Ας με βρίζεις αγαπητέ και ας μου γράφεις αμέσως σε προσωπικώ επίπεδο χωρίς λόγο, θα σου απαντήσω.
Δεν σε βρίζω ρε φίλε μου κι ούτε έχω τίποτα μαζί σου, προς Θεού! Απλώς υπάρχει μια υποκρισία εκατέρωθεν στο όλο θέμα και αυτό ήθελα να αναδείξω: οι μεν νομίζουν ότι η ΒΜ ήταν από το 10 αι. κάτι σαν Ιάκωβος Ναυπλιώτης και έκτοτε παρέμεινε... ίδια (!), οι δε ευλογούν τον Καρά, που διαφωνούσε με τους Μονουμεντιστές, ευλογούν όμως και τον Αρβανίτη που, κατά κύριο λόγο, συμφωνεί μαζί τους! Ε, δεν μπορούμε δηλαδή να δούμε καθαρά τα πράγματα και να ξεφύγουμε από τις αγκυλώσεις; Τόσο δύσκολο είναι να δεχθεί κανείς ότι η επιστήμη είναι αυτή που είναι, ότι η επικρατέστερη αυτή τη στιγμή άποψη (όχι αυθεντία!) είναι ότι τα παλαιοβυζαντινά μέλη ήταν όντως συλλαβικά και διαφορετικά από τα τωρινά, αλλά και ότι αυτό το πράγμα ΔΕΝ το είπε ο Καράς (τουναντίον το πολεμούσε!), αλλά οι Μονουμεντιστές και, σε βελτιωμένη έκδοση, ο Γιάννης Αρβανίτης;
Δεν είχα ποτέ ούτε την ευκαιρία ούτε την καλή τύχη να μελετήσω την παλαιογραφία του Καρα ούτε την θεωρία των Μονουμεντιστών. Ακόμα ούτε πως ακριβώς προσεγγίζει το θέμα ο Αρβανίτης (ας προσπάθησα πόσες φορές να καταλάβω την διατριβή του) και πως διαφέρει από τους προαναφερθέντες. Μακάρι να είχα τέτοιους δασκάλους κοντά μου και σίγουρα θα γνώριζα περισσότερα και δεν θα έγραφα 'υπερβολές'.
Μπορείς να πας να τον παρακολουθήσεις live, τώρα που υπάρχει αυτή η ευκαιρία. Εδώ πέρα έχουν πάει άλλοι, που δεν είναι και τόσο φαν, κι εσύ ακόμα κάθεσαι;;
Δεν ευγνωμονώ τον Καρα συγκεκριμένα "επειδή συνέβαλε στην προώθηση της συλλαβικής ερμηνείας". Ευγνωμονώ τον Καρα επειδή ήταν μια μεγάλη αφορμή ("ιστορικώς η πρώτη σοβαρή αφορμή δια την επάνοδον εις το 'αρχαίον κάλλος' και την πρόοδον της καθ' ημάς εκκλησιαστικής μουσικής" κατά τον Αρβανίτη) για όλο αυτό το γόνιμο ενδιαφέρον (τουλάχιστον το ελληνικό ενδιαφέρον) για τα ιστορικά, για τα κλασσικά, και για τα παλιά μέλοι.
Μα αυτή η αφορμή για την οποία μιλάς, σημαίνει αυτομάτως την προώθηση της θεωρίας της συλλαβικής ερμηνείας! Γι' αυτό και τρελάθηκα τελείως και έγραψα αυτό που έγραψα για τον Αϊνστάιν, χιουμοριστικά πάντα. Τη δε πολυπιπιλισμένη "επάνοδο στο αρχαίον κάλλος" πρέπει να δούμε πώς την εννοεί κανείς: τι σημαίνει δηλαδή "επάνοδος";; Να καταργήσουμε τα σύγχρονα βυζαντινά μέλη και να τα ψάλουμε όπως τότε; (μάλλον κάτι τέτοιο φαντάζονται οι Μονουμεντιστές...) Ή να ψάλουμε τα σύγχρονα μέλη χωρίς το παραδοσιακό ύφος; (κάτι τέτοιο ίσως φανταζόταν ο Καράς και συνεχίζουν ίσως να το φαντάζονται ορισμένοι επίγονοί του). Αυτό που θα μπορούσε να σημαίνει είναι απλώς να ψάλουμε σοβαρά, χωρίς υπερβολές σκυλο-αμανετζίδικου τύπου. Αλλά γι' αυτό δεν χρειαζόμαστε τη συμβουλή των Μονουμεντιστών, μπορούμε και μόνοι μας...
