Ἀκολουθία Ἀρτοκλασίας (ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ ἀρχιμ. Φιλοθέου Νικολάκη)

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Σχετικὰ μὲ τὴν τυπικὴ της διάταξη ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ ἀρχιμ. Φιλοθέου Νικολάκη, Ἡ ἀκολουθία τῆς ἀρτοκλασίας, Ἀθήνα 2004.

Χρήσιμες ὑποσημειώσεις ἀλλὰ καὶ ὁ σχολιασμὸς τῶν πηγῶν.
 

Attachments

  • artoklasia.pdf
    7.2 MB · Views: 1,424

Μανώλης Παπαδάκης

Πρωτοψάλτης Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Εξω Μουλιανών
στο χαρτάκι για την μνημόνευση...ΑΡΤΟΠΛΑΣΙΑ.

Το εν λόγω post σίγουρα δεν ανήκει στα ευτράπελα στο ψαλτήρι, αλλά μου υπέπεσε στην αντίληψη...γενικώς συμβαίνουν διάφορα ευτράπελα στην εκκλησία, τα περισσότερα εν αγνοία βέβαια και με καλή προαίρεση..επειδή κι εγώ δεν τα ξέρω όλα, έψαξα στα γρήγορα
στον <<σωλήνα>> για την αρτοκλασία και βρήκα ένα ενδιαφέρον άρθρο στην Βικιπαίδια και το μοιράζομαι μαζί σας..

Ο όρος Αρτοκλασία σημαίνει ο τεμαχισμός του άρτου και χρησιμοποιείται μόνο στη Λειτουργική. Εσφαλμένα λέγεται και αρτοπλασία.
Έτσι στη Λειτουργική αρτοκλασία λέγεται ο τεμαχισμός άρτων που προηγουμένως έχουν ευλογηθεί από ιερέα ή Αρχιερέα και στη συνέχεια διανέμονται στο εκκλησίασμα. Οι ευλογούμενοι άρτοι είναι πέντε, ισάριθμοι δηλαδή μ΄ εκείνους που ευλόγησε ο Χριστός στην έρημο και στη συνέχεια διανεμήθηκαν στο πλήθος. Μαζί με τους άρτους ευλογούνται επίσης μικρές ποσότητες οίνου και ελαίου που φέρονται σε μικρές φιάλες.
Η Αρτοκλασία γίνεται και κατά την ακολουθία του όρθρου, αλλά κυρίως κατά τον εσπερινό της παραμονής δεσποτικής ή θεομητορικής εορτής, που αποσκοπεί όχι μόνο στο συμβολισμό ιερού γεγονότος αλλά και σε θεραπεία πρακτικής μοναστικής ανάγκης. Στα μοναστήρια, δηλαδή, οι μοναχοί αφού νήστευαν ολόκληρη την ημέρα της παραμονής κάθε μεγάλης εορτής, ήταν υποχρεωμένοι μα παραμείνουν στο ναό και να μην απομακρυνθούν, μετά τον εσπερινό, προκειμένου να συνεχίσουν την ολονυκτία και να τύχουν δια της αρτοκλασίας "παραμυθίας" και "στήριξης". Η ευλογία των άρτων, ανά πέντε, του οίνου ("ανά στάμνον μεστήν") καθώς και του ελαίου γινόταν με σύντομη ευχή αμέσως μετά τη λεγόμενη "λιτή", (έπειτα από τη μεγάλη δέηση), περί το τέλος του εσπερινού. Ακολουθούσε ο τεμαχισμός και η διανομή από τον "κελλαρίτη" που βρίσκονταν στον νάρθηκα ή την λιτή, δηλαδή στο χώρο μεταξύ νάρθηκα και κυρίως ναού, όπου τελούταν η δέηση της "λιτής", εξ ου και η ονομασία του χώρου. Μετά τον άρτο διανέμονταν, κατά το Τριώδιο και "ανά εξ ισχάδες ή φοίνικες" (= ανά 6 σύκα ξερά ή χουρμάδες) και από "ενός κρασοβολίου οίνος" (= ένα ποτήρι κρασί). Το έλαιο που ευλογούνταν πιθανώς χρησιμοποιούταν στο μεγάλο κανδήλι του τιμώμενου Αγίου. Πολλοί υποστηρίζουν ότι στη διανομή συμμετείχαν και οι πτωχοί.
Με το πέρασμα όμως του χρόνου, σήμερα, η αρτοκλασία μετατέθηκε και στις πρωινές λειτουργίες.

[Σημ. συντ. (π.Μ.)] Το μήνυμα αυτό μεταφέρθηκε από τα ευτράπελα.
 
