Ανθολογία της Παπαδικής - ΕΒΕ 2406

Firfiris

Κωστόπουλος Ευθύμιος
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ιδιαιτέρως τον Δημήτρη Κουμπαρούλη (Διαχειριστής) ο οποίος άνοιξε το νέο θέμα "Χειρόγραφη Μουσική Παράδοση" κατόπιν παρακλήσεώς μου, ανταποκρινόμενος ΑΜΕΣΑ.

Πιστεύω ότι υπάρχουν ιδιαίτερα ΑΞΙΟΛΟΓΑ μέλη στο φόρουμ τα οποία μπορούν να προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες πάνω στο τόσο πλούσιο αυτό θέμα.

Αρκετές φορές χρειάστηκε να γίνει παραπομπή σε κάποιο χειρόγραφο για κάποια πληροφορία. Δεν βάζω παραθέσεις εδώ με αυτά τα θέματα αλλά είναι όντως παρατηρημένο γεγονός.

Απλώς για να το εγκαινιάσω αλλά και για να το χρησιμοποιήσουμε αναδυκνείοντας τον χειρόγραφό μας πλούτο, παραθέτω ΟΛΙΓΑ μόνον στοιχεία σχετικά με

το πρώτο χρονολογημένο χειρόγραφο μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως
την Ανθολογία της Παπαδικής που φυλάσσεται στην ΕΒΕ με αριθμό χφ 2406.

Αποτελείται από 468 φύλλα, χρονολογείται το 1453 και γραφέας του είναι ο Ματθαίος μοναχός και δομέστικος.

Εν περιλήψει, περιέχει Προθεωρία της Παπαδικής, ανοιξαντάρια, κεκραγάρια, δοχές, Θεός Κύριος, Πασαπνοάρια όρθρου, πολυελέους, αντίφωνα, ακολουθία τριών Παίδων, πασαπνοάρια αίνων, Δόξα Και νυν Εωθινών, επιφωνήματα, προκείμενα, πολυελέους Δούλοι Κύριον, Μακάριος ανήρ, τρισάγια, αλληλουιάρια, χερουβικά, κοινωνικά, λειτουργία Μ.Βασιλείου, καλοφωνικούς στίχους, Θεοτοκία, κατανυκτικά, Τριαδικά κ.α.

"Φ. 291 (ερυθρ.) Τέλος της ακολουθείας του μ(ε)γ(ά)λ(ου) εσπερινού, χειρί γραφέντ(ος) εκ Ματθαίου του τάλ(α) // δομεστίκ(ου) τάχα τε και ρακενδύτου. Το παρόν βιβλίον εγράφη παρ' εμού Ματθαίου και παρ' αξίαν μοναχού, εντός της μονής του Τιμίου Ενδόξου Προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιω(άννου) της εν τω όρη του Μενοικ(έ)ως διακειμένης, μη(ν)ί ιουλ(ίω) α΄ του ΄}πξα΄ [1453] έτους, ινδ. α΄."

Καλή αρχή :)
 
Last edited:

tsak77

Χρῆστος Τσακίρογλου
Ευθύμιε, συγγνώμη για τον περιορισμό των γνώσεων, αλλά τι ακριβώς ονόμαζαν επιφωνήματα? :eek::eek::eek:
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Η μονή του Προδρόμου εις το όρος Μενοικέως είναι εκείνη κοντά στις Σέρρες;
Έχω διαβάσει ότι ήταν κέντρο σπουδής της ψαλτικής τέχνης...
 

Firfiris

Κωστόπουλος Ευθύμιος
Ευθύμιε, συγγνώμη για τον περιορισμό των γνώσεων, αλλά τι ακριβώς ονόμαζαν επιφωνήματα? :eek::eek::eek:

Επιφωνήματα είναι μουσικές φράσεις με υμνητικό και χαρμόσυνο χαρακτήρα που επαναλαμβάνονται στερεότυπα 2, 3 ή περισσότερες φορές κατά τη διαδρομή ενός καλοφωνικού κυρίως μέλους, συνήθως των προκειμένων του Εσπερινού και του Όρθρου. Δες τέτοια παραδείγματα στην δισκογραφία των Μαϊστόρων του Γ.Θ.Στάθη.

Στα νεώτερα χρόνια ως επιφώνημα χαρακτηρίζεται πολλές φορές το τέλος, μετά το κράτημα, ενός καλοφωνικού ειρμού. Π.χ. Του ειρμού "Την δέησιν μου δέξαι" το επιφώνημα είναι ο στίχος "Ροήν μου των δακρύων".
 
Last edited:

Firfiris

Κωστόπουλος Ευθύμιος
Η μονή του Προδρόμου εις το όρος Μενοικέως είναι εκείνη κοντά στις Σέρρες;
Έχω διαβάσει ότι ήταν κέντρο σπουδής της ψαλτικής τέχνης...

Ναι Παναγιώτη, αυτή. Δες συννημένο.
 
Last edited:

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Στη Μονή αυτή εκπαιδεύτηκε ο κορυφαίος μουσικοδιδάσκαλος της Βουλγαρικής Ορθοδόξου Εκκλησίας Μανασσής Ποπτοντόροφ στα μέσα του 19ου αιώνος.

