Βασιλική ἀκολουθία

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Παραθέτω ἀπό ἄλλο θέμα (ὅπου ἔχει τεθεῖ), ἀνοίγοντας ὅμως χωριστό θέμα:
(Σημ.: Τά κόκκινα δικά μου)
...να εκφράσω κάποιους προβληματισμούς μου σχετικά με την ακολουθία "υπέρ βασιλέων" που προηγείται του Εξαψάλμου στην σημερινή λειτουργική πρακτική.

Κατ' ακρίβειαν μετά το "Ευλογητός ο Θεός" λέγονται (1ο τρισάγιον) οι δύο Ψαλμοί υπέρ "βασιλέων" και ακολουθεί το (2ον) Τρισάγιον
και τα τρία τροπάρια τα οποία επισφραγίζουν κατά κάποιο τρόπο τους ψαλμούς.
Η σύντομη αυτή "ακολουθία" τελειώνει με την μνημόνευση του πρώτου
(σήμερα του Αρχιερέως, παλαιότερα των "βασιλέων";),μετά από την εκφώνηση του Ιερέως ο ψάλτης εκφωνεί "Εν ονόματι Κυρίου, ευλόγησον, Πάτερ"
και ο Ιερεύς ποιεί την έναρξη της ακολουθίας του Όρθρου δοξάζοντας της Αγία Τριάδα.

Σήμερα παραλείπονται οι δύο Ψαλμοί. Το (2ον) Τρισάγιον ;έγινε πλέον ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΟΝ (πολλοί λέγουν και το "Βασιλεύ ουράνιε" αφού δεν τελούν νωρίτερα Μεσονυκτικόν)
και μετά, δίχως κάποιο ιδιαίτερο λόγο λέγονται τα τρία τροπάρια και η μνημόνευση του Αρχιερέως.

α) Δεν θα ήταν ορθότερον η ακολουθία του Όρθρου να ξεκινάει με τον Εξάψαλμο;
1) Ὁ μακαριστός Φουντούλης στό «᾿Ι. Μ. Φουντούλη, Λειτουργική (Σημειώσεις πρός χρῆσιν τῶν φοιτητῶν), Τεῦχος Ε΄. Ἀκολουθίαι τοῦ νυχθημέρου» σελ. 100-103, ἀναφέρεται διεξοδικά στήν ἔναρξη καί τήν Βασιλική ἀκολουθία.
2) Διαβᾶστε ἐδῶ κάποια ἐπεξηγηματικά (5. Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ.)
3) Στό Τυπικὸν τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει Μονῆς τοῦ Παντοκράτορος [ἐδῶ], τῆς ἱδρυθείσης ὑπό Ἰωάννου τοῦ Κομνηνοῦ καί τῆς συζύγου του Εἰρήνης (D I, 658) διατάσσεται τό «τό τῆς βασιλείας μου τρισάγιον» καί καταγράφεται ὁ τύπος αὐτῆς τῆς βασιλικῆς ἀκολουθίας, πού ἐλέγετο μόνον στά ὑπό τῶν βασιλέων ἱδρυθέντα ἤ συντηρούμενα μοναστήρια (θεοτοκίον «Ταχύ προκατάλαβε...»).
4) Ἡ ἀκολουθία αὐτή ἀπουσιάζει ἀπό πολλά παλαιά χφφ., ὁ δέ Συμεών Θεσσαλονίκης γράφει ὅτι παρελείπετο ἡ ἀκολουθία αὐτή κατά τούς ἑορταστικούς ὄρθρους.
5) Σήμερα παραλείπεται κατά τήν ἑορταστική ἀκολουθία τῆς μοναχικῆς ἀγρυπνίας.
6) Πότε ἄλλοτε παραλείπεται καί γιατί;
7) Ἐπί τουρκοκρατίας ἤ παραλείπεται τελείως ἤ δέχεται ἀρκετές ἀλλοιώσεις, ὅπως σήμερα μέ τήν ἀντικατάσταση τοῦ ὀνόματος τοῦ βασιλέως ἀπό αὐτό τοῦ ἐπισκόπου ἤ ἡ τελεία παράλειψη τοῦ «Ἔτι δεόμεθα...» ὅπως στό Ἅγ. Ὄρος, καθώς καί ἡ ἀντικατάσταση τῶν ψαλμῶν ἀπό τόν 101, τά δέ τροπάρια ἀπό τά κατανυκτικά «Ἐλέησον ἡμᾶς...» κ.λπ..
8) Τά ἔγραψα αὐτά γιά νά ἐπανέλθω, ἀφοῦ γράψετε τίς γνῶμες σας καί τίς γνώσεις σας.
9) Τά ἔγραψα αὐτά ἐπειδή ρωτήθηκα καί γιά τό γνωστό πρόβλημα μέ τό ἀπολυτίκιο τοῦ Σταυροῦ, πού ὄντως καί σ᾿ αὐτό ὑπάρχει μαρτυρούμενη ἀντικατάσταση σέ Μηναῖα τουρκοκρατίας διά τοῦ «τοῖς εὐσεβέσι».
10) Στό "Στερεώσαι Κύριος ο Θεός" ἡ ἀντικατάσταση παγιώθηκε πλέον.


