κ. Αρβανίτη, με παρεξηγήσατε...
Η παρατήρησή μου δεν είχε σκοπό να θίξει τις γνώσεις σας πάνω στην παλαιογραφία, θέμα με το οποίο δεν έχω ασχοληθεί καθόλου και στο οποίο εκτιμώ τη μελέτη και προσφορά σας. Δεν μιλάω λοιπόν για την επανεισαγωγή σημαδιών τον 14ο αι., καθώς είναι κάτι που ούτε το γνωρίζω ούτε μπορώ να το κρίνω. Επειδή όμως έγινε στο παρελθόν μια "επανεισαγωγή", όπως λέτε, δεν σημαίνει ότι και κάθε τέτοια προσπάθεια κρίνεται εκ των προτέρων επιτυχής.
Αν και φεύγουμε από το θέμα, κρίνοντας λοιπόν την προσπάθεια αυτή καθαυτή (και όχι σε συνάρτηση με το τί έχει γίνει στο παρελθόν) ως προς το αν με τα σημεία αυτά αποτυπώνεται καλύτερα το παραδοσιακό ψάλσιμο, θα έλεγα ότι δεν το βλέπω: καταρχήν πολλά γυρίσματα των παραδοσιακών ψαλτών δεν έχουν αποτυπωθεί και ούτε νομίζω ότι είναι δυνατό να αποτυπωθούν όλα με την επαναφορά των παλαιών σημαδιών, για τα οποία δεν βρίσκω κάποια χρησιμότητα, τη στιγμή που τα ψαλόμενα μέλη μπορεί να γραφούν με την αναλυτική γραφή και μάλιστα πιο σωστά, με παρεστιγμένα κλπ. Ούτε λοιπόν θεωρώ "long case work" τη γραφή π.χ. των Θεσσαλονικέων ή του Στανίτσα (του Δοσιθέου δεν την ξέρω), αλλά ούτε και deeper και concise τη γραφή του Καρά: βαθύτερη από την αναλυτική σίγουρα δεν μπορεί να είναι. Περιεκτική είναι μεν, αλλά όχι ακριβής εκτελεστικά, καθώς υπάρχουν τόσες άλλες περιπτώσεις αναλύσεων που δεν καλύπτει και που, προσωπικά, δεν θεωρώ ότι υπάρχει ανάγκη να καλυφθούν (ενώ και στις περιπτώσεις που καλύπτει έχω τις επιφυλάξεις μου, αφού π.χ. οι οξείες και οι έξω πεταστές δεν εκτελούνται από τους παραδοσιακούς ψάλτες στο σύνολο των θέσεων που γράφονται από τον Καρά ούτε με τον ίδιο πάντα τρόπο). Πιστεύω ότι η ισχύουσα γραφή είναι υπεραρκετή, είτε στην κλασσική της μορφή, με την ελευθερία απόδοσης των σημείων ποιότητος, είτε στην αναλελυμμένη, με την πλήρη φθογγική απόδοση των αναλύσεων (γιατί ο λαρυγγική απόδοση, το εκτελεστικό χρώμα και το ύφος δεν είναι δυνατό να αποδοθούν γραπτά).
Αυτός είναι λοιπόν ο λόγος της διαφωνίας μου σχετικά με την "βαθεία" και "περιεκτική" γραφή του Καρά και όχι η αμφισβήτηση των γνώσεών σας στην παλαιογραφία και στο θέμα της εισαγωγής σημαδιών στο παρελθόν, θέματα που δεν με απασχολούν.
Και σεις βέβαια με παρεξηγείτε, διότι δεν έγραψα αυτά για να κάνω επίδειξη των παλαιογραφικών μου γνώσεών, ούτε καν πέρασε από το μυαλό μου ότι τις αμφισβητείτε. Απλά, το έγραψα, διότι ίσως η ιστορία να έχει κάτι να μας διδάξει, κάτι που μπορεί να ισχύει σε όλους τους τομείς. Κάποιες συνθήκες και αναγκαιότητες οδηγούν σε κάποια πράγματα κάθε εποχή. Έχω γράψει για αυτές στην περίπτωση του Καρά.
Ως προς την τελευταία πρόταση, με παρεξηγείτε ίσως και λόγω πιθανόν κακών Αγγλικών μου. Εννοούσα, Ελληνιστί, ότι μια περιγραφή σαν του π. Δοσιθέου οδηγεί σε μια μακρά περιπτωσιολογία και μια μακροσκελή και δύσχρηστη περιγραφή κάθε περίπτωσης, χωρίς εμφανείς συνδετικούς κρίκους και ενοποιητικές αρχές. Μέσα σ' αυτό το "χάος", η μέθοδος του Καρά, με τα παλιά σημάδια, βάζει
κάποια τάξη, χωρίς φυσικά να τα εξαντλεί όλα, και δίνει τις βάσεις για μια συνεκτικότερη (έστω π.χ. καλύτερη ομαδοποίηση περιπτώσεων, απόδοση ονομάτων σε κάποιες απ' αυτές κλπ) περιγραφή, βαθύτερη ως προς ιστορικό της βάθος (ότι αυτά τα στολίδια, ή πολλά απ' αυτά ή, τέλος πάντων η βασική ιδέα του καλλωπισμού, έρχονται από κάπου, πράγμα που δεν ήθελαν να παραδεχτούν οι Ωδειακοί) και ως προς την σαφέστερη κατανόηση της ύπαρξης των Θέσεων, κάτι που αδυνατίζει με την αναλυτική καταγραφή που έκαναν οι νεότεροι ψάλτες (όπως συνέβη και με την γραφή των Τριών Διδασκάλων εν σχέσει με την παλαιά. Κι αυτό δεν το λέω εγώ, αλλά ο Β. Στεφανίδης).
Ως προς το "φθογγική ανάλυση", που εδώ θεωρείτε ΟΚ, κάπου νομίζω αντιφάσκετε προς εαυτόν, διότι σε κάποιο άλλο μήνυμά σας κατηγορήσατε τον Καρά για την ¨φθογγική ανάλυση των σημαδιών (που εγώ, συγγνώμη, δεν το καταλαβαίνω πώς το λέτε. Ο Καράς επανεισήγαγε συνοπτικά παλαιά σημάδια, για να μην γράφει συνεχώς αναλύσεις).
Πάντως, γενικότερα, και στην μουσική και στην γλώσσα, δεν υπάρχει μόνο μία καταγραφή. Οι δυνατές καταγραφές αποτελούν μάλλον ένα συνεχές και, ανάλογα με το πού απευθύνεται και τί σκοπό υπηρετεί μια καταγραφή, αρχίζει από την λεπτομερή μέχρι την πολύ αδρομερή. Κάθε μια έχει τις δικές της αρετές και μειονεκτήματα. Η μέθοδος του Καρά, στη γραφή και στην περιγραφή, αντιπροσωπεύει μια "χρυσή τομή" μέσα σ' αυτό το συνεχές.