Γιώργος Μ.
Γιώργος Μπάτζιος
Ως (καθυστερημένη) απάντηση του φίλου μας, αλλά και παρακινημένος από τη σχετική συζήτηση που ξεκίνησε ο Johnsteff ανεβάζω λειτουργικά και Άξιον εστί από έξι διαφορετικούς μελοποιούς σε ήχο δευτερόπρωτο. Για λόγους πληρότητας έβαλα εδώ και τα αντίστοιχα του Πρίγγου που ανέβασε ο Χρήστος από την Πατριαρχική Φόρμιγγα και εκείνα του Στανίτσα που ανέβασε με δική του αντιγραφή ο κ. Τουμπανάκης.
Κοιτάζοντας κανείς τις ομοιότητες και τις διαφορές των συνθέσεων αυτών καταλήγει πως δεν μπορούμε να μιλάμε για ανεξάρτητες μεταξύ τους συνθέσεις (αλλά μήπως τελικά δεν έχει και νόημα μια τέτοια ανεξαρτησία
.
Για να μιλήσω με κάπως φιλολογικά σχήματα, ξεχωρίζω στις συνθέσεις αυτές τρία στρώματα:
α) υπάρχει μια αρχική πηγή Καραμάνης και Πρίγγος (ἠ ψευδο-Πρίγγος, για όσους πιστεύουν ότι ο αείμνηστος δεν άφησε χειρόγραφα λειτουργίας ή τέλος πάντων ότι τα συγκεκριμένα δεν είναι δικά του).
β) πάνω σε αυτήν την παράδοση πατούν οι Χρύσανθος και Στανίτσας. Ο μεν Χρύσανθος αποτυπώνοντας τα λειτουργικά του Πρίγγου, όπως κατά βάση γίνεται σε πολλά λειτουργικά του, ο Στανίτσας και των δύο, αλλά με τις δικές του χαρακτηριστικές πινελιές κυρίως στην κατάληξη, που είναι μάλλον και το σήμα κατατεθέν των εν λόγω λειτουργικών.
γ) Οι νεότεροι Τσατσαρώνης και Σουρλαντζής , που αφομοιώνουν και επεξεργάζονται δημιουργικά την πρόσφατη και παλαιότερη παράδοση, με διαφορετικό ύφος αλλά με κοινή φιλοσοφία και τέχνη (γι' αυτό και τα βιβλία Λειτουργίας τους μπορούν νομίζω να μελετώνται από κοινού), δημιουργούν δικά τους απλά, ωραία και στρωτά μέλη, χωρίς κάποια αξίωση πρωτοτυπίας ή συνθετότητας.
Κοιτάζοντας κανείς τις ομοιότητες και τις διαφορές των συνθέσεων αυτών καταλήγει πως δεν μπορούμε να μιλάμε για ανεξάρτητες μεταξύ τους συνθέσεις (αλλά μήπως τελικά δεν έχει και νόημα μια τέτοια ανεξαρτησία
.Για να μιλήσω με κάπως φιλολογικά σχήματα, ξεχωρίζω στις συνθέσεις αυτές τρία στρώματα:
α) υπάρχει μια αρχική πηγή Καραμάνης και Πρίγγος (ἠ ψευδο-Πρίγγος, για όσους πιστεύουν ότι ο αείμνηστος δεν άφησε χειρόγραφα λειτουργίας ή τέλος πάντων ότι τα συγκεκριμένα δεν είναι δικά του).
Σημ: Νομίζω ότι δεν πρέπει να γίνεται λόγος για το αν ο ένας παίρνει του άλλου. Μοιάζουν σίγουρα σε πολλά σημεία που είναι βέβαια στοιχεία ταυτότητας του δευτερόπρωτου ήχου, αλλά είναι διαφορετικά μέλη. Mάλλον η όλη "φασαρία" στο θέμα αυτό προέκυψε από το γεγονός ότι ο π. Ιερόθεος στο βιβλίο του αναγράφει (από λάθος; δεν ξέρω) τα λειτουργικά του Καραμάνη στον Πρίγγο. Το μόνο σημείο πραγματικής σύγχυσης ή έστω αδιευκρίνιστης ταυτότητας είναι το δεύτερο Άξιον εστί του Πρίγγου (ή ψευδο-Πρίγγου ξαναλέω) από τη Φόρμιγγα (το λιγότερο προτιμητέο κατά τη δική μου περιορισμένη αισθητική) το οποίο είναι ένα και το αυτό με εκείνο που επιγράφεται ως μέλος του Πανόπουλου.
γ) Οι νεότεροι Τσατσαρώνης και Σουρλαντζής , που αφομοιώνουν και επεξεργάζονται δημιουργικά την πρόσφατη και παλαιότερη παράδοση, με διαφορετικό ύφος αλλά με κοινή φιλοσοφία και τέχνη (γι' αυτό και τα βιβλία Λειτουργίας τους μπορούν νομίζω να μελετώνται από κοινού), δημιουργούν δικά τους απλά, ωραία και στρωτά μέλη, χωρίς κάποια αξίωση πρωτοτυπίας ή συνθετότητας.
(Εξαίρεση σ' αυτό είναι το όντως αξιοσημείωτο Άξιον εστί με εναρμόνια στοιχεία του Τσατσαρώνη, που θα ανεβάσω και ξεχωριστά κάπου αλλού για όσους θέλουν να το ψάλουν. Το συμπεριλαμβάνει τιμής ένεκεν και ο Καραμάνης στη λειτουργία του, αλλά είναι άξιο απορίας γιατί εκεί, σε αντίθεση με το βιβλίο του Τσατσαρώνη, η γραμμή "των Σεραφείμ" είναι τοσο ευρωπαΐζουσα, πράγμα που προσωπικά με εμπόδιζε τόσα χρόνια από το να ψάλλω το εν λόγω θαυμάσιο Άξιον εστί).
Last edited:
