἀνάγκη νά γίνει «μουσική» ἡ θ. λειτουργία τήν καταλαβαίνω μέχρις ἑνός σημείου ὅμως. Ἀπό ἐκεῖ καί μετά συνιστᾶ ἐκτροπή, ἐνδεχομένως ἀνεπίγνωστη. Ὁπότε οὐκ ἔστι ἀνομία...


 

Αντωνης Μιχελουδακης

παλαιόν στρουθίον μονάζον
Είμαι υπέρ της ελευθερίας του ψάλτη ειδικά όταν γνωρίζει τα του λειτουργηματός του.Τα περί παραδοσεως των λειτουργικών σε εμμελή απαγγελία είναι αδιαμφισβήτητα και μάλιστα εκφράζει μια τέτοια παράδοση καλύτερες προυποθέσεις βίωσης του μυστηρίου, γιατί τα λειτουργικά στην ουσία είναι ένας διάλογος μεταξύ ιερέως και λαού.Σε αυτόν τον διάλογο και ο ιερέας αλλά και ο ψάλτης πρέπει να απαγγέλουν.Αν απαγγέλει ο ένας και ο άλλος ψάλλει, τότε υπαρχει αντίφαση η οποία δυσχεραίνει την κατανόηση των λεχθέντων.Σκεφτείτε να με ρωτά καποιος το όνομά μου σε πεζό λόγο και γω να του το λέω τραγουδώντας......Επίσης δεν ξέρω αν έχετε σκεφτεί, μήπως ο κόσμος μας έχει βαρεθεί με όλα αυτά τα μακαμίστικα ψαλσίματα.Δεν λέω κάποιοι αρέσκονται ακόμα σε αυτά, αλλά έχω την εντύπωση ότι οι περισσότεροι βαριούνται ακουγοντάς μας.Ολα αυτά με προβληματίζουν, αν και κυρίως τα λειτουργικά τα ψάλλω, αλλά σκέφτομαι ότι δεν πρέπει να σκεφτόμαστε πάντα μουσικά αλλά που και που και θεολογικά.Χρονια πολλά
 
Last edited:

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Χρόνια Πολλά!
Έχουν γραφτεί όντως πολλά αλλά πιστεύω πως στη συζήτηση αυτή πρέπει να ξεχωρίσουμε δύο παραμέτρους που μάλλον τείνουν να συγχέονται: α) την παράδοση, β) τη θεολογία της λατρείας. Νομίζω ότι δεν πρέπει τα επιχειρήματα σχετικά με τις δύο αυτές παραμέτρους να ταυτίζονται.
Αφήνοντας λοιπόν κατά μέρος την παράδοση (όπως και τα θέματα λειτουργικής που αναφέρονται στον διάλογο ιερέως- χορού που ανέφερε ο Αντώνης) θέλω να προσθέσω στον προβληματισμό μόνο μια εκτίμηση σχετικά με το "ήθος", η οποία απορρέει από την αίσθησή μου (και νομίζω πολλών) για τον τρόπο του ψάλλειν στο Άγιο Όρος. Εκεί το προσωπικό ερμηνευτικό στοιχείο περιστέλλεται εντελώς, αλλά η μουσική αναδεικνύεται στον υπέρτατο βαθμό, αποκτώντας προσευχητικές, ευχαριστιακές διαστάσεις. Όταν ακούω τέτοια "μουσική", ποτισμένη με βίωμα κατανύξεως αλλά απαλλαγμένη από το ερμηνευτικό "εγώ", αναλογίζομαι (κι εδώ έρχομαι στο θέμα μας) ότι το πνευματικό ήθος των ψαλλομένων στη Θεία Λειτουργία δεν καθορίζεται τόσο από το είδος και το ποσό του μέλους, όσο από το ύφος του ψάλλειν. Ένα ιεροπρεπές και προσευχητικό ύφος με άλλα λόγια (που βέβαια σπανίζει στον κόσμο) δεν θα ήταν αντίθετο στην ιερότητα των στιγμών της αγίας Αναφοράς.
Ότι γίνονται υπερβολές νομίζω ότι όλοι το ξέρουμε και το βιώνουμε καθημερινά και θα δεχόμουν πρόθυμα το επιχείρημα ότι η δυνατότητα ψαλμώδησης σε ήχους όντως δίνει τροφή σε τέτοιες υπερβολές. Αλλά αυτό είναι μια άλλου είδους συζήτηση, που αναφέρεται στις εκ των υστέρων αλλοιώσεις που παρατηρούνται δυστυχώς σε πάμπολλες πτυχές της λατρευτικής ζωής.
 
