Δοξαστικὸ αἴνων Κυριακῆς πρὸ τῆς Χριστοῦ Γεννήσεως

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


«Τῶν νομικῶν διδαγμάτων ὁ σύλλογος...τοῖς πρὸ τοῦ νόμου τὴν Χάριν εὐαγγελιζόμενος, ὡς (ὅσοις) ὑπὲρ νόμον τῇ πίστει ὑπάρξασιν» (τυπικὸν Κωνσταντίνου 1838 σ. 52).
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
«Τῶν νομικῶν διδαγμάτων ὁ σύλλογος...τοῖς πρὸ τοῦ νόμου τὴν Χάριν εὐαγγελιζόμενος, ὡς (ὅσοις) ὑπὲρ νόμον τῇ πίστει ὑπάρξασιν» (τυπικὸν Κωνσταντίνου 1838 σ. 52).
Τό βλέπω στήν ἔκδοση τοῦ 1838· στίς ἄλλες δέν ὑπάρχει.
Δέν βγαίνει νόημα· τό «τοῖς πρὸ τοῦ νόμου τὴν Χάριν εὐαγγελιζομένοις» συνδέεται μέ τό «ὡς ὑπὲρ νόμον τῇ πίστει ὑπάρξασιν» καί τό νόημα εἶναι «Τῶν νομικῶν διδαγμάτων ὁ σύλλογος ... ἐμφανίζει ... τοῖς πρὸ τοῦ νόμου τὴν Χάριν εὐαγγελιζομένοις, ὡς ὑπὲρ νόμον τῇ πίστει ὑπάρξασιν», πού σημαίνει: παρουσιάζει τή θεία κατά σάρκα Γέννηση τοῦ Χριστοῦ σ᾿ ἐκείνους πού ἔζησαν πρό τοῦ Νόμου καί εἶχαν εὐαγγελισθεῖ τή Χάρη πού θά ἔλθει καί μέ τήν πίστη ἀναδείχθηκαν ὑπεράνω τοῦ Νόμου. Μετά τό «προεκήρυττον» πάει μέ τό «τοῖς πρὸ τοῦ νόμου τὴν Χάριν εὐαγγελιζομένοις, ὡς ὑπὲρ νόμον τῇ πίστει ὑπάρξασιν».

Δέν ξέρω, δέν εἶναι ἔγκυρη πηγή τό ΤΚΠ 1838. Περίμενα κάτι ἄλλο. Ἄς ποῦν καί ἄλλοι.


 

pransot

Πράντζος Σωτήρης
Το Δοξαστικό των αίνων της Κυριακής προ των Χριστουγέννων είναι:

Τῶν νομικῶν διδαγμάτων ὁ σύλλογος, τὴν ἐν σαρκὶ ἐμφανίζει τοῦ Χριστοῦ θείαν Γέννησιν, τοῖς πρὸ τοῦ νόμου τὴν Χάριν εὐαγγελιζομένοις, ὡς ὑπὲρ νόμον τῇ πίστει ὑπάρξασιν· ὅθεν τῆς φθορᾶς ἀπαλλαγῆς οὔσαν πρόξενον, ταῖς ἐν ᾅδῃ κατεχομέναις ψυχαῖς προεκήρυττον, διὰ τῆς ἀναστάσεως. Κύριε δόξα σοι.

Επειδή συνάντησα μεταφραστικές-ερμηνευτικές δυσκολίες παρακαλώ αν κανείς μπορεί να με βοηθήσεις σχετικά άμεσα.

Παρακάτω αναπτύσσω τι κατάλαβα και τι με δυσκόλεψε.
Το κείμενο είναι παρμένο από τα λειτουργικά κείμενα το π. Leo. Τα κόμματα απ' όσο καταλαβαίνω δεν είναι σωστά συντακτικά.

Τῶν νομικῶν διδαγμάτων ὁ σύλλογος,
Γενικώς οι προφήτες (γιατί όμως ονομάζονται έτσι και σχετίζονται με το νόμο;)

τὴν ἐν σαρκὶ ἐμφανίζει τοῦ Χριστοῦ θείαν Γέννησιν,
εμφανίζει τη θεία γέννηση του Χριστού

τοῖς πρὸ τοῦ νόμου τὴν Χάριν εὐαγγελιζομένοις,
ὡς ὑπὲρ νόμον τῇ πίστει ὑπάρξασιν·

σε αυτούς που ευαγγελίζονταν περισσότερο τη Χάρη παρά τον νόμο και υπήρξαν (έζησαν ενώπιον του Θεού) με βάση την πίστη τους ξεπερνώντας το νόμο (εννοεί αυτούς που δεν προσκολλήθηκαν στο νομικό πνεύμα και το γράμμα του νόμου κατά την περίοδο της ΠΔ, αλλά έζησαν με αληθινή και γνήσια πίστη;)

