Περί του τρόπου εκτελέσεως των αρχαίων Λειτουργικών εις κλιτόν

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
Γνωστό το ερωτηματικό στην ταυτότητα σε αυτά του Εφεσίου. Στο θέμα αυτό είμαι άλλωσε ο πρώτος που το βάζει. Κάποιος, όμως, επικαλέστηκε την υπεραναλυτική γραφή του Εφεσίου, το οποίο το θεωρώ ένδειξη. Για το Ματθαίο, πρέπει κάποιος ειδήμων να μας ενημερώσει σχετικά αν έχει γράψει τέτοια Λειτουργικά γιατί, ξαναλέω, έχει πέσει στα χέρια μου ένα κακογραμμένο χειρόγραφο με περίτεχνα Λειτουργικά σε πλ. δ' που τα αποδίδει σε αυτόν. Δυστυχώς, δεν μπορώ να το ανεβάσω. Οι συνθέσεις σε β' απαντώνται σε μεταγενέστερα έντυπα, απ' το 1861 κε.

Πάντως, με εντυπωσιάζει η λογική σας! Απ' τη μια βάζετε το β' ήχο για να δείξετε ότι ο ιερέας εκφωνούσε στον ίδιο τόνο, απ' την άλλη λέτε πως τα Λειτουργικά του πλ. δ' άλλαξαν το κλιτόν!

Όσο για την καταγραφή του Ψάχου, πίστευα και έγραψα πως δεν αφορά η καταγραφή στην τονικότητα αλλά στη συνήθη θέση του κλιτού, και άρα, ελλείψει της τονικότητας των εκφωνήσεων των ιερέων, δεν μπορούμε να βγάλουμε ασφαλές συμπέρασμα. Εντούτοις, μου κινήσατε την περιέργεια να ανατρέξω στα παραρτήματα της Φόρμιγγος για να δω το Λειτουργικό του που εξέδωσε στα 1905, όπου καταγράφει και τις εκφωνήσεις των ιερέων, και... σας δικαιώνει!!! Είναι η πρώτη σχετική παλαιά μαρτυρία που συναντούμε στη συζήτηση. Δεν την θεωρώ, βεβαίως, απόλυτη, καθώς, όπως είδαμε, όλες οι άλλες καταγραφές αποτυπώνουν χαμηλότερες αποκρίσεις, εντούτοις φαίνεται πως συνυπήρχε σε κάποιο βαθμό και αυτή η παράδοση. Τα επισυνάπτω διότι παρουσιάζουν ενδιαφέρον. Έχουν διαφορές και στο μέλος από τη μεταγενέστερη και γνωστότερη καταγραφή του στο βιβλίο του «Η Λειτουργία», τόμος α' (1909), από το οποίο προέρχεται και η δακτυλογράφηση στο θέμα που παραπέμπετε.
 

Attachments

  • Κωνσταντίνος Ψάχος - Ύμνοι Αγίας Αναφοράς 1905.pdf
    280.8 KB · Views: 65
Last edited:

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
Ούτε γραμμένα με το χέρι σου;
Ας μάθουμε στα σίγουρα ότι έχει γράψει ο Ματθαίος Λειτουργικά και θα τα αντιγράψω.
 

Shota

Παλαιό Μέλος
Πάντως, με εντυπωσιάζει η λογική σας! Απ' τη μια βάζετε το β' ήχο για να δείξετε ότι ο ιερέας εκφωνούσε στον ίδιο τόνο, απ' την άλλη λέτε πως τα Λειτουργικά του πλ. δ' άλλαξαν το κλιτόν!

Νομίζω πως δε λέω δύσκολα πράγματα: 1) Η μετακίνηση της βάσης των παραδοσιακών λειτουργικών από τον Δι στον Νη οφείλεται ίσως και στα λειτουργικά σε πλ. δ´. 2) Η ύπαρξη των λειτουργικών σε β´ μας λέει ότι την εποχή εκείνη μάλλον δεν έδιναν μεγάλη σημασία στο ζήτημα του αρμονικου συνδυασμού μεταξύ τον ιερέα και τον ψάλτη κατα την αντιφωνια. Επίσης τα απλούστερα μουσικά πράγματα (εδώ ο Δι είναι απλούστερο) γενικά αντιστοιχούν σε παλιότερες λειτουργικές πράξεις

Εντούτοις, μου κινήσατε την περιέργεια να ανατρέξω στα παραρτήματα της Φόρμιγγος για να δω το Λειτουργικό του που εξέδωσε στα 1905, όπου καταγράφει και τις εκφωνήσεις των ιερέων, και... σας δικαιώνει!!!

Τον κ. Αστέρη δικαιώνει, όχι μένα :)
 

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
Νομίζω πως δε λέω δύσκολα πράγματα: 1) Η μετακίνηση της βάσης των παραδοσιακών λειτουργικών από τον Δι στον Νη οφείλεται ίσως και στα λειτουργικά σε πλ. δ´.
Για να το ισχυριστείτε αυτό, πρέπει να έχετε στοιχεία ότι η αρχική βάση ήταν στο Δι. Πάντως, δεν έχει νόημα να ονομάζουμε τονικά ύψη με απόλυτη έννοια, ο διάλογος γίνεται για τη σχετική τονικότητα ιερέως και ιεροψάλτου.
2) Η ύπαρξη των λειτουργικών σε β´ μας λέει ότι την εποχή εκείνη μάλλον δεν έδιναν μεγάλη σημασία στο ζήτημα του αρμονικου συνδυασμού μεταξύ τον ιερέα και τον ψάλτη κατα την αντιφωνια. Επίσης τα απλούστερα μουσικά πράγματα (εδώ ο Δι είναι απλούστερο) γενικά αντιστοιχούν σε παλιότερες λειτουργικές πράξεις
Άλλο πράγμα η σύνθεση Λειτουργικών κατά παραγγελίαν φιλομούσων και άλλο η αρχαία τάξη. Και, σας είπα, του πλ. δ' υπάρχουν σε παλαιότερα έντυπα από αυτά του β'.
 
Top