Last edited:

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
π. Μάξιμος;54719 said:
Ἀνακινήθηκε πάλι σήμερα μέ ἀφορμή σχετικό μήνυμα, πού ἀναφερόταν στίς μαρτυρίες τοῦ Βουδούρη. Καί κανείς δέν μπορεῖ νά ἀρνηθεῖ ὅτι αὐτό ἴσχυε στόν Πατριαρχικό Ναό καί δέν εἶναι ἐφεύρημα τοῦ Λυκούργου. Οὔτε ὁ Καλπακίδης, οὔτε ὁ Τσακίρογλου, οὔτε ἐγώ, οὔτε πολλοί ἄλλοι εἴμαστε μαθητές τοῦ Λυκούργου (γιατί ἐκεῖ πάει τό θέμα...).
Γιά τήν ἀνάγκη ἁπλούστερων λειτουργικῶν (καί ὄχι κατ᾿ ἀνάγκην σέ κλιτόν) γράψαμε κι ἀλλοῦ καί ἄλλοι ἔγραψαν καί σέ παραπέμπω καί στόν ἀείμνηστο Κοζάνης, πού ξέρεις καλά τίς θέσεις του.


Δεν αναφέρθηκα, ούτε υπονόησα το παραμικρό περί του Άρχοντος Πρωτοψάλτου κ. Λυκούργου Αγγελόπουλου, του οποίου μουσικά χφφ με Λειτουργικούς ύμνους διαθέτω. Αρκετοί φαντάζομαι έχουν πχ τα λειτουργικά του Β. Νικολαϊδη σε Α ήχο, καλλιγραφημένα από τον Άρχοντα Λυκούργο. Μάλιστα και στο Ανθολόγιο του Φραγκάκη που πέρυσι κυκλοφόρησε υπάρχουν Λειτουργικά σε πλ δ του Λυκούργου Αγγελόπουλου. Εγώ προσωπικά δεν ανέφερα τίποτε σχετικό.


Την ευχή σας
Δ.
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Υπέρ Λυκούργου...
Δ.
Ἐντάξει καί μέ συγχωρεῖς. Ἀλλά πολλῶν τό μυαλό ἐκεῖ πάει ἤ μέ τόν Λυκούργο τό συνδυάζουν (ὅπως σταθερά πάντως γίνεται σήμερα στήν Ἁγία Εἰρήνη), καί ἤθελα (αἰσθανόμουν τήν ἀνάγκη) νά κάνω αὐτήν τήν παρατήρηση καί τόν διαχωρισμό. Σκεπτόμουν ἀπό νωρίς, ὅταν θά γύριζα ἀπό τόν ἑσπερινό νά τό γράψω αὐτό, χωρίς νά ἔχω δεῖ τί εἶχε ἤδη γραφεῖ, γιατί φανταζόμουν ὅτι δέν θά ἔμενε ἔτσι...
Ἀλλά τώρα γιά μᾶς εἶναι 23:30 καί αὔριο ἔχει ξύπνημα πολύ πρωί.
Καληνύχτα σας!


 

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Γιώργος Μ.;54721 said:
Όταν ακούω τέτοια "μουσική", ποτισμένη με βίωμα κατανύξεως αλλά απαλλαγμένη από το ερμηνευτικό "εγώ", αναλογίζομαι (κι εδώ έρχομαι στο θέμα μας) ότι το πνευματικό ήθος των ψαλλομένων στη Θεία Λειτουργία δεν καθορίζεται τόσο από το είδος και το ποσό του μέλους, όσο από το ύφος του ψάλλειν. Ένα ιεροπρεπές και προσευχητικό ύφος με άλλα λόγια (που βέβαια σπανίζει στον κόσμο) δεν θα ήταν αντίθετο στην ιερότητα των στιγμών της αγίας Αναφοράς.

