[Ερώτηση] Πρέπει να ψάλλουμε κάτι μετά το πέρας της Θ. Λειτουργίας;

tsak77

Χρῆστος Τσακίρογλου
Το πρώτο έντυπο που τις παρουσιάζει ως καταβασίες είναι αυτό του Κων/νου Πρωτοψάλτου (1839). Στην έκδοση του 1865 αναφέρονται ως "Καταβασίες της Παρακλητικής". Σε κώδικες κάποιας παλαιάς γραφής υπάρχει κάτι τέτοιο; Φυσικά ουδέ μία σχέση έχουν θεματολογικά με την ανάσταση όπως πολύ σωστά αναφέρει και ο Δημήτρης.
Οι Ειρμοί ανά ωδή έχουν κατά κανόνα συγκεκριμένη θεματολογία:
α) Ο ειρμός της πρώτης ωδής αναφέρεται στην ωδή του Μωυσή μετά τη διάβαση της Ερυθράς θάλασσας (Έξοδ. 15.1-19).
β) Ο ειρμός της δεύτερης ωδής αναφέρεται στην ωδή του Μωυσή μετά την παράδοση του θείων εντολών στους Εβραίους (Δευτ. 32.1-43).
γ) Ο ειρμός της τρίτης ωδής αναφέρεται στην ωδή της προφήτισσας Άννας μετά τη γέννηση του γιου της Σαμουήλ (Α' Βασιλ. 2.1-10).
δ) Ο ειρμός της τέταρτης ωδής αναφέρεται στην ωδή του Αββακούμ (Αββακ. 3.2-19).
ε) Ο ειρμός της πέμπτης ωδής αναφέρεται στην ωδή του Ησαΐα (Ησ. 26.1-21).
στ) Ο ειρμός της έκτης ωδής αναφέρεται στην ωδή του Ιωνά μέσα την κοιλιά του κήτους (Ιων. 2.3-10).
ζ) Ο ειρμός της έβδομης ωδής αναφέρεται στην προσευχή των Τριών Παίδων στην κάμινο της Βαβυλώνας (Δαν. 3.26-45 και 52-56).
η) Ο ειρμός της όγδοης ωδής αναφέρεται στον ύμνο των Τριών Παίδων στην κάμινο της Βαβυλώνας (Δαν. 3.57-88).
θ) Ο ειρμός της ένατης ωδής αναφέρεται στην ωδή της Θεοτόκου μετά τον ευαγγελισμό του Γαβριήλ (Λουκ. 1,46-55).

Από εδώ.
εκτός φυσικά ελαχίστων εξαιρέσεων όπως ο Ειρμός "Αναστάσεως ημέρα" κ.α.
 

Nikos L.

Παλαιό Μέλος
Διαφωνώ πάντως και με τον χαρακτηρισμό αναστάσιμοι ειρμοί.
Οι ειρμοί αυτοί δεν αναφέρουν καθόλου περί της Αναστάσεως, είναι απλά οι ειρμοί του Αναστασίμου Κανόνος.

Συμφωνώ Δημήτρη, αλλά οι Ειρμοί δεν είναι μέρος, όπως πολύ σωστά γράφεις, του Αναστάσιμου κανόνος;;
Αφού λοιπόν ανήκουν σε μια μεγαλύτερη οικογένεια και δε στέκονται-υπάρχουν εκεί από μόνοι τους, είναι φυσικό να έχουν, ή να τους κόλλησε το "προσωνύμιο" Αναστάσιμοι. Κάτι σαν τα παιδιά που φέρουν το επίθετο του πατέρα τους.
Σημ: Για να αποδώσουμε και το σωστό, πρέπει να προσθέσω ότι στοιχείο που συνηγορεί στην άποψή σου
είναι απλά οι ειρμοί του Αναστασίμου Κανόνος
είναι το γεγονός πως δεν έχουν στίχο, όπως τροπάρια που συνοδεύουν, εν προκειμένω τα αναστάσιμα με στίχο "Δόξα τη αγία Αναστάσει σου Κύριε".
Αλλά είπαμε τους κόλλησε το προσωνύμιο κ δε φεύγει.
 
Last edited:

tsak77

Χρῆστος Τσακίρογλου
Συμφωνώ Δημήτρη, αλλά οι Ειρμοί δεν είναι μέρος, όπως πολύ σωστά γράφεις, του Αναστάσιμου κανόνος;;
Αφού λοιπόν ανήκουν σε μια μεγαλύτερη οικογένεια και δε στέκονται-υπάρχουν εκεί από μόνοι τους, είναι φυσικό να έχουν, ή να τους κόλλησε το "προσωνύμιο" Αναστάσιμοι. Κάτι σαν τα παιδιά που φέρουν το επίθετο του πατέρα τους.
Δεν θα το έλεγα Νίκο. Ο Ειρμός π.χ. Σου η Τροπαιούχος δεξιά, πέρα από τον Αναστάσιμο κανόνα, χρησιμοποιείται και για κανόνες Αγίων, τότε θεωρείται ειρμός των Αγίων; Τα υμνογραφήματα χαρακτηρίζονται βάση του περιεχομένου τους (Θεοτοκία, Σταυρώσιμα κλπ.), οι ειρμοί ονομάζονται έτσι, γιατί θέτουν την μελωδική ανάπτυξη των τροπαρίων που ακολουθούν, δεν ανήκουν σε αυτά, αντιθέτως θεματολογικά είναι εντελώς άσχετα στις περισσότερες των περιπτώσεων. Αυτός είναι ο μόνος τους ρόλος, γιαυτό και έχουν πολλαπλή χρήση. Με την έννοια αυτή, αντί για τον ειρμό "Ο τα ύδατα πάλαι νεύματι θείω" του Γ΄ ήχου, θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ο Ειρμός "Χέρσον Αβυσσοτόκον". Απλά ο υμνογράφος επέλεξε αυτόν για να αναπτύξει ποιητικά τα τροπάρια του κανόνα του.

Είναι λεπτομέρεια το ξέρω, αλλά τέτοια προσωνύμια μπορούν να μας κατευθύνουν τη λογική με την οποία πρέπει να βλέπουμε τους ύμνους σε λανθασμένους δρόμους (τουλάχιστον σε όσουν ψάλλουν και εκτός των Κυριακών)

Υ.Γ. Μάλλον πρέπει πάλι να μεταφέρουν μηνύματα οι συντονιστές...
 
Last edited:

Nikos L.

Παλαιό Μέλος
Ο Ειρμός π.χ. Σου η Τροπαιούχος δεξιά, πέρα από τον Αναστάσιμο κανόνα, χρησιμοποιείται και για κανόνες Αγίων, τότε θεωρείται ειρμός των Αγίων;

Eχεις δίκιο ότι χρησιμοποιείται. Αλλά σαν υπόδειγμα. Όχι αυτούσιος ο ειρμός.
Αυτούσιος ο ειρμός χρησιμοποιείται κάπου συγκεκριμένα. Αυτό ήθελα να πω.:)
 

Greekψαλτης

Ψαλῶ τῶ Θεῶ μου, ἕως ὑπάρχω.
Η τραγική ειρωνεία στο όλο θέμα είναι η εξής: 1ον. Μετά το πέρας της Θ. λειτουργίας και οποιασδήποτε άλλης ακολουθίας φυσικά, είμαστε ζεστοί (στο λαιμό τουλάχιστον, διότι περί καρδίας είναι άλλο θέμα :D) με αποτέλεσμα να μπορούμε να αποδίδουμε με φωνητική άνεση αυτά που έχουμε σκοπό να ψάλλουμε, 2ον. Δεν υπάρχει η πίεση του χρόνου, το οποίο συμβάλλει και αυτό στην ακόμη καλύτερη απόδοση των ψαλλομένων ύμνων, κ' 3ον(εδώ βρίσκεται το τραγικό του θέματος). Ενώ συμβαίνουν όλα τα παραπάνω, ο κόσμος δυστυχώς-έστατα δεν προσέχει..:(:mad: Και προσέξτε, δεν είναι θέμα εγωισμού ημών των ψαλτών το ότι δεν μας προσέχουν, άπλα είναι κρίμα διότι συνήθως μετά το πέρας των ακολουθιών και για τους λόγους που προανέφερα οι ύμνοι ψάλλονται πολύ όμορφα και αποδίδεται έτσι κατά το δυνατόν η ομορφιά της πατρώας μας μουσικής, και όλο αυτό οι πιστοί συνήθως το χάνουν...:(
 

Στέλιος Σ.

Παλαιό Μέλος
Στη δική μας την εκκλησία είχαμε τη συνήθεια να ψάλλουμε είτε κάποιους ύμνους από τον Εσπερινό ή καταβασίες.

Αυτό που κάνετε Σταύρο, θεωρώ ότι είναι μια πολύ καλή λύση. Αφενός καλύπτει, όσο γίνεται, τη φασαρία και αφετέρου δίνει την ευκαιρία σε πολλούς πιστούς που δεν πρόλαβαν το όρθρο να απολαύσουν, έστω και μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, κάποιους από τους υπέροχους ύμνους του όρθρου. Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι πολλοί πιστοί, ειτε λόγω μικρών παιδιών, είτε λόγω εργασίας (γιατροί, νοσοκόμοι, αστυνομικοί κλπ), δεν μπορούν να έρθουν νωρίς στην εκκλησία.
 

π. Ρωμανός Καράνος

Παλαιό Μέλος
Στο Ψαλτολόγιο παλαιότερα ανα-ζητήθηκε η πηγή αλλά δεν βρέθηκε κάτι και ίσως να είναι μια απλή εικασία.
Διαφωνώ πάντως και με τον χαρακτηρισμό αναστάσιμοι ειρμοί.
Οι ειρμοί αυτοί δεν αναφέρουν καθόλου περί της Αναστάσεως, είναι απλά οι ειρμοί του Αναστασίμου Κανόνος.

Δημήτρη, συμφωνώ, καλά είναι να ακριβολογούμε. Ως προς την ύπαρξη ή μη σχετικού βασιλικού διατάγματος, θα ψάξω λίγο μπας και βρω πού το είχα διαβάσει. Κάτι μου λέει ότι ήταν σε σύγγραμμα του Καθ. Αντώνη Αλυγιζάκη, αλλά δεν είμαι σίγουρος.
 
E

emakris

Guest
Πολύ καλή επιλογή πράγματι. Παλαιότερα οι αναστάσιμοι ειρμοί ψάλλονταν και ως καταβασίες στον Όρθρο μέχρι που με βασιλικό διάταγμα καθιερώθηκε να ψάλλονται οι καταβασίες της εκκλησιαστικής περιόδου.
Επικρατούσε δηλ. εν Ελλάδι παράδοση αποκλίνουσα από το ΤΜΕ, προκειμένου δε να υπάρξει συμμόρφωση επενέβη η ελληνική πολιτεία; Αυτό είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον, αλλά το ακούω για πρώτη φορά. (Είπαμε, κανείς δεν τα ξέρει όλα...)
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Επικρατούσε δηλ. εν Ελλάδι παράδοση αποκλίνουσα από το ΤΜΕ, προκειμένου δε να υπάρξει συμμόρφωση επενέβη η ελληνική πολιτεία; Αυτό είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον, αλλά το ακούω για πρώτη φορά. (Είπαμε, κανείς δεν τα ξέρει όλα...)

Αυτοκρατορικό μάλλον... (εποχής ανατολικής ρωμαίικης αυτοκρατορίας)
Αυτήν την ιστορία την ακούω συχνά αλλά δεν έχω βρει καμιά πηγή.
 

agrovas

Βασίλης Αγροκώστας
Εμείς ψάλλουμε ή αργές Καταβασίες ή από τα εσπέρια του εκάστοτε εορταζόμενου Αγίου ή κρατήματα. Στον κόσμο αλλά και στους ιερείς του Ναού αρέσουν όλα πάρα πολύ...Μία - δύο φορές που έπρεπε βιαστικά να αποχωρήσουμε , υπήρξε μία "παγωμάρα" με την οχλαγωγία που δε μας άρεσε καθόλου οπότε είπαμε οτι πάντα κάτι θα ψέλνουμε μέχρι να φύγει ο κόσμος για να κρατούμε όσο μπορούμε το προηγούμενο κλίμα...
 
Οι καταβασίες είναι σίγουρα μια ωραία λύση. Έχουν εορτολογικό περιεχόμενο, ωραίο, ζωντανό μέλος και οι πιστοί που δεν προσέρχονται στον όρθρο έχουν τη δυνατοτητα να τις ακούουν έστω κατά τη διανομή του αντιδώρου.
 

Λάτρης Β.Μ.

Παράφωνος ερασιτέχνης!
Η μία και μοναδική περίπτωση που ψάλλω κάτι μετά το πέρας της Λειτουργίας, είναι η Θεία Λειτουργία των Χριστουγέννων. Ψάλλω μια-δυο αργές καταβασίες και αυτό γιατί οι συγκεκριμένες με κάνουν να …παραδίνομαι. Τόσο πολύ μου αρέσουν! Υπό μια προϋπόθεση όμως: Έχω κολλήσει το μικρόφωνο στο στόμα μου, έτσι ώστε η οχλαγωγία και τα διάφορα χαχανητά-κουτσομπολιά να μην ακουστούν και πολύ! Τις άλλες περιπτώσεις δεν ψάλλω τίποτε, για τους λόγους που προαναφέρθηκαν.
Θυμάμαι και ακόμα γελάω για τις συζητήσεις που άκουγα μόλις έλεγε ο ιερέας το ‘’Δι’ ευχών’’ στο πρώτο μου αναλόγιο που ήταν σε ένα χωριό, το 1999. Ε, τι να ψάλλεις μετά; Θα ακούσει κανείς;
:D
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Κατά τήν διανομήν τοῦ ἀντιδώρου ἡ ἐκκλησιαστική τάξη προβλέπει τήν ἀνάγνωση ψαλμῶν, τοῦ λγ΄(33ου) «Εὐλογήσω τὸν Κύριον ἐν παντὶ καιρῷ, διὰ παντὸς ἡ αἴνεσις αὐτοῦ ἐν τῷ στόματί μου» καί τοῦ ρμδ΄ (144ου) «Ὑψώσω σε, ὁ Θεός μου ὁ βασιλεύς μου, καὶ εὐλογήσω τὸ ὄνομά σου εἰς τὸν αἰῶνα καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος» κατά μεταφορά ἀπό τό κοινωνικόν, ὅπως ἔχει διασωθεῖ στίς Προηγιασμένες καί στήν Ἀρτοκλασία ἐν μέρει, ἰδίᾳ τῆς τάξεως τῆς ἀγρυπνίας τῶν Μονῶν. Φαίνεται ὅτι παλαιότερα οἱ ψαλμοί ψάλλονταν. Ἴσως ψαλλόταν καί ὁ ριβ΄ (112ος) «Αἰνεῖτε, παῖδες, Κύριον, αἰνεῖτε τὸ ὄνομα Κυρίου· 2 εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος», ὅπως ὁ 2ος στίχος ἔχει παραμείνει καί στίς Λειτουργίες καί τήν Ἀρτοκλασία (πρβλ. Ἰω. Φουντούλη, Λειτουργική Α΄, Θεσσαλονίκη 1993, σ. 250). Στή συνέχεια γράφει ὅτι ἡ πλέον πρόσφορη λύση εἶναι ἡ ψαλμωδία τῶν καταβασιῶν τῆς περιόδου, σύντομες ἤ ἀργές.

