Μικρό Απόδειπνο και Ακάθιστος Ύμνος

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Σκεφτόμουν (αν θα έπρεπε) να γράψω μερικούς προβληματισμούς για τις Ακολουθίες των Μικρών Αποδείπνων στις οποίες επισυνάπτονται ο Κανόνας και το Κοντάκιον του Ακαθίστου και γενικώς έχει επικρατήσει ως Ακολουθία των Χαιρετισμών ή Χαιρετισμοί.

α'. Η θέση που επισυνάπτεται ο Κανόνας:
Αν και υπάρχει και η τάξη (σημ. στο Ωρολόγιον) ότι ο Κανόνας ψάλλεται μετά το "Πιστεύω" εντούτοις και η προβλεπόμενη από το ΤΜΕ θέση μετά το "Άξιον εστίν" δεν είναι άστοχη εφ' όσον μετά από τον Κανόνα και το Κοντάκιον λέγεται το Τρισάγιον. Υπενθυμίζω πως όμοια κι άλλες ακολουθίες επισυνάπτονται πριν από το Τρισάγιον. (π.χ. Παρακλήσεις στον Εσπερινό)

β'. Το δίχορον "Τη υπερμάχω"
Εφ' όσον ψαλλεί αργό "Τη υπερμάχω" θα ψαλλεί δίχορο. Έχω όμως την άποψη πως το σύντομο πρέπει να ψαλλεί από τον δεύτερο χορό (κι όχι δίχορο). Μάλιστα εάν (για οποιοδήποτε λόγο) ψαλλούν και τα δύο σύντομα το α' από τον α΄ χορό και το τελευταίο από τον β' χορό.

γ'. Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς
Θεωρώ πως δεν πρέπει να παρεμβάλεται το προύμνιο αυτό ανάμεσα στους Οίκους καταστρέφοντας την αριστοτεχνική δομή και ποίηση του κειμένου. Αρκεί που το επαναλαμβάνουμε σε κάθε τροπάριο του Κανόνα. Ας αρκεστούμε στα "Χαίρε Νύμφη ανύμφευτε" και στα "Αλληλούια"

δ'. Ο ήχος των εφυμνίων
Παρότι γνωρίζω ότι ο Ακάθιστος Ύμνος παλαιότερα ψαλλόταν ολόκληρος και σε πολλούς ήχους εντούτοις θεωρώ ότι ένα λιτό και σοβαρό μέλος σε πλάγιο δ' των "Χαίρε Νύμφη ανύμφευτε" και "Αλληλούια" (επαναλαμβανόμενο) εξυπηρετεί περισσότερο τον σκοπό της λατρείας.

ε'. Η ευχή "Κύριε και δέσποτα της ζωής μου"
Η ωραιότατη, κατανυκτική και ειδική αυτή ευχή καμμία θέση δεν έχει στην εορταστική (πλέον) ακολουθία του Μικρού Αποδείπνου και των Χαιρετισμών.
Είναι σαφής η τυπική διάταξη και στο ΤΑΣ (δεν μνημονεύει ακολουθία των Χαιρετισμών αλλά ομιλεί περί των μετανοιών) και στο ΤΜΕ ("και ευθύς άνευ μετανοιών το Άσπιλε").

στ'. Κύριε ελέησον (ιβ') και σώσον ημάς Παναγία Παρθένε.
Το "Κύριε ελέησον" (ιβ') προφανώς προήλθε από την τάξη του Μεγάλου Αποδείπνου όπου μετά την κατανυκτική ευχή "Κύριε και δέσποτα της ζωής μου" λέγεται Τρισάγιον (κατά τα Μοναχικά Τυπικά), το "Ότι σου εστίν η βασιλεία" και το "Κύριε ελέησον" (ιβ').
Και πάλι η διάταξη του ΤΜΕ θεωρώ πως μας δίνει την ορθή λύση μετά το "Ο Θεός οικτειρήσαι ημάς..." ("ευθύς άνευ μετανοιών το Άσπιλε")

Σχετικά:
http://analogion.com/forum/showthread.php?t=1453
http://analogion.com/forum/showthread.php?t=4695
 
Last edited:
ε'. Η ευχή "Κύριε και δέσποτα της ζωής μου"
Η ωραιότατη, κατανυκτική και ειδική αυτή ευχή καμμία θέση δεν έχει στην εορταστική (πλέον) ακολουθία του Μικρού Αποδείπνου και των Χαιρετισμών.
Είναι σαφής η τυπική διάταξη και στο ΤΑΣ (δεν μνημονεύει ακολουθία των Χαιρετισμών αλλά ομιλεί περί των μετανοιών) και στο ΤΜΕ ("και ευθύς άνευ μετανοιών το Άσπιλε").

