Ι. Αρβανίτης: Μέλη τινά Χριστουγέννων

Δεν είναι βέβαια ακόμα επίκαιρα, αλλά θα γίνουν σε λίγο (στέλνω από τα λίγα που έχω σκανάρει, ό,τι βρεθεί δηλ.)
Το Αλληλούϊα είναι, βέβαια, του Καρά ("το της τηλεοράσεως" που μου έλεγε ένας θεολόγος, όταν έψελνα στη Χαλκίδα). Το μοίρασμα των εκτελεστών στους στίχους ( ψάλτης και χορός), είναι μάλλον παλαιό. Αν θέλει κανείς το ακολουθεί, αλλιώς λέει ένας όλο το στίχο.

Ευχαριστούμε τον κ. Αρβανίτη για όσα κατά καιρούς μας χαρίζει.

Θα ήθελα να ρωτήσω για τη μελωδία του προκειμένου. Πρέπει να είναι σε στιχηραρικό ή ειρμολογικό μέλος; Σε αρκετές Σλαβόφωνες κυρίως χώρες η ψαλμωδία των προκειμένων έχει διατηρηθεί αλλά οι χρησιμοποιούντες ψαλτική και όχι πολυφωνικές συνθέσεις δεν είναι ιδιαίτερα σίγουροι πώς να τα ψάλλουν. Τι μαρτυρίες έχουμε για αυτό το θέμα;

Και πάλι ευχαριστώ.

Panagiotis said:

Ευχαριστούμε τον κ. Αρβανίτη για όσα κατά καιρούς μας χαρίζει.

Θα ήθελα να ρωτήσω για τη μελωδία του προκειμένου. Πρέπει να είναι σε στιχηραρικό ή ειρμολογικό μέλος; Σε αρκετές Σλαβόφωνες κυρίως χώρες η ψαλμωδία των προκειμένων έχει διατηρηθεί αλλά οι χρησιμοποιούντες ψαλτική και όχι πολυφωνικές συνθέσεις δεν είναι ιδιαίτερα σίγουροι πώς να τα ψάλλουν. Τι μαρτυρίες έχουμε για αυτό το θέμα;

Και πάλι ευχαριστώ.

Click to expand...

Τα προκείμενα ανήκουν κανονικά στην Παπαδική (πριν την εμφάνιση της Παπαδικής περί το 1300, ανήκαν στο Ψαλτικό και το Ασματικό, στύλ διαφορετικά μέν από την Παπαδική, που ενσωματώθηκαν, με αλλαγές, σ' αυτήν). Ήταν μελισματικά, σολιστικά ή χορωδιακά. Ωστόσο σώζονται στις Παπαδικές του 14ου και 15ου αι και σύντομες μελωδίες. Επειδή η σημειογραφία δεν ήταν τότε στενογραφική, πρόκειται για συλλαβικές μελωδίες. Η παπαδική έχει σήμερα και την "στιχηραρική" (=σύντομη μελισματική, την λέω εγώ, για να μην μπερδευόμαστε) μορφή της (Πολυέλεοι, Δοξολογίες κλπ). Επομένως μπορεί να υπάρχει και αυτού του τύπου η μελοποίησή τους (σύντομη μελισματική ή με "αποκλίσεις" προς το αργότερο) ή και συλλαβικού τύπου. Αυτό που θα λέγαμε βέβαια "συλλαβικό παπαδικό μέλος" συμπίπτει συνήθως με το συλλαβικό ειρμολογικό μέλος. Επομένως και οι Σλάβοι αδελφοί μας μπορούν να το ψάλλουν και με τους δύο τρόπους ή και αργότερο.
Το υπόδειγμά μου για την μελοποίηση αυτού του προκειμένου ήταν τα Προκείμενα της Μ. Τεσσαρακοστής, όπως μπορείτε να παρατηρήσετε, με κάποιες συντoμώτερες γραμμές σε κάποια σημεία, για να μη γίνει πολύ μεγάλο.

Το ως άνω "Μεγάλυνον...μυστήριον" γραμμένο στον ΗΥ, απο την συλλογή Ιωάννου Αρβανίτη που υπάρχει εδώ.
Ηχητικό απο τον Χορό Ψαλτών Πρεβέζης, εδώ.