Επιπλέον συναπτή-εκφώνηση όταν λέγεται ο πολυέλεος τις Κυριακές μετά τον Άμωμο

Όταν τις Κυριακές ψάλλεται πολυέλεος, το πλέον συνηθισμένο είναι να παραλειφθεί ο Άμωμος, αντί των δοξαστικών του πολυελέου να ψαλλούν τα ευλογητάρια, και να ακολουθήσει κάθισμα και υπακοή... δεν είναι όμως η ακριβέστερη τάξη:
1) Τα ευλογητάρια είναι στιχηρά του Αμώμου, άρα δεν ταιριάζουν στον πολυέλεο.
2) Κάθε στιχολογία ακολουθείται από κάθισμα ή υπακοή (όχι και τα δύο μαζί).
3) Ο Άμωμος σπανίως καταλιμπάνεται (Κυριακή των Βαΐων, του Θωμά, της Πεντηκοστής, 14 Σεπτεμβρίου, 25 Δεκεμβρίου, 6 Ιανουαρίου, 6 Αυγούστου)

Αν τηρηθεί η ακρίβεια, η στιχολογία διαμορφώνεται ως εξής:
Άμωμος - ευλογητάρια, συναπτή - Ότι ηυλόγηταί σου, υπακοή
Πολυέλεος - δόξα, συναπτή (;), κάθισμα

Μαρτυρείται επιπλέον εκφώνηση σε αρχαία ή παλαιά τυπικά; Αν όχι, ποια θεωρείται η πλέον κατάλληλη;
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Καί ἀπό παλαιότερο θέμα γιά βιβλιογραφία καί παραπομπές, μέ κάποιες ἀναφορές τοῦ Ρήγα στό ΖΤ σ. 48 γιά κάποιες διατάξεις τῶν Ἀπορουμένων τοῦ ΤΑΣ, νομίζω ὅτι δέν μαρτυρεῖται ἐπιπλέον ἐκφώνηση, γιατί μᾶλλον μετά τόν πολυέλεο δέν λέγονται τά δοξαστικά καί ἀκολουθοῦν εὐθύς τά καθίσματα καί οἱ ἀναβαθμοί.

Γιά ἐπιπλέον ἐκφώνηση, ἀπό τή μικρή ἐνασχόλησή μου μέ τόν ᾀσματικό ὄρθρο καί κάποιες ἄλλες σημειώσεις μου πού εἶδα, προτείνω μετά τά εὐλογητάρια τήν ἐκφώνηση τῆς ζ΄ εὐχῆς τοῦ ὄρθρου (σχετικῆς) Εἴη τὸ κράτος καί μετά τόν πολυέλεο τήν Ὅτι ηὐλόγηταί σου.

ΥΓ. Δέν ξέρω γιατί ὁ π. Δοσίθεος στήν ΔΑ (στό θέμα πού παραπέμπω –τώρα πρόσεξα–) μετά ἀπό πολυέλεο θέτει ἐκφώνηση Ὅτι ἡγίασται καὶ δεδόξασται τὸ πάντιμον. Εἶναι μιά καλή λύση γιά τήν συμπλήρωση πού ρωτᾶς.

 
Last edited:

Γεράσιμος

Παλαιὸ μέλος
Νὰ σημειώσω ὅτι, σὲ συμφωνία μὲ τὰ ὑπὸ τοῦ γ. Δοσιθέου γραφόμενα, τόσο σὲ μοναστήρια τοῦ Ἁγίου Όρους (ἔχω τὴν ἐντύπωση ὅτι μοῦ εἶχε μιλήσει πατέρας τῆς Ἱ.Μ.Δοχειαρίου), ὅσο καὶ σὲ μοναστήρια τῆς ὑπόλοιπης Ἑλλάδος, ποὺ ἔχω κάποια ἐπικοινωνία, οἱ ἐκφωνήσεις τῶν στιχολογιῶν τοῦ ὄρθρου εἶναι, μετά τὴν πρώτη "ὅτι σὸν τὸ κράτος", μετὰ τὴν δευτέρα "Ὅτι ἀγαθός", ἐν ᾧ μετὰ τὴν τρίτη (που μπορεί να είναι κάθισμα ψαλτηρίου ἢ ὁ πολυέλαιος) λέγεται ἡ "ὅτι ἡγίασται καὶ δεδόξασται", ἐκτὸς ἂν ἔχουν προηγηθεῖ εὐλογητάρια, ὁπότε λέγεται ἡ ἐκφώνηση "ὅτι ηὐλόγηταί σου". Μὲ τὸ σκεπτικὸ αὐτό, ἂν ψαλλοῦν τόσο εὐλογητάρια, ὅπως καὶ πολυέλαιος, οἱ συναπτὲς λαμβάνουν τὴν ἀντίστοιχή τους ἐκφώνηση.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Ἡ ἐκφώνηση «Ὅτι ἡγίασται καὶ δεδόξασται τὸ πάντιμον...» εἶναι κατακλεῖδα τῆς παλαιᾶς α' εὐχῆς τῶν πιστῶν στὸ τέλος τοῦ ὄρθρου

(χφφ. εὐχολόγια Barberini gr. 336 η' αἰ. φ. 67v καὶ ΕΒΕ 662 ιβ'-ιδ' αἰ. ἔκδ. Π. Τρεμπέλα Μικρὸν Εὐχολόγιον σ. 230).
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Ἡ ἐκφώνηση «Ὅτι ἡγίασται καὶ δεδόξασται τὸ πάντιμον...» εἶναι κατακλεῖδα τῆς παλαιᾶς α' εὐχῆς τῶν πιστῶν στὸ τέλος τοῦ ὄρθρου
Εἶναι, ὅμως Μανόλη, καί τῆς συναπτῆς μετά τήν ε΄ ᾠδήν τοῦ ὄρθρου τοῦ Πάσχα.

Ἐπίσης ἤθελα νά σέ ρωτήσω καί κάτι ἄλλο. Ἡ μετά τόν ἄμωμον ἤ τόν πολυέλεον ἐκφώνηση στό Μ. Εὐχολόγιον (Διάταξις Ἱεροδιακονίας, Φιλοθέου) καί Εὐχολόγιον Goar ἔχει ὡς «Ὅτι ηὐλόγηται καὶ δεδόξασται τὸ πάντιμον...». Πῶς στά Ἱερατικά ἔχει ὡς «Ὅτι ηὐλόγηταί σου τὸ ὄνομα καὶ δεδόξασταί σου ἡ βασιλεία »;

Καί κάτι ἄλλο. Ὁ π. Δοσίθεος στό ΤΑΣ2010 (σ. 82 ὑποσ. 108) γράφει ὅτι ἐάν ψαλῇ ὁ Ἄμωμος, ἐκφωνήσεις συναπτῶν παίρνουμε ἀπό τίς εὐχές τοῦ ἑξαψάλμου. Στήν α΄ στάση Εἴη τὸ κράτος καί στήν β΄ Ὅτι σὺ ὁ ἁγιασμὸς ἡμῶν.

 
Επομένως, σύμφωνα με αυτά που διατυπώθηκαν παραπάνω, οι εκφωνήσεις των συναπτών του όρθρου, κατά την αγιορείτικη παράδοση, διαμορφώνονται ως εξής:

1) Μετά τον εξάψαλμο: Ὅτι πρέπει σοι πᾶσα δόξα, τιμὴ καὶ προσκύνησις, τῷ Πατρί...
2) Μετά την α΄ στιχολογία: Ὅτι σὸν τὸ κράτος, καὶ σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεῖα καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα, τοῦ Πατρός...
3) Μετά την β΄ στιχολογία: Ὅτι ἀγαθὸς καὶ φιλάνθρωπος Θεὸς ὑπάρχεις καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἁναπέμπομεν, τῷ Πατρί...
4) Μετά την α΄ στάση του ψαλτού Αμώμου της Κυριακής: Εἴη τὸ κράτος τῆς βασιλείας σου εὐλογημένον καὶ δεδοξασμένον, τοῦ Πατρός...
5) Μετά την β΄ στάση του ψαλτού Αμώμου της Κυριακής: Ὅτι σὺ εἶ ὁ ἁγιασμὸς ἡμῶν, καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρί...
6) Μετά τον Άμωμο της Κυριακής: Ὅτι ηὐλόγηταί σου τὸ ὄνομα καὶ δεδόξασταί σου ἡ βασιλεία, τοῦ Πατρός...
7) Μετά την γ΄ στιχολογία ή τον πολυέλεο: Ὅτι ἡγίασται καὶ δεδόξασται τὸ πάντιμον καὶ μεγαλοπρεπὲς ὄνομά σου, τοῦ Πατρός...
8) Μετά την γ΄ ωδή: Ὅτι σὺ εἶ ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρί...
9) Μετά την στ΄ ωδή: Σὺ γὰρ εἶ ὁ βασιλεὺς τῆς εἰρήνης καὶ σωτὴρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν, καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρί...
10) Μετά την θ΄ ωδή: Ὅτι σὲ αἰνοῦσι πᾶσαι αἱ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν, καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρί...
 
Last edited:
Top