Προσωπικά όχι απλά με αναπαύει αυτή η οπτική, αλλά τη θεωρώ ακριβοδίκαια.
+100000!!!!
 
Last edited:

kostaeri

Μπουσδέκης Κώστας
Ἑκεῖνο πού μέ χαροποιεῖ πραγματικά εἶναι ὅτι καί σύ τώρα παραδέχεσαι (ἔμμεσα) ὅτι αὐτή εἶναι ἡ παράδοση!!!

Χαίρομαι πού καί κάποιοι ἄλλοι ἐντός καί ἐκτός τοῦ φόρουμ μάθαμε κάποια πράγματα, κι ἄς μήν τά τηροῦμε. Ἀρκεῖ πού ξέρουμε.

Χάρηκα ὅμως ἐκ τῶν ὑστέρων, πού τώρα πλέον, ἄν καί συνεχίζει νά ψάλλει λειτουργικά «ἔντεχνα» στούς 8 καί πλέον ἤχους, ἔμαθε ὅτι δέν εἶναι αὐτή ἡ παράδοση. Αὐτό μέ ἀναπαύει.



Νομίζω ότι το ζητούμενο είναι κυρίως να παλεύουμε για αυτήν όπου μας παίρνει και όχι εν γνώση μας και κυρίως εκούσια να ξεφεύγουμε από αυτήν, προτρέποντας μάλιστα και άλλους να πράξουν το ίδιο.
:wink:


Έχουμε ξαναπεί ότι τα λειτουργικά είναι πλέον παράδοση. Εμπιστεύομαι με κλειστά μάτια, αν όχι το Στανίτσα και τους λοιπούς "μη πνευματικούς" ψάλτες (.......) τους αγιορείτες πατέρες που εδώ και πολλά χρόνια ψάλλουν λειτουργικά. Όπως και το "Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς".

Ερώτηση: είναι το ίδιο πράγμα να ψάλλει κάποιος λειτουργικά (μη παραδοσιακά?) με το να ψάλλει τρίφωνα και Σακελλαρίδη (μη παραδοσιακά)?
π Μάξιμε δεν αναφέρομαι υποχρεωτικά σε σας αλλά θα ήθελα την απάντησή σας. Δηλαδή, υπάρχουν πράγματα παραδοσιακά και άλλα πιο παραδοσιακά???
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Η δική μου απάντηση είναι στο μήκος κύματος του απ. Ιακώβου "εἰ δὲ προσωποληπτεῖτε, ἁμαρτίαν ἐργάζεσθε, ἐλεγχόμενοι ὑπὸ τοῦ νόμου ὡς παραβάται. ὅστις γὰρ ὅλον τὸν νόμον τηρήσῃ, πταίσῃ δὲ ἐν ἑνί, γέγονε πάντων ἔνοχος. ὁ γὰρ εἰπὼν μὴ μοιχεύσῃς, εἶπε καὶ μὴ φονεύσῃς· εἰ δὲ οὐ μοιχεύσεις, φονεύσεις δέ, γέγονας παραβάτης νόμου."

Το να ψάλλονται σε ένα ναό τα τρίφωνα λειτουργικά του Σακελλαρίδη (ή τα τετράφωνα του Ρούγκα! :D) και στον γειτονικό "παραδοσιακά λειτουργικά" (πιθανώς μακαμοειδή λειτουργικά ή λειτουργικά με παράξενες θέσεις και ισοκρατήματα-μην μπω σε λεπτομέρειες!) του Χ. ή Ψ. μακαρίτη ή εν ζωή Πρωτοψάλτη (ή το χερουβικό του που ονομάζεται μινόρε! :rolleyes:) είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος- και τα δύο είναι αποκλίσεις.

