Παραθέτω τόν κώδικα ΜΠΤ 716, ἀνεπίγραφο Ἀναστασιματάριο τοῦ ἔτους 1815. Εἶναι ἕνα σπάνιο χειρόγραφο, γραφῆς μεταβατικῆς, προφανῶς κατά τήν φάση τῶν διεργασιῶν τῆς Ἐπιτροπῆς.
Παρατηροῦμε ὅτι ἔχει ρυθμιστῆ ἀπό τούς 3 Διδασκάλους τό θέμα τοῦ χρόνου, μέ θεμελιώδη χρονική ἀξία κάθε σημαδοφώνου τόν 1 χρόνο, ὅπως τόν γνωρίζουμε κι ἐμεῖς. Τά χρονικά σημεῖα ἔχουν ὁρισθῆ νά ἐκφράζουν συγκεκριμένη διάρκεια, καί εἶναι σχεδόν τά ὁριστικῶς ἐπικρατήσαντα πλήν ἑνός εἰδικοῦ γοργοῦ πού ἐπινοήθηκε γιά νά συμπεριλάβει δύο συνεχόμενα γοργά ἀλλά τελικῶς ἐγκατελείφθη (βλ. πχ σελ. 1 – 6η ἀράδα: “Κύριε” καί σελ. 8: “οὐρανός”).
Ὡς πρός τίς ἄχρονες ὑποστάσεις, παρατηροῦμε τά ἑξῆς: Τό ἀντικένωμα χρησιμοποιεῖται ἐπί τό πλεῖστον ἀκόμη ὡς σύναγμα, ὅπως ἐχρησιμοποιεῖτο κυρίως καί στήν παλαιότερη γραφή. Ὅσον ἀφορᾶ ἐκεῖνα πού τελικῶς ἀντικατεστάθησαν, τό τρομικόν, τό ἀπόδομα καί ἡ κόκκινη βαρεῖα ἐπίσης τίθενται ἀκόμη σέ σημεῖα πού τό ζητοῦσε ἡ παλαιότερη ὀρθογραφία.
Ἡ ὀρθογραφία γενικῶς δέν ἔχει ἀκόμη δουλευτῆ ἀρκετά στήν φάση αὐτήν. Τά διάφορα ὀρθογραφικά σχήματα ἔχουν ληφθῆ βασικά ἀπό τήν παλαιότερη γραφή, ἐνῶ στήν συνέχεια οἱ 3 Διδάσκαλοι τά ἐπεξεργάστηκαν καί ἀντικατέστησαν μερικά μέ ἄλλα πού πίστευαν ὅτι ἐκφράζουν πιστότερα τήν προφορική παράδοση. Ὁ βαθμός ἀναλύσεως εἶναι παρόμοιος μέ τῶν παλαιοτέρων καί σαφῶς (ἄν καί ὄχι πάρα πολύ) πιό "περιγραφικός" ἀπό τόν ὁριστικό τῆς Νέας Μεθόδου καί δή τοῦ Χουρμουζίου. Ἡ πεταστή ἰδίως πῆρε τελικῶς ἀρκετά πιό συγκεκριμένη καί προσδιοριστική ὑπόσταση ἀπ᾿ ὅτι στόν κώδικα τοῦτον.
Ἄλλο θέμα πού στήν φάση αὐτή δέν ἔχει ξεκαθαρίσῃ ἀκόμη εἶναι ἐκεῖνο τῶν φθορῶν. Πρόχειρα, ἐντοπίζω τόν πλ. Β' νά ἐκτυλίσσεται ὡς ἅγια στό ἄνω τετράχορδο (ὡς γνωστόν) ἄνευ διατονικῆς φθορᾶς, δηλαδή κατά τήν μεταχείριση τῶν παλαιῶν.
Ὁπωσδήποτε βεβαίως πρέπει νά σχολιαστῆ ἡ ρυθμική σήμανσις σέ τετρασήμους. Θά ρίσκαρα νά ὑποθέσω ὅτι ὁ γραφεύς εἶναι μαθητής τοῦ Χρυσάνθου καί ἔχει διδαχθῆ ἀπό ἐκεῖνον τά περί τετρασήμου ρυθμοῦ. Δυστυχῶς ὅμως τόν ἐφαρμόζει ἄγαρμπα καί ἀδιάκριτα. Δέν καταφέρνει νά ἐντοπίσει τήν ἐξαίρεσι τοῦ τυχόν 6σήμου πού συναντᾶ, μέ ἀποτέλεσμα νά χωρίζη στήν μέση ὅλους τούς ἑπομένους 4σήμους μέχρι νά βρεθῆ νέος 6σημος καί νά ἐπανέλθη στόν σωστό χωρισμό.
Ἡ ἰδιαιτερότητα τοῦ χειρογράφου αὐτοῦ τό καθιστᾶ πολύ σημαντικό καί θά εἶχε ἐνδιαφέρον νά ἀκουστοῦν κι ἄλλα σχόλια. Πολλά συμπεράσματα μποροῦν νά ἐξαχθοῦν.
Σέ κάποια μελέτη τοῦ Ἐμμ. Γιαννόπουλου εἶχα συναντήσει πληροφορίες γιά τόν κώδικα αὐτόν. Ἄν ἔχει τήν καλωσύνη, ἄς μᾶς πεῖ ὅ,τι γνωρίζει.
Παρατηροῦμε ὅτι ἔχει ρυθμιστῆ ἀπό τούς 3 Διδασκάλους τό θέμα τοῦ χρόνου, μέ θεμελιώδη χρονική ἀξία κάθε σημαδοφώνου τόν 1 χρόνο, ὅπως τόν γνωρίζουμε κι ἐμεῖς. Τά χρονικά σημεῖα ἔχουν ὁρισθῆ νά ἐκφράζουν συγκεκριμένη διάρκεια, καί εἶναι σχεδόν τά ὁριστικῶς ἐπικρατήσαντα πλήν ἑνός εἰδικοῦ γοργοῦ πού ἐπινοήθηκε γιά νά συμπεριλάβει δύο συνεχόμενα γοργά ἀλλά τελικῶς ἐγκατελείφθη (βλ. πχ σελ. 1 – 6η ἀράδα: “Κύριε” καί σελ. 8: “οὐρανός”).
Ὡς πρός τίς ἄχρονες ὑποστάσεις, παρατηροῦμε τά ἑξῆς: Τό ἀντικένωμα χρησιμοποιεῖται ἐπί τό πλεῖστον ἀκόμη ὡς σύναγμα, ὅπως ἐχρησιμοποιεῖτο κυρίως καί στήν παλαιότερη γραφή. Ὅσον ἀφορᾶ ἐκεῖνα πού τελικῶς ἀντικατεστάθησαν, τό τρομικόν, τό ἀπόδομα καί ἡ κόκκινη βαρεῖα ἐπίσης τίθενται ἀκόμη σέ σημεῖα πού τό ζητοῦσε ἡ παλαιότερη ὀρθογραφία.
Ἡ ὀρθογραφία γενικῶς δέν ἔχει ἀκόμη δουλευτῆ ἀρκετά στήν φάση αὐτήν. Τά διάφορα ὀρθογραφικά σχήματα ἔχουν ληφθῆ βασικά ἀπό τήν παλαιότερη γραφή, ἐνῶ στήν συνέχεια οἱ 3 Διδάσκαλοι τά ἐπεξεργάστηκαν καί ἀντικατέστησαν μερικά μέ ἄλλα πού πίστευαν ὅτι ἐκφράζουν πιστότερα τήν προφορική παράδοση. Ὁ βαθμός ἀναλύσεως εἶναι παρόμοιος μέ τῶν παλαιοτέρων καί σαφῶς (ἄν καί ὄχι πάρα πολύ) πιό "περιγραφικός" ἀπό τόν ὁριστικό τῆς Νέας Μεθόδου καί δή τοῦ Χουρμουζίου. Ἡ πεταστή ἰδίως πῆρε τελικῶς ἀρκετά πιό συγκεκριμένη καί προσδιοριστική ὑπόσταση ἀπ᾿ ὅτι στόν κώδικα τοῦτον.
Ἄλλο θέμα πού στήν φάση αὐτή δέν ἔχει ξεκαθαρίσῃ ἀκόμη εἶναι ἐκεῖνο τῶν φθορῶν. Πρόχειρα, ἐντοπίζω τόν πλ. Β' νά ἐκτυλίσσεται ὡς ἅγια στό ἄνω τετράχορδο (ὡς γνωστόν) ἄνευ διατονικῆς φθορᾶς, δηλαδή κατά τήν μεταχείριση τῶν παλαιῶν.
Ὁπωσδήποτε βεβαίως πρέπει νά σχολιαστῆ ἡ ρυθμική σήμανσις σέ τετρασήμους. Θά ρίσκαρα νά ὑποθέσω ὅτι ὁ γραφεύς εἶναι μαθητής τοῦ Χρυσάνθου καί ἔχει διδαχθῆ ἀπό ἐκεῖνον τά περί τετρασήμου ρυθμοῦ. Δυστυχῶς ὅμως τόν ἐφαρμόζει ἄγαρμπα καί ἀδιάκριτα. Δέν καταφέρνει νά ἐντοπίσει τήν ἐξαίρεσι τοῦ τυχόν 6σήμου πού συναντᾶ, μέ ἀποτέλεσμα νά χωρίζη στήν μέση ὅλους τούς ἑπομένους 4σήμους μέχρι νά βρεθῆ νέος 6σημος καί νά ἐπανέλθη στόν σωστό χωρισμό.
Ἡ ἰδιαιτερότητα τοῦ χειρογράφου αὐτοῦ τό καθιστᾶ πολύ σημαντικό καί θά εἶχε ἐνδιαφέρον νά ἀκουστοῦν κι ἄλλα σχόλια. Πολλά συμπεράσματα μποροῦν νά ἐξαχθοῦν.
Σέ κάποια μελέτη τοῦ Ἐμμ. Γιαννόπουλου εἶχα συναντήσει πληροφορίες γιά τόν κώδικα αὐτόν. Ἄν ἔχει τήν καλωσύνη, ἄς μᾶς πεῖ ὅ,τι γνωρίζει.