Γνωρίζεις κάτι για ύπαρξη εκεί σχολείου ψαλτικής κλπ.;
 

Firfiris

Κωστόπουλος Ευθύμιος
Γνωρίζεις κάτι για ύπαρξη εκεί σχολείου ψαλτικής κλπ.;

Όχι κάτι τέτοιο δεν το γνωρίζω, όμως στην Μονή αυτή έχουν συγγραφεί ΠΟΛΛΑ και ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ άλλα χειρόγραφα, πχ:

Κοντακάριον β΄ ήμισυ 14ου αιώνος
Σύμμεικτος κώδικας β΄ ήμισυ 14ου αρχές 15ου αιώνος
Στιχεράριον 15-16ου αιώνος

κτλ, ώστε να μπορεί να αναδείξει κανείς με σιγουριά την καλλιέργεια της Ψαλτικής Τέχνης εκεί.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ἡ ἱστορία αὐτῆς τῆς Μονῆς εἶναι πολύ μεγάλη.
Τό κυριώτερο συνδέεται μέ τό πρῶτο μετά τήν Ἄλωση τῆς Πόλης Οἰκουμενικό Πατριάρχη Γεννάδιο Σχολάριο, ὅπου ἐκεῖ κατέφυγε ἐξόριστος, ἐκεῖ ἐκοιμήθη καί ἐτάφη.
Αὐτό πού ἀνέβασε ὁ Εὐθύμης εἶναι λίγους μῆνες μετά τήν Ἄλωση. Τί συγκινητικό!
Διαβάστε περισσότερα, καί ἰδίως γιά τό τί εἶχε ἡ Μονή καί πῶς ἐκλάπησαν κατά τήν Βουλγαρική κατοχή, ποῦ βρίσκονται κλπ.
http://www.im-prodromou.gr/
http://www.im-prodromou.gr/index.php?im=2
http://www.im-prodromou.gr/index.php?im=2&ist=2
http://www.imsn.gr/imsn/?p=15#more-15
http://www.6gymnasio.gr/ACTIVITIES/history/2prodromos/prodromos.htm
 

Firfiris

Κωστόπουλος Ευθύμιος
...καί ἰδίως γιά τό τί εἶχε ἡ Μονή καί πῶς ἐκλάπησαν κατά τήν Βουλγαρική κατοχή, ποῦ βρίσκονται κλπ.

Συγκλονιστικά γεγονότα οι παραθέσεις αυτές.
 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Παραθέτω σὲ .pdf τὰ περιεχόμενα τοῦ σημαντικότατου αὐτοῦ κώδικα ἀπὸ τὸν κατάλογο τοῦ Λίνου Πολίτη, Κατάλογος τῶν χειρογράφων τῆς Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης τῆς Ἑλλάδος, Ἂθῆναι 1991 (Πραγματείαι τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν, 54), σ. 398 κ.ἐξ. Περιέχονται πολλὰ καὶ χρήσιμα στοιχεία γιὰ διάφορα μέλη τῆς περιόδου.

Γιὰ νὰ ἐπαινέσω καὶ τὴ Θεσσαλονίκη, οἱ πολυπληθεῖς ἐπιχώριοι συνάδελφοι θὰ καταμετρήσουν ἱκανὸ ἀριθμὸ θεσσαλονικαίων μελῶν πρὸς μεγάλη τους τέρψη.

Στέκομαι ὅμως ἱδιαίτερα καὶ στὴν ἀναφορὰ τοῦ φ. 217, ὅπου σημειώνεται ἡ ὕπαρξη Πολυχρονίου πρὸς τὸν Κωνσταντίνο Παλαιολόγο.
 

Attachments

  • EBE 2406.pdf
    1.2 MB · Views: 284

Firfiris

Κωστόπουλος Ευθύμιος
Άντε, ανέλαβε εσύ τα χειρόγραφα γιατί εγώ κουράστηκα... :D
 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Άντε, ανέλαβε εσύ τα χειρόγραφα γιατί εγώ κουράστηκα... :D

Τώρα ὑπάρχουν τὰ περισσότερα σὲ ἕνα πακέτο ἐδῶ καὶ μάλιστα διδακτορικὴ διατριβὴ, ἐπομένως δὲν χρειάζεται πλέον νὰ κάνουμε τὸν κόπο κανείς ἀπὸ τοὺς δυό μας. Θὰ πληρώσουμε καὶ θὰ ἀγοράσουμε τὸ παραπάνω πόνημα, χωρὶς νὰ ἀντιγράφουμε πιὰ τοὺς καταλόγους τῶν χειρογράφων.
 

Firfiris

Κωστόπουλος Ευθύμιος
Τώρα ὑπάρχουν τὰ περισσότερα σὲ ἕνα πακέτο ἐδῶ καὶ μάλιστα διδακτορικὴ διατριβὴ, ἐπομένως δὲν χρειάζεται πλέον νὰ κάνουμε τὸν κόπο κανείς ἀπὸ τοὺς δυό μας. Θὰ πληρώσουμε καὶ θὰ ἀγοράσουμε τὸ παραπάνω πόνημα, χωρὶς νὰ ἀντιγράφουμε πιὰ τοὺς καταλόγους τῶν χειρογράφων.

Αυτό αφορά μόνο (κυρίως) τους Θεσσαλονικείς μελοποιούς και δεν χρειάζεται αναγκαστικά να το αγοράσεις καθώς υπάρχει στη βιβλιοθήκη της Μονής Βλατάδων.
 
Top