Το θέμα του ρυθμού στο Γρηγοριανό μέλος είναι από τα πιο περίπλοκα και ενδιαφέροντα της Μουσικολογίας. Ο π. John Blackley (ΗΠΑ) είναι, μαζί με τον Jan van Biezen (Ολλανδία), από τους ελάχιστους σύγχρονους εκπροσώπους του λεγόμενου "mensuralismus", της θεωρίας δηλ. που υποστηρίζει την αναλογικότητα των χρονικών αξιών στην εκτέλεση του μέλους. Εάν δηλ., με απλά λόγια, η βασική χρονική αξία ενός φθόγγου είναι 1, οι μικρότερες αξίες είναι σε σχέση προς αυτήν 1/2, 1/3/, 1/4 κ.ο.κ. και οι μεγαλύτερες 2, 3, 4 κ.ο.κ., όπως ακριβώς στη νεώτερη ευρωπαϊκή σημειογραφία και την καθ' ημάς της Νέας Μεθόδου. Σήμερα πλέον αυτός ο τρόπος μεταγραφής και εκτέλεσης του Γρηγοριανού μέλους βρίσκεται τελείως στο περιθώριο, αφού επικρατεί απολύτως η λεγόμενη "σημειολογική" προσέγγιση, που βασίζεται στο έργο του Dom Eugene Cardine (1905-1998) και υποστηρίζει μια ελαστική αντίληψη του ρυθμού, βασισμένη στη φυσική ροή του λόγου. Μολονότι προσωπικά βλέπω με ιδιαίτερη συμπάθεια την αναλογική-μετρική αντιμετώπιση του χρόνου στο Γρηγοριανό μέλος, καθότι βρίσκεται εγγύτερα στη δική μας αντίληψη του ρυθμού [εξαιρουμένου, φυσικά, του λογώδους μέλους των αναγνωσμάτων και των προψαλλόμενων στίχων], δυστυχώς δεν βρίσκω συνομιλητές στα σχετικά συνέδρια... Και το σέβομαι σε μεγάλο βαθμό, διότι οι όποιες απόψεις των ειδικών βασίζονται σε εξαντλητική έρευνα, την οποία εγώ δεν έχω κάνει σε αυτό το είδος. Μην ξεχνάμε ότι ομιλούμε πάντα για προσπάθειες αποκατάστασης μιας παλαιότερης πραγματικότητας και όχι για έρευνες που βασίζονται σε κάποια ζωντανή παράδοση.
Βλ. και
αυτό, που δεν περιλαμβάνει όμως τις νεώτερες εξελίξεις.