Η ευχή αυτή λέγεται για τελευταία φορά μέσα στην εβδομάδα, την Παρασκευή εσπέρας, στην ακολουθία των επισυναπτόμενων "Τυπικών" μετά την Θ' ώρα. Ξαναλέγεται πάλι στον Κατανυκτικό Εσπερινό της Κυριακής χωρίς την επανάληψη: ...Ναι κύριε κλπ.
(Απ' όσα ξέρω από τα μοναστήρια)

σας ευχαριστούμε
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Σκεφτόμουν (αν θα έπρεπε) να γράψω μερικούς προβληματισμούς για τις Ακολουθίες των Μικρών Αποδείπνων στις οποίες επισυνάπτονται ο Κανόνας και το Κοντάκιον του Ακαθίστου και γενικώς έχει επικρατήσει ως Ακολουθία των Χαιρετισμών ή Χαιρετισμοί.

α'. Η θέση που επισυνάπτεται ο Κανόνας:
Αν και υπάρχει και η τάξη (σημ. στο Ωρολόγιον) ότι ο Κανόνας ψάλλεται μετά το "Πιστεύω" εντούτοις και η προβλεπόμενη από το ΤΜΕ θέση δεν είναι άστοχη εφ' όσον μετά από τον Κανόνα και το Κοντάκιον λέγεται το Τρισάγιον. Υπενθυμίζω πως όμοια κι άλλες ακολουθίες επισυνάπτονται πριν από το Τρισάγιον. (π.χ. Παρακλήσεις στον Εσπερινό)
Μετά τό Ἄξιόν ἐστιν νά συμπληρώσεις σύμφωνα μέ τό ΤΜΕ, γιά νά μήν δημιουργηθεῖ σύγχυση καί νά εἶσαι ἀκριβής.
Τό ἔχω γράψει:
π. Μάξιμος;83391 said:

Τό Ἄξιόν ἐστιν προβλέπεται καί στό Μικρόν Ἀπόδειπνον διά τό τέλος τοῦ ἐπισυναπτόμενου κανόνα (ὅπως καί στό Μεσονυκτικόν —ὅπως ἔγραψε ὁ Shota—) καί κακῶς ἔχει ἐπικρατήσει στίς ἐνορίες νά ψάλλεται ὁ κανόνας μετά τό Ἄξιόν ἐστιν (ΣΤ, σ. 57, ὑποσ. 49). Αὐτό μᾶς ὁδηγεῖ καί στούς Χαιρετισμούς —μεταγενέστερη ἀκολουθία μεμονωμένων Στάσεων τοῦ Ἀκαθίστου—, ὅπου κανονικά ὁ κανόνας πρέπει νά ἐπισυνάπτεται μετά τό Πιστεύω, καί τό Ἄξιόν ἐστιν νά προστίθεται μετά τήν θ΄ ᾠδήν καί πρό τοῦ Κοντακίου Τῇ ὑπερμάχῳ. Βέβαια Κοντάκιον καί Οἶκοι τοποθετοῦνται μετά τήν στ΄ ᾠδήν, ὡς γνωστόν, ὅπως προβλέπουν δύο τυπικά (ΣΤ, σ. 614, ὑποσ. 1180). Ἀλλά μία σύνθεση νεώτερης ἀκολουθίας αὐτά ἔχει...
Ἰσχύουν λοιπόν ὅπως στό ΤΜΕ σ. 334 § 26 καί ΣΤ σ. 612 καί 614 § 1712 καί 1714.

 
Last edited:

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
στ'. Κύριε ελέησον (ιβ') και σώσον ημάς Παναγία Παρθένε.
Το "Κύριε ελέησον" (ιβ') προφανώς προήλθε από την τάξη του Τρισαγίου του Μεγάλου Αποδείπνου και μετά το "Ότι σου εστίν η βασιλεία..." ώστε να εισαχθεί η κατανυκτική ευχή "Κύριε και δέσποτα της ζωής μου".


Ἡ εὐχὴ «Κύριε καὶ δέσποτα τῆς ζωῆς μου...» προηγεῖται τοῦ τρισαγίου.
 

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
... θεωρώ ότι ένα λιτό και σοβαρό μέλος σε πλάγιο δ' των "Χαίρε Νύμφη ανύμφευτε" και "Αλληλούια" (επαναλαμβανόμενο) εξυπηρετεί περισσότερο τον σκοπό της λατρείας....

Όχι όμως εάν ο ιερέας αλλάζει τις βάσεις και τους ήχους μετά από κάθε ζεύγος οίκων.:eek::eek:
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis


Ἡ εὐχὴ «Κύριε καὶ δέσποτα τῆς ζωῆς μου...» προηγεῖται τοῦ τρισαγίου.

Μανόλη είχα άλλη εντύπωση, βελτιώνω το αρχικό μήνυμά μου.
Ευχαριστώ.
 

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
Μή τα ρίχνουμε όλα και πάντα σε αυτούς... :wink:

Μα δεν το λέω για κακό!!!:)
Μ' αρέσει η ποικιλία.
Τόσα εφύμνια, σε τόσους ήχους διαφορετικούς (κι όχι μόνον οκτώ) θα μείνουν παραπονεμένα!
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Μα δεν το λέω για κακό!!!:)
Μ' αρέσει η ποικιλία.
Τόσα εφύμνια, σε τόσους ήχους διαφορετικούς (κι όχι μόνον οκτώ) θα μείνουν παραπονεμένα!
Ἔχετε δίκιο...​

 
Last edited:
Top