Το να γίνονται παραλείψεις (4 στιχηρά στους αίνους των Κυριακών επειδή τόσα έχει το αναστασιματάριο του Χ. Πρωτοψάλτη!) ή προσθήκες ύμνων (πχ μετά τη μικρή είσοδο 10 απολυτικίων ή στιχηρών μη προβλεπομένων υπό του Τυπικού ή του λαοφιλούς αλλά κατακρινομένου υπό του ΤΜΕ "Επιταφίου της Παναγίας") είναι πάλι το ίδιο.

Κατά τον δίκαιο και πολύαθλο Ιώβ "τίς καθαρὸς ἔσται ἀπὸ ρύπου; ἀλλ᾿ οὐθείς, ἐὰν καὶ μία ἡμέρα ὁ βίος αὐτοῦ ἐπὶ τῆς γῆς" και κατά τον απ. Ιάκωβο πάλι "πολλὰ πταίομεν ἅπαντες". Όλοι μας λοιπόν κάναμε και θα κάνουμε το ίδιο σφάλμα στο θέμα "Παράδοση" αναζητώντας άλλοθι σε "παραδόσεις". Οπότε ας μην κατηγορούμε κανέναν.
 

stapaman

Εφησυχάζων & ενίοτε προξενών αλγεινάς εντυπώσεις δ
Εν ολίγοις, όπως αναφέρει και ο αγαπητός μου συμπατριώτης, "Καλή προσπάθεια σε όλους" ... :D
 

kostaeri

Μπουσδέκης Κώστας
Το να ψάλλονται σε ένα ναό τα τρίφωνα λειτουργικά του Σακελλαρίδη (ή τα τετράφωνα του Ρούγκα! :D) και στον γειτονικό "παραδοσιακά λειτουργικά" (πιθανώς μακαμοειδή λειτουργικά ή λειτουργικά με παράξενες θέσεις και ισοκρατήματα-μην μπω σε λεπτομέρειες!) του Χ. ή Ψ. μακαρίτη ή εν ζωή Πρωτοψάλτη (ή το χερουβικό του που ονομάζεται μινόρε! :rolleyes:) είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος- και τα δύο είναι αποκλίσεις.
Δώσε παράδειγμα όμως με ιδανικές συνθήκες Παναγιώτη, όχι τα άκρα...
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Έχουμε ξαναπεί ότι τα λειτουργικά είναι πλέον παράδοση. Εμπιστεύομαι με κλειστά μάτια, αν όχι το Στανίτσα και τους λοιπούς "μη πνευματικούς" ψάλτες (.......) τους αγιορείτες πατέρες που εδώ και πολλά χρόνια ψάλλουν λειτουργικά. Όπως και το "Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς".

Κατ᾿ ἀρχήν αὐτά τά μηνύματα πρέπει νά μεταφερθοῦν στό οἰκεῖο θέμα, ἄν καί ἐκεῖ ἔχουν γραφεῖ πολλά πλέον καί ἔχουν δοθεῖ διάφορες ἀπαντήσεις.

Καί τήν (κάποιας χρονικῆς περιόδου) πατριαρχική «παράδοση» τήν ἔχουμε ἀναλύσει, στήν ὁποία συμμετεῖχε καί ὁ Στανίτσας καί ἄλλοι πατριαρχικοί· ἔχουμε ἠχογραφήσεις. Καί τήν ἐξέλιξη, πού ἔγινε «παράδοση», τήν ξέρουμε.

Τό «Ὑπεραγίε Θεοτόκε...» εἶναι πάλι ἄλλο θέμα, πού κατά τόπους ἰσχύει· τί νά κάνουμε. Ἐδῶ καταγράφουμε ἤ μᾶλλον ἐκθέτουμε ἀπόψεις, ὄχι πάντως ἀτεκμηρίωτες.