Σχετικά: (http://analogion.com/forum/showthread.php?t=185) καί (http://analogion.com/forum/showthread.php?t=284)

Ύμνους με θέμα το αντίδωρο έχουν νομίζω οι προχαλκηδόνιες εκκλησίες...

Αντίδωρο διανέμεται και στις προχαλκηδόνιες εκκλησίες (Κόπτες, Αρμένιοι, Συροϊακωβίτες, ίσως και Νεστοριανοί). Κατά τη διανομή του αντιδώρου λέγονται και κάποιοι ύμνοι, αν θυμάμαι καλά σχετιζόμενοι με το αντίδωρο.
Στήν Ἀρμενική Λειτουργία, πού βλέπω ἀπό τήν ἔκδοση τοῦ Φουντούλη, ψάλλεται ὁ 33ος ψαλμός. Στήν Κοπτική τοῦ Μ. Βασιλείου (κριτική ἔκδοση τοῦ Roshdi Wassef Behman Dous) δέν βλέπω κάτι.

 
Last edited:
T

Tzanakos_B

Guest
Κι εγώ πιστεύω πως αντί να ακούμε τις κουβέντες των ανδρων και γυναικών [ κυρίως ] , καλο είναι να ψάλλουμε κάτι επίκαιρο.... Μου έκανε όχι καλή εντύπωση που κάποιοι ιερεις , προτιμούν να διαβάζει δυνατά ο αναγνώστης ή ο ψάλτης , τις ευχές μετα την Θείαν Μετάληψιν. Δεν γνωρίζω αν αυτό προβλέπεται από το τυπικον της Εκκλησιας μας , αλλά.. τί να κάνεις .. υπακούς... Β. ΤΖΑΝ.
 

Μανώλης Παπαδάκης

Πρωτοψάλτης Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Εξω Μουλιανών
Εγώ έχω συνηθίσει να ψάλλω το Παναγία Δέσποινα υπό την σκέπη σου πάντες.. μια συνήθεια που την έχω αποκτήσει από την εκκλησία που ψάλλει ο πατέρας μου. Ύστερα διαβάζουμε την Θεία Ευχαριστία..
 

theodosiosMakedwn

Νέο μέλος
Στη θεσ/νικη ελεγαν οι παλαιοι ψαλτες οτι αν θελεις ν'ακουσεις μαθημα καλο μη φυγεις μετα το δι'ευχων.πολυελεοι , καλοφωνικοι ειρμοι, καταβασιαι αργαι,κρατηματα σ'ολοτους το μεγαλειο.και επειδη σ'αλλο θεμα διαβασα για τις μνημες του κ' Χριστοδουλου με τον μακαριστο αρχοντα νομιζω οτι ενας καλοφωνικος ειρμος [τα τραγουδια της παναγιας μας] οπως ελεγε ο παπους ηταν και η αιτια να αφησει και το αναλογιο στονΑγιο Γρηγοριο τον Παλαμα.
 

alogo

παμπαλαιο μελος
Εγώ έχω συνηθίσει να ψάλλω το Παναγία Δέσποινα υπό την σκέπη σου πάντες.. μια συνήθεια που την έχω αποκτήσει από την εκκλησία που ψάλλει ο πατέρας μου. Ύστερα διαβάζουμε την Θεία Ευχαριστία..


Aυτο που μπορουμε ν τ βρουμε σε pdf κυριε παπαδακη????αν μπορειτε βοηθηστε.....
 
Top