Κράτημα Ήχος Πλ. Α' Πεντάφωνος Παναγιώτη Χαλάτζογλου

lazaros

Νέο μέλος
ΚΡΑΤΗΜΑ ΣΕ ΗΧΟ ΠΛ. Α΄ΠΕΝΤΑΦΩΝΟ. ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ. ΕΠΙΣΗΣ ΜΙΑ ΑΚΟΜΑ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΠΟΙΗΤΟΥ ΣΕ ΗΧΟ ΒΑΡΥ ΣΑΣ ΠΡΟΤΕΙΝΩ ΝΑ ΑΚΟΥΣΕΤΕ Η ΟΠΟΙΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΑ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΩΣ ΔΕΜΑ απο τὸ φωνητικὸ καὶ ὀργανικὸ σύνολο Ἀνατολῆς τὸ Περιήχημα, ὑπὸ τὴ διεύθυνση τοῦ ἀναπληρωτοῦ καθηγητοῦ τοῦ Τμήματος Μουσικῶν Σπουδῶν Ἀχιλλέως Γ. Χαλδαιάκη, ΣΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ : http://www.youtube.com/watch?v=5eTwDE3QwTk
Συλλογὴ πολλῶν χαρίτων
Ἦχος βαρὺς μαλακὸς χρωματικός (μακὰμ ἐβιτσαρᾶ), ρυθμὸς τετράσημος (οὐσοὺλ σοφιάν)

Ἑρμηνεύει ὁ Λάζαρος Κουμεντάκης·
Παρουσιάζονται ὁ πρῶτος καὶ ὁ τρίτος στίχος ἀπὸ τὸ ἀκόλουθο ποίημα, ποὺ φέρει τὴν ἀκροστιχίδα Σμαράγδα:

Συλλογὴ πολλῶν χαρίτων σ' ἕνα σῶμα νὰ δοθῆ, μήτ' ἐφάνη μήτ' ἠκούστη μήτε κἂν νὰ εἰπωθῆ.
Μερικῶς ἡ φύσις δίδει καὶ στολίζει γενικῶς, κάθε πλάσμα τοῦ αἰῶνος μ' ἕνα εἶδος φυσικῶς.
Ἀθετοῦνται ὅμως τώρα φύσεως ὅροι σχεδόν, στὸ κορμάκι σου νὰ βλέπουν κάλλη πλῆθος σωρηδόν.
Ῥοδανθεῖ τὸ πρόσωπόν σου μ' ἕνα ἦθος σοβαρόν, μὲ μαγνήτην ἑνωμένον καὶ μὲ βλέμμα ἱλαρόν.
Ἀφροδίτην καὶ Ἑλένην Καλλιόπην ἂν σὲ 'πῶ, τοὺς ἐπαίνους σ' ἐλαττώνω διὰ τοῦτο σιωπῶ.
Γιατὶ ἔχεις δυὸ πλανήτας ποὺ πλανοῦν ἀνηλεῶς, κάθε δελικάτον νέον χωρὶς σπλάγχνος παντελῶς.
Διαυγεῖς εἰς ἄκρον εἶναι μάλιστα ἐρωτικοί, εἰς τὴν μέσην τους μὲ βέλη ὁ τοξότης κατοικεῖ.
Ἀπελὴς ἀνάγκη ἦτον διὰ νὰ παρευρεθῆ, εἰς τὸν τρέχοντα αἰῶνα τὴν εἰκόνα σου νὰ ἰδῆ.

Κράτημα Παναγιώτου πρωτοψάλτου τοῦ Χαλάτζογλου (+ 1748)

Ἑρμηνεύεται, ἀπὸ χοροῦ, τὸ πρῶτο τμῆμα τοῦ πρώτου μέρους τοῦ μελοποιημένου σὲ ἦχο βαρὺ κρατήματος. Ἡ ἐπιχειρουμένη ὀργανικὴ ὑποστήριξη εἶναι διακριτική, ἐπισημαίνουσα κυρίως τὶς δύο, μελικῶς ἀναδιπλούμενες, ὑποενότητες τῆς συνθέσεως.

