Ακολουθία του Μνημοσύνου στην σύγχρονη ενοριακή πράξη

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Αγαπητοί φίλοι τί να λέμε εγώ στην ενορία μου έκανα 2 μνημόσυνα προχθές την Κυριακή της Πεντηκοστής!!!!! Αν είναι ποτε δυνατόν. Και το πιο ωραίο οταν είπα στο προϊστάμενο ιερέα «μα καλά βάλατε μνημοσυνο σήμερα» μου απάντησε «μα έχουν κι άλλες εκκλησίες σήμερα». Και το αποκορύφωμα οτι ψάλαμε καιι τον ''Αμωμον'' γιατί όταν επιχειρησα να πω έστω το Κοινωνικό της ημέρας μόνο που δεν με έφαγαν ζωντανό.

Τὴν ἴδια δυσάρεστη ἔκπληξη μοῦ ἀνέφερε γνωστός μου, ὅταν φέτος παραβρέθηκε σὲ μνημόσυνο οἰκείου του στὸ Μεσολόγγι, στὸ ναὸ τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς, ποὺ τελέσθηκε πρὶν τὸ τέλος τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς γονυκλισίας.

Αἰσθάνθηκε πολὺ ἄσχημα κατὰ τὴν ἀκολουθία τῆς ἑορτῆς καὶ τῆς γονυκλισίας μὲ τὸ τραπέζι καὶ τὸ κόλλυβο ἐπάνω στὸ μέσον τοῦ ναοῦ καὶ τὸ μνημόσυνο νὰ τελεῖται σὰ νὰ μὴ συνέβη τίποτε.

Μὰ καλὰ ὁ ἐφημέριος πὼς μπόρεσε νὰ τελέσει μνημόσυνο τέτοια γιορτινὴ μέρα; Ἀδιανόητο!
 

greek487

Tasos N.
Μάλλον το θέμα έχει εξαντληθεί, αλλά έχω μια σύντομη ερώτηση ...

Σε Κυριακή όπου τελείται μνημόσυνο, είναι πιο σωστό να λέγεται το <<Μνήσθητι Κύριε ως αγαθός>> (πριν το Απολυτίκιο του Ναού) ή να μην λέγεται καθόλου;

Οι δάσκαλοι μου δεν συνήθιζαν να το λένε, αλλά έχω δει ιερέα να το λέει (ακόμη και χωρίς συλλείτουργο).

Και στην ενορία μου έχω συνάδελφο που προτείνει να το λέμε ως ψάλτες (ακόμα και όταν συλλειτουργούν δύο ιερείς). Δεν έχω ρωτήσει τον νέο ιερέα μας ακόμη.

Το παρακάτω μήνυμα μου δείχνει ότι μάλλον πιο σωστό είναι να λέγεται.

Τελικά χρειάζεται πολύ διάβασμα...
Σέ δύο σημεῖα τό ΤΜΕ τό προβλέπει.
α) σελ. 33, ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΩΝ: "Σημειωτέον ὅτι μνημοσύνου τελουμένου ἐν Κυριακῇ, λέγεται πρὸ τοῦ Ἀπολυτικίου τοῦ Ἁγίου τοῦ Ναοῦ, τὸ τῶν κεκοιμημένων Μνήσθητι Κύριε ὡς ἀγαθός..."
Ἐδῶ πρόκειται περί τῶν διατάξεων πού δέν προβλέπεται ψαλμωδία ἀπό ἱερεῖς.
β) σελ. 433, ὑποσημ. 4, ΠΕΡΙ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥ: "Ἐὰν ᾖ Μνημόσυνον, ψάλλεται ἐκ τοῦ Βήματος μετὰ τὸ τοῦ Ἁγίου τῆς ἡμέρας Ἀπολυτίκιον καὶ τὸ τῶν Κεκοιμημένων Μνήσθητι Κύριε ὡς ἀγαθὸς τῶν δούλων σου."


Νά ποῦμε δέ ὅτι τό τροπάριον
"Μνήσθητι, Κύριε, ὡς ἀγαθὸς τῶν δούλων σου, καὶ ὅσα ἐν βίῳ ἥμαρτον, συγχώρησον· οὐδεὶς γὰρ ἀναμάρτητος, εἰμὴ σὺ ὁ δυνάμενος, καὶ τοῖς μεταστᾶσι δοῦναι τήν ἀνάπαυσιν." εἶναι τροπάριον τοῦ καθ᾿ ἡμέραν Μεσονυκτικοῦ καί τοῦ Σαββάτου (Ὡρολόγιον).



Και μεις ακολοθούμε την παρακάτω τάξη ...

Κατά την πατριαρχική τάξη, στο μνημόσυνο δεν ψάλλεται τίποτα άλλο εκτός από τα Μετά πνευμάτων δικαίων και τα εξής, η εκτενής και συγχωρητική ευχή και το Αιωνία η μνήμη, συναπτώς της λειτουργίας (μετά το Είη το όνομα Κυρίου).

... Για το <<Μνήσθητι Κύριε ως αγαθός>> όμως, τι κάνουν στο Πατριαρχείο; Το λένε;

Ευχαριστώ.
 

greek487

Tasos N.
Λές νά μήν τηροῦν τό ΤΜΕ (πού μνημονεύω καί παρέθεσες);

Εάν ήξερα, δεν θα ρωτούσα.

Ίσως δεν συνηθίζουν να κάνουν Μνημόσυνα της Κυριακές στο Πατριαρχείο.

Όταν έτυχα στο Φανάρι Κυριακή, δεν είχαν Μνημόσυνο, ούτε έχω δει Μνημόσυνο σε όσα youtube βίντεο έχω δει.

Ούτε ο συνάδελφος παραπάνω αναφέρει για το <<Μνήσθητι Κύριε>>.

Γράφει όμως,
Κατά την πατριαρχική τάξη, στο μνημόσυνο δεν ψάλλεται τίποτα άλλο εκτός από τα Μετά πνευμάτων δικαίων και τα εξής, η εκτενής και συγχωρητική ευχή και το Αιωνία η μνήμη, συναπτώς της λειτουργίας (μετά το Είη το όνομα Κυρίου).
 
Χαίρετε! Στα νεκρώσιμα ευλογητάρια, ψάλλονται όλα, ή παραλείπεται το δεύτερον και το τρίτον τροπάριον; Και σε ποιες περιπτώσεις ψάλλονται όλα;
 
Έχω την ταπεινή γνώμη ότι κακώς τα ευλογητάρια ,

«Οἱ τόν ἀμνόν τοῦ Θεοῦ κηρύξαντες, καί σφαγιασθέντες ὥσπερ ἄρνες, καί πρός ζωήν, τήν ἀγήρω ἅγιοι, καί ἀΐδιον μετατεθέντες,τοῦτον ἐκτενῶς, μάρτυρες, αἰτήσασθε, ὀφλημάτων λύσιν ἡμῖν δωρήσασθαι.» και

«Οἱ τήν ὁδόν τήν στενήν βαδίσαντες, τεθλιμμένην πάντες οἱ ἐν βίῳ οἱ τόν σταυρόν, ὡς ζυγόν ἀράμενοι, καί ἐμοί ἀκολουθήσαντες ἐν πίστει, δεῦτε ἀπολαύετε, ἅ ἡτοίμασα ὑμῖν βραβεία, καί στέφη τά οὐράνια.»,

λέγονται σε νεκρώσιμες ακολουθίες που αφορούν ιερείς, διότι αναφέρονται σε μάρτυρες και οσίους. Αποτελούν μεν μέρος των ευλογηταρίων που ψάλλονται εις τον «Άμωμο» των νεκρωσίμων Σαββάτων καθ’ ότι τα Σάββατα είναι αφιερωμένα πλην των νεκρών και εις «πάντας τους Αγίους», (σώζονται ,άλλωστε, και ευλογητάρια αναφερόμενα σε Προφήτας και Ιεράρχας) , ορθώς δε παραλείπονται εις τις νεκρώσιμες ακολουθίες , εφ’ όσον αυτά δεν έχουν νεκρώσιμο περιεχόμενο.
 

giorgosgoudi

Νέο μέλος
Ενδιαφέρουσα η παρατήρησή σου. Απλά αυτό που λες ταιριάζει κυρίως στο πρώτο, όχι τόσο επειδή τους λέει μάρτυρες (μιας και η μαρτυρία μπορούμε να πούμε ότι είναι γενική στάση ζωής) αλλά επειδή επικαλείται ήδη την πρεσβεία τους προς το θεό. Που κι αυτό βέβαια μπορεί κανείς να το αντιληφθεί σαν γενικό χάρισμα της ιεροσύνης.

Το δεύτερο σηκώνει χαλαρότερη ερμηνεία, απευθυνόμενο σε οποιονδήποτε ακολούθησε το δρόμο του Θεού, όχι κυριολεκτικά το σταυρικό. Ίσως το περιορίζουν σε ιερείς για να δείξουμε ότι ο δικός τους δρόμος είναι και λίγο πιο στενός κι ο δικός τους σταυρός λίγο πιο βαρύς.

Συχνά ξεχνιούνται και δεν λέγονται ούτε σε ιερείς αν δεν πάρει πρωτοβουλία ο ψάλτης.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ἐδῶ τό θέμα δέν εἶναι οἱ νεκρώσιμες ἀκολουθίες, ἀλλά τά μνημόσυνα. Παρά ταῦτα ἔχουμε γράψει πρό 10ετίας:
Τό ΤΜΕ δέν τά προβλέπει γιά τήν ἐξόδιο ἀκολουθία, οὔτε σέ κληρικούς. Πρόκειται περί ἔθους τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Πάντως αὐτά λέγονται μαζί μέ τά ἄλλα (σύνολον 8) τά Σάββατα μέ «Ἀλληλούια» καί τά Ψυχοσάββατα.

Καί ἐπειδή ἐξ αὐτοῦ (δηλ. τοῦ ΤΜΕ γιά νεκρώσιμο) κάποιοι νόμιζαν ὅτι δέν προβλέπονται καί τά Ψυχοσάββατα σχετικῶς γράψαμε ἐδῶ.

Ἀφοῦ προβλέπονται τά Ψυχοσάββατα καί τά Σάββατα μέ «Ἀλληλούια» πρέπει νά ψάλλωνται καί στά Μνημόσυνα (πρβλ. Ἰω. Φουντούλη, Ἀκολουθία Μνημοσύνου), ἀλλά ἔχει ἐπικρατήσει νὰ παραλείπωνται. Προηγουμένως γράφτηκε ὄτι πολλά περισσότερα παραλείπονται στήν πράξη... , κατά δε την πατριαρχική τάξη, στο μνημόσυνο δεν ψάλλεται τίποτα άλλο εκτός από τα Μετά πνευμάτων δικαίων καί ἑπόμενα.
 
Ἀφοῦ προβλέπονται τά Ψυχοσάββατα καί τά Σάββατα μέ «Ἀλληλούια» πρέπει νά ψάλλωνται καί στά Μνημόσυνα

