Στο Μ.Θεωρητικό, στο κεφάλαιο Γ, Τωρινός Τρόπος του μελίζειν, στην παράγραφο 416 (συνημμένο), πώς εξηγείται η φράση: Διότι αν εξαρχής δια το στοιχειώδες....αρχαίαν δύναμιν;
Ευχαριστώ!
Ευχαριστώ για την απάντηση! Είχα μία διαφωνία σήμερα για αυτό και ειδικά για το σημείο "δια το στοιχειώδες". Εγώ έλεγα αυτό που αναφέρεις κι εσύ, αλλά ο άλλος έλεγε ότι τα σημαδόφωνα και οι υποστάσεις ΔΕΝ καταργήθηκαν και ότι δυστυχώς μείναμε μόνο στα στοιχειώδη και αποκοπήκαμε απ'την παράδοση της μουσικής. Ώσπου ήρθε ο Καράς...(τα υπόλοιπα τα ξέρεις...). Με έβαλε σε σκέψεις και όντως θα μπορούσε να προκύψει πραγματικά γόνιμος προβληματισμός και ποιος ξέρει; ίσως να βρούμε και την απάντηση (αν δεν την έχουμε ήδη βρει, απλώς άτομα σαν κι εμένα την αγνοούν).Παρόλο που είμαι φίλος του λόγου, αλλ' όχι φιλόλογος, καταλαβαίνω πως συνιστά ο συγγραφέας του Μ. Θεωρητικού στον καθένα που θέλει να "εξηγήσει" (μελίζη) - ψάλλει τα μαθήματα του Παλαιού Στιχηραρίου, να προσέξει, ασχολούμενος, με πολλή άσκησιν και τριβήν και περιέργεια όχι μόνο με τους χαρακτήρες που χρησιμοποιούμε στο Ν. Στιχηράριο, αλλά και με τις υποστάσεις καθώς και μ' αυτούς που δεν χρησιμοποιούμε, πιθανόν για χάριν ευκολίας (το στοιχειώδες)!
Μάλιστα προτρέπει αυτή η ενασχόληση, να μη γίνει επιδερμικά & "επιπόλαια", αλλά εμβαθύνοντας και εννοώντας - κατανοώντας τον τρόπο με τον οποίο τα χρησιμοποιούσαν οι παλαιότεροι δάσκαλοι (πατέρες ημών)!
Υπονοεί, μάλιστα ότι οι παραπάνω "ανενεργοί", πλέον για μας, χαρακτήρες και υποστάσεις, είχαν σπουδαίο ρόλο (αρχαίαν δύναμιν)!
Σοφά τα παραπάνω λόγια, που μας κάνουν να προβληματιστούμε και να φανταστούμε το "αρχαίον κάλος" της Παρασημαντικής της ΕΒΜ!
Ευχαριστούμε το συνάδελφο για το ερώτημα, από το οποίο μπορεί να προκύψει γόνιμος προβληματισμός!
Κατ'αρχάς, ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια!!Καταρχήν, συγχαρητήρια κ. Ντελή, για τις ενδιαφέρουσες ενασχολήσεις και το πνεύμα μάθησης που σας διακατέχει.
