Ψαλτική και διατροφή ή άσκηση

EIRYK EMNOSHELE

Qu'est-ce que je ferais sans toi?
Ένα θέμα που πιθανότατα να μην έχει συζητηθεί στην κοινότητα αυτή του Ψαλτολογίου, έχει να κάνει σχετικά με την ψαλτική αναφορικά με την υγεία θα λέγαμε γενικότερα. Ωστόσο επειδή ίσως το θέμα είναι μεγάλο, εδώ σκοπός αυτού του νέου θέματος είναι να δώσει μια απάντηση στο θέμα της διατροφής των ιεροψαλτών σε όλα τα επίπεδα.
Αφορμή βέβαια για αυτό το θέμα, αποτέλεσε και ένα μήνυμα του domesticus για το κατά πόσο το άδειο στομάχι βοηθά ή όχι στο να ψάλλουμε πιο εύκολα ή δύσκολα.
Πιστεύω πως κάποια βοήθεια στο συγκεκριμένο, μπορούμε να λάβουμε βρίσκοντας ένα γενικότερο ποσοστό θερμίδων που ξοδεύονται κατά τη διάρκεια της ψαλτικής. Σίγουρα παράγοντες όπως η ηλικία, το ύψος το πάχος παίζουν σημαντικό ρόλο, ωστόσο όπως συμβαίνει παγκοσμίως με γενικούς δείκτες ασκήσεων και κατά προσέγγιση κατανάλωσης θερμίδων, θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι ανάλογο και για την ψαλτική.
Κατόπιν, αφού έχει υπάρξει κάποια γενικότερη προσέγγιση, ίσως μπορούμε να βγάλουμε κάπως πιο ασφαλή συμπεράσματα για την πιθανότητα εξάντλησης των ψαλτών και αδυναμίας να ψάλλουν όπως θα ήθελαν.
Εννοείται πως μια καθημερινή ακολουθία που δεν έχει την ένταση της Κυριακάτικης, που είναι αρκετά πιο σύντομη και ο ψάλτης γενικότερα είναι πιο χαλαρός μπορεί να έχει μέχρι και τις μισές θερμίδες από της ακολουθίας των Κυριακών.
Στο παγκόσμιο δίκτυο, εύκολα βρίσκει κανείς πόσες θερμίδες ξοδεύονται κατά την ορθοστασία μιας ώρας για παράδειγμα, ή περπατήματος μισής ώρας που υποτίθεται ξοδεύουμε μέχρι να φτάσουμε στο ναό.
Ακόμα και για το τραγούδι έχουν δημοσιεύσει τις θερμίδες που ξοδεύονται. Με βάση αυτά λοιπόν, μπορούμε να προχωρήσουμε παραπέρα από τις θερμίδες, στις συγκεκριμένες τροφές οι οποίες λογικά θα έχουν περιορισμένο λίπος, αλλά αυξημένους υδατάνθρακες ή πρωτεΐνες, έτσι ώστε ακόμα και σε περίοδο νηστείας, να μην φτάνει ο ψάλτης σε σημείο πλήρους εξάντλησης.
Σίγουρα υπάρχουν ψάλτες που είναι ειδικοί στα θέματα αυτά και θα βοηθούσε σημαντικά τη συζήτηση εάν ακούγαμε τη γνώμη τους στο θέμα.

Ως μη ειδικός πάντως, ας κάνω έναν απλό, πρόχειρο και ερασιτεχνικό υπολογισμό θερμίδων που ξοδεύονται κατά τη διάρκεια της ψαλτικής.

1. Περπάτημα περίπου τριάντα λεπτών από την κατοικία μας στο ναό = ~150 θερμίδες
2. Τρεις ώρες ορθοστασία σε μια τυπική Κυριακάτικη ακολουθία, εφόσον ασφαλώς δεν στηριζόμαστε στο στασίδι = ~ 300 θερμίδες
3. Ψάλσιμο για περίπου δυόμισι ώρες εάν δεν υπάρχει δεύτερος ψάλτης = ~ 400 θερμίδες ή τριγύρω στις 150 θερμίδες για τον αριστερό που συνήθως δεν αισθάνεται τόσο υπεύθυνος και λέει και λιγότερα και ίσως πιο απλά αναφορικά με την ερμηνεία και 250 για τον δεξιό
4. Αν επιστρέψει πάλι με τα πόδια χωρίς να καθίσει για καφέ κτλ, άλλες 150 θερμίδες.
Έτσι ένας ψάλτης που πηγαίνει με τα πόδια στην εκκλησία, ψάλλει μόνος του σε κάποιον ναό και όπως είναι φυσικό είναι συνέχεια όρθιος, νιώθει πραγματικά υπεύθυνος και προσπαθεί να δώσει τον καλύτερο εαυτό του μέσα από την ερμηνεία των μελών ξοδεύει τουλάχιστον 1000 θερμίδες. Εάν λοιπόν λόγω οποιασδήποτε αλλαγής στην διατροφή του (π.χ. νηστεία) έχει μειώσει ήδη τις καθημερινές του θερμίδες, είναι φυσικό πως σιγά σιγά η ψαλτική όχι μόνο θα τον κουράζει περισσότερο, αλλά και δε θα μπορεί να αποδώσει τα κομμάτια όπως θα ήθελε εάν δεν έχει προνοήσει από πριν να αντικαταστήσει τις χαμένες θερμίδες μέσα από κάποια διατροφή που να του δίνει την ανάλογη ενέργεια τουλάχιστον για την ψαλτική.
Νομίζω πως τροφές όπως για παράδειγμα η σοκολάτα, σίγουρα δίνουν κάποια ενέργεια, όμως είναι προσωρινή και δεν είναι ότι καλύτερο για μια πολύωρη ακολουθία, αλλά και για λόγους πνευματικούς, καθώς αποφεύγεται το φαγητό πριν τις ακολουθίες λόγω θείας κοινωνίας κλπ. Έτσι το πιθανότερο είναι να χρειάζεται μια μακροχρόνια και σταθερή δίαιτα με κατάλληλες τροφές σε συνεργασία με κάποια επίσης καθημερινή άσκηση.
Βέβαια όλα αυτά είναι σκέψεις της στιγμή. Οι ειδικοί, μέσα από τα μηνύματά τους που περιμένουμε θα μπορούσαν να μας διαφωτίσουν σωστά και σίγουρα
 