Last edited by a moderator:

tb---

τσοπάνης
Εντύπωση μου προκαλεί ότι σε αρκετές αρτοκλασίες εκτός από τους ιερείς, συμπληρώνουν την αλυσίδα ακουμπώντας ο ένας στην πλάτη του άλλου και οι προσφέροντες τον άρτο-λάδι-κρασί.
Δεν γνωρίζω από πού πηγάζει η τακτική αυτή.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
... ακουμπώντας ο ένας στην πλάτη του άλλου και οι προσφέροντες τον άρτο-λάδι-κρασί.
Δέν τό ἔχω συναντήσει. Προφανῶς, ὅπως ἐξηγεῖται στό συνημ. τοῦ π. Φιλοθέου, συγκαταλέγονται στούς «προσφέροντες», ὅπως τό γράφεις.
Στήν ἀρχαιότατη πράξη τῆς προσκομιδῆς τῆς θ. λειτουργίας, στήν πομπή τῶν προσφερόντων τά τίμια δῶρα (ψωμί καί κρασί) —αὐτή πού ἐξελίχθηκε στήν σημερινή «μεγάλη εἴσοδο»—, ἀπό τά ὁποῖα ἐπέλεγε ὁ ἀρχιερεύς ἤ ὁ προεξάρχων ἱερεύς αὐτά πού θά προσκομίζονταν, συμμετεῖχαν σαφῶς καί οἱ (προσφέροντες) λαϊκοί (ἄνδρες καί γυναῖκες).

 

Attachments

  • artoklasia.jpg
    artoklasia.jpg
    50.2 KB · Views: 59

pransot

Πράντζος Σωτήρης
Ρωτήθηκα γιατι ψάλλεται το Θεοτόκε Παρθένε κατά τη θυμίαση της αρτοκλασίας.
α) Επιλέχθηκε ως πιο "επίσημο-πανηγυρικό" θεοτοκίο;
β) Επειδή επέχει θέση απολυτικίου στους καθημερινούς εσπερινούς της Μ. Τεσσαρακοστής;
γ) Αν είναι για λόγους επισημότητας δε θα ήταν λογικό η θυμίαση να γίνεται κατά το απολυτίκιο και όχι κατά το αντίστοιχο θεοτοκίο;
 

ΑΝΑΣΤΑΣΗΣG7

Αναγνώστης Αναστάσιος Φετάνης
Η αρτοκλασία γίνεται κανονικά στην αγρυπνία . Στο τέλος του εσπερινού , κατά την τριπλή ψαλμόδηση του Θεοτόκε Παρθένε γίνεται η θυμιάση της αρτοκλασίας . Αυτή η πράξη έχει επικρατήσει και τελείτε κάθε φορά που έχουμε αρτοκλασία .
 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Παίρνοντας ἀφορμὴ ἀπὸ τὴν δημοσίευση φωτογραφιῶν ἀπὸ ἀρτοκλασία σὲ λιτὴ ναοῦ τῶν Ἀθηνῶν ἐδῶ , ἀναρωτιέμαι πότε ἐπὶ τέλους ἡ Ἐκκλησία μας θὰ ἐπαναφέρει τοὺς ... ἄρτους στὴν ἀρτο-κλασία μαζὶ μὲ τὸ κρασί καὶ τὸ στάρι, ἀντὶ γιὰ τὸ ... σουσάμι, τὸ ... μαχλέπι, τὴν ... ἄχνη ζάχαρη

Ἔχω βαρεθεῖ νὰ βλέπω καὶ δυστυχῶς νὰ τρώω ... κέικ πολύσπορα, τυλιγμένα σὲ πλαστικὸ μὴ τὰ φᾶν πρώτα οἱ ... μύγες. Ἄσε ποὺ τὸ κρασὶ ἀπὸ τὸν ἄρτο τὸ 'χουν καταργήσει, καθὼς προφανῶς δὲν ταιριάζει μὲ τὸ ... κέικ. Ἄντε νὰ δοῦμε πότε θὰ βάλουν ... τοῦρτες. Οἱ τελευταῖες καὶ ποιὸ ... νόστιμες εἶναι, ἀλλὰ ἔχουν κι ἕνα βασικότατο πλεονέκτημα: ἔχουν ἔτοιμα τὰ ... κεριὰ ἀπὸ πάνω ...:rolleyes:

Τὶ νὰ τὶς κάνω τὶς διαφημηστικὲς καταχωρίσεις ἀκολουθιῶν καὶ ἀρχιμανδριτῶν, ὅταν οὕτε τὰ βασικὰ τῆς ἀκολουθίας δὲν δύνανται καὶ δὲν ἐπιθυμοῦν νὰ τηρήσουν, μπὰς καὶ στενοχωρήσουν τὴν ... εὐσεβὴ κυρία ποὺ ἔφερε τὸ ... παντεσπάνι, ἀντὶ νὰ τὴν ἐνημερώσουν γιὰ τὸ τὶ σημαίνει ἀρτοκλασία. Καὶ τὸ χειρότερο αὐτὴ ἡ ἐξαιρετικὰ ἀνόητη «μόδα»τῶν πόλεων, εἰσχωρεῖ πλέον καὶ στα χωριά.:cool:
 
Top