Ναί ἀκριβῶς, ἀλλά γία νά συμπτύξουμε ρυθμούς θά πρέπει ὁ συνεπτυγμένος νά διαιρεῖται στούς ἀρχικούς του καί γενικά νά διαιρεῖται ἀκριβῶς διά τοῦ 2, τοῦ 3 κλπ.
Δέν μποροῦμε νά σχηματίσουμε συνεπτυγμένο μέ μέτρα 3 + 4 γιατί τό 7 δέν διαιρεῖται ἀκριβῶς κι ἄν τό μετρήσουμε θά πρέπει κάποια κίνηση χειρός νά εἶναι ἀργότερη ἤ κάποιες νότες νά εἰπωθοῦν γρηγορότερα.
Τό ὅτι πρέπει νά ἑνώνονται ἴδια μέτρα τό γράφει καί ὁ Πολυκράτης στό συνημμένο.
Γράφει ἐπίσης ὅτι τά συνεπτυγμένα ἀποδοκιμάζονται γιατί παρουσιάζουν ἀνακρίβεια στόν χρόνο.
Οἱ ἀρχαῖοι δέν ἔγραφαν ἐκκλησιαστικά. Οἱ ὑπέρμαχοι τοῦ ἁπλοῦ χρόνου, οἱ μεγάλοι δάσκαλοι τῆς βυζαντινῆς ἐπέβαλαν τόν ρυθμό νά ἀναγράφεται στά τραγούδια ἄν καί οἱ ἴδιοι τά ἐκκλησιαστικά τά μετρούσαν μέ τόν ἁπλό χρόνο 1 νότα = θέση+άρση, γιατί ἔτσι παρέλαβαν ἀπό τόν δασκαλό τους π.χ. ὁ Ναυπλιώτης, ἀπ`τόν Βιολάκη, ὁ Βιολάκης ἀπ τόν Φωκαέα αὐτός καί ὁ συμμαθητής του Κων/νος Πρ. ἀπό ἀρχαιότερους πού φθάνουν στόν Πέτρο , τόν Χαλάτζογλου, Ἅγιον Ὄρος Δαμιανός κλπ.
Χιλιάδες σελίδες ἔγραψαν ὅλοι αὐτοί καί δέν σημείωσαν οὔτε ἕνα ρυθμικό πόδα. Στά θεωρητικά τους μᾶς ἐξηγοῦν μέ ποιόν τρόπο μετρούσανε τόν χρόνο.
Ὅλα τά μέτρα ἀπ' τό ἁπλό τοῦ Χρυσάνθου , τό δίσημο, τρίσημο... καί το συνεπτυγμένο, ἔχουν σχέση μέ τήν κίνηση τοῦ χεριοῦ.
Ἡ θέση εἶναι ἰσχυρότερη ἀπό τήν ἄρση, τίς ὑποθέσεις καί ὑποάρσεις.
Δηλαδή
Στό ἁπλό μέτρο μέ χτύπημα στό γόνατο:
Ὅταν ἔχουμε γοργό ή πρώτη νότα στή θέση τονίζεται περισσότερο ἀπό τή δεύτερη στήν ἄρση.
Ὅταν ἔχουμε δίγοργο ἡ πρώτη νότα τονίζεται περισσότερο ἀπό τίς ἄλλες δύο γιαυτό κλέβει καί λίγο ἀπό τόν χρόνο μέ ἀποτέλεσμα νά ἀκοῦμε τούς πατριαρχικούς νά ἐκτελούν τό δίγοργο σάν παρεστιγμένο.
Στά εὐρωπαικά μέτρα τά πράγματα μπλέκουν μέ ἀποτέλεσμα νά μήν μπορεῖ νά ἐκφραστεῖ ὁ ψάλτης ὅπως θέλει, π.χ.
Στά ἁπλά μεικτά μέτρα,
π.χ.
στό...φέρειν ού δύναμαι, ἐγώ θέλω νά τονίσω μέ πόνο τό ου καί ὄχι τό δυ (εἶναι μιά ὑπέροχη θέση τοῦ Γερο-Μανέα ὅπως μοῦ ἔλεγε ὁ Σύρκας).
Ποῦ θά μπεῖ ὁ πόδας; πρίν τό ου ἤ πρίν τό δυ; κι ἄν μπεῖ στό δυ σάν σωστότερο πῶς θά τονιστεῖ τό ου;
Δηλαδή τό μέτρο καταργεῖ τήν ἐλεύθερη ἔκφραση.
Στά συνεπτυγμένα μέτρα.
Μέ αὐτό τόν τρόπο πού τό χώρισες παραπάνω καταλιμπάνεις τό πάθος τῆς πεταστῆς. Ἡ πεταστή ἔχει καί αὐτή τονισμό καί εἰδικά στήν ἀρχή τοῦ κειμένου (π.χ. δοξολογίες) καί οἱ παλαιοί τή τόνιζαν μέ ἕνα ἰδιόμορφο ἀνέβασμα τῆς φωνῆς καί τόνισμα. Ἄκου Πρίγγο κ.α.
Ὅμως στόν συνεπτυγμένο δέν θά τονιστοῦν οἱ καλλωπίστικοί, ψηφιστό βαρεία, πεταστή κλπ ὅταν βρίσκονται σέ ἡμιάρσεις, ἄρσεις ἐνῶ οἱ παραδοσιακοί τά ὑπερτονίζουν.
Ὅτι θέλει δουλειά, τό ξέρουν αὐτοί πού χωρίζουν σέ μέτρα.
Κι ἄν δέν τούς βγαίνει... προσθέτουν ἤ ἀφαιροῦν χρόνους.
Μεγάλος δάσκαλος τοῦ 18χχ ἔχει γράψει πολλά βιβλία μέ μέλη τῆς ἐκκλησίας ὅλα σέ 2σημα , 4σημα (τό τρίσημο ἀπαγορεύεται).
Ἄνετα, δέν κουράζεσαι νά ἀλλάζεις χειρονομίες. Μήπως ὅμως κάπου τό ἔχει παρακάνει;
Ὅλα τά σύντομα κομμάτια μεταφέρθηκαν ἀνά τούς αἰῶνες ἀπό στόμα σέ στόμα. Δέν πρέπει νά ἀλλάξουν.
Πρέπει νά εἴμαστε προσεκτικοί ὥστε νά διατηροῦμε τούς ἀρχαίους ἰδιωματισμούς τῆς ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς ὡς πρός τόν ρυθμό (τρόπος τοῦ λέγειν) καί τούς καλλωπιστικούς.
Last edited:
