Εσπέρια και αίνοι μεθεόρτων Κυριακών

D

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Τις μεθέορτες Κυριακές μετά από τα αναστάσιμα λέγονται τα της α΄ ημέρας της εορτής κι όχι τα της σειράς εσπέρια ή απόστιχα των αίνων.
Η ορθή αυτή πράξη έχει ¨περάσει¨ στα έντυπα Πεντηκοστάρια αλλά και την μεθέορτη Κυριακή των Χριστουγέννων.
Δυστυχώς πολλοί παρερμηνεύοντας τις διατάξεις ψάλλουν στους αίνους τα απόστιχα των αίνων προς το ¨Οίκος του Ευφραθά¨...
 
Last edited:
Αγαπητοί μου,

Παρακολουθώ χρόνια τώρα, τόσο στο Ημερολόγιο του Οικ. Πατριαρχείου, καθώς και στις φυλλάδες του ΣΜΚΩΝ (CMKON), και τελικά στην επισυναπτόμενη φυλλάδα του προηγουμένου μηνύματος, ότι εις τους Αίνους, τα 4 τροπάρια "του Σταυρού" είναι από την καθ' εαυτού ημέρα της εορτής (τα "Ω του παραδόξου θαύματος", δηλαδή), και όχι τα ΜΕΘΕΟΡΤΑ, τα οποία ορίζει το ΤΜΕ.

Γιατί δεν ακολουθάμε το Τυπικό; Και τα Μεθέορτα, αν και δεν είναι και τόσο "πανηγυρικά" όπως τα της κυρίας εορτής, έχουνε κι' αυτά την χάρη τους, και τιμούν τον Σταυρό που έγινε όπλο σωτηρίας. Εγώ ακολουθώ το ΤΜΕ και λέω τα Μεθέορτα (δηλ. φέτος, τα της 19ης του μηνός). Όντως, για τις ημέρες μετά την εορτή και μέχρι την ημέρα πριν την απόδοση (οι μεθέορτες ημέρες, δηλαδή), εκτός από δύο-τρία από τα τροπάρια αυτά, είναι σχεδόν τα ίδια, μόνο που αλλάζει η σειρά τους αναλόγω την ημέρα. Ε, και τι έγινε; Αυτό σημαίνει ότι θα κάνουμε την παρατυπία;

Ίσως να μην είναι και τόσο μεγάλο το θέμα. Ίσως λέμε τα της εορτής λόγω του ότι είναι όχι μόνο πιο "πανηγυρικά" ή "ευχάριστα", αλλά είναι ίσως και πιο γνωστά στον κόσμο. Δεν ξεύρω, αυτές τις αιτίες δεν τις βρίσκω τόσο σπουδαίες να μην ακολουθήσω το ΤΜΕ.

Παρακαλώ τις γνώμες σας γι' αυτό. Φυσικά, αυτό το φαινόμενο το παρατηρώ και σε άλλες Δεσποτικές/Θεομητορικές εορτές, όπου τα Μεθέορτα πάνε περίπατο και λέμε τα της εορτής.

Ευχαριστώ.

Απόστολος
 
apostolos said:
Γιατί δεν ακολουθάμε το Τυπικό; Και τα Μεθέορτα, αν και δεν είναι και τόσο "πανηγυρικά" όπως τα της κυρίας εορτής, έχουνε κι' αυτά την χάρη τους, και τιμούν τον Σταυρό που έγινε όπλο σωτηρίας. Εγώ ακολουθώ το ΤΜΕ και λέω τα Μεθέορτα (δηλ. φέτος, τα της 19ης του μηνός). Όντως, για τις ημέρες μετά την εορτή και μέχρι την ημέρα πριν την απόδοση (οι μεθέορτες ημέρες, δηλαδή), εκτός από δύο-τρία από τα τροπάρια αυτά, είναι σχεδόν τα ίδια, μόνο που αλλάζει η σειρά τους αναλόγω την ημέρα. Ε, και τι έγινε; Αυτό σημαίνει ότι θα κάνουμε την παρατυπία;
Click to expand...

Δες στην ενότητα Τυπικόν και ψαλτική τάξη, και δες το Τυπικόν της εκκλησίας της Κύπρου τι ορίζει για την ημέρα.
 
apostolos said:
Παρακαλώ τις γνώμες σας γι' αυτό. Φυσικά, αυτό το φαινόμενο το παρατηρώ και σε άλλες Δεσποτικές/Θεομητορικές εορτές, όπου τα Μεθέορτα πάνε περίπατο και λέμε τα της εορτής.

Ευχαριστώ.

Απόστολος
Click to expand...
Ἀγαπητέ Ἀπόστολε,
Τό θέμα ἔχει συζητηθεῖ καί ἄλλες φορές, δυστυχῶς ὅμως μέσα σέ διάφορα θέματα (ὅπως ἐδῶ), ἀλλά ὑπάρχει καί ἕνα θέμα ἐδῶ, ὅπου θά πρέπει νά μεταφερθεῖ (καί ὅσες ἄλλες ἀναφορές βροῦμε).

Τήν 19ην Σεπτεμβρίου βλέπεις τό Μηναῖο νά ἔχει στιχηρά αἴνων;

Ἄν δέν ὑπάρχουν, τότε λέμε τῆς κύριας ἡμέρας.

Τά Δίπτυχα πάντως, γιά τήν συγκεκριμένη ἡμέρα (καί πολλές ἄλλες φορές πού ἔχουμε συζητήσει) ὁρίζουν στόν ἑσπερινό τά τῆς 19ης ἑσπέρια στιχηρά καί δοξαστικά.

Πάντως, μή χρησιμοποιεῖς τή λέξη «παρατυπία», γιατί καί τό ἴδιο τό ΤΜΕ ἄλλες φορές ὁρίζει τῆς κύριας ἡμέρας (δέν εἶναι μόνον οἱ αἶνοι, ἀλλά καθίσματα, μεσῴδια κ.ἄ.) καί ἔχουμε μάθει νά κρατᾶμε μιά στάση ἐπιφύλαξης γιά πολλά.

Ἐπίσης, λόγῳ αὐτῶν τῶν διακυμάνσεων, τά ἐτήσια βοηθήματα ἔχουν ὁρίσει καί κάποιες σταθερές γιά κάποια πράγματα. Ἐπίσης εἶναι καί τό ΤΑΣ πού θέλει τῆς κύριας ἡμέρας.

Ἐγώ εἶμαι ὑπέρ τῶν μεθεόρτων, ὅταν αὐτά ὑπάρχουν.

Σημ.: Πάντως καί τά μεθέορτα, τῆς ἑορτῆς εἶναι· καί οἱ ὅροι πολλές φορές «παίζουν» στά τυπικά.


 
Τα στιχηρά μεθέορτα εσπέρια της ιθ΄ είναι τα των Αίνων της ιδ΄, οπότε μήπως θα ήταν προτιμότερα τα εσπέρια της κυρίας ημέρας προς αποφυγή επαναλήψεως των προσομοίων σε Εσπερινό και Όρθρο;
Πάντως εν Κυριακή προτιμώ να ψάλλω τα τροπάρια ημέρας της εορτής από τα μεθέορτα
 
Last edited:
apostolos said:
Αγαπητοί μου,

Παρακολουθώ χρόνια τώρα, τόσο στο Ημερολόγιο του Οικ. Πατριαρχείου, καθώς και στις φυλλάδες του ΣΜΚΩΝ (CMKON), και τελικά στην επισυναπτόμενη φυλλάδα του προηγουμένου μηνύματος, ότι εις τους Αίνους, τα 4 τροπάρια "του Σταυρού" είναι από την καθ' εαυτού ημέρα της εορτής (τα "Ω του παραδόξου θαύματος", δηλαδή), και όχι τα ΜΕΘΕΟΡΤΑ, τα οποία ορίζει το ΤΜΕ.