Απόδοση του κειμένου στη νέα ελληνική μετά σχολιασμού:
"Με αυτόν τον τρόπο μεν (σ. που εξέθεσε στις παραγράφους 409-415 δηλαδή) μπορεί να μελοποιεί κατά τον τρόπο του νέου στιχηραρίου ο μελοποιός. Κατά το παλαιό στιχηράριο όμως, πως; Στις ημέρες μας δεν επιζητείται πολύ η μελοποίηση κατά τον τρόπο του παλαιού στιχηραρίου, επειδή υπάρχουν μελοποιημένα από παλαιούς μουσικούς και στιχηρά και δοξαστικά και τα υπόλοιπα και μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει τα έτοιμα. Αν όμως θέλει κάποιος των μελοποιών να μελοποιήσει και τέτοιο μέλος, τον συμβουλεύουμε να κάνει μεγάλη άσκηση και τριβή και περιέργεια μελετώντας το παλαιό στιχηράριο και από αυτό να επιλέξει τα μέλη, να τα εφαρμόζει στις λέξεις του κειμένου του(σ. ουσιαστικά μας εισάγει στη μάθηση των λεγόμενων θέσεων-βλέπε και εδώ), επειδή στο παλαιό στιχηραρικό μέλος ξένα μέλη έως τώρα δεν παρεισήχθησαν και ας μη γίνει αυτός αρχηγός της παραχάραξης. Επιλέγοντας δε τα μέλη εξηγημένα κατά τη δική μας Μέθοδο, το να τα λαμβάνει ολόκληρα και όχι κολοβά(σ. ένα παράδειγμα που πρώτο μου ήρθε στο μυαλό εξαιτίας της περί του θέματος παρατήρησης στο μήν.5 εδώ), βασίζεται στο να το παρατηρεί μέσα από τον παραλληλισμό της, κατά τους παλαιούς, χρήσης των χαρακτήρων και υποστάσεων που αναφέραμε. Διότι αν από την αρχή για να να επιτευχθεί το στοιχειώδες(σ. σκοπός της μεταρρύθμισης άλλωστε ήταν η απλοποίηση της σημειογραφίας), δεν εγκρίναμε όλους τους χαρακτήρες και τις υποστάσεις, κατά την αρχαία δύναμη που έχουν, όμως στον μελοποιό, που θέλει να τα περιεργάζεται αυτά, συμβουλεύουμαι να δώσει μεγάλη προσοχή σε αυτά και μέσα από τον παραλληλισμό να εμβαθύνει στο να καταλάβει, πως ήταν σε χρήση από τους προγόνους μας και αφού βρίσκει το μέλος τους, να το χρησιμοποιεί και αυτός όπου και όταν χρειάζεται. Και τότε μπορεί να ελπίζει ότι συνθέτει και αυτός μελωδίες από θέσεις εκκλησιαστικές και πατροπαράδοτες.
ΔΙΔΑΓΜΑ: Μελετούμε τα κλασσικά κείμενα και μελοποιούμε ερανιζόμενοι θέσεις (προσοχή όμως όχι αντιγράφοντας και το κείμενο, γιατί αυτό λέγεται εκλογή και όχι νέα σύνθεση-μπορώ να το αναλύσω σε όποιον ενδιαφέρεται). Όταν το κάνουμε αυτό μπορούμε να πούμε ότι μελοποιούμε εκκλησιαστικά και όχι με τη φαντασία μας (το οποίο όμως δεν είναι πάντοτε κακό, ειδικά αν υπάρχει η ειλικρίνια να μην παρουσιάζεται με το προσωπείο της παραδοσιακής σύνθεσης).
Τώρα αν θέλετε να εντρυφήσετε ακόμη περισσότερο, μπορείτε να βάλετε μπροστά σας το κείμενο στην παλαιά γραφή, την εξήγηση στη νέα (από τους Τρεις ή από άλλους, π.χ. Κώνστα ή Αγιορείτες) και να παρατηρήσετε καλύτερα τις λεγόμενες θέσεις.
.... Μπορεί να απαντήσει μόνο όποιος έχει σοβαρό σκοπό. Όποιος έχει όρεξη μόνο για ειρωνείες και πλακίτσα, να μην κάνει τον κόπο να γράψει, γιατί πολύ απλά θα χάσει τον χρόνο του. Μπορεί οποιοσδήποτε να κάνει κάποια ερώτηση, που να διέπεται απ'το ίδιο πνεύμα με τις δικές μου. Αν μου αρέσει ή την θεωρώ σημαντική, θα την προσθέσω στις υπόλοιπες....
Δίνεις (και εδώ) την εντύπωση ότι κάποια θέματα τα αναλαμβάνεις κατά κάποιο τρόπο "προσωπικά" και όσοι απαντούν υποτίθεται ότι απαντούν σε σένα και σ' όλους πρέπει υποχρεωτικά να απαντήσεις εσύ. Δεν ισχύει αυτό. Τα θέματα, άσχετα με το ποιος τα ξεκίνησε, είναι ανοιχτά και ελεύθερα, απαντά όποιος θέλει και με όποιο τρόπο θέλει, αρκεί να μη παραβαίνει τους κανονισμού του φόρουμ. Κι αν δεν σου αρέσουν οι απαντήσεις ή ο τρόπος των συνομιλητών, μπορείς απλώς να σταματήσεις να συμμετέχεις (στο συγκεκριμένο θέμα).