Ερώτηση: είναι το ίδιο πράγμα να ψάλλει κάποιος λειτουργικά (μη παραδοσιακά?) με το να ψάλλει τρίφωνα και Σακελλαρίδη (μη παραδοσιακά)?
π Μάξιμε δεν αναφέρομαι υποχρεωτικά σε σας αλλά θα ήθελα την απάντησή σας. Δηλαδή, υπάρχουν πράγματα παραδοσιακά και άλλα πιο παραδοσιακά???
Ἡ ἔνστασή μου, ὅπως τήν κατέγραψα καί ἔχω γράψει ἐκτός ἀπό τό οἰκεῖο θέμα καί σέ ἄλλα θέματα παρεπιμπτόντως, εἶναι ὅτι κάποια περίπλοκα καί ἀργά λειτουργικά μέ μικτούς ἤχους ἤ πέραν τῶν ὀκτώ... (καταλαβαίνεις) μᾶς κουράζουν ὡς λειτουργούς, ἀποσποῦν τήν προσοχή μας, καί ὅπως ἔχω ξαναγράψει, γιά τούς μή μουσικούς κληρικούς, τούς δημιουργοῦν πρόβλημα, ὅταν πρέπει νά σκέπτονται πῶς θά ἐκτελέσουν τήν ἐκφώνηση, πού εἶναι ἐμμελής ἀπαγγελία καί γίνεται «τραγούδι»... Τό «ἀναπαύθηκα» πού ἔγραψα, σ᾿ αὐτό ἀκριβῶς ἑστιάζεται. Καί τό λένε πολλοί ἱερεῖς νά εἶσαι σίγουρος.
Δέν χρειάζεται ἀναγκαστικά τό κλιτόν. Ὅπως ἔχει γραφεῖ, καί στήν ἐξέλιξη τῆς πατριαρχικῆς παραδόσεως, τά λειτουργικά ἐλέγοντο καί στούς 8 ἤχους, ἀλλά σέ ἁπλές μελωδίες ἕως καί ἐπί τοῦ ἴσου τοῦ ἤχου.
Τά λειτουργικά τοῦ Σακελλαρίδη (μόνον 2· τά γνωστά τοῦ πλ. δ΄ καί τοῦ πλ. α΄) —πού δέν λέγονται ἀναγκαστικά τρίφωνα· δέν ἦταν αὐτή ἡ βούληση τοῦ συνθέτη— ἐντάσσονται (ὅπως ἔχω ξαναγράψει) σ᾿ αὐτή τήν μετεξέλιξη τῶν λειτουργικῶν, ἀλλά διατηροῦν ἁπλότητα, ὅπως καί πάρα πολλά ἄλλα πολλῶν συνθετῶν.
Ἀκόμη καί τά τετράφωνα (ὄχι Σακελλαρίδη· δέν ὑπάρχουν) εἶναι ἐπί ἑνός ἴσου βασικά.

Ὁπότε δέν κάνω διαχωρισμό «παραδοσιακῶν», λιγότερο ἤ περισσότερο. Στό μήνυμά μου ἁπλῶς χρησιμοποίησα τό ὅρο «κατά παράδοσιν» πού δέν εἶναι δικός μου..., ἀλλά ἔτσι χαρακτηρίζονται· πῶς νά τά ἔλεγα;

Τόν προβληματισμό μου πιστεύω τόν κατάλαβες καί ἐξηγήσεις ἔδωσα.

ΥΓ. Ἄν συλλειτουργήσουμε, δέν ἔχω πρόβλημα. Τώρα τό πόσο θά ἀναπαυθῶ, αὐτό δέν τό ξέρω ἀκόμα...


 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Δώσε παράδειγμα όμως με ιδανικές συνθήκες Παναγιώτη, όχι τα άκρα...

Οι ιδανικές συνθήκες είναι όσα προβλέπει το ΤΜΕ (και κατ' εφαρμογήν αυτού το ετήσιο βοήθημα με συνοδική έγκριση) και τα οριζόμενα σε μια εγκύκλιο του Πατριαρχείου του 19ου αι. (που δεν έχω πρόχειρη) υπογραφομένη από τον τότε Μ. Πρωτοσύγκελλο Αθανάσιο (όπου απαγορεύονται λειτουργικά κλπ.) και ορίζεται η "ύλη" των ψαλλομένων μαθημάτων.
 