Η δε αναφορά του ονόματος του Καρά στην όλη ιστορία ενέχει και αυτή, κατ' εμέ, μια δόση υποκρισίας: για την ανακίνηση του ενδιαφέροντος για τα παλαιογραφικά θέματα, να τον επαινέσουμε τον Καρά, πρέπει όμως να επαινέσουμε κι άλλους πρώτα, κυρίως τους Μονουμεντιστές αλλά και τον Γρηγόριο Στάθη. Όμως γνωρίζουμε ότι ο Καράς ήταν κατά της συλλαβικής ερμηνείας, κατά δηλ. της άποψης ότι, στα παλαιοβυζαντινά μέλη της αρχαίας παρασημαντικής, ένα σημάδι = ένας φθόγγος, άποψη η οποία δίνει ένα γρηγοριανού τύπου μέλος, αλλά απλώς ήταν υπέρ μιας σύντομης εξήγησης, όχι δηλ. κατ' ανάγκην της αργής των Τριών Διδασκάλων (έλεγε δηλ. ότι ένα σημάδι = 4-5 φθόγγοι, όχι 105...), φτάνοντας βέβαια σε υπερβολές, ανάγοντας τη σύντομη αυτή εξήγηση και σε μεταγενέστερες εποχές και εξηγώντας έτσι λ.χ. μέχρι και το δοξαστάριο του Ιακώβου (το οποίο δεν εξηγείται σύντομα, αφού είναι διαπιστωμένο ότι εψάλετο αργά). Όμως το μείζον θέμα κατά τον Καρά ήταν να μην πάμε σ' αυτό το γρηγοριανού τύπου παλαιοβυζαντινό μέλος, γι' αυτό και πρότεινε μια δική του σύντομη εξήγηση σε βυζαντινό όμως μέλος (όπως το γνωρίζουμε σήμερα). Αποτελεί λοιπόν κατ' εμέ υποκρισία να υποστηρίζουμε σήμερα τη συλλαβική ερμηνεία του παλαιβυζαντινού μέλους, αυτό δηλ. που ΔΕΝ ήθελε ο Καράς, ταυτόχρονα όμως να λέμε ότι... σ' αυτόν οφείλουμε την ανακάλυψη της επιστημονικής αυτής αλήθειας! Ε, είναι να μην τρελαίνεται κανείς μ' αυτά τα πράγματα;; Έλεος...
Δεν συμφωνώ εδώ στα περισσότερα. Το θέμα δεν είναι (και πάλι) το ύφος. Το ποιο σημαντικό θέμα κατά την γνώμη μου είναι πως θα γίνει μια σωστή μεταγραφή. Και γιατί ο Ναυπλιώτης ή ο Φιρφιρής να μην μπορούσαν να ψάλλουν τα παλαιοβυζαντίνα μέλοι όπως τα εξηγεί π.χ. ο Αρβανίτης? Μακάρι να έψελναν και ο Ναυπλιώτης και ο Φιρφιρής "τέτοια πράγματα" να τους ακούγαμε.