 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Κατ' ἐπίδρασιν τοῦ ΤΑΣ κεφ. λ', διὰ τὴν ἔλευσιν τοῦ καιροῦ τῆς αὐτοεξετάσεως καὶ μετανοίας. Αἱ ἀρχαΐζουσαι διατάξεις τῆς συντηρητικῆς περιόδου τῆς ἀρχαίας τεσσαρακοστῆς ἀγνοοῦν τὰ μεσώρια τῆς ἡμέρας καὶ τῆς νυκτός («μεσώριον τοῦ ἀποδείπνου», «μεσώριον τῆς νυκτός», «μεσώριον τοῦ μεσονυκτικοῦ», «τρισάγιον τῶν σφαλμάτων», «ἔσχατον μεσώριον τῆς θ'» (τυπικὸν Μ. Εὐεργέτιδος ια'-ιβ' αἰ. ἔκδ. Dmitrievskij τ. 1 σ. 604), κ. ἄ.).
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Ἡ ἀκολουθία αὐτή ἀπουσιάζει ἀπό πολλά παλαιά χφφ., ὁ δέ Συμεών Θεσσαλονίκης γράφει ὅτι παρελείπετο ἡ ἀκολουθία αὐτή κατά τούς ἑορταστικούς ὄρθρους.
Η απουσία της βασιλικής ακολουθίας είναι ενδιαφέρουσα.
Ξέρουμε πώς ακριβώς ήταν η έναρξη του Όρθρου σύμφωνα με αυτά τα χειρόγραφα;
Σήμερα παραλείπεται κατά τήν ἑορταστική ἀκολουθία τῆς μοναχικῆς ἀγρυπνίας.
Το οποίο κάτι ίσως σημαίνει...
Τά ἔγραψα αὐτά γιά νά ἐπανέλθω, ἀφοῦ γράψετε τίς γνῶμες σας καί τίς γνώσεις σας.
Γνώμη θα γράψω και ίσως χωρίς να έχω και τις απαραίτητες γνώσεις:
Νομίζω ότι κι αυτό το θέμα θα μπορούσε να μπεί στο γενικό θέμα:
“πως να γίνονται συντομεύσεις των Ακολουθιών”.
Από την μία παραλείπουμε το μεγαλύτερο του βιβλικού μέρους του Όρθρου [ωδές], κανόνες, κ.α. χρήσιμα και σημαντικά και από την άλλη επιμένουμε να προσευχόμαστε υπέρ βασιλέων, έστω κι αν έχουν αλλάξει οι αιτήσεις υπέρ του αρχιεπισκόπου [μητροπολίτου].
Προσωπικά θεωρώ πλέον εντελώς περιττή την εν λόγω ακολουθία ιδίως για την έναρξη του Όρθρου.
Μια λύση προτείνει ο π. Κωνσταντίνος Παπαγιάννης στο Σύστημα Τυπικού.
Τά ἔγραψα αὐτά ἐπειδή ρωτήθηκα καί γιά τό γνωστό πρόβλημα μέ τό ἀπολυτίκιο τοῦ Σταυροῦ, πού ὄντως καί σ᾿ αὐτό ὑπάρχει μαρτυρούμενη ἀντικατάσταση σέ Μηναῖα τουρκοκρατίας διά τοῦ «τοῖς εὐσεβέσι».
Γνωστό θέμα.
Δόθηκε μια κάποια λύση από την Ιερά Σύνοδο.
Συμφωνούμε- διαφωνούμε την εφαρμόζουμε.
Ανοίξουμε πληγές...
Δείτε κι εδώ:
http://www.parembasis.gr/1998/98_09_11.htm
http://www.parembasis.gr/1998/98_09_13.htm
http://www.aegean.gr/agios-therapon...r/head_priest/Giousmas/empros/c/20060920.html
Εγώ θα προτιμούσα την λύση, τουλάχιστον για τους Μικρούς Αγιασμούς,
που έδωσε κάποτε ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος:
Να ψάλλεται το “Εν Ιορδάνη...”.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
π. Μάξιμος;48827 said:

Παραλείπεται καί στόν ὄρθρο τῆς Καθαρᾶς Δευτέρας. Γιατί;
Ὁ μακαριστός οἰκονόμος Γεώργιος Ρήγας στό ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΥΠΙΚΟΥ (σελ. 45) γράφει ὅτι ἡ βασιλική ἀκολουθία ἐτελεῖτο, καθόσον κατά τήν ὥραν ἐκείνην εἰς τούς καλούς τῆς Βυζαντινῆς ἐποχῆς χρόνους εἰσήρχοντο εἰς τόν Ναόν οἱ βασιλεῖς, ἵνα παρακολουθήσωσι τήν ἀκολουθίαν ὁλοκλήρου τοῦ Ὄρθρου καί συμμετάσχωσιν αὐτῆς.
Ἕτερος ἐγκρατής περί τά τυπικά καί τήν ἐθιμοτυπίαν κληρικός, μοῦ εἶπε ὅτι τήν Καθαράν Δευτέραν ὁ Βασιλεύς μετέβαινε στήν Χρυσούπολη (Σκούταρι) καί δέν παρίστατο στήν ἀκολουθίαν, γι᾿ αὐτό παραλείπεται. Δέν ἐνθυμεῖται πηγήν.

Σημειωτέον ὅτι τήν Καθαράν Δευτέραν παραλείπεται καί ἡ ἀκολουθία τοῦ Μεσονυκτικοῦ· «Σημαίνει βραδύτερον, διά τήν τῆς ἑσπέρας παράκλησιν» (πρβλ. ΤΑΣ κεφ. λ΄, Τριῴδιον καί Μ. Τεσσαρακοστή Ρηγοπούλου), ὅπως συμβαίνει καί στήν τάξη τῆς ἀγρυπνίας.

 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
π. Μάξιμος;48827 said:

Παραλείπεται καί στόν ὄρθρο τῆς Καθαρᾶς Δευτέρας. Γιατί;
Κατ' ἐπίδρασιν τοῦ ΤΑΣ κεφ. λ', διὰ τὴν ἔλευσιν τοῦ καιροῦ τῆς αὐτοεξετάσεως καὶ μετανοίας.

Δέν καταλαβαίνω τήν ἐπίδραση ἀπό τό κεφ. λ΄ τοῦ ΤΑΣ.

Αἱ ἀρχαΐζουσαι διατάξεις τῆς συντηρητικῆς περιόδου τῆς ἀρχαίας τεσσαρακοστῆς ἀγνοοῦν τὰ μεσώρια τῆς ἡμέρας καὶ τῆς νυκτός («μεσώριον τοῦ ἀποδείπνου», «μεσώριον τῆς νυκτός», «μεσώριον τοῦ μεσονυκτικοῦ», «τρισάγιον τῶν σφαλμάτων», «ἔσχατον μεσώριον τῆς θ'» (τυπικὸν Μ. Εὐεργέτιδος ια'-ιβ' αἰ. ἔκδ. Dmitrievskij τ. 1 σ. 604), κ. ἄ.).
Περί τῶν μεσωρίων θά πρέπει νά ἀνοιχθεῖ ἄλλο θέμα καί ἀπορῶ πῶς ὁ Κουμπαρούλης δέν τό ἔχει κάνει ἀκόμη. Ἐνδιαφέρον θέμα τά Μεσώρια τῶν Ὡρῶν καί τοῦ Μεσονυκτικοῦ. Ἀλλά τί σχέση ἔχει μέ τήν Βασιλική ἀκολουθία; Ἡ δέ συντηρητική περίοδος τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς τήν προβλέπει ὅλες τίς ἄλλες μέρες καθώς καί τό Μεσονυκτικόν.

