Θέματα τυπικοῦ γιά τήν ἀκολουθία τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς

Dionysios

Διονύσιος Ἀνατολικιώτης, «γηράσκω ἀεὶ διορθούμενο
῾Ο διαχειριστὴς τοῦ «Ψαλτολογίου» Δημήτριος Κουμπαρούλης ἄνοιξε αὐτὴν τὴν νέα ὑποενότητα γιὰ τὴν ἀκολουθίαν τῆς ζωοδόχου πηγῆς κατὰ τὴν παρασκευὴν τῆς διακαινησίμου, διότι ὑπάρχουν κάποια θέματα τυπικοῦ καὶ ὑμνολογίας ποὺ θὰ ἔχῃ ἐνδιαφέρον νὰ συζητηθοῦν.
Τέτοια θέματα μπορεῖ νὰ εἶναι τὰ ἑξῆς·
1. Τὰ στιχηρὰ εἰς τὰ ἀπόστιχα τοῦ ἑσπερινοῦ.
2. Τὰ στιχηρὰ εἰς τοὺς αἴνους τοῦ ὄρθρου.
3. Πόσα καὶ ποιά ἀπολυτίκια γνωρίζετε/χρησιμοποιεῖτε τῆς ζωοδόχου πηγῆς;
4. Πόσα καὶ ποιά κοντάκια ψάλλετε στὴν λειτουργία αὐτῆς τῆς ἡμέρας;
5. ῾Υπάρχουν/χρησιμοποιεῖτε ἄλλες ἀκολουθίες γι᾿ αὐτὴν τὴν ἑορτὴ πλὴν τῆς ὑπαρχούσης στὸ πεντηκοστάριον;
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Όλα τα θέματα παρουσιάζουν ενδιαφέρον και θα ήταν καλό να ανοίγανε ίσως σε χωριστά θέματα. Ως ψάλλων σε πανηγυρίζοντα Ναό εκείνη την ημέρα σημειώνω τί ψάλλαμε την Παρασκευή της Διακαινησίμου.
1. Τὰ στιχηρὰ εἰς τὰ ἀπόστιχα τοῦ ἑσπερινοῦ.
Μετά από το Αναστάσιμον τα "Πάσχα Ιερόν"
2. Τὰ στιχηρὰ εἰς τοὺς αἴνους τοῦ ὄρθρου.
Συνήθως προτιμώ αντ' αυτών τα απόστιχα του Εσπερινού.
[Φέτος ψάλλαμε βέβαια και την ακολουθία του Αγίου Αθανασίου]
3. Πόσα καὶ ποιά ἀπολυτίκια γνωρίζετε/χρησιμοποιεῖτε τῆς ζωοδόχου πηγῆς;
Γνωρίζω δύο εν χρήση "Ο Ναός της πηγής σου" και "Ο Ναός σου Θεοτόκε". Προτιμώ το Απολυτίκιον εκ των Διπτύχων της Εκκλησίας.
4. Πόσα καὶ ποιά κοντάκια ψάλλετε στὴν λειτουργία αὐτῆς τῆς ἡμέρας;
Ψάλλουμε μόνο το "Ει και εν τάφω".
Αν και είναι ένα θέμα το οποίο "σηκώνει" συζήτηση. Είχα ανοίξει ένα σχετικό θέμα με τα απολυτίκια και έπρεπε να ανοιχτεί και ένα για τα κοντάκια
http://www.analogion.com/forum/showthread.php?t=368:

5. ῾Υπάρχουν/χρησιμοποιεῖτε ἄλλες ἀκολουθίες γι᾿ αὐτὴν τὴν ἑορτὴ πλὴν τῆς ὑπαρχούσης στὸ πεντηκοστάριον;
[/SIZE][/FONT]
Δεν γνωρίζω. Θα με ενδιέφερε αν υπήρχε.
 

