Ι Αρβανίτης: Σιγησάτω πλ Β΄

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
κύριε Αρβανίτη, είναι φανερό ότι έχετε κάνει περιουσία σας τον μελοποιητικό τρόπο των παλαιών διδασκάλων. Συγχαρητήρια και σας ευχαριστούμε!

ΥΓ Η φράση "Χριστός ο Θεός"; είναι μέρος του ύμνου; Δεν γνωρίζω τις διάφορες γραφές, γι' αυτό ρωτάω.
 

Laosynaktis

Παλαιό Μέλος
Γιώργος Μ.;89208 said:
κύριε Αρβανίτη, είναι φανερό ότι έχετε κάνει περιουσία σας τον μελοποιητικό τρόπο των παλαιών διδασκάλων. Συγχαρητήρια και σας ευχαριστούμε!
Σ' ευχαριστώ, Γιώργο μου!
ΥΓ Η φράση "Χριστός ο Θεός"; είναι μέρος του ύμνου; Δεν γνωρίζω τις διάφορες γραφές, γι' αυτό ρωτάω.
Συγγνώμη, ξέχασα να γράψω γι' αυτό. Ναί, συναντάται σε παλαιότερα κείμενα (ίσως και μόνο "Χριστός ο Θεός". Δεν θυμάμαι). Το μελοποίησα σ' αυτό το σημείο με τρόπο που η φράση αυτή να μπορεί να παραληφθεί. Οι λειτουργιολόγοι της κοινότητος μπορούν ίσως να μας δώσουν περισσότερες λεπτομέρειες, γιατί εγώ δεν μπορώ τώρα να ψάξω. Πάντως σίγουρα το έχω δεί κάπου.
 

Κων/νος Βαγενάς

Κωνσταντίνος
Ωραία, αλλά γιατί σε πλ β';

Γιατί όχι; :)

Πραγματικά συγχαρητήρια στον κ. Αρβανίτη. Τολμώ να πω ότι τέτοιος (με ό,τι αυτό σημαίνει) μελοποιός δεν υπάρχει στην εποχή μας. Αυτή είναι η σύνθεση με βάση τη λογική του τρόπου-ήχου και των μουσικών του φράσεων και όχι η "διάνθιση" των ήδη υπαρχόντων κειμένων ούτε η μελοποίηση με λογική σολφέζ. Όταν δε η θεωρία αυτή πραγματώνεται παράγοντας μελωδίες όμορφες και κατανυκτικές, έχουμε αυτά τα εξαίσια αποτελέσματα.
 

Laosynaktis

Παλαιό Μέλος
Ωραία, αλλά γιατί σε πλ β';

Στις παλαιές Παπαδικές βρίσκεται σε πλ. Β' (μέλος "κοινόν" και ανώνυμο, αν θυμάμαι καλά. Το είχα αντιγράψει με το χέρι παλιά από μια Παπδική της ΕΒΕ, δεν θυμάμαι ποιά, όπου είχε την επιγραφή "έτερον απλούν", πλ. Β). Πρέπει να είναι ο Νικηφόρος Ηθικός που το μελοποίησε πρώτος σε πλ. Α'.
(Σε πλ. του Β΄ήταν και το "Τον ήλιον κρύψαντα", που ο Γερμανός το έγραψε μετά σε πλ. Α).
 
Last edited:

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Στις παλαιές Παπαδικές βρίσκεται σε πλ. Β' (μέλος "κοινόν" και ανώνυμο, αν θυμάμαι καλά. Το είχα αντιγράψει με το χέρι παλιά από μια Παπδική της ΕΒΕ, δεν θυμάμαι ποιά, όπου είχε την επιγραφή "έτερον απλούν", πλ. Β). Πρέπει να είναι ο Νικηφόρος Ηθικός που το μελοποίησε πρώτος σε πλ. Α'.

Όπως δηλαδή κι ο συνήθης Χερουβικός ύμνος... που ήταν σε πλ. β' και έγινε σύνθεση στην οκταηχία.
Πάντως δίνεται την ευκαιρία να σημειώσω πως ίσως θα ηταν σκόπιμο να ψάλλεται ο ύμνος αυτός περισσότερες φορές μέσα στο λειτουργικό έτος...
το θέμα βέβαια μπορεί να σχετίζεται και με την χρήση κι άλλων αναφορών, όπως του Ιακώβου, του Γρηγορίου κ.α.
Το θέμα βέβαια ξεφεύγει.
Και πάλι συγχαρητήρια για την έμπνευση και την δομή του μέλους.
 

Laosynaktis

Παλαιό Μέλος
......

ΥΓ Η φράση "Χριστός ο Θεός"; είναι μέρος του ύμνου; Δεν γνωρίζω τις διάφορες γραφές, γι' αυτό ρωτάω.

Κοίταξα κάτι φωτοτυπίες χειρογράφου που περιέχει μελοποιήσεις του Θεοδοσίου Ιεροδιακόνου του Χίου (νομίζω είναι ο δάσκαλος του Πέτρου Λαμπαδαρίου στη Σμύρνη) και του Δανιήλ Πρωτοψάλτου, και οι δύο σε πλ Α΄, και περιέχουν τη φράση "Χριστός ο Θεός ημών". Σε άλλο χφ βρήκα ότι η ίδια φράση περιέχεται και στο του Πέτρου Λαμπαδαρίου, ενώ έχει παραληφθεί τουλάχιστον στον "Μουσικό Πανδέκτη" της "Ζωής" που περιέχει αυτήν την σύνθεση. Δεν γνωρίζω γιατί ο Ιάκωβος παρέλειψε τη φράση (αν βέβαια την παρέλειψε αυτός και όχι οι εξηγητές).
 

Laosynaktis

Παλαιό Μέλος
Κοίταξα και το "ετερον απλούν" που ανέφερα παραπάνω και περιέχει κι αυτό την φράση "Χριστός ο Θεός ημών". Το έχω αντιγράψει όπως είπα με το χέρι από Παπαδική του 14ου ή 15ου αι. Δεν έχω σημειώσει από ποιά, διότι τότε (δεκαετία '80) δεν ήμουν ακόμη "Μουσικολόγος" :):D
 

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Κοίταξα κάτι φωτοτυπίες χειρογράφου που περιέχει μελοποιήσεις του Θεοδοσίου Ιεροδιακόνου του Χίου (νομίζω είναι ο δάσκαλος του Πέτρου Λαμπαδαρίου στη Σμύρνη) και του Δανιήλ Πρωτοψάλτου, και οι δύο σε πλ Α´, και περιέχουν τη φράση "Χριστός ο Θεός ημών". Σε άλλο χφ βρήκα ότι η ίδια φράση περιέχεται και στο του Πέτρου Λαμπαδαρίου, ενώ έχει παραληφθεί τουλάχιστον στον "Μουσικό Πανδέκτη" της "Ζωής" που περιέχει αυτήν την σύνθεση. Δεν γνωρίζω γιατί ο Ιάκωβος παρέλειψε τη φράση (αν βέβαια την παρέλειψε αυτός και όχι οι εξηγητές).

Μάλλον η αρχαιότερη γραφή περιλαμβάνει και τη φράση ''Χριστός ο Θεός ημών'', κάτι που διασώζεται και σε λειτουργικές φυλλάδες ( πχ Φουντούλης). Οι ψάλτες όμως κυρίως ψάλλουν από έντυπες εκδόσεις από όπου απουσιάζει, οι δε λειτουργούντες βιάζονται... οπότε δεν αντιλαμβάνεται κανείς την παράλειψη, αφού η επεξήγηση δεν είναι όντως απαραίτητη... Η φιλολογική οξυδέρκεια του φιλτάτου Γιώργου όμως συνέλαβε τη διαφορά.


Δ.
 

Shota

Παλαιό Μέλος
Η φράση "Χριστός ο Θεός"; είναι μέρος του ύμνου; Δεν γνωρίζω τις διάφορες γραφές, γι' αυτό ρωτάω.

Ναι, είναι παλαιά γραφή. Ο στίχος "καὶ Κύριος τῶν κυριευόντων" αποτελεί όμως μεταγενέστερη προσθήκη.
 

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Ναι, είναι παλαιά γραφή. Ο στίχος "καὶ Κύριος τῶν κυριευόντων" αποτελεί όμως μεταγενέστερη προσθήκη.

Shota πολύ πρόχειρα στις κριτικές εκδόσεις που βλέπω δε φαίνεται για μεταγενέστερη προσθήκη. Μήπως κάνω λάθος;


Δ.
 

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Δεν την έχει ο Φουντούλης (Κείμενα λειτουργικής...).

Ναι, αλλά αυτό δεν είναι από μόνο του τεκμήριο κριτικής έκδοσης, και αρχαιότητας της μιάς από την άλλη γραφή. Στην εισαγωγή πάντως ο Φουντούλης δεν αναφέρει κάτι σχετικό, αν και πραγματεύεται τον ίδιο ύμνο (σ. 16).
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
...οι δε λειτουργούντες βιάζονται... οπότε δεν αντιλαμβάνεται κανείς την παράλειψη,
Δ.
Πρός Θεοῦ, δέν εἶναι θέμα βιασύνης...
Κι ἐγώ τώρα συνειδητοποίησα αὐτές τίς διαφορές.
Ἐμεῖς διαβάζουμε ἀπό Ἱερατικό κατά τή λειτουργία τοῦ Μ. Σαββάτου.
Στή λειτουργία τοῦ Ἰακώβου (πού γιά μιά ἀκόμη φορά σήμερα τό βράδυ θά ἀξιωθῶ νά τελέσω) διαβάζω ἀπό Φουντούλη καί Πανώτη.
Καί βέβαια ἐκείνη τή στιγμή δέν εἶναι δυνατόν νά παρακολουθῶ τούς ψάλτες... (ἄν καί τούς παρακολουθῶ...).
Οὔτε ἀπαγγέλουμε πολλές φορές αὐτόν τόν ὕμνο, γιά νά διαπιστώσω αὐτές τίς διαφορές...

Ὁ Ἄρχων Ἀριστείδης Πανώτης (σέ μιά ἀπό τίς ἐκδόσεις τῆς λειτουργίας Ἰακώβου) παραθέτει τό μελοποιηθέν παρά Νικηφόρου Ἠθικοῦ (ἐκ κώδικος τοῦ 1336, χφ. 2458 ΕΒΕ, δημοσιευθέν ὑπό Μουσικολόγου Δημ. Οἰκονόμου, εἰς τό Byzantine Trisagia and Cheroubika, Θεσσαλονίκη 1974, σ. 252-253) πού ἔχει «...καὶ Κύριος τῶν κυριευόντων, Χριστὸς ὁ Θεός ἡμῶν,...».

 
Last edited:

Shota

Παλαιό Μέλος
Η φράση απουσιάζει από το κώδικα Vaticanus Graecus 1970 του ιβ' αι. (C.A. Swainson. The Greek liturgies chiefly from original authorities. Cambridge, 1884, σελ. 240). Αυτή τη στιγμή δεν έχω την έκδοση του Mercier (επί τη οποια στηρίζεται αυτή του Φουντούλη) για να δω και εκεί.
 

Attachments

  • Swainson_0283.jpg
    586.6 KB · Views: 24
Last edited:

Emmanouil Giannopoulos

Emmanouil Giannopoulos
Ναι, είναι παλαιά γραφή. Ο στίχος "καὶ Κύριος τῶν κυριευόντων" αποτελεί όμως μεταγενέστερη προσθήκη.

Τον είχα ρωτήσει τον Φουντούλη γι᾿ αυτό. Μου είχε πει ότι σε κάποιες παραδόσεις δεν υπάρχει ο συγκεκριμένος στίχος.
 

Shota

Παλαιό Μέλος
Σήμερα είδα το β' τόμο του βιβλίου "The Ordinary chants of the Byzantine Mass" (Verlag der Musikalienhandlung K. D. Wagner, 1975) του Neil Moran το οποιο περιέχει το κείμενο του «Σιγησάτω» (ανώνυμη μελωδία) και την μεταγραφή σε πεντάγραμμο από 2 χειρογραφα-Ασματικα, Lavra Γ 3 και Kastoria 8. Απουσιάζει η φράση «καὶ Κύριος τῶν κυριευόντων». Αντίθετα υπάρχει σε σύνθεση του Ηθικου (που υποθέτω πως είναι μεταγενέστερη). Αυτή τη στιγμή δεν έχω πρόσβαση στο α' τόμο. Βοήθεια;
 
Top