μ. Νεκτάριος ο Βλάχος (1808-1899)

ixadin

Ηχάδιν
nektarios.jpg

Στην αγιορείτικη σκήτη του Τιμίου Προδρόμου έζησαν μοναχοί με διάφορα χαρίσματα. Άλλοι είχαν πύρινη προσευχή, άλλοι ήταν νηστευτές, άλλοι ασχολούνταν με την καλλιγραφία,την αγιογραφία,την ψαλτική.

Ανάμεσά τους έλαμψε ο μοναχός Νεκτάριος ο μεγάλος πρωτοψάλτης. Φέτος συμπληρώνονται 112 χρόνια από την κοίμησή του(1899).

Ο Νικολάε Κρέτσου (μετέπειτα μοναχός Νεκτάριος) γεννήθηκε στο Χούσι της Ρουμανίας το 1808. Προερχόταν από μια πολυμελής πιστή οικογένεια ο μεγαλύτερος από τους οποίους ήταν ήδη μοναχός στη Μονή Τσιολάνου με το όνομα Αθανάσιος. Το 1840-1842 έμαθε τυπικό και ψαλτική κοντά στον επίσκοπο Σωφρόνιο. Για πολύ καιρό έψαλε σε μια εκκλησία στο Γκαλάτσι ενώ αργότερα τον βρίσκουμε ρασοφόρο στην Μονή Τσιολάνου μαζί με τον μεγάλο του αδελφό.

Αυτά τα δύο αδέλφια είχαν τον πόθο να μονάσουν στο Άγιον Όρος. Ταξίδεψαν στην Ελλάδα και στα Ιεροσόλυμα αλλά ο ρασοφόρος τότε Νικόλαος δεν έγινε δεκτός στο Άγ.Όρος. Γύρισαν στην Ρουμανία στην φημισμένη Μονή Νεάμτς όπου ο ηγούμενος Νεονίλος τον έκανε μοναχό με το όνομα Νεκτάριος.

Στην πολυάριθμη συνοδεία των 600 μοναχών της Μονής Νεάμτς ο Νεκτάριος ήταν γνωστός ως το αηδόνι του Νεάμτς και της Μολδαβίας. Αρχιερείς και αρχιμανδρίτες, μοναχοί και δόκιμοι, πλούσιοι και φτωχοί όλοι ήθελαν να τον ακούσουν να ψάλλει.

Ο πόθος του όμως να πάει στο Άγιο Όρος δεν είχε σβήσει. Μάζι με τον αδελφό του έφυγαν για το περιβόλι της Παναγίας όπου και εγκαταστάθηκαν το 1845. Αγόρασαν ένα μικρό κελί στη Βίγλα. Μετά από 17 χρόνια ερημικής ζωής ο π.Νεκτάριος έγινε μέλος της αδελφότητας της Σκήτης Τιμίου Προδρόμου της οποίας θεωρείται συνκτήτορας.

Το διακόνημά του ήταν η ψαλτική. Αγαπούσε πολύ τις ακολουθίες και την προσευχή. Η φωνή του μπήκε στην παράδοση του Αγίου Όρους.

Σήμερα,μετά από 112 χρόνια ο μοναχός Νεκτάριος μνημονεύεται ακόμη με σεβασμό.Στον καιρό του αλλά και τώρα ο μεγάλος Ρουμάνος ψάλτης ονομάζονταν:Νέος Κουκουζέλης, ο δεύτερος Κουκουζέλης, Μουσικολογιώτατος, πρωτοψάλτης Νεκτάριος ο Αγιοπολίτης, το αηδόνι του Αγ.Όρους.

Είχε μια ασυνήθιστη φωνητική αντοχή και η φωνή του ανέβαινε τρεις οκτάβες.

Κατά την αθωνική παράδοση ο Νεκτάριος προσκαλούνταν συχνά να ψάλλει σε διάφορες πανηγύρεις. Χωρίς ίχνος υπερηφάνειας πήγαινε για να ψάλλει εις δόξαν Θεού.Όταν δεν έψελνε είχε πάντοτε τα μάτια του στραμμένα προς τα κάτω και προσευχόταν.Ανάμεσα στους μαθητές του βρίσκουμε μοναχούς από την Σίμωνος Πέτρα,την Μ.Λαύρα,την Ιβήρων,την Αγ.Παύλου,την Προδρόμου. Στην τελευταία υπήρχε μουσικό σχολείο με 70 μαθητές-μοναχούς. Η φήμη του είχε φτάσει μακρυά και επειδή κάποιοι τον φθόνησαν λέγεται ότι προσπάθησαν να τον δηλητηριάσουν.