ἄκουε πολλά λάλει καίρια

Βίας Ι σ. 65,7 (Diels-Kranz)
[...] Πιστεύω πως κάποια βοήθεια στο συγκεκριμένο (θέμα), μπορούμε να λάβουμε βρίσκοντας ένα γενικότερο ποσοστό θερμίδων που ξοδεύονται κατά τη διάρκεια της ψαλτικής. Σίγουρα παράγοντες όπως η ηλικία, το ύψος το πάχος παίζουν σημαντικό ρόλο, ωστόσο όπως συμβαίνει παγκοσμίως με γενικούς δείκτες ασκήσεων και κατά προσέγγιση κατανάλωσης θερμίδων, θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι ανάλογο και για την ψαλτική.

[...] ίσως μπορούμε να βγάλουμε κάπως πιο ασφαλή συμπεράσματα για την πιθανότητα εξάντλησης των ψαλτών και αδυναμίας να ψάλλουν όπως θα ήθελαν.

[...] Εάν λοιπόν λόγω οποιασδήποτε αλλαγής στην διατροφή του (π.χ. νηστεία) έχει μειώσει ήδη τις καθημερινές του θερμίδες, είναι φυσικό πως σιγά σιγά η ψαλτική όχι μόνο θα τον κουράζει περισσότερο, αλλά και δε θα μπορεί να αποδώσει τα κομμάτια όπως θα ήθελε, εάν δεν έχει προνοήσει από πριν να αντικαταστήσει τις χαμένες θερμίδες μέσα από κάποια διατροφή που να του δίνει την ανάλογη ενέργεια τουλάχιστον για την ψαλτική.


Ενδιαφέρον βεβαίως το θέμα, αλλά και τα γραφόμενα.

Ωστόσο, «ὁπηνίκα διαφόρων βρωμάτων ἐπιθυμεῖ ἡ ψυχή, ἐν ἄρτῳ στενούσθω καὶ ὕδατι».

Και ύπνο αρκετό χρειάζεται ο πρωτο(ιερο)ψάλτης και φαγητό (όσο πρέπει, ό,τι πρέπει, όταν πρέπει) και ζεστό τσαγάκι (κεκρυμμένον εις το στασίδιον εντός καταλλήλου σκεύους) και ισοκράτη και μικροφωνική για να αποδίδεται το «πατριαρχικόν» ύφος, ενίοτε και ipad kai alla polla.
 

antonios

Αετόπουλος Αντώνιος
Κόβω το γυμναστήριο (που δεν πήγαινα) και αρχίζω μεσονυκτικό και μεσώρια!!!
 

Pappous43

Παλαιό Μέλος
Καλή Τεσσαρακοστή.

Λίαν ἐνδιαφέρον τό θέμα.

Θά ἤθελα νά συνεισφέρω ἕνα μικρό πετραδάκι
μέ τήν προσωπικήν μου ἐμπειρίαν
μέ τά διάφορα ζεστά ροφήματα κτλ τά ὁποῖα βελτιώνουν κάπως τήν φωνήν.

Τά στοιχεῖα περιέχονται εἰς τό σχετικόν pdf είς: http://bzquality.wordpress.com/documents/

Θά γίνεται ἐνημέρωσις ἐάν χρειασθῆ.
 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Καλή Τεσσαρακοστή.

Λίαν ἐνδιαφέρον τό θέμα.

Θά ἤθελα νά συνεισφέρω ἕνα μικρό πετραδάκι
μέ τήν προσωπικήν μου ἐμπειρίαν
μέ τά διάφορα ζεστά ροφήματα κτλ τά ὁποῖα βελτιώνουν κάπως τήν φωνήν.

Τά στοιχεῖα περιέχονται εἰς τό σχετικόν pdf είς: http://bzquality.wordpress.com/documents/

Θά γίνεται ἐνημέρωσις ἐάν χρειασθῆ.

Συνάδελφοι, νομίζω πὼς ὑπερβάλλουμε.

Προσωπικὰ γνωρίζω καὶ ἐφαρμόζω μὲ ἐπιτυχία τὸ ἐλαφρὺ φαγητὸ ἀποβραδὶς τῆς ψαλτικῆς μαζὶ μὲ καλὸ ὕπνο (ὅσο μοὺ ἐπιτρέπουν οἱ ἀνηλικοι ...). Τὸ πρωΐ πάντα ἄσιτος καὶ ἄνυδρος. Ἄλλωστε πρέπει νὰ πάρουμε καὶ ἀντίδωρο στὸ τέλος κι ἀπ' ὅσο γνωρίζω ὀφείλουμε νὰ εἴμαστε ἄσιτοι, ἄνυδροι καὶ ... ἄκαπνοι.

Ποτὲ δὲν ἔχω πιεῖ κανένα ρόφημα ἤ ἔχω φάει καραμέλες ἤ ἔχω πιει νερό κατὰ τὴν ἀκολουθία.

Ποτὲ δὲν αἰσθάνθηκα ἀδυναμία στὸ ἀναλόγιο, ἐκτὸς ἀπὸ περίπτωση ἀσθένειας ἤ νυκτερινῆς κραιπάλης ἤ θήλειας ... συνοδείας ...:p:wink:
 

Pappous43

Παλαιό Μέλος
Συνάδελφοι, νομίζω πὼς ὑπερβάλλουμε.