Θα ήθελα κι εγώ να ζούσανε, να βλέπαμε την αντίδρασή τους, άμα τους έδινες να ψάλουν κάτι τέτοιο... Είναι προφανές ότι πρόκειται για άλλης φιλοσοφίας μουσική, που ερμηνεύεται αρκετά ευκολότερα ακόμα κι από τραγουδιστές δυτικής μουσικής, που δεν γνωρίζουν βυζαντινή ή από ψάλτες που ψέλνουν στεγνά ή δεν τους ενδιαφέρει το παραδοσιακό ύφος (άρα οι χορωδίες τύπου ΕΛΒΥΧ είναι αρκετά ενδεδειγμένες για τέτοια μέλη... -με την προϋπόθεση βέβαια να μην ακούμε τις γνωστές παράνταλλες έλξεις στα μέλη αυτά, όπως σχολιάστηκε κάποτε σε παλαιότερο βίντεο που ανέβηκε-). Το ότι μπορεί ένας παραδοσιακός ψάλτης να τα πει αυτά με παραδοσιακό ύφος, όπως ήθελε να δείξει ο Γιάννης Αρβανίτης με την προσπάθεια μίμησης του Ναυπλιώτη στο συνημμένο που ανέβασε, δεν σημαίνει και τίποτα. Κι
εδώ ο μεγάλος λαϊκός βιολιστής Νίκος Χατζόπουλος παίζει... Mozart! Εντάξει, όλα γίνονται στη μουσική. Αλλά δεν σημαίνει ότι το ύφος του Mozart αποδίδεται από το βιολί του Χατζόπουλου, ούτε ότι το παλαιοβυζαντινό μέλος αποδίδεται από το ύφος Ναυπλιώτη, που είναι για άλλα μέλη...
Τελειώνοντας, να ξαναπούμε ότι, για να πάμε μπροστά θα πρέπει να ξεφύγουν από ιδεοληψίες:
α. Οι μεν ότι η εκκλησιαστική μουσική ήταν πάντα η ίδια από καταβολής κόσμου και δεν άλλαξε ύφος και φυσιογνωμία
β. Οι δε ότι ο Καράς ήταν η... αιτία της ανακάλυψης της συλλαβικής ερμηνείας (την οποία δεν παραδεχόταν!) κι ότι το ψαλτικό ύφος των σημερινών μελών είναι ίδιο με αυτών προ χιλιετίας...
Από κει και πέρα, όταν καταλάβουμε αυτά τα πράγματα, μπορούμε να δούμε και άλλα ζητήματα που θίχτηκαν εδώ και θα συμβάλλουν στην αναζήτηση της αλήθειας, όπως εάν μπορεί να υπάρχει στην ίδια εποχή και για τα ίδια μέλη συλλαβική ερμηνεία και αργή εξήγηση και από πότε άρχισαν ν' αλλάζουν τα πράγματα (η απορία για τον Κουκουζέλη που έθιξε συνάδελφος) ή αν το σύγχρονο ψαλτικό ύφος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τα διαφορετικά αυτά μέλη ή τι μπορεί να σημαίνουν χειρόγραφα με ευρωπαϊκή σημειογραφία συλλαβικού τύπου ή, εφόσον δεν δεχτούμε τη συλλαβική ερμηνεία στα παλαιοβυζαντινά μέλη και εξηγούμε τη 1 σελίδα με 10 σημερινές, τότε πόσες άραγε σελίδες θα χρειαστούμε για την αργή εξήγηση ενός 5σέλιδου χερουβικού της εποχής αυτής και γιατί κανένας δεν έχει επιχειρήσει να το κάνει ως τώρα (ούτε οι Τρεις Διδάσκαλοι); (υπενθυμίζω ότι ο Γιάννης Αρβανίτης έχει ασχοληθεί μόνο με το ειρμολογικό μέλος). Έτσι θα καταλάβουμε ότι ακόμα πολλά πράγματα είναι υπό διερεύνηση και δεν υπάρχουν αυθεντίες για τη μουσική αυτής της περιόδου (έτσι νόμιζαν και οι Μονουμεντιστές, μέχρι που ο Γιάννης Αρβανίτης ανέτρεψε τα δεδομένα τους στο θέμα του ρυθμού, όπως μπορεί στο μέλλον να ανατραπούν και άλλα δεδομένα) και άρα οι επιγραφές τύπου "authentic byzantine chant" είναι μόνο και μόνο για εμπορική εκμετάλλευση του προϊόντος και τίποτα παραπάνω.