Ὁ Παναγιώτης Χαλάτζογλου γεννήθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη περὶ τὰ τέλη τοῦ ιζ' αἰῶνα. Μαθήτευσε στὸ Ἅγιον Ὄρος, στὸν περίφημο διδάσκαλο Δαμιανὸ τὸν Βατοπαιδηνὸ (καθ' ὅτι κατ' ἐκεῖνον τὸν καιρὸν ἐξέλιπον ἐν Κωνσταντινουπόλει εἰδήμονες ψαλμῳδοί), πιθανώτατα δὲ καὶ κοντὰ στὸν δομέστικο τῆς Μονῆς τῶν Ἰβήρων Κοσμᾶ τὸν Μακεδόνα. Κατὰ τὶς ἀρχὲς τοῦ ιη' αἰῶνα μαρτυρεῖται ὡς πριμικήριος (1703) καὶ διδάσκαλος (1708) τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, ἐνῶ ἀργότερα γνωρίζεται, διαδοχικά, ὡς δομέστικος, λαμπαδάριος καὶ πρωτοψάλτης (1721/26-1735/36) τοῦ Πατριαρχείου. Γνωστὰ εἶναι τρία μόνον ἔργα του, ὁ μελοποιημένος σὲ ἦχο πλάγιο τοῦ πρώτου πεντάφωνο καλοφωνικὸς εἱρμὸς Ἔφριξε γῆ μὲ τὸ ὁμόηχο κράτημα, καθὼς καὶ ἄλλο κράτημα σὲ ἦχο βαρύ (τὸ ὁποῖο καὶ παρουσιάζεται ἐδῶ). Σημαντικὴ εἶναι, ἀκόμη, μία θεωρητικὴ συγγραφή του, ὑπὸ τὸν τίτλο· Σύγκρισις τῆς ἀραβοπερσικῆς μουσικῆς πρὸς τὴν ἡμετέραν ἐκκλησιαστικήν.
 

Attachments

  • Kratima Xalatzoglou PlA _Meros_.pdf
    147.3 KB · Views: 1,189
Last edited by a moderator:

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Το αντέγραψα αυτό το μήνυμα σε νέο θέμα γιατί με έκπληξη το είδα σήμερα ενώ χθες το βράδυ σκεφτόμουν να ρωτήσω αν το έχει ξεχωριστά να το ανεβάσει κανείς από το Καλοφωνικό Ειρμολόγιο του 1835 με την ελπίδα κάποιος της γνωστής δακτυλογραφικής ομάδας του Ψ να το καθαρογράψει για όλους (και εάν έχει το μεράκι, μαζί με τον καλοφωνικό «Έφριξε γη» με τον οποίο φαίνεται να συνδέεται;). Όλο ζητάω.. το ξέρω. :eek: Ευχαριστώ πολύ πάντως.
 

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
μαζί με τον καλοφωνικό «Έφριξε γη» με τον οποίο φαίνεται να συνδέεται
Όχι απλά φαίνεται, είναι ένα μέλος. Ο Χουρμούζιος στον β' τόμο του Ταμείου Ανθολογίας του (1924) τα παραθέτει ενωμένα, όπως και άλλους ειρμούς με τα καρατήματά τους. Στον ίδιο τόμο διαπιστώνουμε και άλλες παρόμοιες συγγένειες ειρμών-κρατημάτων.
 

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Το φαντάστηκα, ευχαριστώ. Θα ήταν ευχής έργον να ανεβούν στα ειδικά θέματα οι ειρμοί μαζί με τα κρατήματά τους μια μέρα. Ίσως όταν προφτάσουμε να κάνουμε την αποδελτίωση κλασσικών βιβλίων.
 

Π. Σ.

Σπυρίδων
Εδώ ολόκληρο το κράτημα Παναγιώτη Χαλάτζογλου σε ήχο πλ α' πεντάφωνο.

Ηχητικό σπο τον χορό ΤΡΟΠΟ του Κ.Αγγελίδη.

 

Attachments

  • Κράτημα Π.Χαλάτζογλου πλ.α΄.pdf
    73.8 KB · Views: 226

catalincernatescu

Νέο μέλος
This famous kratema of Panagiot Chalatzoglou is called in two manuscripts „καντεμίρη[ς]”. Ι believe this is an homage to the moldavian prince Dmitry Kantemir. Any ideas or thoughts on the matter?
The picture is from MS OBA 197 - Basilian Aleppian Order Library - Sarba (Jūniyah) Liban.
 

Attachments

  • OBA0197_047r_046v.JPG.jpg
    OBA0197_047r_046v.JPG.jpg
    2 MB · Views: 34
Top