Προσωπικὰ γνωρίζω καὶ ἐφαρμόζω μὲ ἐπιτυχία τὸ ἐλαφρὺ φαγητὸ ἀποβραδὶς τῆς ψαλτικῆς μαζὶ μὲ καλὸ ὕπνο (ὅσο μοὺ ἐπιτρέπουν οἱ ἀνηλικοι ...). Τὸ πρωΐ πάντα ἄσιτος καὶ ἄνυδρος. Ἄλλωστε πρέπει νὰ πάρουμε καὶ ἀντίδωρο στὸ τέλος κι ἀπ' ὅσο γνωρίζω ὀφείλουμε νὰ εἴμαστε ἄσιτοι, ἄνυδροι καὶ ... ἄκαπνοι.

Ποτὲ δὲν ἔχω πιεῖ κανένα ρόφημα ἤ ἔχω φάει καραμέλες ἤ ἔχω πιει νερό κατὰ τὴν ἀκολουθία.

Ποτὲ δὲν αἰσθάνθηκα ἀδυναμία στὸ ἀναλόγιο, ἐκτὸς ἀπὸ περίπτωση ἀσθένειας ἤ νυκτερινῆς κραιπάλης ἤ θήλειας ... συνοδείας ...:p:wink:
Σᾶς εὐχαριστῶ,
ὅμως,
οὐ γάρ ἔρχεται μόνον....
 

PanagiotisK

ως άνωθεν^
Και γω ψάλλω καλύτερα νηστικός. Προσπαθώ να μην τρώω μετά τις 7-8 το βράδυ

αν την επόμενη έχω να ψάλλω. Αλλά ζεστά δεν πίνω γενικά. Παγωμένο νερό

και τρώω και παγάκια όταν βλέπω ταινίες χαχαχα
 

evangeloskarp

Παλαιό Μέλος
Πρέπει να έχουν όλοι άδειο στομάχι για ψάλουν;;

Δεν νομίζω.

Η Θερμιδική πρόσληψη που έχει ο κάθε άνθρωπος διαφέρει απο τον τύπο του σώματος του.

πχ ενδόμορφος ,εκτόμορφος .

Η άσκηση παίζει σημαντικό ρόλο στην διάθεση μας και όχι μόνο στο θέμα βάρους.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι αθλητές έχουν μεγαλύτερα επίπεδα σεροτονίτης (ορμόνη της καλής διάθεσης στον οργανισμό) .

Αν φανταστείτε πώς ένας μέσος άνθρωπος καθήμενος όλη μέρα πρέπει να προσλάβει απο το φαγητό του 2000 θερμίδες κάθε ανάγκη που δημιουργείτε είναι και αιτία πρόσληψης μεγαλύτερης ποσότητος τροφής.

Αν ένας ιεροψάλτης πηγαίνει -έρχεται στον Ναό με τα πόδια θα καταναλώσει τους υδατάνθρακες που έχει προσλάβει από το πρωινό του,αν δεν υπάρχει πρόσληψη πρωινού τότε θα αρχίζει να καταναλώνει λίπος για ενέργεια ένεκεν του πρωινού ξυπνήματος .

Εν πάση περιπτώσει ο καθένας που θέλει να κάνει μία σωστή διατροφή δεν έχει παρά να συμβουλευτεί έναν αρμόδιο γιατρό(διατροφολόγο) ώστε να τον καταρτίσει στα βασικά της διατροφής όπου έχει ανάγκη ο συγκεκριμένος.

Αν λέτε πως το περπάτημα είναι 150 θερμίδες εγώ θα σας πώ πως αν αυξομειώνεται την ταχύτητα του βαδίσματος σας γίνονται μεγαλύτερες καύσεις και γυμνάζεται και περισσότερο η καρδιά.

Τα καλά της διατροφής δεν τα λαμβάνεις σε μία μέρα που πηγαίνεις στον Ναό αλλά σε έναν τρόπο ζωής και άσκησης μέσα σε βάθος χρόνου.

Το Άγχος ,τα προβλήματα τα καθημερινά ,ο καθιστικός τρόπος ζωής, επιβαρύνουν ολοένα τη καρδιά μας και την υγεία μας γενικότερα .

Φιλικά Ευάγγελος Κ
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Εγώ πολλές φορές το χειμώνα ζεσταίνω το λαιμό μου προ της ακολουθίας με ένα ζεστό αφέψημα και ειδικά το καλοκαίρι και ενδιαμέσως πίνω νερό. Τη Μ. Πέμπτη το βράδυ άνετα πίνω αθροιστικά πάνω από ένα λίτρο νερό για να μη στεγνώνει ο λαιμός.

Επειδή στις βραδυνές ακολουθίες χαιρετισμών και Μ. Εβδομάδος πηγαίνω κατευθείαν μετά την εργασία μου αφού ταξιδέψω μια ώρα και κάτι με τρόλεϋ, μετρό και λεωφορείο και σπίτι μετά δεν φτάνω πριν τις 10 μ.μ., ρυθμίζω το πρόγραμμά μου ώστε να τρώω στο γραφείο όχι μεταξύ 1-2 μ.μ. ως συνήθως, αλλά κατά τις 4-5 μ.μ. ώστε να αντέχω μέχρι τις 10 μ.μ. που θα φάω κάτι ελαφρύ σπίτι (έχω και μια ηλικία και κάποια χάπια δεν μπορείς να τα πάρεις με άδειο στομάχι!)
 

PanagiotisK

ως άνωθεν^
Πρέπει να έχουν όλοι άδειο στομάχι για ψάλουν;;

Δεν νομίζω.

Η Θερμιδική πρόσληψη που έχει ο κάθε άνθρωπος διαφέρει απο τον τύπο του σώματος του.

πχ ενδόμορφος ,εκτόμορφος .

Η άσκηση παίζει σημαντικό ρόλο στην διάθεση μας και όχι μόνο στο θέμα βάρους.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι αθλητές έχουν μεγαλύτερα επίπεδα σεροτονίτης (ορμόνη της καλής διάθεσης στον οργανισμό) .

