Αναμνήσεις & εμπειρίες Δημ. Ιωαννίδη με τον Στανίτσα και άλλους

Τσακιτζής

Παλαιό Μέλος
Κάποια εποχή, στην Ανάληψη Δραπετσώνας δεν στέριωνε Πρωτοψάλτης.
Προϊστάμενος τότε ήταν ο π. Ιερώνυμος Φράγγος, ο οποίος είχε αλλάξει μέσα σε 6 χρόνια, 11 Πρωτοψάλτες. Πλησίαζε η Μ. Εβδομάδα και το Δεξιό Αναλόγιο, ήταν κενό. Αριστερά έψαλλε ο πατέρας ενός δικού μου, ο οποίος έκανε τα «προξενιά» και ειδοποιήθηκα να πάω να συναντήσω τον π. Ιερώνυμο. Πήγα λοιπόν και εκείνος μου είπε , ότι αυτό που θέλει, είναι η αυστηρή τήρηση του ωραρίου. Δηλαδή όταν λέμε Απόλυση στις 10.00΄να είναι στις 10.00΄ και όχι αργότερα. Τον διαβεβαίωσα ότι το ωράριο θα τηρηθεί κανονικά, κανονίσαμε την αμοιβή μου και Κυριακή των Βαΐων ξεκίνησα. Η Απόλυση σε όλες τις Ακολουθίες, γίνονταν ακριβώς την ώρα που χτυπούσε το εκκρεμές – ρολόι της Εκκλησίας και ο Παπάς είχε να το κάνει. Στην Απόλυση την βραδιά της Αναστάσεως, έβγαλε λόγο και είπε ότι παρ’ ότι είχε 18 χρόνια σαν Κληρικός, ήταν η πρώτη Μ. Εβδομάδα που την είχε ευχαριστηθεί τόσο πολύ και τόνισε ότι αυτό οφειλόταν στον Πρωτοψάλτη κ. Δημήτριο Ιωαννίδη, ο οποίος με την ψαλμωδία του και την ακρίβεια στα ωράρια των διαφόρων Ακολουθιών, είχε προσφέρει αυτό που δεν είχε καταφέρει να βρεί τόσα χρόνια. Πληρώθηκα, τους χαιρέτησα και έφυγα. Την Τετάρτη της Διακαινησίμου, ειδοποιήθηκα να περάσω πάλι από το Ναό, προκειμένου να συζητήσω με τον Προϊστάμενο. Πράγματι πήγα και άρχισε η εξής συζήτηση : Κύριε Ιωαννίδη, έχω πληροφορίες ότι δεν είστε συνεργάσιμος, αλλά επειδή έχω εμπειρία μιάς ολόκληρης Μ. Εβδομάδας, κατά την οποίαν όλα λειτούργησαν άψογα, θα ήθελε να συζητήσουμε την περίπτωση να μείνετε μόνιμα σαν Δεξιός. Τι λέτε ;
Παππούλη μου, παρ’ ότι έχω κι εγώ πληροφορίες ότι είσαι Ψαλτοφάγος, εκεί όμως με έκοψε και με έντονο ύφος μου είπε : Ποιος σας το είπε αυτό ; Παπά μου μην απορείς. Είναι αυτός ο ίδιος που σας πληροφόρησε ότι δεν είμαι συνεργάσιμος. Χα, χα, έκανε. Φαίνεται ότι είστε σκληρό καρύδι, είπε ό Παπάς. Άκουσε Παππούλη μου, για να αλλάξεις 11 Πρωτοψάλτες μέσα σε 6 χρόνια, φαίνεται ότι έχεις τις παραξενιές σου. Επίσης για να σου πούν ότι δεν είμαι κι εγώ συνεργάσιμος, θα πεί ότι έχω κι εγώ τις δικές μου παραξενιές. Εγώ λέω να τις βάλουμε όλες κάτω και εάν τα βρούμε, έχει καλώς. Εάν όχι, πάλι φίλοι θα είμαστε. Τι λές Παπά μου ;
Εντάξει έκανε ο Παπάς. Εγώ βέβαια δεν έχω όπως λέτε παραξενιές, απλούστατα ζητάω ορισμένα πράγματα από τους Ψάλτες μου. Παπά μου άσε την προπαίδεια και προχώρα. Τι ζητάς από τους Ψάλτες σου. Βάλτα κάτω και ξεκίνα. Να, έκανε ο Παπάς, κατ’ αρχήν θέλω να ακούω τον Εξάψαλμο από τον Πρωτοψάλτη μου. Αυτό Παπά μου, ξέχνα το. Εγώ δεν διαβάζω Εξάψαλμο και αυτό όχι ότι δεν ξέρω ανάγνωση, αλλά γιατί επειδή τον έχω διαβάσει 500 φορές καμιά φορά μπερδεύεται η γλώσσα μου. Θέλεις να σου διαβάζω όλο το υπόλοιπο Ψαλτήρι, στο διαβάζω ευχαρίστως. Όταν όμως θα φτάσω στους Ψαλμούς του Εξάψαλμου, θα γίνει χαμός από τα σαρδάμ. Σε πειράζει να τον διαβάζει ο Αριστερός ; Όχι, έκανε ο Παπάς. Παρακάτω, λέω εγώ. Να, θέλω το Αναστάσιμο Απολυτίκιο στην Είσοδο, αφού το πούμε μέσα από το Ιερό, να το ξανακούσω από τον Δεξιό. Μα αυτό είναι εκτός Τυπικού, είπα εγώ. Να, μου αρέσει και το ζητάω. Παρακάτω, επέμεινα εγώ. Επίσης θέλω 10΄λεπτά για το κήρυγμα και την Απόλυση στην ώρα της. Και για τον Εξάψαλμο, Απολυτίκιο και το ωράριο, έδιωξες 11 Πρωτοψάλτες σε 6 χρόνια ; Κάτι μου κρύβεις Παπά. Με διαβεβαίωσε ότι αυτά ήταν όλα και μου ζήτησε να εκθέσω και τις δικές μου παραξενιές. Εγώ του είπα : Γιατί με θέλεις στην Εκκλησία σου Παπά μου : Μα, για Ψάλτη, έκανε απορώντας ο Παπάς. Αυτή είναι Παππούλη και η δική μου παραξενιά. Άφησέ λοιπόν να κάνω ανενόχλητος αυτό για το οποίο θα με πληρώνεις. Με την Απόλυση που θέλεις στην ώρα της, δεν έχω πρόβλημα. Αυτό το είδα σε ολόκληρη Μ. Εβδομάδα, γι’ αυτό και σας κάλεσα. Εντάξει άφησέ με λοιπόν να κάνω κουμάντο στα Αναλόγια εγώ. Άλλωστε Προϊστάμενος είσαι για τα Διοικητικά. Την ώρα των Ακολουθιών, είμαστε και οι δύο Συνεργάτες. Εσύ κουμαντάρεις από το Τέμπλο και μέσα κι εγώ από το Τέμπλο και έξω. Προπάντων μη διανοηθείς να μου κόψεις Χερουβικό. Έστω και αν το ρολόι δείχνει 9.30΄και πρέπει να τελειώσουμε στις 10.00΄και εγώ λέω ακόμα Χερουβικό, ΜΗ ΜΟΥ ΤΟ ΚΟΨΕΙΣ. Και πώς, έκανε ο Παπάς θα βγούμε στις 10.00΄; Αυτό άστο πάνω μου και για να κατοχυρωθείς, δώσε μου να σου υπογράψω ότι χαρτί θέλεις, ότι εάν βγώ έστω και μία φορά σε ολόκληρο μήνα 5΄λεπτά αργότερα, να μη μου δώσεις μισθό. Ο Παπάς με κοίταζε περίεργα κι εγώ το γλένταγα. Συμφωνείς Παπά μου ; Κααααλά, έκανε ο Παπάς. Όχι τέτοιο καλά Παπά μου, του είπα εγώ. Ήτο το δέχεσαι ή δεν το δέχεσαι ! Εντάξει λέει σε μια στιγμή ο Παπάς, αφού το σκέφτηκε λίγο. Ωραία! Επειδή εγώ έχω μάθει να είμαι άντρας στις συναλλαγές μου, δώσε μου το χέρι σου κι εσύ σαν άντρας, για να επιβεβαιώσουμε αυτά που είπαμε. Σφίξαμε τα χέρια και έτσι ανάλαβα το Δεξιό Αναλόγιο της Αναλήψεως. Πέρασε καιρός και την επόμενη Μ. Εβδομάδα, είχαμε ένα επεισόδιο.
Μ. Πέμπτη βράδυ και το Πρόγραμμα, όριζε την έναρξη της Ακολουθίας στις 18.30΄. Από την αρχή της σταδιοδρομίας μου, είχα μάθει και το εφάρμοζα, να βρίσκομαι στον Ναό, τουλάχιστον 15 - 20΄ενωρίτερα. Έτσι κι εκείνη την ημέρα, στις 18.15΄ μπήκα στον περίβολο του Ναού, όπου βρήκα τον Προϊστάμενο να κόβει βόλτες σε έξαλλη κατάσταση. Μόλις με είδε, ήρθε πρός το μέρος μου και μου είπε σχεδόν φωνάζοντας : Επιτέλους κ. Ιωαννίδη, ήλθατε ;
Εγώ προς στιγμήν τά' χασα με το ύφος του και του είπα : Σιγά Παππούλη, πώς κάνεις έτσι ; Στις 18.30΄δεν είπαμε ν' αρχίσουμε ; Ναι μου απάντησε, αλλά ο Δεσπότης ( κάποιος από τα Δωδεκάνησα ) έχει έλθει. Και λοιπόν ; του είπα. Αυτός μπορεί να θέλει να κοιμάται και μέσα στον Ναό, εμείς θα πρέπει να είμαστε όλοι εδώ να του κάνουμε αέρα, μήπως και ζεσταθεί ;
Σε ζητάει και μού' χει φάει το κεφάλι, μου απάντησε.
Τελικά μπήκαμε μέσα, έβαλα το ράσο μου και ο Προϊστάμενος με παρουσίασε στον Δεσπότη, που καθόταν σε μιά πολυθρόνα, δίπλα στην Ωραία Πύλη. Ακούστε τώρα την στιχομυθία μεταξύ μας.
Τα σέβη μου Σεβασμιότατε. Ονομάζομαι Δημήτριος Ιωαννίδης και έμαθα ότι με θέλετε. Μάλιστα κύριε. Μου φέρνετε σας παρακαλώ το βιβλίο σας.
Με συγχωρείτε, αλλά τι το θέλετε ; Θέλω να σας δείξω τα τροπάρια.
Σεβασμιότατε, μην ανησυχείτε. Έχω 25ετή πείρα πάνω στα Αναλόγια και γνωρίζω καλά τη δουλειά μου. Δεν καταλάβατε. Παρακαλώ εξηγείστε μου τι ακριβώς θέλετε. Κύριε, προτίθεμαι να ψάλλω. Καταλάβατε ; Μάλιστα Σεβασμιότατε. Πείτε μου ποιά Τροπάρια θέλετε να ψάλλετε και να είστε σίγουρος, ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα. Γι' αυτό σας λέω φέρτε μου το βιβλίο σας, για να μην γίνουν λάθη. Σεβασμιότατε, το βιβλίο μου βρίσκεται εδώ ( και του έδειξα το κεφάλι μου ) εσείς πείτε μου τι θέλετε και να είστε σίγουρος, ότι όλα θα γίνουν όπως τα θέλετε, χωρίς κανένα πρόβλημα.
Εν τάξει αφού το θέλετε έτσι. Βάζει το χέρι στην τσέπη του και βγάζει μιά Μ. Εβδομάδα της τσέπης, την ανοίγει και αρχίζει να μοιράζει τα Τροπάρια τρείς στο γύρο, όχι όμως με τη σειρά, αλλά όπως τον εξυπηρετούσε, προκειμένου να πέσουν σ’ αυτόν, όλα τα καλύτερα ( τρόπος του λέγειν ) Τροπάρια της ημέρας. Όσο εκείνος όμως έλεγε, τόσο εμένα μου ανέβαιναν τα γράδα. Όταν μοίρασε και το Απολυτίκιο, σήκωσε τα μάτια, με κοίταξε και είπε : Καταλάβατε ; Απόλυτα Σεβασμιότατε. Με χρειάζεστε τίποτε άλλο ; Όχι. Καλή δύναμη.