Συγγνώμη ἄν δέν κατάλαβα κάτι.


 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Η απουσία της βασιλικής ακολουθίας είναι ενδιαφέρουσα.
Ξέρουμε πώς ακριβώς ήταν η έναρξη του Όρθρου σύμφωνα με αυτά τα χειρόγραφα;
Ἔγραψα ὅτι γράφει ὁ Φουντούλης ἐκεῖ πού παραπέμπω. Φαντάζομαι ὅπως τήν Καθαρά Δευτέρα. Ἤ εὐθύς ἀπό τοῦ Δόξα τῇ ἁγίᾳ... ὅπως φαίνεται στό Ὡρολόγιον τῶν Ἀκοιμήτων, Λειμῶνος 295 τοῦ ΙΒ΄ αἰῶνος.

Το οποίο κάτι ίσως σημαίνει...
Ἡ τάξις τῆς ἀγρυπνίας διασώζει μᾶλλον τήν τάξιν τῆς ἀρχαίας Παννυχίδος, ὅπου δέν ἔχουμε καί Μεσονυκτικόν (πρβλ. ἐδῶ).

Γνώμη θα γράψω και ίσως χωρίς να έχω και τις απαραίτητες γνώσεις:
Νομίζω ότι κι αυτό το θέμα θα μπορούσε να μπεί στο γενικό θέμα:
“πως να γίνονται συντομεύσεις των Ακολουθιών”.
Από την μία παραλείπουμε το μεγαλύτερο του βιβλικού μέρους του Όρθρου [ωδές], κανόνες, κ.α. χρήσιμα και σημαντικά και από την άλλη επιμένουμε να προσευχόμαστε υπέρ βασιλέων, έστω κι αν έχουν αλλάξει οι αιτήσεις υπέρ του αρχιεπισκόπου [μητροπολίτου].
Προσωπικά θεωρώ πλέον εντελώς περιττή την εν λόγω ακολουθία ιδίως για την έναρξη του Όρθρου.
Μια λύση προτείνει ο π. Κωνσταντίνος Παπαγιάννης στο Σύστημα Τυπικού.
Τήν ἔχω μνημονεύσει ἐδῶ.

Γνωστό θέμα.
Δόθηκε μια κάποια λύση από την Ιερά Σύνοδο.
Συμφωνούμε- διαφωνούμε την εφαρμόζουμε.
Ανοίξουμε πληγές...
Δείτε κι εδώ:
http://www.parembasis.gr/1998/98_09_11.htm
http://www.parembasis.gr/1998/98_09_13.htm
http://www.aegean.gr/agios-therapon...r/head_priest/Giousmas/empros/c/20060920.html
Εγώ θα προτιμούσα την λύση, τουλάχιστον για τους Μικρούς Αγιασμούς,
που έδωσε κάποτε ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος:
Να ψάλλεται το “Εν Ιορδάνη...”.
Δέν θυμᾶμαι κάτι τέτοιο ἀπό τόν μακαριστό Χριστόδουλο. Μήπως ἀπό τόν Φουντούλη ἐννοεῖς; Ὑπάρχει σχετική ἀπάντηση ὅπου νομίζω τό ἀναφέρει.
Ἡ λύση πού δόθηκε ἐπί Χριστουδούλου καί ἐφαρμόζουμε εἶναι ἡ πλέον ὀρθή. Τό ἐντός καί ἐκτός ἐννοῶ.