Αν φανταστείτε πώς ένας μέσος άνθρωπος καθήμενος όλη μέρα πρέπει να προσλάβει απο το φαγητό του 2000 θερμίδες κάθε ανάγκη που δημιουργείτε είναι και αιτία πρόσληψης μεγαλύτερης ποσότητος τροφής.

Αν ένας ιεροψάλτης πηγαίνει -έρχεται στον Ναό με τα πόδια θα καταναλώσει τους υδατάνθρακες που έχει προσλάβει από το πρωινό του,αν δεν υπάρχει πρόσληψη πρωινού τότε θα αρχίζει να καταναλώνει λίπος για ενέργεια ένεκεν του πρωινού ξυπνήματος .

Εν πάση περιπτώσει ο καθένας που θέλει να κάνει μία σωστή διατροφή δεν έχει παρά να συμβουλευτεί έναν αρμόδιο γιατρό(διατροφολόγο) ώστε να τον καταρτίσει στα βασικά της διατροφής όπου έχει ανάγκη ο συγκεκριμένος.

Αν λέτε πως το περπάτημα είναι 150 θερμίδες εγώ θα σας πώ πως αν αυξομειώνεται την ταχύτητα του βαδίσματος σας γίνονται μεγαλύτερες καύσεις και γυμνάζεται και περισσότερο η καρδιά.

Τα καλά της διατροφής δεν τα λαμβάνεις σε μία μέρα που πηγαίνεις στον Ναό αλλά σε έναν τρόπο ζωής και άσκησης μέσα σε βάθος χρόνου.

Το Άγχος ,τα προβλήματα τα καθημερινά ,ο καθιστικός τρόπος ζωής, επιβαρύνουν ολοένα τη καρδιά μας και την υγεία μας γενικότερα .

Φιλικά Ευάγγελος Κ

Όσον αφορά εμένα, δεν αναφέρομαι σε διατροφή. Απλά όταν

ψάλλω με γεμάτο στομάχι (ό,τι και να 'χει) νιώθω να μην έχω αέρα,

και πολλές φορές το φαί παλινδρομεί. Είναι σπαστικό.
 

evangeloskarp

Παλαιό Μέλος
Η μικρότερη διάρκεια που πρέπει να μεσολαβεί μεταξύ γεύματος και κάθε εργασίας (ώστε να αποφευχθεί αυτή η τάση προς εμετό ) είναι 2 ώρες.
 
Και εγώ ψάλλω νηστικός. Απλά υπάρχουν φορές που εύχεσαι να μπορούσες να πιεις ένα ποτήρι νερό (εκείνη τη στιγμή που ψάλλεις), γιατί έχεις στεγνώσει τόσο όσο η άμμος.

Υ.Γ: Ο διατροφολόγος δεν είναι γιατρός· ωστόσο, είναι πραγματικά χρήσιμος σε ψάλτες αθλούμενους ή χρονίως πάσχοντες, ώστε να καθορίσει ισοζύγια και σωστούς συνδυασμούς τροφών. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται οι ευκαιριακές λοιμώξεις, που μπορεί να στείλουν τον ψάλτη στο γιατρό.
 

Pappous43

Παλαιό Μέλος
....Θά ἤθελα νά συνεισφέρω ἕνα μικρό πετραδάκι
μέ τήν προσωπικήν μου ἐμπειρίαν
μέ τά διάφορα ζεστά ροφήματα κτλ τά ὁποῖα βελτιώνουν κάπως τήν φωνήν.
Τά στοιχεῖα περιέχονται εἰς τό σχετικόν pdf είς: http://bzquality.wordpress.com/documents/

Συνάδελφοι, νομίζω πὼς ὑπερβάλλουμε.
...Τὸ πρωΐ πάντα ἄσιτος καὶ ἄνυδρος. Ἄλλωστε πρέπει νὰ πάρουμε καὶ ἀντίδωρο στὸ τέλος κι ἀπ' ὅσο γνωρίζω ὀφείλουμε νὰ εἴμαστε ἄσιτοι, ἄνυδροι καὶ ... ἄκαπνοι.
....Ποτὲ δὲν αἰσθάνθηκα ἀδυναμία στὸ ἀναλόγιο, ἐκτὸς ἀπὸ περίπτωση ἀσθένειας ἤ νυκτερινῆς κραιπάλης ἤ θήλειας ... συνοδείας ...:p:wink:

Συνάδελφοι,
κάποιος φιλόσοφος εἶπε:
"Τά ἀστεῖα εἶναι σοβαρά ὑπόθεσις!"
Μή λησμονοῦμε ὅτι ἡ Κυριακή δέν ἀρχίζει τό πρωῒ τῆς Κυριακῆς
ἀλλά τό Σάββατον είς τόν Ἑσπερινόν.

Πάντως τό
...Τὸ πρωΐ πάντα ἄσιτος καὶ ἄνυδρος. Ἄλλωστε πρέπει νὰ πάρουμε καὶ ἀντίδωρο στὸ τέλος κι ἀπ' ὅσο γνωρίζω ὀφείλουμε νὰ εἴμαστε ἄσιτοι, ἄνυδροι καὶ ... ἄκαπνοι.
εἶναι νομίζω ΣΩΣΤΟΤΑΤΟΝ.
 

EIRYK EMNOSHELE

Qu'est-ce que je ferais sans toi?
Μάλλον έπρεπε στον τίτλο του θέματος να προσθέσουμε και την άσκηση εκτός από τη διατροφή, δηλαδή «Ψαλτική διατροφή και άσκηση», καθώς όπως διαβάσαμε και σε μήνυμα του Ευάγγελου ( evangeloskarp ) σημαντικό ρόλο παίζει εκτός των άλλων και η σεροτονίνη που αυξάνονται τα επίπεδά της σε όσους αθλούνται συστηματικά και αυξημένα επίπεδα σεροτονίνης και άλλων νευροδιαβιβαστών μας δημιουργούν καλύτερη διάθεση που είναι πάρα πολύ σημαντικό στοιχείο για τους ψάλτες. Όσο πιο όμορφα αισθανόμαστε τόσο καλύτερα αποδίδουμε και τα ψαλλόμενα, ενώ όταν είμαστε σε άσχημη συναισθηματική κατάσταση μας κουράζει ακόμα και το πιο απλό τροπάριο.

