[Ανακοίνωση] Ἀρχεῖο Κοργιαλενείου Ἰδρύματος

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Τὸ Κοργιαλένειο Ἰδρυμα στὸ Ἀργοστόλι τῆς Κεφαλονιᾶς ἔχει κάνει μιὰ σπουδαία προσφορὰ δημοσιεύοντας τὸ ἀρχεῖο του στὸ Διαδίκτυο ἐδῶ.

Ἰδιαίτερη σημασία ἔχουν διάφορα χειρόγραφα μὲ συνθέσεις βυζαντινῆς μουσικῆς, ποὺ παρουσιάζει ἐλεύθερα. Πρόκειται κυρίως γιὰ αὐτόγραφες συνθέσεις ἤ συλλογὲς μελῶν ἀπὸ τὰ ἐπὶ μέρους ἀρχεία Χαράλαμπου Μοσχόπουλου καὶ Μιχαὴλ Ραζῆ.
Γιὰ τὸν Μοσχόπουλο ὑπάρχει ἀναφορὰ καὶ ἐδῶ.

Ἐπίσης περιέχει καὶ ἐκκλησιαστικοὺς ὕμνους σὲ εὐρωπαϊκὴ σημειογραφία.

Ἐξαιρετικὴ ἡ προσφορὰ τῶν Κεφαλλονιτῶν!
 
Θερμές ευχαριστίες στον αγαπητό δομέστικο για την ενημέρωση του φόρουμ.

Η Κεφαλληνιακή εκκλησιαστική μουσική (ως και η μουσική των άλλων νησιών της Επτανήσου) χρήζει ιδιαίτερης και επιμελημένης μελέτης, δεδομένου ότι διασώζει και ικανά στοιχεία του ΤΑΣ (π.χ. ψαλμωδία κοντακίων αγίων στη Θ. Λειτουργία).
 
http://www.corgialenios.gr/library/thistype.asp?NAV=5&TID=17
Δοξαστικόν του Αγ. Παντελεήμονος
Καταβασίαι εις την Κοίμησιν της Θεοτόκου
Πολυέλαιος εις Μάρτυρας

http://www.corgialenios.gr/library/thistype.asp?NAV=6&TID=17
Ακολουθία Εορτής της Υπαπαντής
Ακολουθία Ιωάννου του Χρυσοστόμου
Ακολουθία στο γενέσιο της Θεοτόκου
Ακολουθία της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος
Ακολουθία της Αγίας Μαρίνας
Ακολουθία της Αναλήψεως
Ακολουθία της Ζωοδόχου Πηγής
Ακολουθία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου
Ακολουθία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος
Ακολουθία της Πεντηκοστής
Ακολουθία της Υ.Θ. Βλαχερνών
Ακολουθία της Υ.Θ. των Μυρτιδίων
Ακολουθία του Αγίου Ανδρέου

http://www.corgialenios.gr/library/thistype.asp?NAV=7&TID=17
Ακολουθία του Αγίου Διονυσίου
Ακολουθία του Αγίου Σπυρίδωνος
Ακολουθία του Αγίου Στεφάνου
Ακολουθία του Ευαγγελισμού
Ακολουθία του Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου
Ακολουθία του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνος
Ακολουθία των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου
Ακολουθία των Γενεθλίων της Θεοτόκου
Ακολουθία των Εισοδίων της Θεοτόκου
Ακολουθία των Ταξιαρχών

http://www.corgialenios.gr/library/thistype.asp?NAV=7&TID=17
Ανοιξαντάρια - τευχίδια Α, Β , Γ, Δ
Καταβασίαι εις την των Χριστουγέννων
Πολυέλαιος ψαλλόμενος εις θεομητορικάς εορτάς
Τετράδιον περιέχον Δοξαστικά Ιδιόμελα ψαλλόμενα εις τους αίνους των Κυριακών της Μ. Τεσσαρακοστής
.
http://www.corgialenios.gr/library/thistype.asp?NAV=11&TID=17
Δοξαστικά και Ιδιόμελα του Τριωδίου
Δοξολογία
Πολυέλαιος ψαλλόμενος εις μάρτυρας
Τη Κυριακή των Βαϊων Δοξαστικόν εις τους Αίνους
Εκκλησιαστική μουσική (http://www.corgialenios.gr/library/media.asp?aid=671)
Εκκλησιαστικό ανθολόγιον. Περιέχει διαφόρους ύμνους των θεομιτορικών εορτών και άλλων εορταζομένων Αγίων. Ποιηθέν παρά Γερασίμου Ιωάννου Δαμουλιάνου, Κεφαλληναίου εν έτη 1877 (http://www.corgialenios.gr/library/media.asp?aid=663)

του Μιχαήλ Ραζή αρχές και μέσα του 20 αι.:
.
Αναστασηματάριο (http://www.corgialenios.gr/library/media.asp?aid=690)
καθώς και μαθήματα προς λειτουργική χρήση (Χερουβικά, Αξιον εστι κλπ) http://www.corgialenios.gr/library/thistype.asp?NAV=9&TID=17
.
Στις σελίδες που ακολουθούν υπάρχουν και άλλα πολλά

Ενδιαφέρον έχει να δείτε το θεωρητικόν του και τα διαστήματα που χρησιμοποιούσε στις κλίμακες των ήχων:
http://www.corgialenios.gr/library/media.asp?aid=427 (σελίδες 8-14)
.
Θα ήθελα τη γνώμη των φίλων ιεροψαλτών και μουσικών περι τούτου του θεωρητικού..!
 
[B][COLOR="DarkRed"]Ενδιαφέρον έχ...www.corgialenios.gr/library/media.asp?aid=427 (σελίδες 8-14)
.
Θα ήθελα τη γνώμη των φίλων ιεροψαλτών και μουσικών περι τούτου του θεωρητικού..!


Κλίμακες πιάνου είναι. Με τόνους και ημιτόνια
 
Παρατήρησα πως αυτός, είτε αντέγραφε ολόκληρα βιβλία κάνοντας αναλύσεις είτε παρήγαγε δικά του μαθήματα.

Το θεωρητικό του αν και έχει κάποιες ασκήσεις της Κρηπίδος του Φωκαέως εμπεριέχει και δικές του..

Οι κλίμακες τώρα....
 
Αγαπητοί συνάδελφοι, κατά την περιήγησή μου στο διαδίκτυο "έπεσα" επάνω στο δικτυακό τόπο της Κοργιαλενίου βιβλιοθήκης στο Αργοστόλι: http://www.corgialenios.gr/defaultel.asp. Εκεί είδα ότι έχουν ψηφιοποιηθεί μεταξύ των άλλων και χφ βυζαντινής μουσικής: http://www.corgialenios.gr/library/ στο link "μουσικό χειρόγραφο". Εκεί υπάρχουν μελοποιήσεις (βυζαντινές) πάμπολλες στον αριθμό του Χαράλαμπου Μοσχόπουλου, καθώς και άλλες ευρωπαϊκές ή ευρωπαΐζουσες του Κοσμά Μπουχάγιερ και Μιχαήλ Ραζή. Δεύτε πάντες οι ερασταί της ψαλτικής τέχνης εντρυφήσατε!
Μιχάλης Στρουμπάκης
 
Πάτερ ευλογείτε! μόλις ετοιμαζόμουν να "απολογηθώ" για την αβλεψία μου, αλλά με προλάβατε! περί Μοσχοπούλου μερικές πληροφορίες; απ' ό, τι είδα στα πεταχτά γράφει βυζαντινά. ή κάνω λάθος;
ευχαριστώ!
 

Δέν πειράζει· καλά ἔκανες. Τό ἔβαλες καί σέ ὡραία ἑνότητα.
Τό θέμα τό κατέχει καλύτερα καί τό ἔχει μελετήσει ὁ Γ.Σ. Παναγιώτης Σόμαλης.
Ἔχει ἐνδιαφέρον καί χρειάζεται ἔρευνα. Χωρίς νά ἐρευνήσουμε καί νά ἐξετάσουμε πολλά καί χωρίς νά ἔχουμε ἀπαραίτητες ἱστορικές γνῶσεις τῶν διαφόρων τόπων, δέν μποροῦμε νά ἀπορρίπτουμε τίποτε.
Θά ἐπανέλθω ἐπ᾿ αὐτοῦ, ἴσως σέ ἄλλο θέμα, σχετικά μέ κάτι πού διάβαζα.


 
Παραβλέποντας τις αντιπαραδοσιακές συνθέσεις των Μοσχόπουλο-Ραζή, ανακάλυψα ότι στη βιβλιοθήκη αυτή έχει και κάποιους παλαιούς χειρόγραφους κώδικες.
ΧΦ23(Ανθολογία του 1842):
http://www.corgialenios.gr/library/media.asp?aid=664
ΧΦ24(Ανθολογία του 1871):
http://www.corgialenios.gr/library/media.asp?aid=665
Κακώς αναφέρεται ο Ραζής ως συγγραφέας. Μάλλον ήταν ο κάτοχος των χειρογράφων αυτών.
Για οτιδήποτε νεότερο θα επανέλθω.
Υγεία!
 
Ακόμη ένα : ΧΦ 81
«Μουσικόν [ανοιξαντάριον - συντετμημένα εκ των παλαιών παρά Χουρμουζίου του Χαρτοφυλάκου, το παρόν Ιωάννου του Κουκουζέλη]»
 
Παραβλέποντας τις αντιπαραδοσιακές συνθέσεις των Μοσχόπουλου-Ραζή, ανακάλυψα ότι στη βιβλιοθήκη αυτή έχει και κάποιους παλαιούς χειρόγραφους κώδικες.

Όχι αντιπαραδοσιακές, αγαπητέ μου, όχι αντιπαραδοσιακές. Ανταποκρινόμενες σε μία τοπική παράδοση και σε ένα τοπικό μουσικό αισθητήριο. Αντιπαραδοσιακές είναι άλλες συνθέσεις και ξέρετε καλά τι εννοώ... Ας μην το αναλύσουμε τώρα. Έχω μια ευαισθησία σε αυτό το θέμα ως κατ' επιλογήν κάτοικος των Επτανήσων και μελετητής αυτής της μουσικής. Απλώς, ας μην τα βάζουμε όλα στο ίδιο τσουκάλι... Προσωπική παράκληση.
 
Last edited:
Όχι αντιπαραδοσιακές, αγαπητέ μου, όχι αντιπαραδοσιακές. Ανταποκρινόμενες σε μία τοπική παράδοση και σε ένα τοπικό μουσικό αισθητήριο. Αντιπαραδοσιακές είναι άλλες συνθέσεις και ξέρετε καλά τι εννοώ... Ας μην το αναλύσουμε τώρα. Έχω μια ευαισθησία σε αυτό το θέμα ως κατ' επιλογήν κάτοικος των Επτανήσων και μελετητής αυτής της μουσικής. Απλώς, ας μην τα βάζουμε όλα στο ίδιο τσουκάλι... Προσωπική παράκληση.

Εντάξει πιο σωστά "εξωπαραδοσιακές", αν θεωρήσουμε ως παράδοση τη Μεγάλη Εκκλησία.
(Δεν έχω κάτι με τους Επτανήσιους απεναντίας τους θεωρώ ήρωες που κατάφεραν να διατηρήσουν την ορθόδοξη πίστη κάτω από τόσο φρικτό ζυγό όσο των Ενετών, μπροστά στους οποίους οι Τούρκοι φαντάζουν ως άκακα παιδάκια. Και η αλλοίωση στη μουσική ήταν αναμενόμενη).


Ακόμη ένα : ΧΦ 81
«Μουσικόν [ανοιξαντάριον - συντετμημένα εκ των παλαιών παρά Χουρμουζίου του Χαρτοφυλάκου, το παρόν Ιωάννου του Κουκουζέλη]»

Σωστός! Κώδικας του 1845 περιέχον επιλογές μαθημάτων από Εσπερινό, Όρθρο και Θεία Λειτουργία και γραφέν υπό κωδικογράφου Νικολάου Θεοδώρου.

Δείε εδώ τον αναλυτικό κατάλογο:
http://publiclibs.ypepth.gr/appdata/documents/argostoli/manuscripts.pdf
 
Πολλὲς εὐχαριστίες.

Πάντως εἶναι σημαντικὸ πὼς ἀκόμη καὶ στὰ Ἑπτάνησα μὲ τὴν μουσικὴ τους ἰδιομορφία ὑπῆρχε ἀνάγκη ἀντιγραφῆς τῶν συγκεκριμένων μαθημάτων.
 
Πάντως εἶναι σημαντικὸ πὼς ἀκόμη καὶ στὰ Ἑπτάνησα μὲ τὴν μουσικὴ τους ἰδιομορφία ὑπῆρχε ἀνάγκη ἀντιγραφῆς τῶν συγκεκριμένων μαθημάτων.

Κοιτάξτε, οι Κεφαλονίτες ειδικά ήταν πιο κοντά στην κωνσταντινουπολίτικη παράδοση. Σύμφωνα με κάποιες πηγές, ήταν από τους πρώτους που έτρεξαν στην πατριαρχική σχολή για να μάθουν τη Νέα Μέθοδο το 1815. Γενικά είχαν σε μεγάλη εκτίμηση την ψαλτική τέχνη και ο καλός ψάλτης ήταν περιζήτητος και καλοπληρωμένος (πράγμα που ισχύει εν μέρει μέχρι σήμερα, παρά την απελπιστική έλλειψη ψαλτών). Ταυτόχρονα υπήρχαν φυσικά και τα δυτικίζοντα ακούσματα, που ενσωματώθηκαν σε αυτό που λέμε "μικτό" ύφος της κεφαλληνιακής εκκλησιαστικής μουσικής. Στη Ζάκυνθο και την Κέρκυρα τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά.
 
Βέβαια, το γεγονός ότι αυτά τα χειρόγραφα βρίσκονται σήμερα στην συλλογή αυτή, δεν σημαίνει κατ᾿ ανάγκην ότι γράφτηκαν ή χρησιμοποιήθηκαν ευρέως στην Κεφαλλονιά.
Για την ψαλτική παράδοση της τελευταίας πολλά μπορεί να πει κανείς. Όσον αφορά όμως συγκεκριμένα στον 20ο αιώνα, συστήνω το γλαφυρότατο βιβλίο του Δημ. Λουκάτου, Κεφαλονίτικη λατρεία, Αθήνα 1946.
 
Βέβαια, το γεγονός ότι αυτά τα χειρόγραφα βρίσκονται σήμερα στην συλλογή αυτή, δεν σημαίνει κατ᾿ ανάγκην ότι γράφτηκαν ή χρησιμοποιήθηκαν ευρέως στην Κεφαλλονιά.

Σίγουρα, με την ίδια έννοια που το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής Γριτσάνη στη Ζάκυνθο δεν έχει σχέση με τη ζακυνθινή πραγματικότητα. Εδώ όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Δεν έχω μελετήσει ολόκληρη τη συλλογή της Κοργιαλενείου, ένα πολύ μεγάλο μέρος της, όμως, έχει γραφεί και πιθανότατα έχει χρησιμοποιηθεί από Κεφαλονίτες ψάλτες.
 
Back
Top