Τι ώρα πρέπει να τελειώνει μια αγρυπνία το νωρίτερο;

souldatos

Στέφανος Σουλδάτος
Βρίσκομαι συχνά σε αγρυπνίες και έχω πάντα απορία σχετικά με την ώρα που πρέπει να τελειώνει μια αγρυπνία. Βρέθηκα και χτες σε μια αγρυπνία και αναγκάστηκα να φύγω μετά το χερουβικό (γύρω στη 1), καθώς σήμερα εργαζόμουν. Επιπλέον παρατήρησα ότι παρόλο που νωρίτερα υπήρχαν νέοι στο εκκλησίασμα, οι μόνοι που είχαν παραμείνει την ώρα που έφυγα ήταν συνταξιούχοι, με μόνη εξαίρεση τον ψάλτη του ναού που είναι φοιτητής.

Έχω ακούσει τις εξής δυο εκδοχές:

1. Η Θ.Λειτουργία πρέπει να ξεκινάει μετά τις 12.
2. Η Θ.Κοινωνία πρέπει να ξεκινάει μετά τις 12.

Επιτρέψτε μου να καταθέσω και την προσωπική μου θέση:

3. Δεδομένου ότι οι ώρες και τα ρολόγια είναι δημιούργημα του ανθρώπου για διευκόλυνση της συνεννόησης, δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να μας περιορίζει η 12η βραδινή. Εξάλλου, η εκκλησιαστική μέρα ξεκινάει με τον εσπερινό. Εφόσον έχει ήδη ψαλλεί ο εσπερινός της επομένης και έχει δύσει ο ήλιος, θα μου φαινόταν αποδεκτό μια αγρυπνία να τελειώσει πριν τις 12, ώστε να μπορούν να την παρακολουθήσουν και οι εργαζόμενοι.


Γνωρίζει κάποιος ( ο π. Μάξιμος ίσως; ) αν υπάρχει επίσημη θέση της εκκλησίας για το θέμα ή αν είναι απλά θέμα παράδοσης;
 
Last edited:

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


῾Ο καιρὸς τοῦ μεσονυκτικοῦ εἶναι τὸ πραγματικὸ μεσονύκτιο, τὸ μέσον τῆς διαρκείας τῆς νύκτας, καὶ ὄχι τὸ μέσο ἐτήσιο μεσονύκτιο τῆς πόλης τοῦ Greenwich + 2 μέσες ἐτήσιες ὧρες τῶν 60 λεπτῶν Greenwich.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Τό θέμα ἔχει θιγεῖ ἐδῶ, ἀγαπητέ μου Στέφανε, ἄν καί ξεκίνησε ἀλλιῶς. Ἐκεῖ μνημονεύω μιά πρόσφατη σχετικά Ἐγκύκλιο τῆς Συνόδου. Ἐκεῖ ὑπογραμμίζεται ὅτι «ἀκολουθεῖ μετά τό μεσονύκτιον ἡ τέλεσις τῆς Θείας Λειτουργίας». Ὁπωσδήποτε τί σημαίνει μεσονύκτιον καί ἄν κρατᾶμε ρολόϊ, ἀλλαγή ὥρας θερινῆς κ.λπ., εἶναι σχολαστικό ὅπως σημειώνεις. Πάντως τό θέμα ἔχει σχέση μέ τήν εὐχαριστιακή νηστεία (ὅπως σημειώνεται). Καί ναί μέν διά τοῦ ἑσπερινοῦ εἰσερχόμεθα στήν ἑπόμενη ἡμέρα κατά τήν ἑβραϊκή μέτρηση, ἀλλά γιά τή νηστεία τηροῦμε τή ρωμαϊκή μέτρηση, πού ἡ ἡμέρα ἀρχίζει ἀπό τοῦ μεσονυκτίου.

Ἀντιλαμβάνομαι τόν προβληματισμό σου. Αὐτό γινόταν στήν Ἀρχ/πή παλαιότερα (ὅπως ἔχω ἀκούσει), δηλ. τέλεση ἑσπερινῆς λειτουργίας, ὅπως φαίνεται νά ἴσχυε στή παράδοσή μας ἀπό τίς ἑσπερινές λειτουργίες τῶν παραμονῶν τῶν Χριστουγέννων, Θεοφανείων, Πάσχα. Αὐτές οἱ λειτουργίες σήμερα ὅμως νοοῦνται ὡς ἀνήκουσαι στήν παραμονή. Ἡ Σύνοδος θεώρησε ὀρθό νά ἀπαγορεύσει τήν πρό τοῦ μεσονυκτίου τέλεση τῆς θ. λειτουργίας.


 

ioan

Μέλος
Επιπλέον παρατήρησα ότι παρόλο που νωρίτερα υπήρχαν νέοι στο εκκλησίασμα, οι μόνοι που είχαν παραμείνει την ώρα που έφυγα ήταν συνταξιούχοι, με μόνη εξαίρεση τον ψάλτη του ναού που είναι φοιτητής.

Οι νέοι πάνε για ποτάκι:D
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Οι νέοι πάνε για ποτάκι:D

Ἄς μή τό φαιδρύνουμε τό θέμα.
Ὁ Στέφανος εἶναι σοβαρός νέος καί εὐσεβέστατος καί εἶναι σοβαρός ὁ προβληματισμός του. Θεωρῶ καί ὅτι οἱ νέοι πού πῆγαν στή βραδυνή ἀκολουθία, δέν πῆγαν γιά νά φύγουν καί νά «πάνε για ποτάκι». Τό θέμα εἶναι ἄν εἶχαν πρόθεση νά μεταλάβουν τῶν ἀχράντων μυστηρίων καί ἡ παράταση τῆς ὥρας τούς ἀπέτρεψε. Αὐτό —καθώς καί τήν ἀνάλογη προετοιμασία τους— πιστεύω ὅτι θά ἔπρεπε νά τούς τήν εἶχε καθορίσει καί ἐξηγήσει ὁ πνευματικός τους.


 

ioan

Μέλος
Ἄς μή τό φαιδρύνουμε τό θέμα.
ένα αστειάκι κάναμε πάτερ για να χαμογελάσουμε γιατί τώρα που θα κοπεί ο μισθός... θα αρχίσουμε τα κλάματα

Ὁ Στέφανος εἶναι σοβαρός νέος καί εὐσεβέστατος ,
δεν είπε κανείς το αντίθετο.
[Θεωρῶ καί ὅτι οἱ νέοι πού πῆγαν στή βραδυνή ἀκολουθία, δέν πῆγαν γιά νά φύγουν καί νά «πάνε για ποτάκι».
εννοείται αυτό , κανείς νέος δεν πάει σε βραδυνή ακολουθία για να περάσει την ώρα του μέχρι να ανοίξουν τα μπουζούκια
Τό θέμα εἶναι ἄν εἶχαν πρόθεση νά μεταλάβουν τῶν ἀχράντων μυστηρίων καί ἡ παράταση τῆς ὥρας τούς ἀπέτρεψε. Αὐτό —καθώς καί τήν ἀνάλογη προετοιμασία τους— πιστεύω ὅτι θά ἔπρεπε νά τούς τήν εἶχε καθορίσει καί ἐξηγήσει ὁ πνευματικός τους.
συμφωνώ και επαυξάνω
 
εννοείται αυτό , κανείς νέος δεν πάει σε βραδυνή ακολουθία για να περάσει την ώρα του μέχρι να ανοίξουν τα μπουζούκια

Υπάρχουν όμως νέοι που πάνε στα μπουζούκια μέχρι να αρχίσει το πρωί η ακολουθία!!:D
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Σὲ ἡμέρα (ὁλόκληρη ἐννοεῖται (Πηδάλιον σ. 94)) νηστείας, ἐκτὸς Μ. Τεσσαρακοστῆς, ἡ λειτουργία τελεῖται στὸν ἑσπερινό, κατὰ τὴν ἀρχαῖα τάξη τοῦ Μ. Σαββάτου, τῶν παραμονῶν τῶν Χριστουγέννων, Θεοφανείων καὶ (κατὰ τὸ ΤΑΣ) Εὐαγγελισμοῦ. «Ἐλθόντες ἐπὶ τὴν ἡλίου δύσιν» «ἑσπέρας γενομένης» (καιρὸς ἑσπερινοῦ· Διαταγὲς τῶν ἁγ. ἀποστόλων Η’ 35) ἐκφωνεῖται τό Εὐλογημένη ἡ βασιλεία, Δεῦτε προσκυνήσωμεν, προοιμιακός, μεγάλη συναπτή, κάθισμα τοῦ ψαλτηρίου, μικρὴ συναπτή, Κύριε ἐκέκραξα καὶ στιχολογία μὲ ἐφύμνια, «ἱστῶμεν στίχους ι’ καὶ ψάλλομεν» τὸ δοξαστικὸ τῶν ἀποστίχων καὶ τὰ 3 ἀπόστιχα (ἄν δὲν ὑπάρχει δοξαστικό ἤ δευτερώνομε τὸ πρῶτο (πρακτικὴ πεντηκοσταρίου), ἤ, ἄν ἕπεται Σάββατο μὲ Θεὸς Κύριος, ψάλλομε τὰ 4 ἑσπέρια μαρτυρικὰ τοῦ ἤχου ἀπὸ τὸ παράρτημα τοῦ Τριῳδίου), τὰ 6 ἑσπέρια στιχηρὰ καὶ τὸ δοξαστικὸ μὲ τὸ θεοτοκίο. Εἴσοδος, ψαλτὸ Φῶς ἱλαρόν σὲ ἦχο δ’, προκείμενο, ἤ ἀλληλούια ἄν τὴν ἑπομένη δὲν εἶναι Σάββατο ἤ ἑορτή, ἀναγνώσματα ἤ ἕνα τυχαῖο κεφάλαιο Π. Δ., μικρὴ συναπτή, εὐχὴ τοῦ τρισαγίου καὶ ἐκφώνηση Ὅτι ἅγιος εἶ ὁ Θεός ἡμῶν. Τρισάγιο. Προκείμενο τῆς σειρᾶς ἤ καὶ τῆς ἡμερομηνίας κατόπιν, ὁμοίως Ἀπόστολος, Ἀλληλουάριο καὶ Εὐαγγέλιο. Κατηχούμενα. Στὸ χερουβικὸ θυμιάζει ὁ διάκονος. Εὐχὲς εἰς ἐπήκοον τοῦ λαοῦ, χωρὶς νὰ συνεχίζονται στὸν ἐπινίκιο ὕμνο καὶ στὸ Σὲ ὑμνοῦμεν. Μεγαλυνάριο δὲν λέγεται, οὔ τε τὸ Τοῦ δείπνου σου. Κοινωνικὸ ψαλμὸς 33 στὸν ἦχο τῆς ἑβδομάδος καὶ κοινωνικὸ τῆς ἡμέρας καὶ κατὰ τὴν διάρκεια τῆς θείας κοινωνίας. Ἡ ἀκολουθία τῆς θ. μεταλήψεως δὲν λέγεται οὔ τε ἀπὸ τοὺς ἱερεῖς, οἱ ὁποίοι δὲν καθυστεροῦν καθόλου μὲ μὴ προβλεπόμενες προσθῆκες κατὰ τὴν δική τους μετάληψη. Ψάλλεται τὸ Πληρωθήτω σὲ ἦχο δ’. «᾿Εν εἰρήνῃ προέλθωμεν. -᾿Εν ὀνόματι Κυρίου» ἀπαντᾶ ὁ λαός. Στὸ ἀκόλουθο δεῖπνο δὲν γίνεται κατάλυση.
 
Last edited:


Σὲ ἡμέρα (ὁλόκληρη ἐννοεῖται (Πηδάλιον σ. 94)) νηστείας, ἐκτὸς Μ. Τεσσαρακοστῆς, ἡ λειτουργία τελεῖται στὸν ἑσπερινό, κατὰ τὴν ἀρχαῖα τάξη τοῦ Μ. Σαββάτου, τῶν παραμονῶν τῶν Χριστουγέννων, Θεοφανείων καὶ (κατὰ τὸ ΤΑΣ) Εὐαγγελισμοῦ. «Ἐλθόντες ἐπὶ τὴν ἡλίου δύσιν» «ἑσπέρας γενομένης» (καιρὸς ἑσπερινοῦ· Διαταγὲς τῶν ἁγ. ἀποστόλων Η’ 35) ἐκφωνεῖται τό Εὐλογημένη ἡ βασιλεία, Δεῦτε προσκυνήσωμεν, προοιμιακός, μεγάλη συναπτή, κάθισμα τοῦ ψαλτηρίου, μικρὴ συναπτή, Κύριε ἐκέκραξα καὶ στιχολογία μὲ ἐφύμνια, «ἱστῶμεν στίχους ι’ καὶ ψάλλομεν» τὸ δοξαστικὸ τῶν ἀποστίχων καὶ τὰ 3 ἀπόστιχα (ἄν δὲν ὑπάρχει δοξαστικό ἤ δευτερώνομε τὸ πρῶτο (πρακτικὴ πεντηκοσταρίου), ἤ, ἄν ἕπεται Σάββατο μὲ Θεὸς Κύριος, ψάλλομε τὰ 4 ἑσπέρια μαρτυρικὰ τοῦ ἤχου ἀπὸ τὸ παράρτημα τοῦ Τριῳδίου), τὰ 6 ἑσπέρια στιχηρὰ καὶ τὸ δοξαστικὸ μὲ τὸ θεοτοκίο. Εἴσοδος, ψαλτὸ Φῶς ἱλαρόν σὲ ἦχο δ’, προκείμενο, ἤ ἀλληλούια ἄν τὴν ἑπομένη δὲν εἶναι Σάββατο ἤ ἑορτή, ἀναγνώσματα ἤ ἕνα τυχαῖο κεφάλαιο Π. Δ., μικρὴ συναπτή, εὐχὴ τοῦ τρισαγίου καὶ ἐκφώνηση Ὅτι ἅγιος εἶ ὁ Θεός ἡμῶν. Τρισάγιο. Προκείμενο τῆς σειρᾶς ἤ καὶ τῆς ἡμερομηνίας κατόπιν, ὁμοίως Ἀπόστολος, Ἀλληλουάριο καὶ Εὐαγγέλιο. Κατηχούμενα. Στὸ χερουβικὸ θυμιάζει ὁ διάκονος. Εὐχὲς εἰς ἐπήκοον τοῦ λαοῦ, χωρὶς νὰ συνεχίζονται στὸν ἐπινίκιο ὕμνο καὶ στὸ Σὲ ὑμνοῦμεν. Μεγαλυνάριο δὲν λέγεται, οὔ τε τὸ Τοῦ δείπνου σου. Κοινωνικὸ ψαλμὸς 33 στὸν ἦχο τῆς ἑβδομάδος καὶ κοινωνικὸ τῆς ἡμέρας καὶ κατὰ τὴν διάρκεια τῆς θείας κοινωνίας. Ἡ ἀκολουθία τῆς θ. μεταλήψεως δὲν λέγεται οὔ τε ἀπὸ τοὺς ἱερεῖς, οἱ ὁποίοι δὲν καθυστεροῦν καθόλου μὲ μὴ προβλεπόμενες προσθῆκες κατὰ τὴν δική τους μετάληψη. Ψάλλεται τὸ Πληρωθήτω σὲ ἦχο δ’. «᾿Εν εἰρήνῃ προέλθωμεν. -᾿Εν ὀνόματι Κυρίου» ἀπαντᾶ ὁ λαός. Στὸ ἀκόλουθο δεῖπνο δὲν γίνεται κατάλυση.