Δεν πιστεύω πως είναι υπερβολή η ιδιαίτερη ενασχόληση του ψάλτη με την διατροφή του όπως γράφτηκε από τον domesticus. Έχω καταλάβει πως η διατροφή και η άσκηση επηρεάζει άμεσα τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουν τους ύμνους οι ψάλτες. Γι αυτό νομίζω πως θα πρέπει να δοθεί ξεχωριστή προσοχή στο θέμα, που τις περισσότερες φορές δυστυχώς δε συμβαίνει.

Όταν από μελέτες και έρευνες που γίνονται εδώ και δεκαετίες γνωρίζουμε πολύ καλά πως τα ποσοστά της γλυκόζης που μας δίνει ενέργεια, το πρωί βρίσκονται στο πιο χαμηλό τους σημείο, λόγω της δεκάωρης περίπου ασιτίας και όταν επίσης γνωρίζουμε από ανάλογες έρευνες το πόσο σημαντικό είναι το πρωϊνό αλλά και τα συχνά γεύματα, τότε οι ψάλτες επειδή για τους γνωστούς λόγους δεν μπορούν να πάρουν οποιαδήποτε τροφή μέχρι το πέρας της ακολουθίας, θα πρέπει να έχουν βρει τρόπους ώστε να προσλάβουν την ανάλογη ενέργεια για να μειώσουν τις καταστάσεις κατά τις οποίες νιώθουν εξάντληση.
Έτσι πιστεύω πως είναι φυσιολογικό για κάποιον που δεν έχει δώσει ιδιαίτερη προσοχή στο θέμα, να νιώθει κόπωση και εξάντληση στο αναλόγιο στις πρωινές ακολουθίες και να μη μπορεί να ερμηνεύσει τα κομμάτια τόσο καλά όσο κάποια άλλη στιγμή της ημέρας, όπως για παράδειγμα στους εσπερινούς, που συνήθως έχει προηγηθεί και κάποια ξεκούραση αλλά και κανονικό γεύμα. Έτσι δείχνει μάλλον μονόδρομος για τους ψάλτες η όσο το δυνατό υγιείς διατροφή σε συνδυασμό με συγκεκριμένη γυμναστική σε προκαθορισμένο χρόνο. Οτιδήποτε άλλο πιστεύω πως απλά δυσχεραίνει την κατάσταση.
Τώρα, θα μπορούσε κανείς να αντιπαραθέσει επιχειρήματα του είδους και να μας πει πως τόσα χρόνια πως έψελναν οι άνθρωποι χωρίς διατροφολόγους και χωρίς αυτές τις ιδιαίτερες γνώσεις διατροφής και χωρίς βέβαια τα γυμναστήρια πως τα κατάφερναν.
Νομίζω πως η απάντηση σε κάτι τέτοιο, είναι πως οι συνθήκες ήταν μάλλον διαφορετικές. Δηλαδή ο ψάλτης βρισκόταν μόνος του ή στην καλύτερη περίπτωση με έναν βοηθό στο αναλόγιο και ήταν υπεύθυνος για τα πάντα ή μήπως όχι; Όταν υπάρχουν πολλά άτομα και γνώστες του αναλογίου η κατάσταση είναι εντελώς μα εντελώς διαφορετική. Επίσης οι απαιτήσεις του κόσμου, παρότι δεν εκφράζονται ίσως άμεσα, γνωρίζουμε όμως καλά σήμερα πως θέλουν τον ψάλτη περισσότερο με ύφος τραγουδιστή παρά με πραεία και κατανυκτική φωνή. Το τραγουδιστικό ύφος θέλει ακόμα περισσότερη ενέργεια όμως η οποία δεν υπάρχει κατά την την ώρα που τελούνται πλέον οι ακολουθίες, δηλαδή το πρωινό και όχι το χάραμα και πριν από αυτό. Επίσης παλιότερα μπορεί να μην υπήρχαν γυμναστήρια, αλλά η καθημερινότητα ανάγκαζε όλους να βρίσκονται σε καθημερινή κίνηση, αφού οι περισσότερες εργασίες ήταν χειρονακτικές και ιδιαίτερα δύσκολες.
Αυτά για την ψαλτική του κόσμου, αλλά και στα μοναστήρια που είναι οι κύριοι χώροι που γίνονται τόσες πολλές και συχνές ακολουθίες ουσιαστικά δεν υπάρχει διαφορά. Γιατί γνωρίζουμε τη διατροφή που έχουν συνήθως τα μοναστήρια, γνωρίζουμε επίσης πως ναι μεν υπάρχουν πολλές ψαλτικές απαιτήσεις, αλλά υπάρχουν και πολλοί στο αναλόγιο με διαφορετικές υποχρεώσεις ο καθένας, όπως ψάλτης, διαβαστής κανόναρχος, τυπικάρης κλπ, ψάλλουν και διαβάζουν αρκετά πιο λιτά και ταπεινά απ ότι συμβαίνει συνήθως στους ενοριακούς ναούς και βέβαια όσον αφορά το θέμα της γυμναστικής εκτός από τα δύσκολα διακονήματα με τα περιβόλια κλπ, υπάρχει και ο καθημερινός κανόνας με εκατοντάδες μετάνοιες.

Έτσι θα μπορούσαμε να πούμε σε κάποιον που πραγματικά έχει επιθυμία να γίνει ψάλτης, εκτός από τις γνώσεις της ψαλτικής και ασφαλώς κάποια υποτυπώδη τουλάχιστον εκκλησιαστική παιδεία, χρειάζεται να δώσει το ίδιο μεγάλη προσοχή στη διατροφή και στη σωματική άσκηση.
 
