Οκτώηχος Καλλιστράτου

Shota

Παλαιό Μέλος
[Σημ. συντονιστή (ΔΚ)] Αποσπάσθηκε από το θέμα Δοξολογία Χρυσάφου Πλ. Δ'

Ένα πολύ ενδιαφέρον χφ. της κιεβικής σημειογραφίας είναι Οκτώηχος του μ. Καλλιστράτου γραμμένο το 1769 στη μονή Dragomirna Μολδαβίας. Απ´ ότι είχα καταλάβει είναι προσαρμογή του Βυζαντινού μέλους στη Σλαβονική γλώσσα, αλλά περιέχει και μερικά μέλη στα Ελληνικά. Εκδόθηκε το 2005, αλλά το βιβλίο δεν το είχα δει και δεν ξέρω αν κυκλοφορεί ακόμη. Ιδού όμως μια φωτογραφία που εντόπισα σε ένα άρθρο.

653D439A-2389-4E47-9BBE-DD65498B9EFD.jpeg
 
Last edited by a moderator:

Shota

Παλαιό Μέλος
Ένα πολύ ενδιαφέρον χφ. της κιεβικής σημειογραφίας είναι Οκτώηχος του μ. Καλλιστράτου γραμμένο το 1769 στη μονή Dragomirna Μολδαβίας.

Σαν δείγμα ένα «Χριστός ανέστη» σε μεταγραφή στο πεντάγραμμο. Φαίνεται πως το χφ. έχει μέσα και τους τρισημους.

2F75B758-091B-4222-BA95-D4BEB4860B52.jpeg
 

Shota

Παλαιό Μέλος
Ένα άρθρο στην Ουκρανική γλώσσα που γίνεται σύγκριση της Σλαβονικής εκδοχής του «Η παρθένος σημερον» (από το χφ. του Καλλιστράτου) με διάφορες Ελληνικές εκδοχές (βλ. συγκεκριμένα τελευταίες σελίδες του άρθρου). Εδώ οι μουσικλόγοι του φόρουμ με περισσότερη γνώση του ειρμολογικού μέλους ασφαλώς μπορούν να κάνουν μια βαθύτερη έρευνα.
 