Επίσης. Τα σέβη μου.
Πηγαίνω αμέσως στο ντουλάπι μου, βγάζω το ράσο, βάζω το σακάκι μου και γυρίζοντας στον Προϊστάμενο που με κοίταζε περίεργα, του είπα : Γειά και χαρά Παππούλη και χρόνια πολλά. Πού πάς, με ρώτησε. Φεύγω. Εμένα δεν με χρειάζεστε σήμερα. Και ποιός θα ψάλλει ; Έχεις τον Δεσπότη. Εγώ πάω σε μιάν άλλη Εκκλησία, να κάνω κι εγώ το κέφι μου.
Εν τω μεταξύ, ο Δεσπότης άκουσε τη συζήτηση ( γιατί εδώ που τα λέμε, εγώ είχα βγεί από τα ρούχα μου και η φωνή μου είχε πάρει « Πανηγυρικό » χαρακτήρα ) και ήρθε προς το μέρος μας. Τι συμβαίνει ;
Ο Ψάλτης φεύγει, του λέει ο Παπάς. Και γιατί φεύγει ; Δεν ξέρω πείτε τα οι δυό σας, είπε ο Παπάς που βρέθηκε σε άσχημη θέση.
Γιατί φεύγετε κε Ιωαννίδη ; Γιατί Δεσπότη μου ( και συνέχισα στον Ενικό ) εσύ δεν ήρθες σήμερα για να χοροστατήσεις, αλλά για να καταργήσεις τον Πρωτοψάλτη. Φεύγω λοιπόν, για να σου αφήσω ολόκληρο το πεδίο ελεύθερο ( και γυρίζοντας προς τον Παπά, του είπα : Παππούλη, κανόνισε με τον Δεσπότη να έλθει και αύριο και συνέχεια, γιατί εγώ δεν πρόκειται να ξανά’ ρθω. Πηγαίνοντας προς την πόρτα, ο Δεσπότης μου είπε :
Δε μου λέτε κύριε, θα μου αποκλείσετε το δικαίωμα να ψάλλω ;
Το θέμα είναι Δεσπότη μου, το ποιός σου έδωσε αυτό το δικαίωμα. Είσαι Δεσπότης ; Στο Θρόνο σου. Είμαι Ψάλτης ; Στο Αναλόγιό μου.
Γυρνώντας ο Δεσπότης προς τον Παπά, είπε : Δεν κατάλαβα Πάτερ. Σηκώθηκαν τα πόδια να χτυπήσουν το κεφάλι ; Αλλά πρίν απαντήσει ο Παπάς, απάντησα εγώ. Τέτοια κεφάλια σαν το δικό σου Δεσπότη μου, θέλουν πότε – πότε χτύπημα, για να καταλαβαίνουμε εάν υπάρχει ακόμα μυαλό μέσα, ή έχoυν φυράνει. Εγώ φεύγω και κάντε ότι θέλετε.
Νομίζω ότι παραφέρεστε κύριε, λέει ο Δεσπότης. Κι εγώ την ίδια εντύπωση έχω για σένα. Δεν μου λές Δεσπότη μου, θέλεις να ψάλλεις ;
Ναι, απαντάει εκείνος. Εντάξει, έλα εσύ στο Αναλόγιο να κάνεις τον Ψάλτη κι εγώ θα πάω στο Θρόνο να κάνω τον Δεσπότη.
Κόκκαλο ο Δεσπότης.