Last edited:

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Μάλλον έπρεπε στον τίτλο του θέματος να προσθέσουμε και την άσκηση εκτός από τη διατροφή, δηλαδή «Ψαλτική διατροφή και άσκηση», καθώς όπως διαβάσαμε και σε μήνυμα του Ευάγγελου ( evangeloskarp ) σημαντικό ρόλο παίζει εκτός των άλλων και η σεροτονίνη που αυξάνονται τα επίπεδά της σε όσους αθλούνται συστηματικά και αυξημένα επίπεδα σεροτονίνης και άλλων νευροδιαβιβαστών μας δημιουργούν καλύτερη διάθεση που είναι πάρα πολύ σημαντικό στοιχείο για τους ψάλτες. Όσο πιο όμορφα αισθανόμαστε τόσο καλύτερα αποδίδουμε και τα ψαλλόμενα, ενώ όταν είμαστε σε άσχημη συναισθηματική κατάσταση μας κουράζει ακόμα και το πιο απλό τροπάριο.

Δεν πιστεύω πως είναι υπερβολή η ιδιαίτερη ενασχόληση του ψάλτη με την διατροφή του όπως γράφτηκε από τον domesticus. Έχω καταλάβει πως η διατροφή και η άσκηση επηρεάζει άμεσα τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουν τους ύμνους οι ψάλτες. Γι αυτό νομίζω πως θα πρέπει να δοθεί ξεχωριστή προσοχή στο θέμα, που τις περισσότερες φορές δυστυχώς δε συμβαίνει.

Όταν από μελέτες και έρευνες που γίνονται εδώ και δεκαετίες γνωρίζουμε πολύ καλά πως τα ποσοστά της γλυκόζης που μας δίνει ενέργεια, το πρωί βρίσκονται στο πιο χαμηλό τους σημείο, λόγω της δεκάωρης περίπου ασιτίας και όταν επίσης γνωρίζουμε από ανάλογες έρευνες το πόσο σημαντικό είναι το πρωϊνό αλλά και τα συχνά γεύματα, τότε οι ψάλτες επειδή για τους γνωστούς λόγους δεν μπορούν να πάρουν οποιαδήποτε τροφή μέχρι το πέρας της ακολουθίας, θα πρέπει να έχουν βρει τρόπους ώστε να προσλάβουν την ανάλογη ενέργεια για να μειώσουν τις καταστάσεις κατά τις οποίες νιώθουν εξάντληση.
Έτσι πιστεύω πως είναι φυσιολογικό για κάποιον που δεν έχει δώσει ιδιαίτερη προσοχή στο θέμα, να νιώθει κόπωση και εξάντληση στο αναλόγιο στις πρωινές ακολουθίες και να μη μπορεί να ερμηνεύσει τα κομμάτια τόσο καλά όσο κάποια άλλη στιγμή της ημέρας, όπως για παράδειγμα στους εσπερινούς, που συνήθως έχει προηγηθεί και κάποια ξεκούραση αλλά και κανονικό γεύμα. Έτσι δείχνει μάλλον μονόδρομος για τους ψάλτες η όσο το δυνατό υγιείς διατροφή σε συνδυασμό με συγκεκριμένη γυμναστική σε προκαθορισμένο χρόνο. Οτιδήποτε άλλο πιστεύω πως απλά δυσχεραίνει την κατάσταση.
Τώρα, θα μπορούσε κανείς να αντιπαραθέσει επιχειρήματα του είδους και να μας πει πως τόσα χρόνια πως έψελναν οι άνθρωποι χωρίς διατροφολόγους και χωρίς αυτές τις ιδιαίτερες γνώσεις διατροφής και χωρίς βέβαια τα γυμναστήρια πως τα κατάφερναν.
Νομίζω πως η απάντηση σε κάτι τέτοιο, είναι πως οι συνθήκες ήταν μάλλον διαφορετικές. Δηλαδή ο ψάλτης βρισκόταν μόνος του ή στην καλύτερη περίπτωση με έναν βοηθό στο αναλόγιο και ήταν υπεύθυνος για τα πάντα ή μήπως όχι; Όταν υπάρχουν πολλά άτομα και γνώστες του αναλογίου η κατάσταση είναι εντελώς μα εντελώς διαφορετική. Επίσης οι απαιτήσεις του κόσμου, παρότι δεν εκφράζονται ίσως άμεσα, γνωρίζουμε όμως καλά σήμερα πως θέλουν τον ψάλτη περισσότερο με ύφος τραγουδιστή παρά με πραεία και κατανυκτική φωνή. Το τραγουδιστικό ύφος θέλει ακόμα περισσότερη ενέργεια όμως η οποία δεν υπάρχει κατά την την ώρα που τελούνται πλέον οι ακολουθίες, δηλαδή το πρωινό και όχι το χάραμα και πριν από αυτό. Επίσης παλιότερα μπορεί να μην υπήρχαν γυμναστήρια, αλλά η καθημερινότητα ανάγκαζε όλους να βρίσκονται σε καθημερινή κίνηση, αφού οι περισσότερες εργασίες ήταν χειρονακτικές και ιδιαίτερα δύσκολες.
Αυτά για την ψαλτική του κόσμου, αλλά και στα μοναστήρια που είναι οι κύριοι χώροι που γίνονται τόσες πολλές και συχνές ακολουθίες ουσιαστικά δεν υπάρχει διαφορά. Γιατί γνωρίζουμε τη διατροφή που έχουν συνήθως τα μοναστήρια, γνωρίζουμε επίσης πως ναι μεν υπάρχουν πολλές ψαλτικές απαιτήσεις, αλλά υπάρχουν και πολλοί στο αναλόγιο με διαφορετικές υποχρεώσεις ο καθένας, όπως ψάλτης, διαβαστής κανόναρχος, τυπικάρης κλπ, ψάλλουν και διαβάζουν αρκετά πιο λιτά και ταπεινά απ ότι συμβαίνει συνήθως στους ενοριακούς ναούς και βέβαια όσον αφορά το θέμα της γυμναστικής εκτός από τα δύσκολα διακονήματα με τα περιβόλια κλπ, υπάρχει και ο καθημερινός κανόνας με εκατοντάδες μετάνοιες.