Γιατί δεν ακολουθάμε το Τυπικό; Και τα Μεθέορτα, αν και δεν είναι και τόσο "πανηγυρικά" όπως τα της κυρίας εορτής, έχουνε κι' αυτά την χάρη τους, και τιμούν τον Σταυρό που έγινε όπλο σωτηρίας. Εγώ ακολουθώ το ΤΜΕ και λέω τα Μεθέορτα (δηλ. φέτος, τα της 19ης του μηνός). Όντως, για τις ημέρες μετά την εορτή και μέχρι την ημέρα πριν την απόδοση (οι μεθέορτες ημέρες, δηλαδή), εκτός από δύο-τρία από τα τροπάρια αυτά, είναι σχεδόν τα ίδια, μόνο που αλλάζει η σειρά τους αναλόγω την ημέρα. Ε, και τι έγινε; Αυτό σημαίνει ότι θα κάνουμε την παρατυπία;

Ίσως να μην είναι και τόσο μεγάλο το θέμα. Ίσως λέμε τα της εορτής λόγω του ότι είναι όχι μόνο πιο "πανηγυρικά" ή "ευχάριστα", αλλά είναι ίσως και πιο γνωστά στον κόσμο. Δεν ξεύρω, αυτές τις αιτίες δεν τις βρίσκω τόσο σπουδαίες να μην ακολουθήσω το ΤΜΕ.

Παρακαλώ τις γνώμες σας γι' αυτό. Φυσικά, αυτό το φαινόμενο το παρατηρώ και σε άλλες Δεσποτικές/Θεομητορικές εορτές, όπου τα Μεθέορτα πάνε περίπατο και λέμε τα της εορτής.

Ευχαριστώ.

Απόστολος
Click to expand...

Αγαπητέ κ. Απόστολε.
Όπως είπε κι ο π. Μάξιμος απουσιάζουν τα στιχηρά των αίνων.
Τα απόστιχα είναι προς το "Οίκος του ευφραθά" και δεν ψάλλονται ως αίνοι.
Δείτε όμως και την ισχύουσα πράξη εσπερίων και αίνων στο Μηναίο Δεκεμβρίου και στο Πεντηκοστάριο τις μεθεόρτες Κυριακές Χριστουγέννων- Μεσοπεντηκοστής- Αναλήψεως. Πάντα τα της α' ημέρας!
Να πω και κάτι πιο "λαϊκό":
Σκεφτείτε ότι η ημέρα του Σταυρού είναι ημέρα εργάσιμη. Ο περισσότερος κόσμος- αν και θα το ήθελε- δεν βρίσκεται στον Ναό. Μήπως αυτή την πρόβλεψη έχουν τα αρχαία τυπικά όταν ορίζουν τα της α' ημέρας;
Αλλά τι λέω; και το ΤΜΕ δεν ορίζει τα ωραιότατα στιχηρά "Πάσχα Ιερόν" σε όλες τις Πασχάλιες Κυριακές;
Μην αδικούμε λοιπόν τα ΔΙΠΤΥΧΑ, ούτε το Σ.Τ.
Σημείωση:
Τηρούμε το ΤΜΕ στους Κανόνες, στα Τυπικά- Μακαρισμούς αλλά και στην εμμελή απαγγελία των λειτουργικών και στο ήχο του "Άξιον εστίν" (αρχαίον);
 
Last edited:
[Σημείωμα συντονιστή] Μετέφερα μερικά μηνύματα από άλλο θέμα (Λειτουργικά κείμενα φυλλάδα 19 Σεπτεμβρίου) στο πιό γενικό θέμα εδώ.
 
H πράξη του Πατριαρχείου Μόσχας για την Κυριακή μετά την ύψωση (19-09-2011 Π.Η.)

ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ
Κύριε εκέκραξα 4 αναστάσιμα, 3 μεθέορτα, 3 των αγίων
Δοξαστικό μεθέορτο
Και νυν, Θεοτοκίον του ήχου

Στη Λιτή: το στιχηρό του Ναού και εις τα απόστιχα του Εσπερινού εκ του Μηναίου στιχηρά άνευ στίχων. Δόξα, και νυν το μεθέορτο δοξαστικό από τα απόστιχα των αίνων

Απόστιχα αναστάσιμα. Δόξα, και νυν το μεθέορτο.

εάν τελείται αγρυπνία Θεοτόκε Παρθένε δις και το της εορτής άπαξ

ΟΡΘΡΟΣ
Απολυτίκιο αναστάσιμο δις. Δόξα, των μαρτύρων, και νυν της εορτής

Καθίσματα αναστάσιμα μόνον (μετά τα της α΄ στιχολογίας το θεοτοκίον αντικαθίσταται με το παραλειφθέν αναστάσιμον θεοτοκίον)

Μετά το εωθινόν εξαποστειλάριον το της εορτής

εις τους αίνους στιχηρά αναστάσιμα δ, στιχηρά μεθέορτα γ΄ και το μεθέορτον ιδιόμελον ως δ' στιχηρό.

στη λειτουργία δ' αναστάσιμα και δ' της εορτής από την ζ' ωδή του κανόνος :eek: (όχι δεν είναι τυπογραφικό λάθος, έτσι κάνουν οι ρώσοι- από την κύρια ημέρα της εορτής έως την απόδοση κάθε μέρα από μια ωδή στους μακαρισμούς!)

Παράξενο τυπικό όντως! Ο σύνδεσμος εδώ http://www.mospat.ru/calendar/bu1/sep-2011-bu19.html

(μην πει και κανείς ότι τα σκέφτηκα μόνος μου! :rolleyes:)
 


«Εἰς δὲ τὴν λειτουργίαν τὰ τυπικά, καὶ εἰ μέν ἐστί τινος τῶν ἐπισήμων ἁγίων, ἀντὶ τῶν μακαρισμῶν ψάλλομεν ἐκ τῶν κανόνων τῶν ἑορταζομένων ἁγίων τῇ δευτέρᾳ ἡμέρᾳ ᾠδαὶ α’ καὶ f’, τῇ τρίτῃ ᾠδαὶ γ’ καὶ f’ καὶ καθεξῆς ὁμοίως, εἰ δ᾿ οὐκ ἔστιν ἑορτή, ψάλλομεν τῆς ὀκτωήχου, τῇ δὲ Κυριακῇ ἀναστάσιμον» (Dmitrievskij τ. 3 σ. 3). Κατὰ τὴν Παρασκευή, ὁμοίως, ψάλλονται οἱ f’ καὶ ζ’ ᾠδές, τὸ Σάββατο οἱ f’ καὶ η’ καὶ τὴν Κυριακὴ οἱ f’ καὶ θ’. Ἡ ἴδια ἐνναλαγὴ μαρτυρεῖται καὶ γιὰ τὰ μεθέορτα μέχρι τὴν ἀπόδοση τῶν ἑορτῶν (χφφ. Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης Βουλγαρίας (Σόφια) 56 ΤΑΣ ιδ’ αἰ. φφ. 219r, 222r, 233v, 255r-v, 257r, Λειμῶνος 88 ΤΑΣ ιδ’ αἰ. φφ. 187v, 205v, 206r, v, 207r, 134 ΤΑΣ τοῦ ἔτους 1428-1429 φφ. 143v, 161r, v, βιβλιοθήκης τῆς μονῆς τοῦ ἁγίου Σάβα 306 ΤΑΣ ιf’ αἰ. φφ. 323r, v, 324r, Ἀπορούμενα ΤΑΣ κεφ. ξε’).
 
