[Ερώτηση] Kαθίσματα Σαββάτου με Aλληλούια

P

pransot

Πράντζος Σωτήρης
Τι ψάλλουμε στα καθίσματα Σάββατο στον όρθρο με Αλληλούια; Άλλη είναι η διάταξη που διαφαίνεται στα μηναία και άλλη αυτή που αναφέρεται στο εγκόλπιο του αναγνώστου του π. Κων/νου Παπαγιάννη. Λέμε και τις δύο "ομάδες" καθισμάτων με "Δόξα... Και νυν"; ή κάπως τις συνδυάζουμε;. Μετά τα νεκρώσιμα ευλογητάρια λέμε πάντα το νεκρώσιμο κάθισμα του πλ.α΄ ήχου (ανάπαυσον Σωτήρ ημ'ων...); Και αν έχουν ήχο πλ.α΄και το έχουμε ξαναπεί πριν από λίγο;
 
pransot said:
Τι ψάλλουμε στα καθίσματα Σάββατο στον όρθρο με Αλληλούια; Άλλη είναι η διάταξη που διαφαίνεται στα μηναία και άλλη αυτή που αναφέρεται στο εγκόλπιο του αναγνώστου του π. Κων/νου Παπαγιάννη. Λέμε και τις δύο "ομάδες" καθισμάτων με "Δόξα... Και νυν"; ή κάπως τις συνδυάζουμε;. Μετά τα νεκρώσιμα ευλογητάρια λέμε πάντα το νεκρώσιμο κάθισμα του πλ.α΄ ήχου (ανάπαυσον Σωτήρ ημ'ων...); Και αν έχουν ήχο πλ.α΄και το έχουμε ξαναπεί πριν από λίγο;
Click to expand...

Κάτι για να γελάσουμε... σε αντίστοιχο "περίπου" ερώτημα είχα ρωτήσει ιερέα. Και η απάντησή του ήταν: Εμείς δεν ξέρουμε εδώ τέτοια...:D
 
pransot said:
Τι ψάλλουμε στα καθίσματα Σάββατο στον όρθρο με Αλληλούια; Άλλη είναι η διάταξη που διαφαίνεται στα μηναία και άλλη αυτή που αναφέρεται στο εγκόλπιο του αναγνώστου του π. Κων/νου Παπαγιάννη. Λέμε και τις δύο "ομάδες" καθισμάτων με "Δόξα... Και νυν"; ή κάπως τις συνδυάζουμε;. Μετά τα νεκρώσιμα ευλογητάρια λέμε πάντα το νεκρώσιμο κάθισμα του πλ.α΄ ήχου (ανάπαυσον Σωτήρ ημ'ων...); Και αν έχουν ήχο πλ.α΄και το έχουμε ξαναπεί πριν από λίγο;
Click to expand...

Έχεις το ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΥΠΙΚΟΥ;
Η μήπως έχεις ρίξει μια ματιά στην "προθεωρία" των ΔΙΠΤΥΧΩΝ 2008;
Κάτι πρέπει να γράφει...
 
Το σύστημα τυπικού δεν το έχω. Όσο έχω ψάξει στα υπόλοιπα δεν έχω καταλάβει. Αν κανείς μπορεί να βοηθήσει, ψέλνω πολύ συχνά Σάββατα και δεν είμαι σίγουρος.
Ευχαριστώ
 


Μετὰ τὴν α' στιχολογίαν ψάλλεται τὸ β' (τῆς Τρίτης· τὸ α' ἐπαναλήφθηκε τὴν Παρασκευή) μαρτυρικὸν καὶ τὸ γ' (τῆς Τετάρτης), στίχος Θαυμαστὸς ὁ Θεός, τὸ δ' (τῆς Πέμπτης), στίχος Μακάριοι οὕς ἐξελέξω, ἕνα νεκρώσιμον, Δόξα, καὶ νῦν τὸ (α') θεοτοκίον. Μετὰ τὰ εὐλογητάρια καὶ τὴν νεκρώσιμη συναπτή (Ἔτι καὶ ἔτι...Ἔτι δεόμεθα ὑπέρ ἀναπαύσεως...) ψάλλεται δὶς τὸ Ἀνάπαυσον Σωτὴρ ἡμῶν... Δόξα, καὶ νῦν Ὁ ἐκ παρθένου... (ΤΑΣ κεφ. f', δηλ. ἕκτον).
Εἰς τὸν πλ. α' ἦχον, μετὰ τὴν α' στιχολογίαν ψάλλεται τὸ ἑξῆς νεκρώσιμον: «Γινώσκεις ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὅτι ἐν ἁμαρτίαις γεγεννήμεθα· διὸ σε ἱκετεύομεν· τοὺς μεταστάντας ἐξ ἡμῶν ἀνάπαυσον, παρορῶν ὡς ἀγαθὸς τὰ πλημμελήματα, ἅ ὡς ἄνθρωποι καὶ θνητοὶ ἐν βίῳ ἔπραξαν, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου μόνε φιλάνθρωπε» (Παρακλητικὴ ἐκδ. Ἀπ. Διακονίας καὶ Μέγα εὐχολόγιον ἐκδ. Ἀστὴρ σ. 445).
 
Last edited:
Μπορείς να το κάνεις πιο συγκεκριμένο; Δίνω παράδειγμα από τον α’ ήχο. Διόρθωσέ με όπου κάνω λάθος.
(το α’ μαρτυρικό «Ως καλοί στρατιώται πότε εψάλη την Παρασκευή;)
1. β’ μαρτυρικόν «Τας αλγηδόνας των αγίων σου…»
2. γ’ μαρτυρικόν «Τους μάρτυρας Χριστού…» με στίχο Θαυμαστὸς ὁ Θεός,
3. δ’ μαρτυρικόν «Αθλήσεως καύχημα…» με στίχο Μακάριοι οὕς ἐξελέξω
4. 1 νεκρώσιμο «Το του θανάτου…» ή «Εν τόπω φωτεινώ…» (ποιο και με ποιον στίχο;)
5. Δόξα, καὶ νῦν «Θαύμα θαυμάτων…»

Έχω εφαρμόσει κάποιες φορές αυτή τη διάταξη χωρίς να παραλείψω το α’ μαρτυρικό και λέγοντας στο Δόξα το δεύτερο νεκρώσιμο. Δε στέκει;
 
Γιά τά Καθίσματα Σαββάτου μέ Ἀλληλούια ὀρθῶς τά γράφει ὁ π. Κ. Παπαγιάννης καί στό Ἐγκόλπιον καί στό ΣΤ.
Ἐπίσης μνημειῶδες ἔργο γιά τά ψαλτέα τῆς Παρακλητικῆς κατά τά Σάββατα ὑπάρχει τό ὑπό τοῦ ἀειμνήστου Γ. ΜΠΕΚΑΤΩΡΟΥ ἐκδοθέν «ΤΑΞΙΣ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ» Ἀθῆναι 1983.
Σαφέστατη καί ἡ διάταξη τῶν Διπτύχων (2009 σελ. νβ΄).

Οὕτως· μετά τήν α΄ στιχ. (β΄ στιχ. εἶναι ὁ ἄμωμος μέ τά εὐλογητάρια) ψάλλονται τά τρία μαρτυρικά Καθίσματα τοῦ ἤχου Δόξα. ἕνα νεκρώσιμο (τό α΄ γιά τούς κυρίους ἤχους) Καί νῦν. τό α΄ θεοτοκίον τοῦ ἤχου.
Ἦχος α'.
Ὡς καλοὶ στρατιῶται...
Στίχ. Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς...
Τὰς ἀλγηδόνας τῶν Ἁγίων...
Στίχ. Τοῖς Ἁγίοις τοῖς ἐν τῇ γῆ αὐτοῦ...
Τοὺς μάρτυρας Χριστοῦ...
Δόξα. Νεκρώσιμον.
Τὸ τοῦ θανάτου κράτος...
Καὶ νῦν. Θεοτοκίον.
Τοῦ Γαβριὴλ φθεγξαμένου...​

Ἦχος β΄.
Ἡ αὐτή διάταξις, μέ τήν διαφοράν ὅτι, ἐπειδή τό Ἀπόστολοι Μάρτυρες ἐψάλη ὡς Ἀπολυτίκιον ψάλλομεν εἰς τόν στίχον Τοῖς Ἁγίοις τοῖς ἐν τῇ γῆ αὐτοῦ... τό Σὲ τὸν περιβάλλοντα, τὸν οὐρανὸν...​

Ἦχος γ΄ καί δ΄ ἡ αὐτή διάταξη.​

Στούς πλαγίους ἤχους λαμβάνουμε ἕνα μαρτυρικόν ἀπό τά Καθίσματα μετά τόν Ἄμωμον (ἐπειδή ἔχει δύο μόνον μετά τήν α΄ στιχ.), Δόξα. νεκρώσιμο Καί νῦν. τό α΄ θεοτοκίον τοῦ ἤχου.
Εἰδικά γιά τόν πλ. α΄ τό Ἀνάπαυσον Σωτὴρ ἡμῶν ἀντικαθίσταται ὅπως ἐσημειώθη (ὑπό τοῦ Μανόλη) παραπάνω.


Μιά καλή (πρακτική) λύση εἶναι νά χρησιμοποιεῖς τά Σάββατα μέ Ἀλληλούια τά Καθίσματα πού εἶναι στό τέλος τοῦ Τριῳδίου, ἐκτός τοῦ πλ. α΄ ὅπου θά ἔχουμε τήν ἀντικατάσταση γιά τήν μή ἐπανάληψη, ἄν καί αὐτό δέν ἐνοχλεῖ οὐδόλως τό Τριῴδιο, οὔτε στόν β΄ ἦχο.

 
Ευχαριστούμε για όλα τα παραπάνω. Απλά να προσθέσω ότι σχετικό χειρόγραφο οδηγό των ακολουθιών του Σαββάτου είχε συγγράψει ο π. Κωνσταντίνος πριν χρόνια για τις ανάγκες του ναού μας. Τον είχε αποστείλλει και στον αείμνηστο Μπεκατώρο ο οποίος τον έλαβε υπ᾿ όψιν του στον καταρτισμό του βιβλίου που μνημονεύσατε πάτερ. Το αναφέρει απ᾿ ότι θυμάμαι στην πρώτη σελίδα ο Μπεκατώρος, αν και χωρίς να αναγράψει το όνομα του π. Κωνσταντίνου.
Υγιαίνετε
Ε.Γ.
 
Emmanouil Giannopoulos said:
Ευχαριστούμε για όλα τα παραπάνω. Απλά να προσθέσω ότι σχετικό χειρόγραφο οδηγό των ακολουθιών του Σαββάτου είχε συγγράψει ο π. Κωνσταντίνος πριν χρόνια για τις ανάγκες του ναού μας. Τον είχε αποστείλλει και στον αείμνηστο Μπεκατώρο ο οποίος τον έλαβε υπ᾿ όψιν του στον καταρτισμό του βιβλίου που μνημονεύσατε πάτερ. Το αναφέρει απ᾿ ότι θυμάμαι στην πρώτη σελίδα ο Μπεκατώρος, αν και χωρίς να αναγράψει το όνομα του π. Κωνσταντίνου.
Υγιαίνετε
Ε.Γ.
Click to expand...
Μόλις τό εἶδα κ. Γιαννόπουλε καί σᾶς εὐχαριστῶ πολύ γι᾿ αὐτήν τήν πληροφορία. Δέν ἔτυχε ποτέ νά τό συζητήσουμε μέ τόν γέροντα.
Τό πρωί πού ἔβλεπα τό ΣΤ καί τό ἔργο τοῦ ἀειμνήστου Μπεκατώρου, συλλογιζόμουν· τί σύμπτωση !!!
Τώρα ἔμαθα... καί σᾶς εὐχαριστῶ πολύ !!!

Υ.Γ. Ἀλήθεια, γιατί δέν ἔγραψε τό ὄνομά του ὁ μακαριστός;


 
pransot said:
Μπορείς να το κάνεις πιο συγκεκριμένο; Δίνω παράδειγμα από τον α’ ήχο. Διόρθωσέ με όπου κάνω λάθος.
(το α’ μαρτυρικό «Ως καλοί στρατιώται πότε εψάλη την Παρασκευή;)
1. β’ μαρτυρικόν «Τας αλγηδόνας των αγίων σου…»
2. γ’ μαρτυρικόν «Τους μάρτυρας Χριστού…» με στίχο Θαυμαστὸς ὁ Θεός,
3. δ’ μαρτυρικόν «Αθλήσεως καύχημα…» με στίχο Μακάριοι οὕς ἐξελέξω
4. 1 νεκρώσιμο «Το του θανάτου…» ή «Εν τόπω φωτεινώ…» (ποιο και με ποιον στίχο;)
5. Δόξα, καὶ νῦν «Θαύμα θαυμάτων…»

Έχω εφαρμόσει κάποιες φορές αυτή τη διάταξη χωρίς να παραλείψω το α’ μαρτυρικό και λέγοντας στο Δόξα το δεύτερο νεκρώσιμο. Δε στέκει;
Click to expand...



Τὸ β' μαρτυρικὸν τοῦ ἤχου ««Ὡς καλοὶ στρατιῶται...».
Τὸ γ' «Τὰς ἀλγηδόνας...»
Στίχος «Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς...», τὸ δ' «Τοὺς μάρτυρας Χριστοῦ...».
Στίχος «Μακάριοι οὕς ἐξελέξω...» ἕνα (ὅποιο θέλεις) νεκρώσιμον (τὸ ἄλλο εἶναι παραλλαγὴ τῆς χειρόγραφης παράδοσης τοῦ στιχηροκαθισματαρίου, ποὺ μαζὶ μὲ τὸ κανονάριον ἀποτέλεσαν τὴν νέα ὀκτώηχο, ἤ μπορεῖ νὰ ἐλέγετο ἀπὸ γ' ᾠδῆς σὲ κενὲς ἡμέρες μηναίων, ἤ ἐνδιαμέσως τῶν στάσεων τοῦ ἀμώμου).
Δόξα, καὶ νῦν «Τοῦ Γαβριὴλ φθεγξαμένου...».
 
Last edited:
ετυχε να γνωρίσω τον αείμνηστο Μπεκατώρο σπίτι του 5 ετη πρό του θανάτου του. Μου έλεγε ότι δεν γνώριζε καθόλου τα της Βυζαντινής Μουσικής αλλά το ενδιαφέρον του εστιαζόταν στα του τυπικου. Ο ίδιος είχε διορθώσει και την παρακλητική. Ήταν πολύ ευσεβής και όταν το Πάσχα συνέπεσε 8 Μαίου ζητούσε θεία φώτιση για να βρει τη σωστή λύση αφου σύμφωνα με το νέο ημερολόγιο δεν υπήρχαν τυπικές διατάξεις εκτός του τυπικού του Βιολάκη (που είχε εκδοθεί όταν ίσχυε το παλαιό ημερολόγιο για την περιοδο του Πεντηκοσταρίου όταν το Πάσχα συνέπιπτε απο 26 Απριλίου έως 8 Μαίου).Αναζήτησα μετά το θάνατό του το 1994 τίς κατ έτος εκδιδόμενες τυπικές διατάξεις πέραν όσων είχα και μου τις έδωσε ο γιος του που είναι πολ. μηχανικός και τίς έχω σχεδόν όλες.Σημαντικότερες θεωρώ δύο: εκείνη του 1952 που στην εισαγωγή αναφέρει ποιες ακολουθίες είναι εορτάσιμες, ποιες ημιεορτάσιμες και τις προυποθέσεις (αν έχουν ιδιόμελο δοξαστικό κλπ.)και του 1990 και 1993 περί του υπολογισμού του πότε εορτάζεται το Πάσχα των ορθοδόξων και της ανακύκλησης των Ευαγγελίωνκαι φυσικά τις ακολουθίες του Σαββάτου. Εαν τυχόν χρειαστεί να ανατρέξετε σε τέτοια θέματα μπορώ να βοηθήσω.
 
ΚαλησπερΑ σας,

Θα ηθελα να ρωτησω, τα μαρτυρικά (καθισματα Σαββατου η στιχηρά μαρτυρικά των αινων) μπορούμε να τα βρούμε κάπου μουσικά?

Σας ευχαριστω!
 
psaltis_music said:
ΚαλησπερΑ σας,

Θα ηθελα να ρωτησω, τα μαρτυρικά (καθισματα Σαββατου η στιχηρά μαρτυρικά των αινων) μπορούμε να τα βρούμε κάπου μουσικά?

Σας ευχαριστω!
Click to expand...

Στους 3 τόμους του π. Κ. Παπαγιάννη.
Είναι όλη η Παρακλητική μελοποιημένη.
Υπάρχουν τα πάντα
 
Γιὰ τὴν σχέση τοῦ Ἀλληλούια μὲ τὴν νηστεία ἐνδιαφέρουσα ἡ μαρτυρία τοῦ Πτωχοπρόδρομου (12ος αἰ., Poemes prodromiques en grec vulgaire, ἐκδ. D.C. Hesseling-H. Pernot, Amsterdam 1910, σ. 60) : Ἐκεῖνοι Θεὸς καὶ Κύριος ψάλλουσι καθ' ἡμέραν, ἡμᾶς δὲ λέγουν σήμερον ψάλλετε ἀλληλούϊα,

Σατιρίζει τοὺς ἡγουμένους ποὺ ἀφήνουν τοὺς ἁπλοὺς μοναχοὺς στὴ νηστεία (ψάλλετε ἀλληλούια) ἐνῶ αὐτοὶ τρῶνε (ψάλλουν Θεός Κύριος).
 
Να σημειώσω σχετικά με τους ενδιάμεσους στίχους ότι συναντάμε μέχρι τώρα τρεις παραλλαγές:
  • Η μία του ΤΑΣ και του ΤΓΡ με δύο στίχους: «Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς...» και «Μακάριοι οὓς ἐξελέξω...» (το β΄ και γ΄ μαρτυρικό μένουν χωρίς στίχο) και το «Δόξα Καὶ νῦν» ολόκληρο πριν το α΄ θεοτοκίο.
  • Η δεύτερη του παραρτήματος του Τριωδίου με δύο (μαρτυρικούς) στίχους: «Θαυμαστὸς ὁ Θεός...» και «Τοῖς ἁγίοις...», το «Δόξα» πριν το νεκρώσιμο «Καὶ νῦν» πριν το θεοτοκίο (το β΄ μαρτυρικό μένει χωρίς στίχο).
  • Η τρίτη με τρεις στίχους: «Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς...», «Τοῖς ἁγίοις...», «Μακάριοι οὓς ἐξελέξω...» και το «Δόξα Καὶ νῦν» ολόκληρο πριν το α΄ θεοτοκίο (το β΄ μαρτυρικό μένει χωρίς στίχο). Δυστυχώς εδώ δεν θυμάμαι την πηγή (νομίζω στο συλλειτουργικό της Σιμωνόπετρας).
 
Last edited:
domesticus said:
Γιὰ τὴν σχέση τοῦ Ἀλληλούια μὲ τὴν νηστεία ἐνδιαφέρουσα ἡ μαρτυρία τοῦ Πτωχοπρόδρομου (12ος αἰ., Poemes prodromiques en grec vulgaire, ἐκδ. D.C. Hesseling-H. Pernot, Amsterdam 1910, σ. 60) : Ἐκεῖνοι Θεὸς καὶ Κύριος ψάλλουσι καθ' ἡμέραν, ἡμᾶς δὲ λέγουν σήμερον ψάλλετε ἀλληλούϊα,

Σατιρίζει τοὺς ἡγουμένους ποὺ ἀφήνουν τοὺς ἁπλοὺς μοναχοὺς στὴ νηστεία (ψάλλετε ἀλληλούια) ἐνῶ αὐτοὶ τρῶνε (ψάλλουν Θεός Κύριος).
Click to expand...

Μήπως μιλάει για το Αλληλούια των καθημερινών που περιλαμβάνει και μονοφαγία (εάν είναι ημέρα νήστιμος); Γιατί το Σάββατο, είτε ψάλλουμε Αλληλούια είτε Θεός Κύριος, νηστεία δεν γίνεται.
 
Εμμανουήλ Αβραμίδης said:
Μήπως μιλάει για το Αλληλούια των καθημερινών που περιλαμβάνει και μονοφαγία (εάν είναι ημέρα νήστιμος); Γιατί το Σάββατο, είτε ψάλλουμε Αλληλούια είτε Θεός Κύριος, νηστεία δεν γίνεται.
Click to expand...

Μιλάει γενικότερα γιατὶ παρακάτω (σελ. 61,62 τῆς παραπάνω ἔκδοσης) συνεχίζει:p:

Τετράδα καὶ παρασκευὴν ξηροφαγοῦσιν ὅλως·
ἰχθὺν γὰρ οὐκ ἐσθίουσιν, ἄναξ, ποσῶς ἐv τούτοις,
εἰμὴ ψωμίτσιν, ἀστακοὺς καὶ ἀληθινὰ παγούρια, [275]
καὶ καραβίδας εκζεστάς, τηγάνου καριδίτσας
καὶ λαχανίτσιν καὶ φακὴν μετὰ ὀστρειδομυδίτσια,
καὶ μετὰ . . . . δέσποτα, καὶ κτένια καὶ σωλῆνας,
καὶ φαβατίτσιν ἀλεστὸν καὶ ὀρύζιν μὲ τὸ μέλιν,
φασόλια ἐξοφθάλμιστα, ἐλαίτσας καὶ χαβιάριν, [280]
καὶ πωρινὰ αὐγοτάραχα διὰ τὴν ἀνορεξίαν,
μηλίτσια τε καὶ φοίνικας, ἰσχάδας, καρυδίτσια,
καὶ σταφιδίτσας χιώτικας, καὶ ἀπὸ τὸ διὰ κίτρου.
. . . ., νὰ χωνεύσουσιν ἐκ τῆς ξηροφαγίας,
κρασὶν γλυκὺν γανίτικον, καὶ κρητικὸν καὶ σάμιον, [285]
ἵνα χυμοὺς ἐκβάλωσιν ἐκ τῆς γλυκοποσίας,
ἡμᾶς δὲ προτιθέασι κυάμους βεβρεγμένους,

Ἡμεῖς δὲ νῦν ἐσθίομεν καθόλου τὸ ἁγιοζούμιν,
καὶ σκόπει τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ τὴν ποικιλίαν·
κακκάβιν ἔνι δίωτον, ὡσεὶ μετρῶν τεσσάρων,
καὶ ἕως ἄνω οἱ μάγειροι γεμίζουσί το ὕδωρ,
καὶ πῦρ ἐξάπτουσι πολὺ κατὰ τοῦ κακκαβίου,
καὶ βάλλουσι κρομμύδια κἂν εἴκοσι κολέντας, [295]
καὶ τότε βλέπε, δέσποτα, καλὴν φιλοτιμίαν·
εἰς κλῆσιν γὰρ βαπτίζονται τριάδος τῆς ἁγίας,
στάζει γὰρ τρεῖς τὸ ἔλαιον ὁ μάγειρος ἀπέσω,
καὶ βάλλει καὶ θρνμβόξυλα τινὰ πρὸς μυρωδίαν
καὶ τὸν ζωμὸν ἐκχέει τον ἐπάνω τῶν ψωμίων, [300]
καὶ δίδουν μας καὶ τρώγομεν καὶ λέγεται ἁγιοζούμιν.
 
Πάντως ακόμα και το αλληλούια των καθημερινών δεν συνδέεται με τις ημέρες νηστείας, αλλά με τις άμνημες ημέρες, δηλαδή χωρίς μνήμη αγίου (ΤΑΣ). Τις ημέρες της μεγάλης τεσσαρακοστής, επειδή από κανόνα δεν επιτρέπονται τα γενέθλια των μαρτύρων (ο εορτασμός δηλαδή μεγάλων αγίων), για αυτό ψάλλουμε κάθε ημέρα Αλληλούϊα (είναι δηλαδή πρόνοια για να μη λυθεί η νηστεία). Στα αρχαία τυπικά βέβαια, τις νήστιμες ημέρες της μεγάλης τεσσαρακοστής, αν πέσει εορτή (Ευαγγελισμός, Μ΄ μαρτύρων), ψάλλεται μεν Θεός Κύριος, προβλέπεται κατάλυση αλλά μονοφαγία (μετά την εσπερινή λειτουργία).

Σχετικό
 
Last edited:
You must log in or register to reply here.
Back
Top