Έτσι θα μπορούσαμε να πούμε σε κάποιον που πραγματικά έχει επιθυμία να γίνει ψάλτης, εκτός από τις γνώσεις της ψαλτικής και ασφαλώς κάποια υποτυπώδη τουλάχιστον εκκλησιαστική παιδεία, χρειάζεται να δώσει το ίδιο μεγάλη προσοχή στη διατροφή και στη σωματική άσκηση.

Ἡ προσεκτικὴ διατροφὴ καὶ τακτικὴ ἄσκηση εἶνια γενικὸς κανόνας.

Δὲν μπορῶ νὰ καταλάβω ὅμως τὶ μπορεῖ νὰ κάνει ἕνας ψάλτης ποὺ θὰ καταναλώσει ἐλαφρὺ βραδυνὸ γεύμα, θὰ κοιμηθεῖ 10.30 -11.00 (ἐφ' ὅσον τὸν ἀφήνουν) θὰ σηκωθεῖ 06.15 νὰ ἐτοιμασθεῖ καὶ νὰ πάει στὸ ναό, ὅταν μάλιστα θέλει νὰ πάρει ἀντίδωρο ὅπως καὶ οἱ ἄλλοι χριστιανοί. Θὰ χτυπήσει κανὰ κρουασανάκι γιὰ τὸ ζάχαρο καὶ θὰ πιεῖ χυμὸ γιὰ βιταμίνη C;

Εἴτε μόνος εἴτε παρέα θὰ καθήσω καὶ θὰ ψάλλω σουπερ ντουπερ ὅπως πάντα ἀποδίδοντας τὸ μέγιστο ποὺ μπορῶ.

Ἡ ψαλτόλυσσα εἶναι φοβερὴ ντόπα ... καὶ δὲν καταλαβαίνω τίποτε στὸ ἀναλόγιο. Ἐν τάξει ἀν ἔχω φάει μισὸ κιλὸ πασατέμπο ἀποβραδὶς καὶ κανὰ κομμάτι παστουρμὰ μὲ λίγο παστὸν, εἶνια σίγουρο πὼς θὰ λυσσάξω γιὰ νερὸ τὸ πρωΐ.

Κάνουμε τὴν τρίχα τριχιὰ. Ὑπὸ φυσιολογικὲς συνθῆκες ἕνας φυσιολογικὸς ψάλτης μπορεῖ νὰ στερηθεῖ γιὰ δυο- τρεις ὧρες φαΐ καὶ νερό ΚΑΙ νὰ ψάλλει μιὰ χαρά. Μὴ γινόμαστε καὶ ὑποχόνδριοι ... Κι ἐγὼ γουστάρω ἕνα εσπρεσσακι τὸ πρωΐ τῆς Κυριακῆς, ἀλλὰ μιὰ μπουγατσούλα ΜΕΤΑ τὴ λειτουργία εἶνια ὅ,τι πρέπει γιὰ τὴν ὑπογλυκαιμία ἤ ἕνα ὠραῖο πιροσκί μὲ πατατούλα ... :p

Κοτζάμ ἄντρες (ἤ γυναῖκες πλέον) εἴμαστε δὲν θὰ σπάσουμε κιόλας ...


ΥΓ. Ἡ ἐμπειρία μου πάντως ἔχει δείξει πὼς τὸ καλύτερο γιὰ τὴν ψαλτικὴ εἶναι ὁ καλὸς ὕπνος εἴτε νυκτερινὸς εἴτε ἡμερήσιος. Μόνο τὸν Συμεωνίδη ξερω ποὺ κοιμᾶται λίγο καὶ τὴν ἄλλη μέρα ... κεντάει στὸ ἀναλόγιο. :)
 

Μανώλης Παπαδάκης

Πρωτοψάλτης Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Εξω Μουλιανών
ΥΓ. Ἡ ἐμπειρία μου πάντως ἔχει δείξει πὼς τὸ καλύτερο γιὰ τὴν ψαλτικὴ εἶναι ὁ καλὸς ὕπνος εἴτε νυκτερινὸς εἴτε ἡμερήσιος.

 
Last edited by a moderator:

Pappous43

Παλαιό Μέλος
Θά ἤθελα νά συνεισφέρω ἕνα μικρό πετραδάκι
μέ τήν προσωπικήν μου ἐμπειρίαν
μέ τά διάφορα ζεστά ροφήματα κτλ τά ὁποῖα βελτιώνουν κάπως τήν φωνήν.
Τά στοιχεῖα περιέχονται εἰς τό σχετικόν pdf είς: http://bzquality.wordpress.com/documents/
Συνάδελφοι, νομίζω πὼς ὑπερβάλλουμε.


Ἀγαπητοί συνάδελφοι,
Εὐχαριστῶ διά τήν ἀνωτέρω ἐπιδέξιαν καί ραφινάτην κριτικήν
ὑπό τήν προστασίαν τῆς ὑπό τοῦ φόρουμ προσφερομένης δυνατότητος ἀποκρύψεως
τοῦ ὀνόματος καί τῆς ἡλικίας.
(Ἀλήθεια, δέν ἐνδιαφέρει καθόλου τούς ἀναγνώστας ἐάν κάτι γράφεται ἀπό κάποιον
18 ἐτῶν ἤ 80 ἐτῶν; Δέν ἐνδιαφέρει ἡ πεῖρα τῆς ζωῆς;)
Βεβαίως ἀκολουθεῖ καί τό ἀλλο σημαντικόν σχόλιον

Εγώ πολλές φορές το χειμώνα ζεσταίνω το λαιμό μου προ της ακολουθίας με ένα ζεστό αφέψημα ....

τό ὁποῖον προφανῶς ἔχει γραφῆ ἀπό μεγαλύτερον εἰς τήν ἡλικίαν παρά τοῦ προηγουμένου.

Καί βεβαίως ὁσον γερνᾶ ὁ ἄνθρωπος τόσον περισσότερον κουράζεται ἡ φωνή του
καί χρειάζεται βοήθειαν.

Εὐχαριστῶ λοιπόν ἀμφοτέρους διότι μοῦ δίδουν τήν εὐκαιρίαν νά παρουσιάσω μερικά στοιχεῖα ἀκόμη
διά νά φανῆ ἐάν ὑπάρχῃ ἡ τυχόν ὑπερβολή.

Τό θέμα τῶν θερμίδων ἐπαρουσιάσθη ὑπό ἄλλων.
Ὅμως ὑπάρχουν καί ἄλλα πράγματα, π.χ. βιταμίνες, ἰχνοστοιχεῖα περιεχόμενα
είς διάφορα φυτά κτλ, τά ὁποῖα ἔχουν ἐπίδρασιν εἰς τήν φωνήν μας.

Φίλτατος Ἄρχων Πρωτοψάλτης, μέλος τοῦ φόρουμ, μοῦ ἀπεκάλυψε πρό ἐτῶν ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ
μίαν φαντασικήν γαργάραν ἐκ φυσικῶν προϊόντων διά τήν βελτίωσιν τῆς φωνῆς.
Ἵσως θέλει ὁ ἴδιος νά τήν ἀποκαλύψῃ ἐδῶ δημοσίως.

Παραθέτω ὅμως τί γράφει τό βιβλίον:

"Η ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΣ"
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Ι. ΦΑΡΛΕΚΑ
ΠΡΩΤΟΝΟΤΑΡΙΟΥ ΤΗΣ ΑΓΙΩΤΑΤΗΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΑΘΗΝΩΝ
1934

Γράφει ὁ Φαρλέκας εἰς τήν σελίδα ιγ΄:
Ὁ εὐφήμως γνωστός ὡς εἰδικός ὤτων-ρινός-λάρυγγος, ἔγκριτος ἱατρός καί
ταὶς μούσαις ἐπιχαρίτως προσομιλῶν ἐκλεκτός φίλος κ. Ἀλέξανδρος Εὐσταθιανός,
πάνυ εὐγενῶς ἀποδεχθείς παράκλησιν ἡμῶν, ἐφιλοτέχνησε χάριν τῶν συνδρομητῶν
τῆς "Μεγάκλης Ἑβδομάδος" τήν παροῦσαν ἐπίκαιρον μελέτην, ἐν ἧ δι΄ὀλίγων μέν,
" ἀλλά μάλα λιγέως " πραγματεύεται τό σπουδαίως ἐνδιαφέρον τούς
ἱεροψάλτας ζήτημα χρήσεως, προφυλάξεως καί καλλιεργίας τῆς φωνῆς.


Εἰς τήν συνέχειαν γράφει ὁ ἱατρός Ἀ. Εὐσταθιανός εἰς τήν σελίδα ιζ΄
μεταξύ ἄλλων καί τά ἑξῆς:
Ὅταν ἡ ἐλαχίστη ἀδιαθεσία τῶν φωνητικῶν ὀργάνων ἐκδηλωθῇ
δι΄ἀλλοιώσεως τῆς φωνῆς ἤ ἄλλως πως, εἴτε ἐξ ὑπερκοπώσεως αὕτη
προέρχεται, εἴτε ἐκ κρυολογήματος, πρέπει τά ὄργανα ταῦτα νά
τίθενται εἰς ἀνάπαυσιν καί νά ἐφαρμόζηται ἡ διά σιγῆς θεραπεία
ἄνευ ἀναβολῆς. Αὕτη εἶναι τἀ τρία τἐταρτα πάσης ἄλλης συντρε-
χούσης θεραπείας.
Ἐκτός τῶν ἀνωτέρω, προκειμένου περί καταρροϊκῶν φαινομένων,
ἐπιβάλλεται συγχρόνως προφύλαξις ἐντός θερμοῦ δωματίου, σχετική δίαιτα,
θερμά ποτήματα, οἷον γάλα θερμόν, ἐγχύματα φλαμουρίου, φασκομηλέας,
ἀλθαίας κτλ. θερμά περιτυλίγματα περί τόν λαιμόν, σικύαι πολλαί ἐπί τῆς
ῥάχεως, αἵτινες ἐνεργοῦσι σωτηρίως καί εἰς τάς ρινίτιδας ἀκόμη, καί
ποδολουτρά, ἅτινα ἐνεργοῦσι ἀποτελεσματικῶς. Ὡσαύτως συνιστᾶται ἀποφυγή
ἀπό καρυκεύματα ἐρεθιστικά, ἀπό καπνούς, ἀπό σκόνιν καί τά τοιαῦτα,
ἅτινα ἐρεθἰζουσι τά φωνητικά ὄργανα καί κυρίως τόν φάρυγγα καί τάς
φωνητικάς χορδάς.
 

Pappous43

Παλαιό Μέλος
....
Φίλτατος Ἄρχων Πρωτοψάλτης, μέλος τοῦ φόρουμ, μοῦ ἀπεκάλυψε πρό ἐτῶν ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ
μίαν φανταστικήν γαργάραν ἐκ φυσικῶν προϊόντων διά τήν βελτίωσιν τῆς φωνῆς.
Ἵσως θέλει ὁ ἴδιος νά τήν ἀποκαλύψῃ ἐδῶ δημοσίως.
[/B][/COLOR]
Ἐπειδή μπορεῖ κάποιος (βεβαίως καλόπιστος) νά ἀμφισβητήση τό ἀνωτέρω,
νομίζω ὅτι πρέπει νά πῶ τό ὄνομα, ἐξ ἄλλου τόν τιμᾶ.

Εἶναι ὁ φίλτατος Ἄρχων Πρωτοψάλτης Δημήτριος Ἰωαννίδης.
 
Top