ὅθεν τῆς φθορᾶς ἀπαλλαγῆς οὔσαν πρόξενον,
Το "ούσαν" μάλλον εννοεί την γέννηση, άρα
η οποία γέννηση προκάλεσε την απαλλαγή από τη φθορά

ταῖς ἐν ᾅδῃ κατεχομέναις ψυχαῖς
στις ψυχές που ήταν φυλακισμένες στον Άδη

προεκήρυττον, διὰ τῆς ἀναστάσεως.
Ποιοι προεκήρυττον; Οι προφήται; Άρα υπάρχει αναντιστοιχία πτώσης αφού στην αρχή ο σύλλογος έχει ρήμα εμφανίζει (γ΄ενικό) και εδώ προεκήρυττον (γ' πληθυντικό). Νοηματικά όμως δεν μπορώ να ταιριάξω άλλο υποκείμενο.
Τι προεκήρυττον; Την γέννηση; Δηλαδή με τις προφητείες τους για τη γέννηση την κήρυξαν πριν αυτή συμβεί; Στον Άδη; Πώς; Το "δια της αναστάσεως" πού κολλάει με τα προηγούμενα;


Κύριε δόξα σοι.
Δοξολογική κατάληξη του ύμνου.

Ευχαριστώ εκ των προτέρων
 

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Σωτήρη, όπως το καταλαβαίνω εγώ υπάρχει μια αντιδιαστολή των δικαίων που έζησαν προ του νόμου (οἱ πρὸ τοῦ νόμου) με τους μετά τον νόμο (τῶν νομικῶν διδαγμάτων ὁ σὐλλογος). Οι δεύτεροι προκηρύττουν τη σωτηρία στους πρώτους (κάπως έτσι θα περιγράφαμε συνοπτικά το νόημα του δοξαστικού). Ειδικότερα:

Τῶν νομικῶν διδαγμάτων ὁ σύλλογος
Ο σύλλογος των μετά τον νόμο δικαίων

τὴν ἐν σαρκὶ ἐμφανίζει τοῦ Χριστοῦ θείαν Γέννησιν
εμφανίζει την εν σαρκί του Χριστού Θείαν Γέννησιν

τοῖς πρὸ τοῦ νόμου τὴν Χάριν εὐαγγελιζομένοις
σε αυτούς που πριν ακόμα από τον Νόμο ευαγγελίζονταν τη Χάρη

ὡς ὑπὲρ νόμον τῇ πίστει ὑπάρξασιν·
επειδή χἀρη στην πίστη ζούσαν υπέρ τον νομο (δηλ. χάρη στην πίστη ζούσαν ως δίκαιοι χωρίς να χρειάζονται γι' αυτό τα εντάλματα του νόμου).

ὅθεν ταῖς ἐν ᾅδῃ κατεχομέναις ψυχαῖς προεκήρυττον
έτσι, στις ψυχές που κατέχονταν από τον Άδη την προεκήρυτταν (την θείαν Γέννηση)

τῆς φθορᾶς ἀπαλλαγῆς οὔσαν πρόξενον, διὰ τῆς Αναστάσεως
ως αιτία απαλλαγής από τη φθορά μέσω της Αναστάσεως (που ακολούθησε).​

ΣΗΜ 1 Το διὰ τῆς Αναστάσεως νομίζω ότι συνδέεται με το απαλλαγή (= απαλλαγή μέσω της Αναστάσεως που ακολούθησε την ενσάρκωση), είτε με το προεκήρυττον (αλλά στην περίπτωση αυτή δεν ξέρω πώς).
ΣΗΜ 2 Επίσης, το προεκήρυττον μπορεί να έχει αντικείμενο το ψυχαῖς (= προεκήρυτταν στις ψυχές), ή να εκφέρεται απολύτως, οπότε το ψυχαῖς συνδέεται με το ἀπαλλαγή (= απαλλαγή για τις ψυχές) -αλλά προσωπικά δεν μου «στρὠνει» ἐτσι.
ΣΗΜ 3 Η ασυμφωνία υποκειμένου (εμφανίζει - προεκήρυττον) οφείλεται στο σχήμα κατά το νοούμενο: ο σύλλογος είναι κατ' ουσίαν πληθυντικός (πβ. ἡ πόλις ... ὁρῶσι κ.λπ.).

Ελπίζω να μην έχω πέσει εντελώς έξω και να σε βοήθησα.
 
Τῶν νομικῶν διδαγμάτων ὁ σύλλογος,
Τὸ πλῆθος τῶν ἁγίων Πατέρων ποὺ ἐκήρυτταν τὰ διδάγματα​
καὶ τὰς προφητείας τοῦ θείου νόμου,​
τὴν ἐν σαρκὶ ἐμφανίζει τοῦ Χριστοῦ θείαν Γέννησιν,
παρουσιάζει τὴν κατὰ σάρκα θείαν γέννησιν τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ,​
τοῖς πρὸ τοῦ νόμου τὴν Χάριν εὐαγγελιζομένοις,
εἰς τοὺς ἄνδρας τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης,​
ποὺ ἔζησαν μὲν πρὶν νὰ δοθῇ ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ εἰς αὐτούς,​
ἀλλ᾿ εἶχαν εὐαγγελισθῆ μὲ προφητείας τῶν μεγάλων Πατριαρχῶν​
τὴν θείαν Χάριν ποὺ θὰ ἐλάμβαναν ἀπὸ τὸν Χριστὸν ποὺ θὰ ἐγεννᾶτο.​
ὡς ὑπὲρ νόμον τῇ πίστει ὑπάρξασιν·
Καὶ τὴν εἶχαν ἀκούσει καὶ δεχθῆ, διότι ἔδειξαν μεγάλην πίστιν καὶ ἀπὸ ἐκείνους​
ποὺ ἔζησαν μετὰ τὸν νόμον ποὺ φανερὰ ἐκήρυττε τὴν ἔλευσιν τοῦ Μεσσίου.​
ὅθεν τῆς φθορᾶς ἀπαλλαγῆς οὖσαν πρόξενον,
Καὶ ἐπειδὴ ἡ γέννησις τοῦ Μεσσίου θὰ ἔφερνε εἰς τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἀνθρώπους​
τὴν ἀπαλλαγὴν ἀπὸ τὴν φθορὰν τοῦ θανάτου,​
ταῖς ἐν ᾅδῃ κατεχομέναις ψυχαῖς προεκήρυττον, διὰ τῆς ἀναστάσεως. Κύριε δόξα σοι.​
προεκήρυττον καὶ εἰς τὰς ψυχὰς ποὺ κατεῖχεν ὁ ᾅδης τὴν Ἀνάστασιν​
καὶ διὰ τῆς ἰδικῆς των ἀναστάσεως ποὺ τοὺς ἔλεγεν ἡ πίστις εἰς τὸν Μεσσίαν νὰ περιμένουν,​
ἐφώναζαν· Κύριε, δόξα σοι.​
Ἑρμηνεία ὑπό Ἀθανασίου Σ. Φραγκόπουλου («Τὸ Δωδεκαήμερον», σ. 20, έκδ. «ὁ Σωτήρ», Ἀθῆναι 1976).​
 
Last edited by a moderator:
Όπως ανέφερε ο Γιώργος, το δοξαστικό μιλάει για τους προ του Νόμου και για τους μετά το Νόμο.
Αυτός ο χωρισμός γίνεται λογικά στο πρόσωπο του Μωϋσή, αφού ο Νόμος αρχίζει από αυτόν.
Το Συναξάρι της ημέρας βοηθάει σε αυτόν τον χρονικό χωρισμό. Δηλαδή, οι προ του Νόμου είναι οι "από Αδάμ έως την Άννα την μητέρα του Σαμουήλ" και οι μετά του Νόμου είναι οι μετά τον Μωϋσή. Οι προ του Νόμου είχαν ευαγγελιστεί την γέννηση του Χριστού. Οι μετά το Νόμο, συνοψίζονται προφανώς στους συγχρόνους του Ιησού (που είδαν την εκπλήρωση των προφητειών) και ιδιαίτερα στο πρόσωπο του Ιωάννη του Βαπτιστή που προεκήρυξε στις ψυχές που βρίσκονταν στον Άδη ότι έφθασε το πλήρωμα του χρόνου, η εκπλήρωση του πρωτευαγγελίου, η απαλλαγή από τη φθορά - θάνατο δια της αναστάσεως.
Μη με μαλώσετε αν τα λέω λάθος. Δεν είμαι ούτε θεολόγος, ούτε φιλόλογος.
 

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
το δοξαστικό μιλάει για τους προ του Νόμου και για τους μετά το Νόμο.


Σε αυτό συνηγορεί και το δοξαστικό της αμέσως προηγοὐμενης Κυριακής:

Δεῦτε ἅπαντες, πιστῶς πανηγυρίσωμεν, τῶν πρὸ νόμου Πατέρων, Ἀβραὰμ καὶ τῶν σὺν αὐτῷ, τὴν ἐτήσιον μνήμην

Μη με μαλώσετε αν τα λέω λάθος. Δεν είμαι ούτε θεολόγος, ούτε φιλόλογος.
Δεν είσαι τίποτε από τα δύο;; Τότε γιατι γράφεις στο ψαλτολόγιο;:D
 
Τῶν νομικῶν διδαγμάτων ὁ σύλλογος,
Το πλήθος εκείνων (που κήρυττε) τα διδάγματα του Νόμου​
τὴν ἐν σαρκὶ ἐμφανίζει τοῦ Χριστοῦ θείαν Γέννησιν,
παρουσιάζει τη θεία κατά σάρκα Γέννηση του Χριστού​
τοῖς πρὸ τοῦ νόμου τὴν Χάριν εὐαγγελιζομένοις,
σ' εκείνους (που έζησαν) προ του Νόμου και είχαν ευαγγελισθεί τη Χάρη που θα έλθει,​
ὡς ὑπὲρ νόμον τῇ πίστει ὑπάρξασιν·
και με την πίστη αναδείχτηκαν υπεράνω του Νόμου.​
ὅθεν τῆς φθορᾶς ἀπαλλαγῆς οὖσαν πρόξενον,
Και επειδή η Γέννηση θα έφερνε την απαλλαγή από τη φθορά,​
ταῖς ἐν ᾅδῃ κατεχομέναις ψυχαῖς προεκήρυττον, διὰ τῆς ἀναστάσεως. Κύριε δόξα σοι.​
δια της Αναστάσεως, κήρυτταν από πριν στις ψυχές που κρατούσε ο Άδης: Κύριε, σου ανήκει δοξολογία.​
Ἑρμηνεία ὑπό Γεωργίου Β. Μαυρομάτη («Ἡ γιορτὴ τῶν Χριστουγέννων», σσ. 157-158, ἐκδ. «Τέρτιος», Κατερίνη 1985).​
 
Last edited by a moderator:

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
Στο Μηναίου Δεκεμβρίου του 1820 Βενετίας) γράφει:

«τούς πρὸ τοῦ νόμου τὴν Χάριν εὐαγγελιζομένους, ὡς ὑπὲρ Νόμου τῇ πίστει ὑπάρξαντας.»

Επίσης στο Δοξαστικό Αίνων προ της Χριστού Γεννήσεως του Νικολάου Σμύρνης γράφει:

«
...τοῖς πρὸ τοῦ νόμου τὴν Χάριν εὐαγγελιζόμενος...»

Και μια ερώτηση. Το "ευαγγελίζομαι" έχει σημασία ενεργητική ή μέση (ή και τα δύο, κατά περίπτωση);
 
Των νομικών διδαγμάτων ο σύλλογος¹ την εν σαρκί εμφανίζει του Χριστού θείαν Γέννησιν, τοις προ του Νόμου την Χάριν ευαγγελιζομένοις, ως υπερ Νόμον τη πίστει υπάρξασιν· όθεν, της φθοράς απαλλαγής ούσαν πρόξενον, ταις εν άδη κατεχομέναις ψυχαίς προεκήρυττον, δια της αναστάσεως². Κύριε δόξα σοι.

Όλα τα Νομικά διδάγματα παρουσιάζουν την κατά σάρκα θεία γέννηση του Χριστού, σε όσους ευαγγελίζονται τη χάρι πριν ακόμη από το Νόμο, καθώς με την πίστη ζήσαν πάνω από το Νόμο. (δίχως τη χρεία του Νόμου)
Έτσι την προανήγγειλαν στις ψυχές που κατέχονταν από τον άδη, αφού με την ανάσταση φέρνει (η θεία γέννηση) την απαλλαγή από τη φθορά. Κύριε δόξα σ' εσένα.

Υποσ.
¹ Σύλλογος δεν είναι μόνον ομάδα προσώπων αλλά μεταφορικά το συγκρότημα [πρβ. σύλλογον ψυχῆς λαβέ E. HF 626] Εδώ μάλλον εννοείται, κατά την ταπεινή μου γνώμη, ολόκληρο το συγκρότημα των διδαχών του Νόμου.
² "δια της αναστάσεως" προσδιορίζει το πρόξενον απαλλαγής εκ της φθοράς
ΑΚ
 
Last edited:

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
«Τῶν νομικῶν διδαγμάτων ὁ σύλλογος, τὴν ἐν σαρκὶ ἐμφανίζει τοῦ Χριστοῦ θείαν γέννησιν, τοὺς πρὸ νόμου πατέρας εὐαγγελιζομένους, ὡς ὑπὲρ νόμους τῇ πίστει ὑπάρξαντας· ὅθεν τῆς φθορᾶς ἀπαλλαγῆς οὔσαν πρόξενον, ταῖς ἐν ᾅδῃ κατεχομέναις ψυχαῖς προεκήρυττον, διὰ τῆς ἀναστάσεως Κύριε, δόξα σοι»

(χφ. RNB gr. 789 στιχηράριο τοῦ ἔτους 1106 φ. 60v).
 
Top