Τα Ψυχοσάββατα και τα Σάββατα με "Αλληλούια" δεν παύουν να έχουν μαρτυρικό χαρακτήρα και να αναφέρονται και εις πάντας τους Αγίους (βλ. Απολυτίκια , καθίσματα, κοντάκιο μαρτυρικό, κανόνες, στιχηρά) διο και είναι φυσικό να περιλαμβάνουν και στα Ευλογητάρια αναλόγου περιεχομένου τροπάρια. Οι αμιγώς νεκρώσιμες ακολουθίες (κηδεία, μνημόσυνο) νομίζω ότι δεν πρέπει να συμπεριλαμβάνουν "μαρτυρικά" και "οσιακά" τροπάρια , επειδή αυτά δεν συνάδουν με το περιεχόμενο (αποκλειστικά νεκρώσιμο και όχι "μεικτό" όπως του Σαββάτου) και το σκοπό της ακολουθίας.
Είναι, όμως, εύκολο, λόγω της συναφείας των ακολουθιών ,Σαββάτου και Μνημοσύνου, να περάσουν από την μιά στην άλλη.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Τα Ψυχοσάββατα και τα Σάββατα με "Αλληλούια" δεν παύουν να έχουν μαρτυρικό χαρακτήρα και να αναφέρονται και εις πάντας τους Αγίους (βλ. Απολυτίκια , καθίσματα, κοντάκιο μαρτυρικό, κανόνες, στιχηρά) διο και είναι φυσικό να περιλαμβάνουν και στα Ευλογητάρια αναλόγου περιεχομένου τροπάρια. Οι αμιγώς νεκρώσιμες ακολουθίες (κηδεία, μνημόσυνο) νομίζω ότι δεν πρέπει να συμπεριλαμβάνουν "μαρτυρικά" και "οσιακά" τροπάρια , επειδή αυτά δεν συνάδουν με το περιεχόμενο (αποκλειστικά νεκρώσιμο και όχι "μεικτό" όπως του Σαββάτου) και το σκοπό της ακολουθίας.
Είναι, όμως, εύκολο, λόγω της συναφείας των ακολουθιών ,Σαββάτου και Μνημοσύνου, να περάσουν από την μιά στην άλλη.
1ον) Μήν ἀποκόπτεις τή φράση μου!
2ον) Ἐπαναλαμβάνεις τά ἴδια! (σχολαῖα μάλιστα)
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Οἱ ἔνδοξοι νεκροὶ ἁρμοδίως μεσολαβοῦν γιὰ τοὺς ὑπολοίπους

(βλ. πρῶτο τροπάριο κάθε ᾠδῆς τοῦ νεκρώσιμου κανόνα καὶ τελευταῖο τροπάριο κάθε ᾠδῆς τοῦ δεύτερου τετραῳδίου Σαββάτων μεγάλης τεσσαρακοστῆς).
 
Οἱ ἔνδοξοι νεκροὶ ἁρμοδίως μεσολαβοῦν γιὰ τοὺς ὑπολοίπους

(βλ. πρῶτο τροπάριο κάθε ᾠδῆς τοῦ νεκρώσιμου κανόνα καὶ τελευταῖο τροπάριο κάθε ᾠδῆς τοῦ δεύτερου τετραῳδίου Σαββάτων μεγάλης τεσσαρακοστῆς).

Αν και σχεδόν μου «απηγορεύθη» (αστειεύομαι), θα επανέλθω λέγοντας ότι όντως το πρώτο τροπάριο του νεκρωσίμου κανόνος είναι «μαρτυρονεκρώσιμο» ,ως επι το πλείστον, καθ’ ότι δι’ αυτού ζητείται η μεσολάβηση των Αγίων υπέρ αναπαύσεως των νεκρών , διό και ορθώς ψάλλεται εις τον νεκρώσιμο κανόνα, όπου αυτός ψάλλεται σε μνημόσυνα.
Τα συγκεκριμένα ευλογητάρια περί ων ο λόγος, σε ποιο σημείο ακριβώς περιέχουν αίτημα μεσολαβήσεως υπέρ των τεθνεώτων; Γιατί , λοιπόν, με αυτή τη λογική να μη συμπεριλάμβάνονται στις νεκρώσιμες ακολουθίες και άλλα μαρτυρικά του Σαββάτου πχ το κοντάκιον «Ως απαρχάς της φύσεως»;

Κατά την ταπεινή μου άποψη, λοιπόν ,ορθώς επικράτησε να μη ψάλλονται τα μη νεκρώσιμα ευλογητάρια στις νεκρώσιμες ακολουθίες.

Η των ειδημόνων , όμως, κρατείτω. Σε αυτές πρέπει μάλλον να προστεθεί και του π. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη.
 

Attachments

  • π. Κωνσταντίνος Παπαγιάννης, Νεκρώσιμος ακολουθία, Κληρονομία 29, 1997.pdf
    6 MB · Views: 150
Top