Στη σύγχρονη εποχή της πληροφορίας, όπου η διάδοση ηχογραφήσεων των παλαιών ιεροψαλτών γίνεται με ρυθμούς καταιγιστικούς, για λόγους τάξεως, αλλά και αναγνωρίσεως της ιστορικής αξίας του εκάστοτε υλικού, καθίσταται συχνά η ανάγκη ακριβούς χρονολογήσεώς του. Ως γνωστόν, είναι πολλοί οι εορταστικοί κύκλοι που καθορίζουν την Ακολουθία των Κυριακών. Συγκεκριμένα:
• Η απόστασή τους από το προηγούμενο Πάσχα, εκτός από ολόκληρη σχεδόν Ακολουθία των Κυριακών του Πεντηκοσταρίου, ορίζει τον ήχο και το Εωθινό που θα ειπωθούν, καθώς ο κύκλος της οκταηχίας ξεκινάει την Κυριακή του Θωμά και ο κύκλος των 11 Εωθινών την Κυριακή των Αγίων Πάντων.
• Ο κύκλος του ετησίου εορτολογίου καθορίζει τα τροπάρια των Αγίων που θα ψαλλούν, ενώ σε περιπτώσεις Δεσποτικών εορτών παραγκωνίζει πλήρως τα Αναστάσιμα του ήχου της Κυριακής.
• Η απόσταση από τα Χριστούγεννα ορίζει την Ακολουθία των Κυριακών των Προπατόρων, προ της Χριστού Γεννήσεως και μετά την Χριστού Γέννησιν.
• Οι Κυριακές στις μεθεόρτους περιόδους συμπεριλαμβάνουν μέλη από την υμνογραφία της εορτής.
• Την Κυριακή μεταξύ 13 και 19 Ιουλίου επιτελείται η μνήμη των Αγ. Πατέρων της Δ' Οικουμενικής Συνόδου και την Κυριακή μεταξύ 11 και 17 Οκτωβρίου επιτελείται η μνήμη των Αγ. Πατέρων της Δ' Οικουμενικής Συνόδου.
• Η απόσταση από το επερχόμενο Πάσχα ορίζει για τις Κυριακές του Τριωδίου τα επί μέρους μέλη των Κυριακών αυτών.
Η συνδυαστική αναζήτηση των παραπάνω στοιχείων για τη χρονολόγηση της εκάστοτε ηχογραφήσεως είναι δύσκολη, καθώς απαιτεί καλή γνώση του Τυπικού και αρκετό χρόνο, αναζήτηση του Πάσχα δύο ετών και αναζήτηση βάσει αυτού της Ακολουθίας, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που κάποιοι επί μέρους παράγοντες παραθεωρούνται.
Γι' αυτό το λόγο, και με την παρακίνηση φίλων, κατέστρωσα ένα κανόνιον ήχων και Εωθινών των Κυριακών ώστε να διευκολυνθούμε όλοι στις αναζητήσεις αυτές. Τα έτη που συμπεριέλαβα είναι από το 1955, που αρχίζουν χονδρικά οι γνωστές ζωντανές ηχογραφήσεις, μέχρι το τρέχον έτος 2017. Δεν ανέγραψα σε αυτό τις ημερολογιακές εορτές, παρά μόνο όταν λόγω αυτών καταλιμπάνονται πλήρως όλα τα Αναστάσιμα, δηλαδή στις Δεσποτικές εορτές των Χριστουγέννων, των Θεοφανείων, της Μεταμορφώσεως και της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Ανέγραψα και όλες τις περιπτώσεις που οι Κυριακές έχουν κάποια θεματολογία που επηρεάζει την υμνογραφία της, δηλαδή τις Κυριακές του Τρωδίου, του Πεντηκοσταρίου, των Αγ. Πατέρων και του κύκλου των Χριστουγέννων. Από τον τελευταίο κύκλο, παρέλειψα την Κυριακή μετά την Χριστού Γέννησιν όταν, όπως φέτος, τα Χριστούγεννα πέφτουν Κυριακή, οπότε η Ακολουθία της ψάλλεται στις 26 Δεκεμβρίου. Ακόμη, δεν ανέγραψα τον κύκλο των Αποστολικών ή των Ευαγγελικών Αναγνωσμάτων, διότι κάτι τέτοιο θα απαιτούσε πάρα πολύ χρόνο, αφού σε πάρα πολλές εορτές Αγίων αυτά αντικαθίστανται. Αν, πάντως, ανατρέξει κάποιος βάσει του συνδυασμού ήχου και Εωθινού στον Απόστολο, συγκεκριμένη Κυριακή θα βρει κάθε φορά.
Στους πίνακες περιέχονται μόνο οι Κυριακές. Αν γνωρίζουμε, όμως, τη συγκεκριμένη ημέρα της εβδομάδος που πραγματοποιήθηκε μια Ακολουθία, για παράδειγμα λόγω του Προκειμένου που ψάλλεται στον Εσπερινό, είναι εύκολος ο προσδιορισμός της ημερομηνίας της κοντινής Κυριακής και, βάσει αυτής, των πιθανών ετών.
Επειδή κανείς δεν είναι τέλειος, όλες οι προτάσεις για διορθώσεις και διορθώσεις είναι θεμιτές!
Ιωάννης Μπουλμπουτζής
Οι πίνακες επισυνάπτονται σε μορφή pdf, με πρακτική σελιδοποίηση ώστε να είναι μία σελίδα ανά έτος, και στο αρχικό αρχείο όπως το έφτιαξα στο Excel ώστε, όποιος φίλος επιθυμεί, να συμπληρώσει ή να διορθώσει πληροφορίες και, αν θέλει, να το ξαναναρτήσει. Μόνο που, επειδή στο forum δεν επισυνάπτονται αρχεία xls, για να το ανεβάσω το έκανα rar. Το θέμα το ανέβασα στις ηχογραφήσεις διότι σε αυτές αφορά το υλικό. Αν θέλουν οι συντοντιστές να το μετακινήσουν, ας το πράξουν, αλλά δε μπορώ να σκεφτώ ενότητα που κάποιος θα θεωρούσε πιθανή να το αναζητήσει. Ακόμη, προτείνω να γίνει υπόμνημα ώστε να είναι ευκολότερη η πρόσβαση σε αυτό.
Attachments
Last edited: