Ο ρόλος του κανονάρχου στην αγρυπνία

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Χωρίς να έχω προλάβει να δω τα σχετικά θέματα και πάλι, υπάρχει σύνοψη του ρόλου του κανονάρχου σε αγρυπνία; Π.χ. τί ακριβώς λέει, πως μετακινείται, πως προετοιμάζεται (ποιά βιβλία κουβαλάει μαζί του πχ.), τί σχήμα (αν) κάνει όταν υπάρχει αρχιερέας κτλ. Ποιός λέει το Κέλευσον πριν τα κεκραγάρια και πασαπνοάρια όταν υπάρχει κανονάρχος; Ίσως έχουν απαντηθεί ήδη αυτά.

Ευχαριστώ πολύ.

Σχετικά

Το κανονάρχημα και η σημασία του παλιά και σήμερα
Κανονάρχης και «επείσακτα μέλη»
Kανόναρχος
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


ΤΑΣ κεφ. β’:
«Ὁ δὲ ταχθεὶς μοναχὸς κανοναρχεῖν, μετὰ τὴν συμπλήρωσιν τῆς συνήθους στιχολογίας, λέγει τὸν ἦχον καὶ ψάλλομεν τὸ Κύριε ἐκέκραξα εἰς τὸν τυχόντα ἦχον τῆς ὀκτωήχου...βαλὼν τὴν συνήθη μετάνοιαν τῷ προεστῶτι ψάλλει τὸ τῆς ἡμέρας προκείμενον δίστιχον...Στραφεὶς δὲ προς δυσμὰς δεδεμένας ἔχων τὰς χεῖρας ἵσταται περιμένων τὴν πλήρωσιν τοῦ προκειμένου. Εἶτα βάλλει μετάνοιαν καὶ ἀπέρχεται εἰς τὸν τόπον αὐτοῦ...ποιήσας τὴν συνήθη μετάνοιαν τῷ ἡγουμένῳ ψάλλει τὸ Θεὸς Κύριος...καὶ» μετὰ τὴν α’ στιχολογία «εἰ μὲν εἰσὶ καθίσματα πλείονα, λέγει στίχον» ἐνδιάμεσο τῶν καθισμάτων τροπαρίων.

ΤΑΣ κεφ. ε’:
Ὅταν δὲν εἶναι ἑορτή, εἶναι δηλαδὴ Ἀλληλούϊα, στὸν ὄρθρο «βαλὼν μετάνοιαν τῷ προεστῶτι ψάλλει τὸ Ἀλληλούϊα εἰς τὸν τῆς ἑβδομάδος ἦχον, ἐπιλέγων δὲ καὶ τοῦσδε τοὺς στίχους...Εἰ δὲ τύχῃ Θεὸς Κύριος...ψάλλει...τὸ Θεὸς Κύριος...Μετὰ τὴν στιχολογίαν τοῦ α’ καθίσματος ψάλλει...τὸ ἐνόρδινον» (χφ. Σινὰ 1094 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 4r) «κάθισμα τῆς ὀκτωήχου ἐν τῷ ἀναλογίῳ ποιῶν καὶ τὴν ἀνάγνωσιν. Συμπληρουμένης δὲ ταύτης ποιεῖ μετάνοιαν ἔμπροσθεν τῶν ἁγίων θυρῶν καὶ εἰς τοὺς χοροὺς πρὸς μίαν. Ψάλλει τοίνυν καὶ τὸ κοντάκιον τοῦ ἁγίου ἀφ’ ἕκτης, εἴπερ ἔχῃ ἡ ἡμέρα...ὡσαύτως καὶ τὸ φωταγωγικὸν ὅτε ὑπάρχει Ἀλληλούϊα...». Κατὰ τὴν α’ ὥραν «ψάλλει ἡσύχῳ φωνῇ Τὸ πρωῒ εἰσάκουσον τῆς φωνῆς μου ποιῶν μετάνοιαν καθ’ ἕκαστον στίχον» (ὅπ. πρ. φ. 4v). «Εἶθ’ οὕτω βάλλει μετάνοιαν ἔμπροσθεν τῶν ἁγίων θυρῶν καὶ ὄπισθεν τοῖς ἀδελφοῖς ἑτέραν...λέγει καὶ τὴν προφητείαν», δηλαδὴ τὰ ἀναγνώσματα Π. Δ. ἀπὸ τὴν προφητεία, δηλαδὴ τὸ χφ. προφητολόγιο, «ὁμοίως καὶ τὸν πραξαπόστολον ἐν τῇ ἀγρυπνίᾳ» πρὸ τοῦ ἑξαψάλμου, «καὶ τὸ Πᾶσα πνοὴ εἰς τὸ Εὐαγγέλιον...εἰς τὴν λειτουργίαν τὸν ἀπόστολον σὺν τῷ ἀλληλουαρίῳ εἰ τύχῃ ἐπιστάμενος αὐτός. Εἰ δ’ οὔ, τάσσει ὁ Ἐκκλησιάρχης ἕτερον ἀδελφὸν εἰδότα ψάλλειν, κἀκεῖνος ψάλλει τὸ Ἀλληλούϊα. Καὶ μετὰ τὸ πληρῶσαι βάλλουσι μετάνοιαν οἱ δύο ὁμοῦ...Ἀναγινώσκει δὲ καὶ εἰς τὴν τράπεζαν ὁ ψάλλων τὸ προκείμενον, τὸ Θεὸς Κύριος καὶ τὰ λοιπά»