Dionysios

Διονύσιος Ἀνατολικιώτης, «γηράσκω ἀεὶ διορθούμενο
Γνωρίζω δύο εν χρήση "Ο Ναός της πηγής σου" και "Ο Ναός σου Θεοτόκε". Προτιμώ το Απολυτίκιον εκ των Διπτύχων της Εκκλησίας.
Τὸ πρῶτο («῾Ο ναὸς τῆς πηγῆς σου») ποῦ συναντᾶται/χρησιμοποιεῖται; τὸ δεύτερο («῾Ο ναός σου, θεοτόκε») εἶναι διαφορετικὸ ἀπὸ αὐτὸ ποὺ ὑπάρχει εἰς τὰ Δίπτυχα; διότι ἔχουν τὴν ἴδια ἔναρξι.

Ψάλλουμε μόνο το "Ει και εν τάφω".
Αν και είναι ένα θέμα το οποίο "σηκώνει" συζήτηση. Είχα ανοίξει ένα σχετικό θέμα με τα απολυτίκια και έπρεπε να ανοιχτεί και ένα για τα κοντάκια
http://www.analogion.com/forum/showthread.php?t=368:
Διάβασα τὰ μηνύματα στὸ παλαιότερο θέμα (εὐτυχῶς δὲν ἦσαν πολλὰ) καὶ χάρηκα ποὺ εἶδα νὰ διατυπώνωνται ἐν πολλοῖς σωστὲς ἀπόψεις.
Τόσον τὸ τυπικὸν τοῦ Κωνσταντίνου ὅσον καὶ τοῦ Βιολάκη ὁρίζουν σαφῶς δύο κοντάκια γι᾿ αὐτὴν τὴν ἡμέρα. ἐσχολίασα ἐκτενῶς τὸ γεγονὸς στὴν Συμβολή (τεῦχος 4, σ. 50-52). δυστυχῶς στοὺς νεωτέρους χρόνους ἐπικράτησε εἰς πολλοὺς μία ἀλλοίωσις τῆς συγκεκριμένης διατάξεως τοῦ τυπικοῦ, κατ᾿ ἐμὲ ἀλλοίωσις αὐθαίρετη καὶ ἀβάσιμη καὶ ἐξ ἀγνοίας προερχομένη. ὁ προβληματισμός μου εἶναι· πόσοι σημερινοὶ ψάλτες γνωρίζουν ἄραγε τὴν διάταξι τοῦ ΤΜΕ γιὰ δύο κοντάκια ὑποχρεωτικῶς τὴν ἡμέρα ἐκείνη;
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis

Τὸ πρῶτο («῾Ο ναὸς τῆς πηγῆς σου») ποῦ συναντᾶται/χρησιμοποιεῖται; τὸ δεύτερο («῾Ο ναός σου, θεοτόκε») εἶναι διαφορετικὸ ἀπὸ αὐτὸ ποὺ ὑπάρχει εἰς τὰ Δίπτυχα; διότι ἔχουν τὴν ἴδια ἔναρξι.

Υπάρχει στην "Μουσική Ζωοδόχο Πηγή" του Χ"Αθανασίου.
Το δεύτερο είναι αυτό των Διπτύχων.
 

Justus

Banned

Τόσον τὸ τυπικὸν τοῦ Κωνσταντίνου ὅσον καὶ τοῦ Βιολάκη ὁρίζουν σαφῶς δύο κοντάκια γι᾿ αὐτὴν τὴν ἡμέρα. ἐσχολίασα ἐκτενῶς τὸ γεγονὸς στὴν Συμβολή (τεῦχος 4, σ. 50-52).
Μακάρι να επανέλθει αυτή η αρχαία τάξη όπως γράφει και ο π. Γ. Ρήγας, ιδιαίτερα τις Κυριακές του Τριωδίου και του Πεντηκοσταρίου.
 

Dionysios

Διονύσιος Ἀνατολικιώτης, «γηράσκω ἀεὶ διορθούμενο
Μακάρι να επανέλθει αυτή η αρχαία τάξη όπως γράφει και ο π. Γ. Ρήγας, ιδιαίτερα τις Κυριακές του Τριωδίου και του Πεντηκοσταρίου.

Συμφωνῶ κι ἐγὼ μὲ τὴν πρότασιν τοῦ μακαριστοῦ Γεωργίου ῾Ρήγα. περιττὸν ἴσως νὰ πῶ ὅτι τὴν ἐφαρμόζω, διότι ψάλλω οὕτως ἢ ἄλλωστε καὶ τὴν ἀναστάσιμον ὑπακοὴν καὶ τὰ ἄλλα κοντάκια πλὴν τοῦ ἐπισφραγιστικοῦ, μὲ Δόξα, Καὶ νῦν. ἐπικεντρώνομαι ὅμως στὴν παρασκευὴν τῆς ζωοδόχου πηγῆς. ἐκεῖ δὲν χρειάζεται νὰ εὐχώμεθα νὰ ἐπανέλθῃ ἡ ἀρχαία τάξις, διότι τὸ ἰσχῦον τυπικὸν (Τ.Μ.Ε. 1888) ἐπιβάλλει νὰ τηρηθῇ ἡ ἀρχαία τάξις καὶ νὰ ψαλοῦν δύο κοντάκια.
Σχόλιον. ὅπου τὸ Τ.Μ.Ε. ῥυθμίζει οἰκονομικῶς τὰ πράγματα μὲ τρόπον συγκαταβατικώτερον γιὰ τὶς ἐνορίες, διαφοροποιούμενο ἀπὸ τὴν ἀρχαίαν τάξιν, ὅταν ὁμιλῶ καὶ γράφω γιὰ μερικὴ ἐπαναφορὰ (ὑπὸ προϋποθέσεις πάντοτε) αὐτῆς τῆς ἀρχαίας τάξεως, μοῦ ἀντιλέγουν πολλοὶ ὅτι πρέπει νὰ ἀκολουθήσουν τὸ Τ.Μ.Ε.. ἐδῶ λοιπὸν (στὴν παρασκευὴ τῆς διακαινησίμου) γιατί δὲν ἀκολουθοῦν τὸ Τ.Μ.Ε.;
Καὶ ἐπεκτείνω τὸ ἐρώτημα στὰ μέλη τοῦ Ψαλτολογίου. ποιοί ἀκολουθοῦν σ᾿ αὐτὸ τὸ σημεῖον τὸ Τ.Μ.Ε.; καὶ ὅσοι ἐδῶ δὲν ἀκολουθοῦν τὸ Τ.Μ.Ε. τί ἀκολουθοῦν;
 

Justus

Banned
ἐπικεντρώνομαι ὅμως στὴν παρασκευὴν τῆς ζωοδόχου πηγῆς. ἐκεῖ δὲν χρειάζεται νὰ εὐχώμεθα νὰ ἐπανέλθῃ ἡ ἀρχαία τάξις...
Στην παράθεση, αν προσέξατε, έβαλα και την παραπομπή σας στη Συμβολή. Απο εκει ορμώμενος ευχήθηκα. Εσείς αναφέρετε εκεί τον Ρήγα γι΄αυτό που σχολιάζω...
 

Dionysios

Διονύσιος Ἀνατολικιώτης, «γηράσκω ἀεὶ διορθούμενο
Στην παράθεση, αν προσέξατε, έβαλα και την παραπομπή σας στη Συμβολή. Απο εκει ορμώμενος ευχήθηκα. Εσείς αναφέρετε εκεί τον Ρήγα γι΄αυτό που σχολιάζω...

Βεβαίως, καὶ σᾶς εὐχαριστῶ πολύ, διότι μὲ τὸ μήνυμά σας ἔλαβα ἀφορμὴ νὰ ἐπεκτείνω τὴν σκέψιν μου καὶ τὸν προβληματισμόν μου καὶ νὰ ἀναφερθῶ σὲ καταστάσεις ποὺ γνωρίζω καὶ ἀντιμετωπίζω, καὶ στὶς ὁποῖες σαφῶς ἐσεῖς οὔτε ἀναφερθήκατε οὔτε ὑπενοήσατε. ἂν δὲν ἔβαζα παραπομπὴ στὸ μήνυμά σας, ποὺ σημαίνει ὅτι συνεχίζω τὴν συζήτησιν ἀπὸ ἐκεῖνο τὸ σημεῖον, θὰ ἐφαίνοντο ὅσα λέγω ἀσύνδετα, διότι θὰ ἐπροηγεῖτο τὸ μήνυμα τοῦ π. Μαξίμου μὲ τὸ ὡραιότατον ἐξαποστειλάριον ποὺ μᾶς προσέφερε.
 

Dionysios

Διονύσιος Ἀνατολικιώτης, «γηράσκω ἀεὶ διορθούμενο
[Σημείωσις συντονιστοῦ]
Κάποια μηνύματα γιὰ ἀκολουθίες καὶ ὕμνους τῆς ζωοδόχου πηγῆς μετεφέρθησαν σὲ νέο θέμα.
 
Last edited by a moderator:

Justus

Banned
καὶ ὅσοι ἐδῶ δὲν ἀκολουθοῦν τὸ Τ.Μ.Ε. τί ἀκολουθοῦν;
Ακολουθούμε τα ΔΙΠΤΥΧΑ πριν τα γράφετε εσείς, το ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ, το ΜΙΚΡΟΝ ΤΥΠΙΚΟΝ, την ΤΑΞΙΣ του αειμνήστου Μπεκατώρου (τα τελευταία χρόνια αν δεν κάνω λάθος, παλιά κι εκείνος επέμενε), ίσως και άλλα βοηθήματα πού δεν έχω υπόψι μου. Και ο dkalpakidis έγραψε:
Ψάλλουμε μόνο το "Ει και εν τάφω".
Αν και είναι ένα θέμα το οποίο "σηκώνει" συζήτηση.
Ας το συζητήσουμε καλοπροαίρετα.
τὸ ἰσχῦον τυπικὸν (Τ.Μ.Ε. 1888) ἐπιβάλλει νὰ τηρηθῇ ἡ ἀρχαία τάξις καὶ νὰ ψαλοῦν δύο κοντάκια.
Αποτελείτε εξαίρεση, όχι αβάσιμη, όπως αποτελεί εξαίρεση και αυτή η διάταξη του ΤΜΕ. Και σεις μεν αποτελείτε εξαίρεση γιατί ερευνάτε σωστά και βασίζεστε σαυτό, το δε ΤΜΕ αποτελεί εξαίρεση σαυτό γιατί δεν υπάρχει απολυτίκιο στο Πεντηκοστάριο. Μη μου αναφέρετε τα εκτός της διατάξεως προτεινόμενα τροπάρια στο ΤΚ. Είναι εκτός διατάξεως και ούτε υιοθετήθηκαν από ΤΜΕ.
Θα συμφωνήσω με το
γράφω γιὰ μερικὴ ἐπαναφορὰ (ὑπὸ προϋποθέσεις πάντοτε) αὐτῆς τῆς ἀρχαίας τάξεως
Διαβάσατε ότι συμφωνώ για διπλά Κοντάκια στις Κυριακές του Τριωδίου (όταν δεν έχει γίνει η απόδοση της Υπαπαντης) και του Πεντηκοσταρίου, επειδή ακριβώς αυτά τα θέματα δεν έχουν απολυτίκια, έχουν όμως (μόνον) Κοντάκια. Κάτι ανάλογο πιστεύω ότι συμβαίνει και στην περίπτωση της Παρασκευής της Διακαινησίμου, στην ακολουθία της Ζωοδόχου Πηγής. Τώρα όμως που καθιερώθηκε απολυτίκιο ίσως δεν χρειάζετε το προβλεπόμενο Κοντάκιο. Καλό είναι νά ψάλλεται από τους εραστάς της ακριβούς τάξεως, όπως γράφετε σε άλλο σημείο εδώ και στην ΣΥΜΒΟΛΗ.
 