Εν τω μεταξύ, εγώ προχωρώ προς την έξοδο του Ναού, οπότε με σταματάνε οι Επίτροποι, λέγοντάς μου ότι με θέλει ο Παπάς. Πράγματι ήρθε ο Παπάς, αλλά εγώ του έδωσα 2 λεπτά προθεσμία να συνεννοηθεί με τον Δεσπότη για τα περαιτέρω. Τελικά, με φώναξαν πάλι στο Ιερό και ο Δεσπότης, γύρισε και μου λέει : Εντάξει κύριε. Σας επιτρέπουμε να ψάλλετε. Εκεί ήταν που πήρα φωτιά. Μου επιτρέπεις είπες να ψάλλω ; Και ποιος είσ’ εσύ ; Εγώ πληρώνομαι από αυτή την Εκκλησία, για να ψάλλω και μόνο να ψάλλω. Εσύ ποιός είσαι που ήρθες να με καταργήσεις ; Δεν σου μάθανε αυτοί που σε χειροτόνησαν, ότι ο Χοροστατών Αρχιερέας, απαγορεύεται να ψάλλει οτιδήποτε, παρά μόνο τα « ειρήνη πάσι » και ότι άλλο του αναλογεί ; Πότε επί τέλους θα αρχίσετε να σέβεστε αυτό που κάνετε και να το εκτελείτε βάσει των Διατάξεων του Τυπικού και της Τάξης των Ακολουθιών ; Πότε θα αρχίσετε να σεβόσαστε τα ράσα που φοράτε και τον χώρο μέσα στον οποίο βρισκόσαστε ; Και πότε επί τέλους, θα αφήσετε στην άκρη αυτό τον Δεσποτισμό που σας κυριεύει ; Δεν υπάρχουν σήμερα Δεσποτάτα και Δεσπότες , όπως την εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Υπάρχουν Επισκοπές και Επίσκοποι. Δηλαδή πνευματικοί Πατέρες των ψυχών του ποιμνίου τους . Θα το χωνέψετε αυτό καμιά φορά ; Σας παρακαλώ κ. Ιωαννίδη, μπήκε στη μέση ο Παπάς, μη φωνάζετε. Μεγάλη Πέμπτη σήμερα. Ας τ’ αφήσουμε όλ’ αυτά και ας ψάλλουμε το Πάθος του Κυρίου.
Έχεις απόλυτο δίκιο Παπά μου, είπα και ανέβηκα στο Αναλόγιό μου.
Κατά την διάρκεια της Ακολουθίας, το μόνο που επέτρεψα στο Δεσπότη να ψάλλει, ήταν το Γ΄. Εξαποστειλάριο και το Γ΄. Απολυτίκιο, τα οποία τα άρπαξε, όπως αρπάζει ένα μικρό παιδί , μιά σοκολάτα, που του δείχνεις.
Στο τέλος, έβγαλε κι ένα «δεκάρικο» λόγο, για το πόσο καλό Ψάλτη έχει αυτός ο Ναός.
Αργότερα μέσα στο Ιερό, με συνεχάρη και μου ζήτησε συγγνώμη, γιατί όπως είπε, σε όσες Εκκλησίες είχε χοροστατήσει μέχρι τότε, οι Ψάλτες που υπήρχαν εκεί, είχαν «εκτελέσει» κατά το κοινώς λεγόμενο τα Τροπάρια κι επειδή του άρεσαν και λέγονται και μια φορά το χρόνο, δεν ήθελε να πάνε χαμένα.
Πέρασαν πάλι μερικοί μήνες και ήρθε ο Αύγουστος. Ο δεύτερος Παπάς που είχαμε είχε βγεί σε άδεια και είχε έρθει κάποιος άλλος. Την ώρα που έλεγε το Ευαγγέλιο ( στη Λειτουργία ), ανοίγει το πορτάκι και ο Προϊστάμενος μου κάνει νόημα να πάω μέσα. Πήγα και μου λέει ότι επειδή δεν αισθάνεται καλά, δεν θα κήρυττε εκείνη την ημέρα και να φρόντιζα να καλύψω το 10΄λεπτο που του είχα ήδη εξασφαλίσει. Εν τάξει του είπα και τον ενημέρωσα ότι θα πώ ένα Χερουβικό μεγαλύτερο και κανένα Πολυέλεο στο Κοινωνικό, για είμαστε εντάξει στην Απόλυση. Έχω εμπιστοσύνη , μου είπε, κάνε ότι νομίζεις. Αρχίζω το Χερουβικό και πρίν να ολοκληρώσω την συλλαβή «Χερουβείμ», βγαίνει στην Ωραία Πύλη με το θυμιατό και αρχίζει να θυμιάζει. Ξεροβήχω και προσπαθώ να τον κάνω να με κοιτάξει για να δώ τι συμβαίνει, αλλά εκείνος δεν το κάνει. Παίρνω κι εγώ ανάποδες που λένε και αρχίζω από το «μυστικώς» και τελειώνω μέχρι και το «Ως τον Βασιλέα» όλα χύμα και σκέτα. Κατεβαίνω και από το στασίδι μου και περιμένω. Έγινε ο χαμός. Μπήκε μέσα, πήρε τα Τίμια Δώρα και έκανε τη Μεγάλη Είσοδο. Μπαίνοντας μέσα, εγώ κάνω νόημα στον Αριστερό να έλθει από τα Δεξιά και συνεχίζω να απαντώ σε όλες του τις Εκφωνήσεις, χύμα. 09.05΄ «Δι ευχών». Τώρα, μου λέει ο Αριστερός, τι γίνεται ; Απλούστατα, τίποτα, κάνω εγώ. Πάμε μέσα για την συνέχεια. Μπαίνουμε μέσα και βλέπω τον Προϊστάμενο, κυριολεκτικά «χυμένο» πάνω σε ένα καναπέ. Αμέσως του λέω : Τι γίνεται Παππούλη ; Ακόμα εδώ είσαι ; Με κοίταξε περίεργα και μου είπε : Γιατί, που έπρεπε να είμαι : Μα, έκανα εγώ, δεν θέλεις να πάς στην τουαλέτα ; Μα τι λέτε Κύριε ; Άκου θέλω να πάω στην τουαλέτα!! Παπά μου είσαι καλά ; Δεν είπαμε ότι θα καθυστερήσουμε όσο χρειάζεται, προκειμένου να καλύψουμε τα 10΄λεπτά του κηρύγματος ; Ναι, μου λέει ο Παπάς. Τότε γιατί βγήκες να θυμιάσεις, πρίν ακόμα πώ τη λέξη «Χερουβείμ» ; Εγώ βλέποντας τη βιασύνη σου, κατάλαβα ότι μάλλον σε έχει πιάσει κόψιμο και τα είπα χύμα, για να μην πάθεις καμιά ζημιά, πάνω στην Αγία Τράπεζα. Ποιος σας είπε κύριε ότι με έπιασε κόψιμο ; Άκου κόψιμο !! Γιατί παπά μου, εσένα δεν σε πιάνει ποτέ ; Εμένα με έχει πιάσει πολλές φορές και δεν προλαβαίνω να τρέχω. Όχι κύριε δεν με έπιασε τίποτα απ’ όλα όσα λέτε. Είστε απαράδεκτος, μου λέει. Εάν εγώ Παπά μου είμαι για σένα απαράδεκτος, εσύ παρ’ όλα τα 19 χρόνια που λές ότι είσαι Παπάς, χρειάζεσαι άλλα 36 για να μπορείς να λειτουργήσεις και αυτό, γιατί δεν έμαθες ποτέ τη δουλειά σου. Τώρα καταλαβαίνω γιατί έφυγαν τόσοι και τόσοι Πρωτοψάλτες από την Εκκλησία σου. Είσαι ανισσόροπος και αμόρφωτος λειτουργικά. Επίσης αμφιβάλω εάν κάτω από τα ράσα, φορά σώβρακο ή τίποτ’ άλλο, γιατί ενώ συμφωνήσαμε και δώσαμε σαν άντρες τα χέρια, εσύ καταπάτησες τη συμφωνία μας. Σε θεωρώ ανάξιο να συνεργαστείς μαζί μου γι’ αυτό και σε απολύω.
Αυτά ειπώθηκαν και έφυγα.
Έπεται συνέχεια.
 
Top