Ο μοναχός Νεκτάριος είχε μεγάλη ευλάβεια προς την Παναγία η οποία τον βοήθησε σε διάφορες δύσκολες περιστάσεις της ζωής του. Μια μέρα ενώ καθόταν στο κελί του και συνέθετε ένα στιχηρό προς τιμήν της Παναγίας, ένας τρομακτικός δαίμονας με μορφή ανθρώπου τον έπιασε από τα χέρια και τα ρούχα και τον έσυρε πάνω στις πέτρες 2 χιλιόμετρα μέχρι τη θάλασσα όπου προσπαθούσε να τον πνίξει. Ο γέροντας Νεκτάριος επικαλέστηκε την Παναγία και εκείνη εμφανίστηκε με την μορφή της Προδρομίτισσας.Ο δαίμονας εξαφανίστηκε και μετά από 1 ώρα τον βρήκε ο υποτακτικός του ημιλυπόθυμο,τον πήρε στο κελί του και έγινε καλά.

Πολλές από τις μουσικές του δημιουργίες και μεταφράσεις βρίσκονται σήμερα στις βιβλιοθήκες των μονών Ξενοφώντος, Αγ.Παντελεήμονος, Γρηγορίου, Αγ.Παύλου, Τιμίου Προδρόμου, περιμένοντας την δημοσιοποίησή τους.

Arh.Ioanichie Balan-Patericul Romanesc

περιοδικό ”Candela Moldovei”

Πηγή: http://proskynitis.blogspot.com/
...
 
Last edited:

Οδυσσέας Εσκιτζής

Παλαιό Μέλος
Γεννήθηκε στην πόλη Χούση της Ρουμανίας το 1808 από ευσεβέστατους γονείς. Από μικρός ανεδείχθη σε άριστο πρωτοψάλτη με τη βαθιά του γνώση και τη γλυκύτατη φωνή του. Νέος, φερμένος από τον αδελφό του μοναχό Αθανάσιο, φόρεσε τα μοναχικά ράσα στη μονή Τσιολάνου Μπουζάου. Κατόπιν μαζί τα δύο αδέλφια, πήγαν για προσκύνημα στο Άγιον Όρος και τα Ιεροσόλυμα. Τελικά ο Νεκτάριος εκάρη μοναχός στη μονή Νεάμτς της Μολδαβίας.
Το 1845 τα δύο αδέλφια κατοίκησαν σ’ ένα Κελλί της περιοχής της Βίγλας της Μεγίστης Λαύρας, όπου έμειναν επί δεκαέξι έτη. Η υπέρμετρη άσκηση του Νεκταρίου ήταν θαυμαστή. Όλη την εβδομάδα την περνούσε δίχως να εξέρχεται διόλου του Κελλίου του, παρά μόνο τις Κυριακές κι εορτές, που πήγαινε με τον αδελφό του στη σκήτη του Προδρόμου, για να ψάλλει ως ένας ενσώματος άγγελος. Όλη τη Σαρακοστή ήταν έγκλειστος και τρεφόταν με μουσκεμένα κουκιά. Είχε το χάρισμα των δακρύων και την ευχή του Ιησού αέναη.
Διακρίθηκε και τελειοποιήθηκε στην ψαλτική τέχνη. Οι Αγιορείτες τον ονόμαζαν «νέο Κουκουζέλη», «το αηδόνι του Αγίου Όρους». Οι Ρουμάνοι τον έλεγαν «το αηδόνι της Μολδαβίας». Όλοι τον θαύμαζαν για την υπέροχη ψαλμωδία του. Κατένυσσε τους πάντες. Ο ίδιος ήταν πάντοτε ταπεινός. Έρχονταν από μακριά για να τον ακούσουν να ψάλλει. Έψαλλε πράγματι τόσο ωραία όσο κανείς άλλος. Μετέφρασε πολλά μουσικά μέλη από τα ελληνικά στα ρουμανικά.
Από το 1862 εγκαταστάθηκε στη σκήτη του Τιμίου Προδρόμου. Επί σαράντα χρόνια έκανε υπακοή και ήταν πρόθυμος διακονητής. Ήταν επίσης καλός ξυλόγλυπτης, έπλεκε δίχτυα και ύφαινε κάλτσες. Ήταν πάντοτε σοβαρός, ευλαβής και ευκατάνυκτος. Δεν γελούσε και δεν αστειευόταν ποτέ. Τα δάκρυά του ήταν πολλά και θερμά και στο ναό και στο κελλί του. Είχε ιδιαίτερα μεγάλη ευλάβεια στην Παναγία. Οι ωραιότερες συνθέσεις και ψαλμωδίες του ήταν των υπέροχων «Άξιόν Έστι». Την Παναγία θεωρούσε βοηθό στην εκμάθηση της ψαλτικής και της νοεράς προσευχής. Η Παναγία τον έσωσε από μύριους πειρασμούς φθονερών ανθρώπων.
Ήταν φιλακόλουθος, πράος, σιωπηλός και αγαθός. Τίποτε το γήινο δεν τον ενδιέφερε. Τον νου του είχε πάντοτε ψηλά, στα ουράνια σκηνώματα. Δίδασκε με την παρουσία του και το παράδειγμά του. Οι δαίμονες τον μισούσαν και τον πολεμούσαν. Η Παναγία η Προδρομίτισσα, η μεγάλη αγάπη του υμνητή της Νεκταρίου, τους απομάκρυνε. Το καλοκαίρι του 1903 ο μέγας πρωτοψάλτης Νεκτάριος αναχώρησε για τον ουρανό, ύστερα από κτύπημα στο δάσος.
Ο Α. Μωραϊτίδης γράφει περί αυτού ότι πηγαίνουν οι προσκυνητές στη σκήτη «ν’ ακούσουν την αηδόφωνον μελωδίαν του περίφημου Βλάχου, του Νεκταρίου, του πρώτου μουσικοδιδάσκαλου του Αγίου Όρους, όστις όμως γηράσας και τυφλωθείς, έπαυσε προ χρόνων να ψάλλη, προ τεσσάρων δε μηνών εκοιμήθη εν Κυρίω, αφ’ ου επί πεντηκονταετίαν όλην διέδωσε την βυζαντινήν μούσαν εις τας μονάς και ιδίως εις την Λαύραν, την ημίσειαν ώραν απέχουσαν, όπου όλοι σχεδόν οι μοναχοί, από του Προηγουμένου κ. Κοσμά του Γέροντος μέχρι και των νεωτέρων υποτακτικών, γνωρίζουσι την εκκλησιαστικήν μουσικήν, υπό τον Βλάχον μαθητευθέντες».
Από τα 95 έτη της ζωής του τα 75 τα διήλθε μέσα στο τίμιο του μονάχου ράσο. Τα οστά του αναπαύονται στο οστεοφυλάκιο της σκήτης του Προδρόμου, προσδοκώντας ανάσταση νεκρών. Η ψυχή του ψάλλει ενώπιον του θρόνου του Παντάνακτος και πολυΰμνητου Θεού και της Παντάνασσας Θεοτόκου.

Βιβλιογραφία:
Α. Μωραϊτίδου, Με του βορηά τα κύματα, Αθήναι 1927, σ. 69. Ιωαννικίου Μπαλάν Ιερομ., Ρουμανικό Γεροντικό, Θεσσαλονίκη 1985, σσ. 309-315. Ιωαννικίου Κοτσώνη αρχιμ., Αθωνικόν Γεροντικόν, Κουφάλια Θεσσαλονίκης 1999, σσ. 191, 443.

Πηγή: Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου, Μέγα Γεροντικό εναρέτων αγιορειτών του εικοστού αιώνος Τόμος Α΄ – 1900-1955, Εκδόσεις Μυγδονία, Α΄ Έκδοσις, Σεπτέμβριος 2011

http://www.pemptousia.gr
http://agioritikesmnimes.blogspot.gr/2012/07/1584-1808-1903.html
 

Attachments

  • Monaxos-Nektarios-Prodromitis-1808-1899.jpg
    Monaxos-Nektarios-Prodromitis-1808-1899.jpg
    131.5 KB · Views: 58

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Οι ωραιότερες συνθέσεις και ψαλμωδίες του ήταν των υπέροχων «Άξιόν Έστι».
Πόσα ἆραγε συνέθεσε; Καί στούς 8 ἤχους;
Ποιά εἶναι γνωστά καί ἔχουν ἐκδοθεῖ, καθόσον:

...Πολλές από τις μουσικές του δημιουργίες και μεταφράσεις βρίσκονται σήμερα στις βιβλιοθήκες των μονών Ξενοφώντος, Αγ.Παντελεήμονος, Γρηγορίου, Αγ.Παύλου, Τιμίου Προδρόμου, περιμένοντας την δημοσιοποίησή τους.
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Πόσα ἆραγε συνέθεσε; Καί στούς 8 ἤχους;
Ποιά εἶναι γνωστά καί ἔχουν ἐκδοθεῖ, καθόσον:
"...Πολλές από τις μουσικές του δημιουργίες και μεταφράσεις βρίσκονται σήμερα στις βιβλιοθήκες των μονών Ξενοφώντος, Αγ.Παντελεήμονος, Γρηγορίου, Αγ.Παύλου, Τιμίου Προδρόμου, περιμένοντας την δημοσιοποίησή τους."

Στο βιβλίο του Νεκταρίου Μοναχού Αγιορείτου στο βιβλίο Μουσικός Θησαυρός της Λειτουργίας βλέπω σε α' ήχο στην σελ.452, το οποίο έχει αναρτηθεί και εδώ και σε πλ.δ' στην σελ.512, ενώ στο βιβλίο Καλλίφωνος Αηδών σε πλ. β' στην σελ. 166
 

DESPOTAS

Μέλος
Καλησπέρα. Θα ήθελα να ρωτήσω αν έχει γραφτεί κάτι για τον Νεκτάριο Βλάχο στα ρουμανικά. Κάποιο αφιέρωμα ή κάποια εργασία ή και ακόμη και στην ελλάδα αν έχει ασχοληθεί κάποιος με την προσωπικότητα αυτή. Ευχαριστώ
 

μάρκελλος

Μάρκελλος Πιράρ, Γενικός συντονιστής
Καλησπέρα. Θα ήθελα να ρωτήσω αν έχει γραφτεί κάτι για τον Νεκτάριο Βλάχο στα ρουμανικά. Κάποιο αφιέρωμα ή κάποια εργασία ή και ακόμη και στην ελλάδα αν έχει ασχοληθεί κάποιος με την προσωπικότητα αυτή. Ευχαριστώ
Βλ. τὴν ἑξῆς ἱστοσελίδα: http://nectarie.ro/cuviosul-nectarie-schimonahul/
 

xrth

Πρωτοπρεσβύτερος Χρυσοβαλάντης Θεοδώρου
Καλησπέρα. Θα ήθελα να ρωτήσω αν έχει γραφτεί κάτι για τον Νεκτάριο Βλάχο στα ρουμανικά. Κάποιο αφιέρωμα ή κάποια εργασία ή και ακόμη και στην ελλάδα αν έχει ασχοληθεί κάποιος με την προσωπικότητα αυτή. Ευχαριστώ

Μὲ πολὺ χαρὰ καὶ συγκίνηση ἀνακοινώνουμε τὴν ἑντὸς εὐλόγου χρονικοῦ διαστήματος τὴν ἔκδοση τοῦ πρώτου Μουσικοῦ Βιβλίου μὲ τὰ "ἅπαντα" τῶν ἑλληνικῶν χειρογράφων τοῦ Νεκταρίου πρωτοψάλτου, κατανεμημἐνα κατὰ Ἀκολουθία, μαζὶ μὲ τὴν ἀναλυτικὴ ἐκτενὴ βιογραφία του.
Ἐκδίδει τὸ Κελλὶ Ἁγ. Ἄννης Καρυῶν Ἁγίου Ὄρους.
 
Last edited:

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
Μὲ πολὺ χαρὰ καὶ συγκίνηση ἀνακοινώνουμε τὴν ἑντὸς εὐλόγου χρονικοῦ διαστήματος τὴν ἔκδοση τοῦ πρώτου Μουσικοῦ Βιβλίου μὲ τὰ "ἅπαντα" τῶν ἑλληνικῶν χειρογράφων τοῦ Νεκταρίου πρωτοψάλτου, κατανεμημἐνα κατὰ Ἀκολουθία, μαζὶ μὲ τὴν ἀναλυτικὴ ἐκτενὴ βιογραφία του.
Ἐκδίδει τὸ Κελλὶ Ἁγ. Ἄννης Καρυῶν Ἁγίου Ὄρους.
Υπάρχει κάποιο νέο σχετικά με την αναγγελθείσα αυτή έκδοση;
 
Top