Πάντως ἡ σημερινή βασιλική ἀκολουθία στήν ἐνοριακή πράξη δέν θυμίζει σέ τίποτε τήν παλαιά. Τά γράψαμε γιά μαθησιακούς λόγους, γιά νά γνωρίζουμε τήν προέλευση. Μόνον στίς περιπτώσεις πού λέμε καί τούς βασιλικούς ψαλμούς ἴσως τό καταλαβαίνουμε. Ἀλλά ποιός τό καταλαβαίνει; Θυμᾶσαι τά περί «Περί τοῦ οὐρανίου ὑπνοῦντος (ἤ νεκροῦ) βασιλέως»; Ὅλα πῆραν ἄλλη ἐξήγηση.
Στίς ἀκολουθίες ἡ μνημόνευση βασιλέων καί ἀρχῶν πάντως ἔχει καί ἄλλη ἐξήγηση. Δές ἐδῶ. Ὅθεν τηρητέα.


 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Δέν καταλαβαίνω τήν ἐπίδραση ἀπό τό κεφ. λ΄ τοῦ ΤΑΣ.


Ἀκολουθεῖται ἡ διάταξη τοῦ κεφ. λ' τοῦ ΤΑΣ, τὸ ὁποῖο ἀγνοεῖ τὴν βασιλικὴ ἀκολουθία - πλὴν τοῦ κεφ. δ' τῶν ἀπορουμένων.
Ἐνδιαφέρον θέμα τά Μεσώρια τῶν Ὡρῶν καί τοῦ Μεσονυκτικοῦ. Ἀλλά τί σχέση ἔχει μέ τήν Βασιλική ἀκολουθία; Ἡ δέ συντηρητική περίοδος τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς τήν προβλέπει ὅλες τίς ἄλλες μέρες καθώς καί τό Μεσονυκτικόν.


Ἡ βασιλικὴ ἀκολουθία ἐμφανίζεται στὰ κτητορικὰ τυπικὰ ὡς «Τὸ τρισάγιον τῆς βασιλείας μου», ἀνάλογο μὲ τὸ μεσώριον τοῦ μεσονυκτικοῦ (β' στάση του σήμερα) ἤ ὑποκατάστατό του (τυπικὸν Μεσσήνης τοῦ ἔτους 1131 σ. 291), ἔχοντας σαφὴ μορφὴ μεσωρίου.
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
π. Μάξιμος;48898 said:

Δέν θυμᾶμαι κάτι τέτοιο ἀπό τόν μακαριστό Χριστόδουλο. Μήπως ἀπό τόν Φουντούλη ἐννοεῖς; Ὑπάρχει σχετική ἀπάντηση ὅπου νομίζω τό ἀναφέρει.
Ἡ λύση πού δόθηκε ἐπί Χριστουδούλου καί ἐφαρμόζουμε εἶναι ἡ πλέον ὀρθή. Τό ἐντός καί ἐκτός ἐννοῶ.

Ορθή και αυτήν εφαρμόζουμε. Θυμάμαι την απάντηση του Φουντούλη.
Όπως θυμάμαι πολύ καλά πρίν "λυθεί" το θέμα με το "εντός" και "εκτός"
- κι όταν προσπάθησαν κάποιοι να "παγιδεύσουν" τον μακαριστό εντός Βουλής- ακολουθώντας τον σοφό λειτουργιολόγο έψαλλε το "Εν Ιορδάνη".
"Αιωνία η μνήμη" και των δύο.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ἀκολουθεῖται ἡ διάταξη τοῦ κεφ. λ' τοῦ ΤΑΣ, τὸ ὁποῖο ἀγνοεῖ τὴν βασιλικὴ ἀκολουθία - πλὴν τοῦ κεφ. δ' τῶν ἀπορουμένων.
Ἄρα αὐτή ἡ πρώτη ἡμέρα τῆς ἀρχαιότερης νηστείας διατηρεῖ καί κάποια ἀρχαϊκότητα στίς διατάξεις, ἐν ἀντιθέσει μέ τή μεταγενέστερη νηστεία τῶν Χριστουγέννων (κεφ. δ' τῶν ἀπορουμένων), χωρίς νά καταλαβαίνω τό «διὰ τὴν ἔλευσιν τοῦ καιροῦ τῆς αὐτοεξετάσεως καὶ μετανοίας». Γνωστόν ὅτι τό α΄ μέρος τοῦ μοναχικοῦ ὄρθρου εἶναι τό ἀρχαῖον μεσονυκτικόν. Παρεμβαλλομένου τοῦ β΄ μέρους (ἐκ τῆς γ΄ στιχολογίας) μέ στοιχεῖα ἐκ τῆς ᾀσματικῆς παννυχίδος, ὁ ἀρχαῖος μοναχικός ὄρθρος ἄρχιζε ἀπό τοῦ Ν΄ ψαλμοῦ.
Ὅλ᾿ αὐτά χρήσιμα, Δ. Καλπακίδη, διά τήν συντόμευσιν τῶν ἀκολουθιῶν καί ἀπάλειψη κάποιων ἐνδεχομένως «περιττῶν», ἐν ἀντιθέσει μέ τήν περικοπήν ἄλλων «χρησίμων καί σημαντικῶν» (#5).


