...αλλά πάντα υπάρχει χώρος για περαιτέρω ανάλυση.
Τελικά φαίνεται ότι η διαφορετική ψαλμώδηση τροπαρίων που βασίζονται στον ίδιο πρόλογο, ανάλογα με το εάν πρόκειται για καθίσματα ή απολυτίκια, είναι μια παλαιότατη παράδοση. Τυχαία έπεσα πάνω στο ακόλουθο παράδειγμα, το οποίο σπεύδω να μοιραστώ με τους ενδιαφερομένους.
Προέρχεται από τον κώδικα αρ. 1259 της μονής Σινά, ένα Ειρμολόγιο από την εποχή γύρω στο 1600. Στην πρώτη φωτογραφία (φ. 149v-150r) βλέπουμε το κοντάκιο-πρόλογο "
Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς" στη σειρά των αυτόμελων καθισμάτων, ψαλλόμενο εκ του Νη. (Σε αυτό βασίζεται π.χ. το κάθισμα του Σταυρού "
Ἐν παραδείσῳ μὲν τὸ πρὶν" και άλλα). Η μελωδία έχει αρκετές διαφορές από τη σημερινή, αλλά και μεγάλες ομοιότητες με αυτήν.
Στο αμέσως επόμενο φύλλο (φ. 150v-151r) βλέπουμε τον ίδιο πρόλογο με άλλη μελωδία, όταν πρόκειται να ψαλεί ως απολυτίκιο! Το μέλος εδώ θυμίζει όντως τα απολυτίκια του πλ. δ΄ εκ του Γα. Παραλλαγή της πρώτης φράσης: Νη-Πα-Βου-Γα-Γα-Πα-Βου-Γα-Δι-Δι-Πα-Βου-Γα-Δι-Γα. Η χαρακτηριστική αυτή κατάληξη συναντάται και παρακάτω. Το μόνο παράξενο είναι η τελική κατάληξη στον Κε (κατά τον ίδιο τρόπο που κάποια τροπάρια εκ του Νη καταλήγουν στον Βου). Μερικά φύλλα μετά παρατίθεται ξανά το ίδιο ακριβώς κομμάτι (ίσως εκ παραδρομής), με σαφέστερο τίτλο: "κάθισμα απολυτίκιον".
Η σχετική παράδοση φαίνεται πως χάθηκε κάποια στιγμή και επικράτησε να ψάλλεται πάντα η μελωδία του καθίσματος. Όπως αντίστοιχα στις μέρες μας τείνει να χαθεί η παράδοση που καταγράφει ο Ιωάννης για τα τροπάρια στην αρχή της Παράκλησης (βλ. παραπάνω).