Ἦχος Χερουβικοῦ καὶ Κοινωνικοῦ Προηγιασμένης (Μ. Ἑβδομάδος)

Ἔχω τὴν ἐντύπωση ὅτι τὸ "Νῦν αἱ δυνάμεις" κατὰ τὶς τρεῖς πρῶτες ἡμέρες τῆς Μ. Ἑβδομάδος πρέπει νὰ ψάλλεται σὲ πλ. β´ ἦχο. Ὁ ἦχος τοῦ "Γεύσασθε" ὅμως, εἶναι ὑποχρεωτικῶς ὁ α´, ἁπλῶς ἔχει ἐπικρατήσει ὁ συγκεκριμένος ἢ μπορεῖ νὰ ψαλεῖ σὲ ὁποιονδήποτε ἦχο;
 
Σύμφωνα με την προφορική παράδοση του Οικουμενικού Πατριαρχείου αυτοί είναι οι ήχοι γενικώς για την προηγιασμένη (πάντοτε δηλαδή πλ. βˊ για το Νῦν αἱ δυνάμεις και αˊ για το Γεύσασθε). Τίποτα δεν είναι υποχρεωτικό εκτός του Πατριαρχικού Ναού.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Τὸ τυπικὸ τῆς ἁγίας Σοφίας τοῦ ι’ αἰῶνος κατὰ τὴν Τετάρτη τῆς Τυροφάγου λέγει: «ἀντὶ τοῦ μυστικοῦ ἄρχονται οἱ ψάλται ἐν τῇ σωλαίᾳ, ἦχος πλ. β’· Νῦν αἱ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν»
(ἔκδ. J. Mateos Le Typicon de la Grande Eglise τ. 2 σ. 6, ὁμοίως Εὐχολόγιον μονῆς Σωτῆρος Μεσσήνης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1121-1132 ἔκδ. A. Jacob Un eucologe du Saint-Sauveur ‘’in Lingua Phari’’ de Messine, Le Bodleianus Auct. E. 5.13 στὸ Bulletin de l’ Institut historique belge de Rome 50 (1980) σ. 308, Π. Τρεμπέλα Αἱ τρεῖς λειτουργίαι κατὰ τοὺς ἐν ᾿Αθήναις κώδικας ἔκδ. β’ 1982 σ. 214 καὶ Κ. Καραγκούνη Παραλειπόμενα περὶ τοῦ χερουβικοῦ ὕμνου Βόλος 2005 σσ. 114-116).
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Θεωρώ φρόνιμο -προσωπικά- για το "Νυν αι δυνάμεις" να υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση από ότι ο Χερουβικός Ύμνος. Και το Χερουβικό αρχικά ψαλλόμενο στον πλ. β' πέρασε στην Οκταηχία. Έχω την αίσθηση όμως ότι η συντηρητική περίοδος της μεγάλης Τεσσαρακοστής, δεν είναι περίοδος για πολυηχία αλλά για προσευχή και κατάνυξη. Το παλαιό μέλος του πλ. β' το θεωρώ ως σύνθεση αξεπέραστη και λειτουργική.
 

Laosynaktis

Παλαιό Μέλος
Τί γίνεται μὲ τὸν ἦχο τοῦ κοινωνικοῦ; Τὰ ἀρχαῖα τυπικὰ τί προβλέπουν;

Στο Ασματικό (προ Παπαδικής) το "Γεύσασθε" είναι μελοποιημένο και στους 8 Ήχους. Στις Παπαδικές φαίνεται να επικρατούν συνθέσεις σε πλ Β' ή Νενανώ. Πχ. στην Παπαδική ΕΒΕ 2406 (του 1453) υπάρχει η σύνθεση του Κλαδά σε Α' τετράφωνο, του Κουκουζέλη σε πλ. Α΄και μία του Μανουήλ Χρυσάφη σε Βαρύ και 5-6 άλλες σε πλ. Β' και νενανώ
Δεν έχω δεί το "Νύν αι δυνάμειις" στο Ασματικό, αλλά υποθέτω ότι θα ήταν σε πλ. Β'(Το "Γεύσασθε" σε πλ. Β το φερόμενο ως του Ι. Δαμασκηνού είναι μέλος του Ασματικού κι αυτό και έχει το ίδιο Αλληλούια με το "παλαιόν Πολίτικον" "Νύν αι δυνάμεις"). Στο ΕΒΕ 2406 όλες οι μελοποιήσεις του είναι σε πλ. Β.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Ὡς πρὸς τοὺς ἤχους τῶν «Νῦν αἱ δυνάμεις...» καὶ «Γεύσασθε καὶ ἴδετε...» δὲν συναντῶ διαφοροποίηση γιὰ τὴν Μ. Ἑβδομάδα, τὸ δέ «Κατευθυνθήτω...» τὸ συναντῶ μόνο σὲ πλ. β'.


«Κοινωνικὸν ἦχος α’ Γεύσασθε καὶ ἴδετε»

(χφφ. Κρυπτοφέρρης Γ. β. VII εὐχολόγιο ι’ αἰῶνος ἔκδ. G. Passarelli L’ Eucologio Cryptense Γ. β. VII (sec. X) στὸ ᾿Ανάλεκτα Βλατάδων 36 Θεσσαλονίκη 1982 σ. 152, Δρέσδης Α 104 πραξαπόστολος-τυπικὸ Μ. Ἐκκλησίας α’ ἥμισυ ια’ αἰ. σὲ ἀρχεῖο pdf σ. 53, Ἀκολουθία τοῦ ἀναγνώστου ἤτοι τὰ συλλειτουργικὰ ἐκδ. 1635, 1780, 1829, 1890).



«Κοινωνικὸν ἦχος πλ. δ’ Γεύσασθε καὶ ἴδετε»

(χφ. Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης τῆς Ἑλλάδος 20 προφητολόγιον τοῦ ἔτους 1071 φ. 148v).



Οἱ ὑπόλοιπες πηγές μου δὲν ἀναφέρουν ἤχο.
 
Last edited:
Top