2013
Δίπτυχα: Συνημμένο

ΗΟΠ:
Τά 4 Στιχηρά Ἀναστάσιμα· «Ὁ Σταυρός σου, Κύριε... – Ἡ ταφή σου, Δέσποτα... – Σύν Πατρί καί Πνεύματι... – Τριήμερος ἀνέστης...»καί 2.– Τά 3 Στιχηρά Προσόμοια τῆς Ἑορτῆς· «Πρό τοῦ τιμίου Σταυροῦ σου... – Ὁ πρό αἰώνων ὑπάρχων Θεός... – Παρθενικῆς ἐκ νεφέλης σε τεχθέντα...» εἰς 4, τό πρῶτον δίς, μετά στίχων εἰς τά δύο τελευταῖα: α΄.– «Σοί εἰσιν οἱ οὐρανοί καί σή ἐστιν ἡ γῆ, τήν οἰκουμένην καί τό πλήρωμα αὐτῆς σύ ἐθεμελίωσας». β΄.– «Θαβώρ καί Ἑρμών ἐν τῷ ὀνόματί σου ἀγαλλιάσονται».

Άνευ λοιπών σχολίων για τις κατά καιρούς διαμάχες περί των ψαλτέων εις τους μεθεόρτους εσπερινούς και όρθρους των Κυριακών των Δεσποτικών και Θεομητορικών Εορτών.
 

Attachments

  • diptyxa.png
    diptyxa.png
    32.4 KB · Views: 18
Στα Δίπτυχα υπάρχει η σημείωση ότι τα προσόμοια προς το "Οίκος του Ευφραθά" και προς το "Αι αγγελικαί" δεν ψάλλονται στους αίνους και στα εσπέρια, παραπέμποντας και στην απουσία τους από την Παρακλητική. Θα μπορούσε κάποιος να εξηγήσει τί συμβαίνει με αυτή την ομάδα προσομοίων;
 
nik1999 said:
Στα Δίπτυχα υπάρχει η σημείωση ότι τα προσόμοια προς το "Οίκος του Ευφραθά" και προς το "Αι αγγελικαί" δεν ψάλλονται στους αίνους και στα εσπέρια, παραπέμποντας και στην απουσία τους από την Παρακλητική. Θα μπορούσε κάποιος να εξηγήσει τί συμβαίνει με αυτή την ομάδα προσομοίων;
Click to expand...

Το αυτόμελο "Αι αγγελικαί.." με τα συνοδά προσόμοια υπάρχει στους αίνους της 20ής Δεκεμβρίου (προεόρτια Χριστουγέννων).

Προσόμοια προς το "Οίκος του Ευφραθά..." συναντώνται στους αίνους της 9ης Δεκεμβρίου. Στα εσπέρια της ίδιας ημέρας συναντώνται προσόμοια προς το "Αι αγγελικαί.." (των εγκαινίων).

Τις μεθέορτες Κυριακές όμως ψάλλουμε όντως τα της κυρίας ημέρας της εορτής εσπέρια - αίνους.
 
Last edited:
Στιχηρὰ αἴνων προσόμοια τοῦ «Οἶκος τοῦ Ἐφραθά» συναντῶνται στὶς 9 Δεκεμβρίου, τὴν Κυριακὴ τῶν προπατόρων καὶ τὴν Παρασκευὴ τῆς διακαινησίμου, ὅπως καὶ σὲ ὅλες σχεδὸν τὶς ἑορτὲς κατὰ τὸ τυπικὸ Μεσσήνης τοῦ 1131 καὶ πολλὰ ἄλλα τυπικά.

Δὲν ἰσχύουν τέτοιοι περιορισμοὶ γιὰ τύπους προσομοίων γιὰ τοὺς αἴνους οὔτε στὰ χειρόγραφα.

Κατὰ τὶς μεθέορτες Κυριακὲς ψάλλονται τὰ στιχηρὰ τῆς κυρίας ἡμέρας.
 
You must log in or register to reply here.
Back
Top