ΤΑΣ κεφ. f’:
«Ὅτε δὲ τύχῃ ἐν Σαββάτῳ Ἀλληλούϊα...», μετὰ τὴν α’ στιχολογία «ψάλλει...τὸ β’ κάθισμα τῆς ὀκτωήχου τὸ μαρτυρικὸν καὶ ἡμεῖς τὸ τρίτον. Καὶ λέγομεν στίχον: Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν τοῖς. καὶ ψάλλομεν τὸ δ’ μαρτυρικόν· τὸ γὰρ α’ καταλιμπάνεται», καθὼς ἔχει ἤδη ἐπαναληφθεῖ τὴν Πέμπτη. «Καὶ πάλιν λέγει στίχον: Μακάριοι οὕς ἐξελέξω. καὶ ἡμεῖς τὸ νεκρώσιμον».

Ἀπορούμενα ΤΑΣ κεφ. ρ’:
«Ὅταν δὲ μέλλει σταθῆναι ἐν τῷ ἀναλογίῳ τοῦ ἄρξασθαι στιχολογεῖν πάλιν ποιεῖ μετάνοιαν ἐν ᾧ τόπῳ ἵσταται ὁ προεστὼς καὶ οὕτως ἄρχεται. Εἰς δὲ τὸ Κύριε ἐκέκραξα ἀπέρχεται εἰς τὸν μέλλοντα ψάλλειν καὶ λέγει αὐτῷ τὸν τοῦ βιβλίου ἦχον. Εἶτα βάλλει τούτῳ μετάνοιαν καὶ ἵσταται ἔμπροσθεν αὐτοῦ μέχρις ἄν τὴν ἀρχήν» (τὸ προοίμιο: Κύριε ἐκέκραξα πρὸς σὲ εἰσάκουσόν μου, εἰσάκουσόν μου Κύριε) «πληρώσῃ. Εἶτα ψάλλει πάλιν καὶ αὐτὸς τὴν ἀρχήν» (Κύριε ἐκέκραξα πρὸς σὲ εἰσάκουσόν μου, πρόσχες...) «μετ’αὐτοῦ καὶ βαλὼν πάλιν τούτῳ μετάνοιαν ἀπέρχεται εἰς τὸν τόπον αὐτοῦ. Καὶ εἰ μὲν ψάλλουσιν οἱ δύο χοροί», καὶ δὲν ἔχουν ἐνωθεῖ (σὲ ἄλλες περιπτώσεις ἐκτὸς τοῦ Κύριε ἐκέκραξα), «λέγει εἰς τὸν ἕνα χορὸν τὸ πρῶτον τροπάριον καὶ ποιήσας μετάνοιαν λέγει εἰς τὸν ἄλλον χορὸν καὶ εἰς τὸ τέλος τοῦ β’ τροπαρίου ποιεῖ κἀκείνῳ μετάνοιαν, καὶ οὕτως ὑπάγει καὶ ἔρχεται χωρὶς μετανοίας. Εἰς δὲ τὸ Ὅτι ἐκραταιώθη», προκειμένου νὰ ἕνωθοῦν οἱ χοροὶ εἰς τὸ Δόξα, «ἵσταται μέσον τῶν δύο χορῶν ἀσκεπής καὶ προσκυνεῖ καὶ ψάλλουσιν οἱ β’ χοροί». Ὡς ποιεῖ «δὲ εἰς τὸ Κύριε ἐκέκραξα, οὕτω καὶ εἰς τὸ Αἰνεῖτε τὸν Κύριον εἰς τὸν ὄρθρον. Εἰς δὲ τὴν ἀπόλυσιν» ἑσπερινοῦ καὶ ὄρθρου «ὅταν λέγουσι» (ψάλλουσι) «τὸ τρισάγιον ποιεῖ μετάνοιαν εἰς τὰ ἅγια θύρια καὶ εἰς τοὺς δύο χοροὺς καὶ ἀπέρχεται».
 
Top