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Οι ιδανικές συνθήκες είναι όσα προβλέπει το ΤΜΕ (και κατ' εφαρμογήν αυτού το ετήσιο βοήθημα με συνοδική έγκριση) και τα οριζόμενα σε μια εγκύκλιο του Πατριαρχείου του 19ου αι. (που δεν έχω πρόχειρη) υπογραφομένη από τον τότε Μ. Πρωτοσύγκελλο Αθανάσιο (όπου απαγορεύονται λειτουργικά κλπ.) και ορίζεται η "ύλη" των ψαλλομένων μαθημάτων.

Και τί γίνεται με αυτους που δεν εφαρμόζουν αυτά έτσι, δε βρίσκονται σε ιδανικές συνθηκες; Άνοιξε την τηλεόραση τη μέρα των Χριστουγέννων, παρακολούθησε τις δυο τουλάχιστον αναμεταδόσεις των Λειτουργιών από τα κρατικά κανάλια, και πες μας αν δε βρίσκονται σε ιδανικές συνθήκες, πού βρίσκονται;;


Δ.
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Και τί γίνεται με αυτους που δεν εφαρμόζουν αυτά έτσι, δε βρίσκονται σε ιδανικές συνθηκες; Άνοιξε την τηλεόραση τη μέρα των Χριστουγέννων, παρακολούθησε τις δυο τουλάχιστον αναμεταδόσεις των Λειτουργιών από τα κρατικά κανάλια, και πες μας αν δε βρίσκονται σε ιδανικές συνθήκες, πού βρίσκονται;;


Δ.

Εκεί που βρίσκομαι και εγώ. Είπα ότι όλοι είμαστε ένοχοι-τον βαθμό της ενοχής μας θα τον μάθουμε όταν θα κριθούμε υπό του δικαιοκρίτου Κυρίου. Ας ευχηθούμε να μην ακούσουμε όπως ο Ηλί "ἱνατί ἐπέβλεψας ἐπὶ τὸ θυμίαμά μου καὶ εἰς τὴν θυσίαν μου ἀναιδεῖ ὀφθαλμῷ;"...
 

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Εκεί που βρίσκομαι και εγώ. Είπα ότι όλοι είμαστε ένοχοι-τον βαθμό της ενοχής μας θα τον μάθουμε όταν θα κριθούμε υπό του δικαιοκρίτου Κυρίου. Ας ευχηθούμε να μην ακούσουμε όπως ο Ηλί "ἱνατί ἐπέβλεψας ἐπὶ τὸ θυμίαμά μου καὶ εἰς τὴν θυσίαν μου ἀναιδεῖ ὀφθαλμῷ;"...


Αμήν, απλώς ή δυσκόλως το πάντα ευσχημόνως και κατά τάξιν γινέσθω έχει πολλές εκφάνσεις, τις οποίες δεν επιτρέπεται να παραθεωρούν ούτε οι γνωρίζοντες...

Δ.
 

kostaeri

Μπουσδέκης Κώστας


ΥΓ. Ἄν συλλειτουργήσουμε, δέν ἔχω πρόβλημα. Τώρα τό πόσο θά ἀναπαυθῶ, αὐτό δέν τό ξέρω ἀκόμα...



Το θέμα είναι πόσο θα αναπαυτείτε εσείς καί εγώ καί ο λαός καί ο Θεός.

Να το κανονίσουμε πάντως...
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Να το κανονίσουμε πάντως...
Μέ πολλή χαρά καί τό ξέρεις!

...ο λαός καί ο Θεός.
Ἐπιμελῶς δέν τούς ἀνέφερα στό μήνυμά μου, παρ᾿ ὅτι τό σκεπτόμουν καί συνειδητοποιοῦσα τήν ἐνοχή μου (τῆς μή ἀναφορᾶς).

Ἀλλά, Κώστα μου, χωρίς νά ἀπευθύνομαι σέ σένα, πόσες φορές ἔχουμε διαπιστώσει στίς ἐδῶ συζητήσεις, ὅτι δέν τό πολυσκεπτόμαστε αὐτό. Στοχεύουμε περισσότερο στήν προσωπική μας ἱκανοποίηση, προβολή καί ἐπιβολή. Ὁπότε ὁ Γενικός ἔχει δίκιο...

Παρά ταῦτα, χαίρομαι, πού πάρα πολλοί νέοι ἐδῶ, μαζί μέ σένα, ἀποτελεῖτε ὑπόδειγμα ἐκκλησιαστικοῦ ἤθους. Τά βάθη τῶν καρδιῶν σας καί τίς ἀγαθές προθέσεις σας, τά γνωρίζει ὁ Θεός, «εὐαρεστοῦντες Αὐτῷ καί ἀνθρώποις».

ΥΓ. Μπορεῖ νά «φωνάζουμε» καμμιά φορά κι ἐσεῖς κι ἐγώ, ἀλλά νά ξέρουν οἱ ἀναγνῶστες, ὅτι τά «φαινόμενα ἀπατοῦν».


 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ἀλλὰ δὲν πρέπει νὰ παραλείψουμε νὰ διατυπώσουμε κάποιες κρίσεις, ποὺ εἶναι ἀνάγκη νὰ τὶς ἀκούσουν πρῶτα οἱ ψάλτες τῶν Ἐκκλησιῶν. Κινδυνεύουε νὰ χάσουμε τὴ λατρεία τῆς Ἐκκλησίας μας γιὰ τὴν ἔλλειψη ἱερῆς μουσικῆς. Αὐτὲς οἱ ἀπαντήσεις ποὺ κάνει ὁ λαὸς στὸ λειτουργὸ ἱερέα, μάλιστα στὸ προοίμιο ἐδῶ τῆς ἀναφορᾶς καὶ συνέχεια πιὸ κάτω, εἶναι ἀπὸ τὶς πιὸ ἐκφραστικὲς τῆς ὀρθόδοξης λατρείας. Ἀλλά ἡ κακὴ ἀντίληψη τῶν ψαλτῶν τὶς καταστρέφει καὶ μαζὶ ὅλο τὸν λειτουργικὸ διάλογο. Γιατί ἕν᾿ ἀπὸ τὰ δύο πάντα συμβαίνει· ἤ ἀπαντοῦν ἀνέμελα κι εἶναι σὰν καὶ νὰ μὴν ἀπαντοῦν καθόλου ἤ, βάζοντας ὅλη τὴ μουσική τους τέχνη, ξεφεύγουν ἀπὸ τὸν ἱερὸ χαρακτῆρα τῆς ψαλμωδίας. Τὸ Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο πολλὲς φορὲς βρέθηκε στὴν ἀνάγκη νά δώση ὁδηγίες γιὰ τὸ πῶς πρέπει νὰ ψάλλωνται τὰ λεγόμενα «λειτουργικά»· ὄχι φωνὲς καὶ περίτεχνες μελωδίες, ἀλλὰ μιὰ ἥσυχη καὶ κατανυκτικὴ ἐμμελὴς ἀπαγγελία.

Ἐπισκόπου Διονυσίου Λ. Ψαριανοῦ, Μητροπολίτου Σερβίων καί Κοζάνης, Ἡ Θεία Λειτουργία, Ἐκδόσεις Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι 1996 (Δ΄), σ. 319.​
 

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Ἐπισκόπου Διονυσίου Λ. Ψαριανοῦ, Μητροπολίτου Σερβίων καί Κοζάνης, Ἡ Θεία Λειτουργία, Ἐκδόσεις Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι 1996 (Δ΄), σ. 319.​

Να θυμίσω και αυτό το πόνημά του, ήδη ως Ρωγών, με μια κατατοπιστική εισαγωγή.

Δ.
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Να θυμίσω και αυτό το πόνημά του, ήδη ως Ρωγών, με μια κατατοπιστική εισαγωγή.

Δ.

Νομίζω ότι ο προβληματισμός, και οι μουσικές προτάσεις του μακαριστού, είναι άλλη μια απόδειξη για τον λάθος δρόμο που πήρε η λατρευτική μουσική, ιδίως για το σημείο αυτό της Θείας Λειτουργίας. Ο μακαριστός προτείνει λύσεις προσπαθώντας να επαναφέρει την κατάσταση- κατά δύναμιν- "εις το αρχαίον κάλλος".
 
Last edited:
Top