Attachments

  • 20170601-naukovyy-visnyk-102-7.pdf
    7.5 MB · Views: 46

emakris

Μέλος
Ένα πολύ ενδιαφέρον χφ. της κιεβικής σημειογραφίας είναι Οκτώηχος του μ. Καλλιστράτου γραμμένο το 1769 στη μονή Dragomirna Μολδαβίας. Απ´ ότι είχα καταλάβει είναι προσαρμογή του Βυζαντινού μέλους στη Σλαβονική γλώσσα, αλλά περιέχει και μερικά μέλη στα Ελληνικά. Εκδόθηκε το 2005, αλλά το βιβλίο δεν το είχα δει και δεν ξέρω αν κυκλοφορεί ακόμη. Ιδού όμως μια φωτογραφία που εντόπισα σε ένα άρθρο.
Το χειρόγραφο όντως είναι πολύ σημαντικό, διότι καταγράφει, ως φαίνεται, (και) μέλη οικεία σε εμάς, σε αντίθεση με τον Σινά 1477 και τον Πετρουπόλεως 238, που περιέχουν ως επί το πλείστον πιο "εξεζητημένες" (για τη νεώτερη παράδοση) συνθέσεις. Ίσως αυτό οφείλεται στο ότι οι δύο συγκεκριμένοι κώδικες είναι κάπως παλαιότεροι, από μια εποχή (προ του 1750?) που δεν είχε διαμορφωθεί το ρεπερτόριο της Νέας Παπαδικής. Το να έχεις πάντως, για να έλθουμε στο συγκεκριμένο παράδειγμα, το Τρισάγιον (ή Δύναμις, κατ' άλλους) του Βήματος σε καταγραφή εκ της προφορικής παραδόσεως, 50 περίπου χρόνια πριν από τις εξηγήσεις της Νέας Μεθόδου, είναι τεράστια υπόθεση. Κρίμα που δεν έχουμε πρόσβαση σε ολόκληρο το χειρόγραφο.
Ο γραφέας, βέβαια, φαίνεται να μην τα καταφέρνει πολύ καλά με τις αξίες των φθόγγων. Προσπαθεί στο Τρισάγιο να ομαδοποιήσει τις νότες σε τετρασήμους και οκτασήμους, αλλά δεν βγαίνουν οι αξίες. Παρ' όλα αυτά, με την εμπειρία της προφορικής παράδοσης μπορεί εύκολα κανείς να καταλάβει το "νόημα". Επίσης χρησιμοποιεί και ένα σημείο για την παύση, που δεν υπάρχει στους άλλους δύο κώδικες. Σε εκείνους, ωστόσο, οι χρονικές αξίες είναι πολύ σαφέστερες.
Καλύτερα είναι τα πράγματα στο δεύτερο παράδειγμα που ανέβασε ο Shota (ευχαριστούμε). Εδώ έχουμε το "σύντομον" Χριστός ανέστη της Ανθολογίας του Χουρμουζίου σε αρκετά πιστή προσαρμογή στη σλαβονική. Ενδιαφέρουσα η τελική κατάληξη στον Κε, την οποία θεωρούσα (και ίσως είναι, για τα ελληνικά δεδομένα) νεώτερη εξέλιξη.
Ένα άρθρο στην Ουκρανική γλώσσα που γίνεται σύγκριση της Σλαβονικής εκδοχής του «Η παρθένος σημερον» (από το χφ. του Καλλιστράτου) με διάφορες Ελληνικές εκδοχές (βλ. συγκεκριμένα τελευταίες σελίδες του άρθρου). Εδώ οι μουσικολόγοι του φόρουμ με περισσότερη γνώση του ειρμολογικού μέλους ασφαλώς μπορούν να κάνουν μια βαθύτερη έρευνα.
Ναι, συγκρίνει την καταγραφή του Καλλιστράτου με αυτές των Μπαλασίου, Κοσμά Μακεδόνος και Πέτρου (πού είναι το σήμερα ψαλλόμενο). Είναι προφανές (αν βλέπω καλά... Λίγο καλύτερη ανάλυση ίσως? Please...) ότι η εκδοχή Καλλιστράτου είναι προσαρμογή στη σλαβονική της εκδοχής του Κοσμά, σε ήχο λέγετο. (Ο οποίος μεταγράφεται από Σι, με αποτέλεσμα το διάστημα Βου-Ζω να εμφανίζεται μονίμως ελαττωμένο). Αντί αυτού, η συγγραφέας καταλήγει στην αγγλική περίληψη σε ένα συμπέρασμα που αδυνατώ να κατανοήσω: "It is proved that the Kallistrat's "transmission" can not be called Christmas kontakion redaction in the Greek Byzantine terms" (???).
Και μια τελευταία παρατήρηση: από τις μεταγραφές της, συνάγεται ότι η συγγραφέας έχει μελετήσει πολύ (υπερβολικά, θα έλεγα) τον Καρά... Μέχρι εκεί έφτασε η χάρη του! (Καλά ρε Γιάννη, μη βαράς... Ωχού...:))
 
Last edited:

Laosynaktis

Παλαιό Μέλος
Το χειρόγραφο όντως είναι πολύ σημαντικό, διότι καταγράφει, ως φαίνεται, (και) μέλη οικεία σε εμάς, σε αντίθεση με τον Σινά 1477 και τον Πετρουπόλεως 238, που περιέχουν ως επί το πλείστον πιο "εξεζητημένες" (για τη νεώτερη παράδοση) συνθέσεις. Ίσως αυτό οφείλεται στο ότι οι δύο συγκεκριμένοι κώδικες είναι κάπως παλαιότεροι, από μια εποχή (προ του 1750?) που δεν είχε διαμορφωθεί το ρεπερτόριο της Νέας Παπαδικής. Το να έχεις πάντως, για να έλθουμε στο συγκεκριμένο παράδειγμα, το Τρισάγιον (ή Δύναμις, κατ' άλλους) του Βήματος σε καταγραφή εκ της προφορικής παραδόσεως, 50 περίπου χρόνια πριν από τις εξηγήσεις της Νέας Μεθόδου, είναι τεράστια υπόθεση. Κρίμα που δεν έχουμε πρόσβαση σε ολόκληρο το χειρόγραφο.
Ο γραφέας, βέβαια, φαίνεται να μην τα καταφέρνει πολύ καλά με τις αξίες των φθόγγων. Προσπαθεί στο Τρισάγιο να ομαδοποιήσει τις νότες σε τετρασήμους και οκτασήμους, αλλά δεν βγαίνουν οι αξίες. Παρ' όλα αυτά, με την εμπειρία της προφορικής παράδοσης μπορεί εύκολα κανείς να καταλάβει το "νόημα". Επίσης χρησιμοποιεί και ένα σημείο για την παύση, που δεν υπάρχει στους άλλους δύο κώδικες. Σε εκείνους, ωστόσο, οι χρονικές αξίες είναι πολύ σαφέστερες.
Καλύτερα είναι τα πράγματα στο δεύτερο παράδειγμα που ανέβασε ο Shota (ευχαριστούμε). Εδώ έχουμε το "σύντομον" Χριστός ανέστη της Ανθολογίας του Χουρμουζίου σε αρκετά πιστή προσαρμογή στη σλαβονική. Ενδιαφέρουσα η τελική κατάληξη στον Κε, την οποία θεωρούσα (και ίσως είναι, για τα ελληνικά δεδομένα) νεώτερη εξέλιξη.