Ἡ βασιλικὴ ἀκολουθία ἐμφανίζεται στὰ κτητορικὰ τυπικὰ ὡς «Τὸ τρισάγιον τῆς βασιλείας μου», ἀνάλογο μὲ τὸ μεσώριον τοῦ μεσονυκτικοῦ (β' στάση του σήμερα) ἤ ὑποκατάστατό του (τυπικὸν Μεσσήνης τοῦ ἔτους 1131 σ. 291), ἔχοντας σαφὴ μορφὴ μεσωρίου.

Εὐχαριστοῦμε γι᾿ αὐτές τίς διευκρινήσεις καί τήν παραπομπή στό ΤΣΜ.


ΥΓ. Ἀναμένω καί τήν ἀπάντηση στό #10.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Κατ' ἐπίδρασιν τοῦ ΤΑΣ κεφ. λ', διὰ τὴν ἔλευσιν τοῦ καιροῦ τῆς αὐτοεξετάσεως καὶ μετανοίας.


Ἡ προοπτικὴ τῆς καθαρᾶς Δευτέρας εἶναι ἔρευνα τοῦ ἐσωτερικοῦ μας ἡγεμόνα γιὰ στήριξη, χωρὶς τὴν καταφυγή «Κύριε σῶσον τὸν βασιλέα» (ψ. ιθ', 10).


π. Μάξιμος;48910 said:
Γιά ποιά ἤ τί διάταξη πρόκειται; Ἀρχαϊκότερη;
Τό Δόξα τῇ ἁγίᾳ... δέν ὑπάρχει;
Τί εἶναι τελικά αὐτό τό Δόξα τῇ ἁγίᾳ... ;




Εἶναι ἀρχέτυπη διάταξη. Τὸ «Δόξα τῇ ἁγίᾳ...» εἶναι ἔντονη δοξολογικὴ ἀρχὴ ὀρθοδόξου ἑορτῆς (βλ. ΤΑΣ κεφ. β, ε’, λ’, μf’, πρβλ. ἐκφωνήσεις ἐγκαινίων).
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Εἶναι ἀρχέτυπη διάταξη. Τὸ «Δόξα τῇ ἁγίᾳ...» εἶναι ἔντονη δοξολογικὴ ἀρχὴ ὀρθοδόξου ἑορτῆς (πρβλ. ἐκφωνήσεις ἐγκαινίων).
Ἄρα δέν προβλεπόταν γιά τήν ἔναρξη κάθε ὄρθρου, μᾶλλον δέν εἶναι ἡ καθοριστική μορφή ἐνάρξεως πού ἀντικαθιστᾶ τό «Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς...» ;
Αὐτό ἔχει φανεῖ ἀπό αὐτή τήν ἀρχέτυπη διάταξη. Ὁπότε στήν ἔναρξη τῆς Καθαρᾶς Δευτέρας (π.χ.) –καταλιμπανομένης τῆς βασιλικῆς ἀκολουθίας– τό «Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς...» δικαιολογεῖται, ἐνῶ τό «Δόξα τῇ ἁγίᾳ...» παρέλκει.
Αὐτή ἡ «ἔντονη δοξολογικὴ ἀρχὴ ὀρθοδόξου ἑορτῆς» προφανῶς σχετίζεται μέ τήν ἔναρξη τῆς ἑορταστικῆς ἀγρυπνίας· καί μήπως δικαιολογεῖ καί τήν (μεταγενεστέρως ὁρισθεῖσα) ἔναρξη τῶν ἑσπερινῶν τῆς Διακαινησίμου δι᾿ αὐτῆς;

Εὐχαριστοῦμε Μανόλη!

 
Last edited:


Στὴν παράλειψη τῶν ψαλμῶν συνετέλεσε καὶ ἡ ἐπανάληψή τους στὴν β' στιχολογία (ψαλμωδία κατὰ στίχο-παράγραφο) τῶν Κυριακῶν.

Πραγματικά πολύ ενδιαφέρον!
Εμείς που στην ενορία μου, λέμε σε κάθε όρθρο τη βασιλική ακολουθία, πρέπει να παραλείπουμε τους συγκεκριμένους ψαλμούς, από το β΄ κάθισμα;
Παρόμοια, επειδή λέμε τη στιχολογία των αίνων κάθε μέρα (εκτός διακαινησίμου), τις Παρασκευές πρέπει να παραλείπουμε το τελευταίο αντίφωνο του κ΄ καθίσματος; Ή όταν ψάλλουμε πολυέλεο, να παραλείπουμε τους αντίστοιχος ψαλμούς από το ιθ΄ κάθισμα της Παρασκευής;

Εμένα με συμφέρει, λιγότερος κόπος βλέπετε!:rolleyes::cool:
Αλλά αναρωτιέμαι μήπως η στιχολογία του ψαλτηρίου, έχει ανεξάρτητο κύκλο από τους σταθερούς ψαλμούς των ακολουθιών;
 
Last edited:

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Αλλά αναρωτιέμαι μήπως η στιχολογία του ψαλτηρίου, έχει ανεξάρτητο κύκλο από τους σταθερούς ψαλμούς των ακολουθιών;


Ἀκριβῶς. Αὐτὸ εἶναι τὸ συμπέρασμα ἀπὸ τὰ μοναχικὰ τυπικά.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Στὴν παράλειψη τῶν ψαλμῶν συνετέλεσε καὶ ἡ ἐπανάληψή τους στὴν β' στιχολογία (ψαλμωδία κατὰ στίχο-παράγραφο) τῶν Κυριακῶν.
Προφανῶς αὐτό εἶναι μιά προσωπική ὑπόθεση. Μᾶλλον ἰσχύουν ὅσα ἀπό ἐδῶ καί κάτω συζητήσαμε. Γιατί στή μοναχική πράξη λέγονται οἱ βασιλικοί ψαλμοί, ἐνῶ στήν ἐνοριακή δέν λέγεται ἡ στιχολογία.

Μανουήλ δομέστικος;75303 said:
Πραγματικά πολύ ενδιαφέρον!
Εμείς που στην ενορία μου, λέμε σε κάθε όρθρο τη βασιλική ακολουθία, πρέπει να παραλείπουμε τους συγκεκριμένους ψαλμούς, από το β΄ κάθισμα;
Παρόμοια, επειδή λέμε τη στιχολογία των αίνων κάθε μέρα (εκτός διακαινησίμου), τις Παρασκευές πρέπει να παραλείπουμε το τελευταίο αντίφωνο του κ΄ καθίσματος; Ή όταν ψάλλουμε πολυέλεο, να παραλείπουμε τους αντίστοιχος ψαλμούς από το ιθ΄ κάθισμα της Παρασκευής;

Εμένα με συμφέρει, λιγότερος κόπος βλέπετε!:rolleyes::cool:
Ἔτσι νά κάνεις καί μέ τό ιη΄ κάθισμα, ὅπου ὁ ρκθ΄ καί ὁ ρκβ΄ψαλμοί λέγονται στούς ψαλμούς τοῦ λυχνικοῦ καί στά ἀπόστιχα.

Μανουήλ δομέστικος;75303 said:
Αλλά αναρωτιέμαι μήπως η στιχολογία του ψαλτηρίου, έχει ανεξάρτητο κύκλο από τους σταθερούς ψαλμούς των ακολουθιών;
Ἔτσι εἶναι. Τό ἀντίθετο συνέβαινε στήν ἀρχαία ᾀσματική ἀκολουθία, ὅπου οἱ σταθεροί ψαλμοί τῶν ἀκολουθιῶν δέν ἐπαναλαμβάνοντο στά κινητά ἀντίφωνα.

 
Last edited:
Top