Αυτό που με προβλημάτισε στην αναβίωση των ανωτέρω είναι τι προκείμενο και αλληλουϊάριο της σειράς θα έπρεπε να ψαλεί. Εφόσον στα στιχηρά του εσπερινού ψάλλουμε της επόμενης ημέρας, πώς θα ψάλλουμε προκείμενο - ἀλληλούϊα της προηγούμενης ημέρας; π.χ. Αν Δευτέρα εσπέρας ψάλλουμε στιχηρά κατανυκτικά και του Προδρόμου, δεν θα ταίριαζε να ψάλλουμε προκείμενο - ἀλληλούϊα των ασωμάτων (της Δευτέρας). Θα μπορούσαμε να ψάλλουμε του αγίου, αλλά δεν προβλέπεται πάντοτε απόστολος του αγίου. Όμοια τι κοινωνικό της ημέρας (αν δεν ψαλεί ο λγ΄ ψαλμός); Τι λύση προτείνετε;
 
Last edited:

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Ἀφοῦ καὶ τὰ ἀπόστιχα τῆς παρακλητικῆς θὰ εἶναι τῆς ἑπόμενης ἡμέρας, πρέπει νὰ ψαλλεῖ προκείμενο, ἀλληλουάριο καὶ κοινωνικὸ τῆς ἑπόμενης ἡμέρας.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
«Δεῖ δὲ τὸν ἐκκλησιάρχην ἔχειν ἀκρίβειαν εἴς τε τὴν ψαλμωδίαν καὶ τὴν ἀνάγνωσιν, ὅπως ἡλίου ἀνίσχοντος γίνηται ἡ ἀπόλυσις» τῆς ἀργυπνίας (χφ. Σινὰ 1096 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 11v (Dmitrievskij τ. 3 σ. 25), ΤΑΣ κεφ. β'), διότι ὁ καιρὸς τοῦ ὄρθρου εἶναι τὸ πρὸ τῆς ἀνατολῆς διάστημα, ἀλλὰ καὶ διότι στὶς ἀγρυπνίες τῆς Μεγίστης Λαύρας τοῦ ὁσίου Σάβα συνέῤῥεαν οἱ ἀσκητὲς τῆς περιοχῆς, τῆς χαράδρας καὶ ἀλλοῦ, οἱ ὁποῖοι δὲν μποροῦσαν νὰ ἐπιστρέψουν στὰ κελλιά τους μέσα στὴ νύκτα χωρὶς φῶτα καὶ ὀμπρέλες, οὔ τε ἡ πύλη τῆς Λαύρας ἄνοιγε, γιὰ τοὺς ληστὲς τῆς ἐρήμου. Φυσικὰ ὅλοι οἱ ψαλμοὶ καὶ τὰ τροπάρια ψαλλόταν μὲ ἄνεση, ὅπως καὶ ὁ πολυέλεος, ὁ ἄμωμος καὶ ὅλες οἱ ᾠδὲς τῶν ἀναβαθμῶν (τὰ «Πρὸς Κύριον...») μὲ ἐφύμνια τὰ τροπάρια τῶν ἀναβαθμῶν. Τὸν Δεκέμβριο μὲ τὶς δεκαπεντάωρες νύκτες οἱ ἀναγνώσεις, ἀλλὰ καὶ τὰ ψαλτὰ καθίσματα τοῦ ψαλτηρίου μὲ ἐφύμνιο Ἀλληλούια, ἦταν σίγουρα περισσότερα.
 
Top