Ναι, συγκρίνει την καταγραφή του Καλλιστράτου με αυτές των Μπαλασίου, Κοσμά Μακεδόνος και Πέτρου (πού είναι το σήμερα ψαλλόμενο). Είναι προφανές (αν βλέπω καλά... Λίγο καλύτερη ανάλυση ίσως? Please...) ότι η εκδοχή Καλλιστράτου είναι προσαρμογή στη σλαβονική της εκδοχής του Κοσμά, σε ήχο λέγετο. (Ο οποίος μεταγράφεται από Σι, με αποτέλεσμα το διάστημα Βου-Ζω να εμφανίζεται μονίμως ελαττωμένο). Αντί αυτού, η συγγραφέας καταλήγει στην αγγλική περίληψη σε ένα συμπέρασμα που αδυνατώ να κατανοήσω: "It is proved that the Kallistrat's "transmission" can not be called Christmas kontakion redaction in the Greek Byzantine terms" (???).
Και μια τελευταία παρατήρηση: από τις μεταγραφές της, συνάγεται ότι η συγγραφέας έχει μελετήσει πολύ (υπερβολικά, θα έλεγα) τον Καρά... Μέχρι εκεί έφτασε η χάρη του! (Καλά ρε Γιάννη, μη βαράς... Ωχού...:))
Καλά, θα βαρέσω άλλη φορά :)
Η Ευγενία είναι φίλη και γνωστή από παλιά, όταν σπούδαζε στον Λυκούργο.
Όταν έγραφε το άρθρο αυτό, είχε έρθει στην ΕΒΕ όπου εργαζόμουν και είχα κάνει γι' αυτήν την εξήγηση του Μπαλασίου (μία κατά το Κουτλ. 440 και μία δική μου με διάφορες πιθανές διαφορετικές λεπτομέρειες). Στο άρθρο, ωστόσο, ακολουθεί όντως πιό «Καραϊκό» τρόπο (βλ. π.χ. το Κύλισμα ή διάφορα στολίδια).
Έκανε μια σημαντική ανακοίνωση πέρσι στο Συνέδριο Ψαλτικής, όπου ανέφερε ότι μέσα στα χφφ με σημειογραφία Κιέβου υπάρχουν και αρκετά μέλη με δύο ερμηνείες: παλαιότερη-μή εκτεταμένη (έτσι την ονόμασε), νεότερη-εκτεταμένη. Επίσης, ότι οι Ουκρανοί πήγαν να μάθουν ελληνικά μέλη ήδη από το 1550 στη Μολδαβία .
Απ' ό,τι έχω καταλάβει, μάλλον δεσμεύεται και η ίδια να μην δημοσιεύσει διάφορες φωτογραφίες από τα χφφ που μελετά κι έτσι δεν είναι εύκολο να έχουμε κάτι από τα μέλη αυτά, για να τα μελετήσουμε κι εμείς.
 

emakris

Μέλος
Κοιτάξτε εδώ το Δύναμις του Βήματος της καταγραφής Καλλιστράτου (με ελαφρώς ομαλοποιημένες τις αξίες και τοποθετημένο κανονικά στον Δι=Σολ) και συγκρίνετέ το με το αντίστοιχο από την Ανθολογία του Γρηγορίου. Τα συμπεράσματα δικά σας!
Δύναμις του Βήματος Καλλιστράτου.jpg
Δύναμις του Βήματος Γρηγορίου.jpg
 
Top