Dionysios

Διονύσιος Ἀνατολικιώτης, «γηράσκω ἀεὶ διορθούμενο
Ακολουθούμε τα ΔΙΠΤΥΧΑ πριν τα γράφετε εσείς, το ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ, το ΜΙΚΡΟΝ ΤΥΠΙΚΟΝ, την ΤΑΞΙΣ του αειμνήστου Μπεκατώρου (τα τελευταία χρόνια αν δεν κάνω λάθος, παλιά κι εκείνος επέμενε), ίσως και άλλα βοηθήματα πού δεν έχω υπόψι μου...

Κάποιες διευκρινίσεις νομίζω ὅτι θὰ εἶναι χρήσιμες.
Τὰ Δίπτυχα δὲν τὰ γράφω ἐγώ. ἐγὼ συνέταξα τὸ τυπικὸν μέρος τῶν Διπτύχων διὰ τὰ ἔτη 2007 καὶ 2008.
Πρὶν ἀπὸ ἐμένα συντάκτης τοῦ τυπικοῦ τῶν Διπτύχων (2001-2006) ἦταν ὁ ᾿Απόστολος Παπαχρῆστος, ὁ ὁποῖος ἐπίσης ἐσημείωνε τὰ δύο κοντάκια διὰ τὴν παρασκευὴν τῆς Διακαινησίμου. ἄρα καὶ πρὶν ἀπὸ ἐμένα πάλιν δύο κοντάκια θὰ βρῇ κάποιος στὰ Δϊπτυχα.
῾Ο ἴδιος ὁ ᾿Απόστολος Παπαχρῆστος σημειώνει ἀκόμη καὶ σήμερα εἰς τὴν ἴδιαν περίπτωσιν δύο κοντάκια στὴν «Τυπικὴ Διάταξι» ποὺ ἐκδίδει προσωπικῶς ἀπὸ τὸ 1996 μέχρι σήμερα. μάλιστα ὁ ᾿Απ. Παπαχρῆστος ἐπὶ τοῦ συγκεκριμένου σημείου (ἀλλὰ καὶ σὲ ἄλλα ὅμοια σημεῖα) ἀκολουθοῦσε (καὶ ἀκολουθεῖ) σχετικὴ παρατήρησι-συμβουλὴ τοῦ μητροπολίτου πρώην Πατρῶν Νικοδήμου Βαλληνδρᾶ, ὁ ὁποῖος ἐπὶ τοῦ θέματος εἶχε πεῖ χαρακτηριστικῶς ὅτι πρέπει νὰ διατηροῦνται ἀμετάβλητες οἱ διατάξεις τοῦ ΤΜΕ, ἐκτὸς ἂν ὑπάρχουν ἐμφανῆ καὶ ἀποδεδειγμένα λάθη. ὡς γνωστόν, ὁ μητροπολίτης Νικόδημος Βαλληνδρᾶς εἶναι ἀδελφὸς τοῦ μακαρίτου πρωτοψάλτου ᾿Αποστόλου Βαλληνδρᾶ, ὁ ὁποῖος ἦταν συντάκτης τοῦ τυπικοῦ μέρους τοῦ ῾Ημερολογίου/Διπτύχων τῆς ἐκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος πρὶν ἀπὸ τὸν Παπαχρῆστο καὶ ἦταν ἐκεῖνος ὁ ὁ ὁποῖος κάποια στιγμὴ μετέβαλε (ἄγνωστον πόθεν ὁρμώμενος) τὴν συγκεκριμένην διάταξιν καὶ ἔγινε ὁ μόνος συντάκτης ποὺ ἐσημείωνε 1 κοντάκιον διὰ τὴν παρασκευὴ τῆς διακαινησίμου. ἰδοὺ διατί·
Τὸ ἡμερολόγιον τῆς ἐκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος τὸ ἐξεκίνησε καὶ τὸ ἐξέδιδε προσωπικῶς ὁ ῾Εμμανουὴλ Φαρλέκας ἐπὶ 30 ἔτη (1924-1953), καὶ ἐσημείωνε ὅτι ἡ ἀκολουθία διεξάγεται κατὰ τὸ ΤΜΕ, ἤ τοι μὲ δύο κοντάκια.
᾿Εν συνεχείᾳ τὴν ἔκδοσιν ἀνέλαβεν ἡ ἐκκλησία τῆς ῾Ελλάδος. ἐπὶ μίαν ἀκόμη εἰκοσαετίαν περίπου, ἤ τοι ἀπὸ τὸ 1954 μέχρι τὸ 1973 (ἢ ἴσως 1975) σημειώνονται δύο κοντάκια παρ᾿ ὅτι ὑπάρχουν διάφοροι συντάκται τοῦ τυπικοῦ μέρους τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἡμερολογίου (῾Εμμανουὴλ Φαρλέκας, οἰκονόμος Γεώργιος ῾Ρήγας, ἐπίσκοπος ῾Ρωγῶν –μετέπειτα μητροπολίτης Κοζάνης– Διονύσιος, πρωτοπρεσβύτερος ᾿Ιωάννης ῾Ράμφος, Γεώργιος Μπεκατῶρος, καὶ ἄλλοι· ὅλοι αὐτοὶ κατὰ τὴν εἰκοσαετίαν 1954-1973 ἢ 1975.)
Περίπου ἀπὸ τὸ 1976 (ἢ ἴσως ἀπὸ τὸ 1974) συντάκτης τοῦ τυπικοῦ μέρους ἀναλαμβάνει ὁ ᾿Απόστολος Βαλληνδρᾶς, ὁ ὁποῖος μέχρι τὸ 1980 σημειώνει καὶ αὐτὸς δύο κοντάκια. τὸ 1981 σημειώνει ἕνα μόνον κοντάκιον διὰ τὴν παρασκευὴν τῆς διακαινησίμου, τὸ τοῦ Πάσχα. σημειωτέον ὅτι τὸ 1981 ἦταν ἡ χρονιὰ ἐκείνη ὅπου ὅλοι οἱ ἦχοι ἀπὸ τὴν 1η κυριακὴ τοῦ ἰανουαρίου μέχρι τὴν κυριακὴ πρὸ τῶν Βαΐων ἦσαν σημειωμένοι λάθος. ἀπὸ τὸ 1981 μέχρι τὸ 2001 (ἐπὶ μίαν εἰκοσαετίαν) σημειοῦται εἰς τὸ ἡμερολόγιον/Δίπτυχα 1 κοντάκιον.
Παραλλήλως ὅμως ὁ Γεώργιος Μπεκατῶρος ἐξέδιδε κατὰ τὴν ἴδια περίοδο (ἀλλὰ καὶ ἀπὸ πολὺ ἐνωρίτερον, ἀπὸ τὸ 1951) τὴν ΤΑΞΙΝ του. εἰς ὅσους τόμους τῆς ΤΑΞΕΩΣ ἔχω ὑπόψει μου ἀπὸ τοῦ 1951 μέχρι τοῦ 1993 (τελευταία χρονιὰ) σημειώνει δύο κοντάκια στὴν συγκεκριμένη ἡμέρα.
῾Επομένως ἐπὶ 65 χρόνια ἀπὸ τὰ περίπου 85 χρόνια ἐκδόσεως τοῦ ἡμερολογίου τῆς ἐκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος (Διπτύχων) οἱ συντάκται πρὸ τοῦ ᾿Αποστόλου Βαλληνδρᾶ καὶ μετ᾿ αὐτὸν ἐσημείωναν καὶ σημειώνουμε γιὰ τὴν παρασκευὴ τῆς διακαινησίμου δύο κοντάκια (ἀλλὰ καὶ ὁ ἴδιος ὁ Βαλληνδρᾶς μέχρι τὸ 1980).
Ταῦτα ἱστορικῶς.
 
Last edited:
Top