[Ανακοίνωση] Αφιέρωμα στον Εμμανουήλ Χατζημάρκο!

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
http://imd.gr/site/uploads/eggrafa/pliroforisi/pliroforisi_mar_apr_2013.pdf

Εάν το έχει ανεβάσει και κάποιος άλλος, να με συγχωρείτε!

Ἀπ᾿ ὅ,τι εἶδα δέν ἕχει ἀναρτηθεῖ κι εὐχαριστοῦμε.
Ἀφοῦ διόρθωσα τόν σύνδεσμο, πρέπει νά ποῦμε ὅτι πρόκειται γιά ἀφιέρωμα τῆς μηνιαίας ἔκδοσης «ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ» Μαρτίου - Ἀπριλίου 2013 τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δημητριάδος.
Μέ ἀνακατεύθυνση τό θέμα αὐτό βρίσκεται καί στήν ὑποενότητα τοῦ μακαριστοῦ τῶν Ἱεροψαλτῶν καί θεώρησα καλό νά ξεχωρίσω τίς σελίδες τοῦ ἀφιερώματος καί τίς ἀναρτήσω.
Βλέποντας τήν σελ. 5 ἐξήγησα τό παράπονο τοῦ Γιάννη Μπουλμπουτζῆ ἐδῶ
Δε θεωρώ ότι κάνω κάτι σημαντικό συλλέγοντας τους τίτλους της δισκογραφίας γιατί πρώτος εγώ θέλω να ξέρω τι έχει κυκλοφορήσει. Ούτε θεωρώ ότι είμαι ο μοναδικός πληροφοριοδότης, αφού πολλές δισκογραφίες τις συντάσσουμε ομαδικά ή συμβουλεύομαι και άλλο κόσμο που γνωρίζει, πάντοτε αναφέροντας τις πηγές μου. Εν τούτοις, το να δημοσιεύεται η προσπάθεια αυτή copy-paste σε περιοδικά υπό άλλο όνομα, χωρίς συμπληρώσεις από περαιτέρω έρευνα, χωρίς την ελάχιστη αναφορά της πηγής ή κάποιο link στη σελίδα μας, είναι κάτι που με κακοφαίνεται.....
Ἡ δεοντολογία εἶναι κάτι πού μᾶς τιμᾶ. Ἴσως ὁ ὑπογράφων νά εἶχε ἀναφέρει καί τήν πηγή καί νά μήν τήν συμπεριέλαβε ἡ ἐφημερίδα. Ὄντως ἔχουμε δεῖ κι ἄλλα χειρότερα...

 

Attachments

  • Xatzimarkos_Plhroforhsh_Mar-Apr2013.pdf
    3 MB · Views: 85

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
Από την ομιλία του μαθητού του κ. Στέφανου Σκαρπέλλου κατά την τιμητική εκδήλωση που έγινε το Σάββατο 4 Δεκεμβρίου 2010, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελιστρίας Πατρών (βλ. λεπτομέρειες εδώ).
Το βιογραφικό τού Μανώλη Χατζημάρκου είναι σε όλους μας γνωστό και δεν ωφελεί να επεκταθούμε ιδιαιτέρως. Να τονίσουμε ότι από πολύ μικρός στον Βόλο, όπου γεννήθηκε, διακρίθηκε για την κλίση του προς την μουσική και την εντυπωσιακή καλλιφωνία του. Ήδη σε ηλικία 7 ετών, λίγο πριν ξεσπάσει ο Πόλεμος, τον βρίσκουμε Α΄ Κανονάρχη στον Μητροπολιτικό Ναό τού Βόλου. Γόνος μιας πολυμελούς οικογενείας, που έλκει την καταγωγήν από τις αλησμόνητες πατρίδες και όπου όλοι έψαλλαν και τραγουδούσαν, λαμβάνει τα πρώτα μουσικά μαθήματα από τον πατέρα του Κωνσταντίνο. Εν συνεχεία μαθητεύει κοντά στους Πρωτοψάλτες Χρήστο Πάντα, Κωνσταντίνο Πρίγγο, Θεοδόσιο Γεωργιάδη και Θεόδωρο Χατζηθεοδώρου τονΦωκαέα. Ο Βόλος είναι μία πρόσφορη πόλη για την μουσική του καλλιέργεια, αφού εκεί μπορεί να ακούει τον Πάντα, τον Μήτρου, τον Μαργαριτόπουλο και κυρίως τον Άρχοντα ΚωνσταντίνοΠρίγγο, ο οποίος καταγόταν από την Ζαγορά τού Πηλίου και ερχόταν κάθε χρόνο για διακοπές στην περιοχή.

Χαρακτηριστική είναι εν προκειμένω η μαρτυρία τού Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, σε ανάλογη τιμητική εκδήλωση για τον Μανώλη Χατζημάρκο στον Βόλο: Σε μια παλιά ραδιοφωνική μετάδοση Θείας Λειτουργίας από τον Σταθμό Ενόπλων κάποιοι μαθητές τούΠρίγγου τόσο ενθουσιάσθηκαν που άκουσαν τον Δάσκαλό τους ψάλλοντα, ώστε έσπευσαν αργότερα να τον συγχαρούν. Μόνον που αυτός που έψαλλε δεν ήταν ο Πρίγγος, όπως ο ίδιος –εν ζωή τότε– τους απεκάλυψε. Αλλά ήταν ο νεαρός Χατζημάρκος!

Έκτοτε φυσικά προσθέτει και αρκετά προσωπικά στοιχεία στην τέχνη του, ενώ πλέον η πορεία του κρίνεται ως προδιαγεγραμμένη:

Ολοκληρώνει τις σπουδές του στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών και υπηρετεί στην Μέση Εκπαίδευση φθάνοντας στον βαθμό τού Γυμνασιάρχου. Αργότερα διδάσκει στην Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή Αθηνών και τα τελευταία χρόνια ως Καθηγητής Μουσικολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Παράλληλα παραδίδει μαθήματα στο Ωδείο Αλίμου, στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών, στο Ωδείο Αιγάλεω, στο Δημοτικό Ωδείο Βόλου κ.α. Διαπρέπει ως Πρωτοψάλτης κυρίως στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Νικολάου Βόλου και από το 1981 στον Ι. Ναό Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου Αθηνών, ενώ ψάλλει σε όλα τα πανηγύρια των ναών ανά την Ελληνική επικράτεια!

Διατελεί επίσης Πρόεδρος των Καθηγητών Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης, μέλος Εποπτικού Συμβουλίου Εκπαίδευσης, μέλος Επιτροπής επί τής Τέχνης και Λατρείας, Χοράρχης Βυζαντινής Χορωδίας Βόλου, Προτύπου Βυζαντινού Χορού Αθηνών, Πρόεδρος τής ΟΜ.Σ.Ι.Ε.

Πρωτοπόρος στην δισκογραφία με μια σειρά δίσκων, κασετών και τελευταία cd με ζωντανές ηχογραφήσεις του. Σημαντικό είναι και το συγγραφικό έργο του, αφού έχει εκδώσει πέντε τόμους με τον γενικό τίτλο: «Μελωδική Ανθοδέσμη». Εξέδωσε επίσης το ορατόριο «Ιησούς Χριστός», δύο βιβλία Ευρωπαϊκής μουσικής και προσφάτως έγραψε την Βυζαντινή Συμφωνία για την Ολυμπιάδα τού 2004, η οποία παρουσιάσθηκε και στην Πάτρα. Πολλά άρθρα και μελέτες του έχουν δημοσιευθεί, ενώ ανέκδοτα ή υπό έκδοση έχει ακόμη διάφορα μαθήματα και έργα του.

Πλείστες και οι εμφανίσεις του, στο Ηρώδειο, στην Πάτρα, στον «Παρνασσό», στην Αρχαιολογική Εταιρεία, στο Χίλτον, στο Μέγαρο Μουσικής, στην Κωνσταντινούπολη, Κύπρο,Χάϊφα, Βιέννη, Στουτγκάρδη, Ρώμη κ.α. Από την θέση του ως Αντιπροέδρου τού Ευρωπαϊκού Κέντρου Τέχνης προώθησε την έκδοση τού «Λεξικού τής Βυζαντινής Μουσικής» (τής ΟλυμπίαςΤολίκα) και την πολύτομη έκδοση των χειρογράφων τού Αγγέλου Βουδούρη – Α΄ Δομεστίκου τού Ιακώβου Ναυπλιώτη. Σημαντική ήταν η προσφορά του και από τις εκπομπές του μέσω τού Ρ/Σ τής Εκκλησίας τής Ελλάδος επί Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, καθώς και οι συνεργασίες του με τον αείμνηστο Γιάννη Χατζηφώτη στο Τρίτο Πρόγραμμα τής ΕΡΑ.

Σε αυτό το μεγάλο και πλούσιο εμπειριών και καλλιτεχνικών ανατάσεων ταξίδι, αξίζει να σταθούμε σε δύο – τρία σημεία ακόμη:

- Μία φράση αρχικώς: Όπου και αν ανατρέξει κανείς σήμερα στο διαδίκτυο, εμφανίζεται η αποστροφή που καταγράφει ο Αχαιός Μουσικός Φίλιππος Οικονόμου στο λήμμα «Χατζημάρκος»: «Από τους καλλιφωνότερους Πρωτοψάλτες τής σύγχρονης εποχής, ο κορυφαίος ίσως όλων»! Δεν είναι απλή υπόθεση η επίσημη καταγραφή τής κορυφής...

- Επόμενος σταθμός: Κωνσταντινούπολη, δεκαετία τού 1960: Η έλευση τού ΜανώληΧατζημάρκου ξεσηκώνει τον θαυμασμό τού πολυπληθούς τότε φιλόμουσου κοινού τής Πόλεως. Οι εφημερίδες γράφουν: «Και τα πλήθη ώδευον δι’ όλων των μεταφορικών μέσων και πεζή έτι και από απομεμακρυσμένας έτι συνοικίας, διά να ενωτισθώσιν και κατανυγώσιν από τονγλυκύφθογγον εκτελεστήν»! 3.000 κόσμος το εκκλησίασμα στον Άγιο Δημήτριο τού Κουρτουλούςξεσπάει σε ουρανομήκη εύγε και χειροκροτήματα! Κάποιοι ενοχλούνται, το Πατριαρχείοναπαγορεύει, οι συζητήσεις και τα σχόλια τού τύπου δίνουν και παίρνουν! Αργότερα η ιστορία επαναλαμβάνεται, στην Αθήνα αυτή την φορά, με φωτογραφικό νόμο τής Επταετίας, που απαγορεύει τα χειροκροτήματα, γιατί κάποιοι εξακολουθούν να ενοχλούνται...

Τι είναι αυτό όμως που ο απλός φιλακόλουθος πιστός λαός βλέπει στον Χατζημάρκο και τον χειροκροτεί; Είναι η ζώσα παράδοση, το άκουσμα των αοιδών τού Ομήρου, η αφτιασίδωτηΑλήθεια τού Ευαγγελίου, η δόξα τού Βυζαντίου, ο πόνος τής Ιωνίας, το DNA τής φυλής και τήςΕλληνορθοδοξίας μας, που μεταφέρονται με την άφθαρτη φωνή και την μαγική τέχνη του.

Γιατί ο ιδανικός εκτελεστής δεν αρκείται μόνον στην φωνή και την μουσική γνώση. Δεν υπηρετεί μόνον υποδειγματικά την ορθοφωνία και τον άψογο τονισμό των φράσεων. Διαθέτει τεράστια καλλιτεχνική ευαισθησία, κατανόηση τής Τέχνης στην ολότητά της, σύλληψη των ελληνικών ακουσμάτων στην διαχρονία τους, βαθύτατη ελληνική παιδεία και προ παντός φαντασία και πίστη. Γνωρίζει ο Μανώλης Χατζημάρκος ότι σκοπός τού μέλους είναι η ανύψωση τού Λόγου και διδάσκει με τις ερμηνείες του ποιος είναι ο ιδεατός τρόπος να επιτευχθεί αυτή. Επιστρατεύει όλους τους ήχους, όλους τους τρόπους, όλα τα μέσα και τις τεχνικές, για να επενδύσει το κείμενο με το πλέον κατάλληλο μελώδημα.

- Τελευταίος μας σταθμός σε αυτήν την αναφορά η σχέση του με την Πάτρα, η οποία ήταν ανέκαθεν στενή και καρποφόρος: Κατά καιρούς έχει εμφανισθεί με χορωδίες του στο Αρχαίο Ωδείο, στο Δημοτικό Θέατρο και άλλες αίθουσες των Πατρών. Έχει ψάλει επίσης σε πολλές πανηγύρεις ναών, όπως κυρίως στην Παντάνασσα, την Ευαγγελίστρια, την Αγία Βαρβάρα, τον Άγιο Δημήτριο και στην ύπαιθρο χώρα, αλλά και την Αιγιάλεια. Μελοποίησε επίσης και παρουσίασε έργα των αειμνήστων Αχαιών Ηλία Μπογδανόπουλου και Θεοδώρου Κωνσταντίνου.

Ο Μανώλης Χατζημάρκος συνδέθηκε από ενωρίς με πολλούς Πατρινούς μουσικούς και φιλόμουσους, αλλά και μαθητές του. Να αναφέρουμε δειγματοληπτικά τον μακαριστό μοναχό Πανάρετο Μακρυγιάννη, τους αείμνηστους Δήμο Σωτηρόπουλο και Ανδρέα Μαράκα, τον π. Γεώργιο Παπασταύρου και όλη την οικογένειά του, τον π. Αντώνιο Ρουμελιώτη, τον πρωτοψάλτη Γιώργο Μακρυγιάννη και τους αδελφούς του, την Ξένη Μακρυγιάννη κ.ά. Κατά καιρούς συνεργάσθηκε και ανέπτυξε φιλικές σχέσεις με τους Πρωτοψάλτες Σπύρο Γεωργακόπουλο, Ανδρέα Σαββανή, Αριστείδη Μπουχάγιερ, Ιωάννη Κόττορο, Ανδρέα Τσιμάρα κ.ά. Κατά το παρελθόν έχει τιμηθεί από την Πολυφωνική Χορωδία και το Πανεπιστήμιο Πατρών, καθώς και από τον Σύλλογο Ιεροψαλτών Πατρών.
 

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
Από την ομιλία του μαθητού του κ. Στέφανου Σκαρπέλλου κατά την τιμητική εκδήλωση που έγινε το Σάββατο 4 Δεκεμβρίου 2010, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελιστρίας Πατρών (βλ. λεπτομέρειες εδώ).
Αναφέρει σε κάποιο σημείο ο κ. Στέφανος Σκαρπέλλος:
Επόμενος σταθμός: Κωνσταντινούπολη, δεκαετία τού 1960: Η έλευση τού ΜανώληΧατζημάρκου ξεσηκώνει τον θαυμασμό τού πολυπληθούς τότε φιλόμουσου κοινού τής Πόλεως. Οι εφημερίδες γράφουν: «Και τα πλήθη ώδευον δι’ όλων των μεταφορικών μέσων και πεζή έτι και από απομεμακρυσμένας έτι συνοικίας, διά να ενωτισθώσιν και κατανυγώσιν από τον γλυκύφθογγον εκτελεστήν»! 3.000 κόσμος το εκκλησίασμα στον Άγιο Δημήτριο τού Κουρτουλούς ξεσπάει σε ουρανομήκη εύγε και χειροκροτήματα! Κάποιοι ενοχλούνται, το Πατριαρχείον απαγορεύει, οι συζητήσεις και τα σχόλια τού τύπου δίνουν και παίρνουν! Αργότερα η ιστορία επαναλαμβάνεται, στην Αθήνα αυτή την φορά, με φωτογραφικό νόμο τής Επταετίας, που απαγορεύει τα χειροκροτήματα, γιατί κάποιοι εξακολουθούν να ενοχλούνται...

Στο ίδιο γεγονός αναφέρεται και αυτό το άρθρο/αφιέρωμα:
«Και τα πλήθη ώδευον δι’ όλων των μεταφορικών μέσων και πεζή έτι και από απομεμακρυσμένας έτι συνοικίας, διά να ενωτισθώσιν και κατανυγώσιν από τον γλυκύφθογγον εκτελεστήν». Τα γράφουν οι εφημερίδες τής Πόλης, με την άφιξή του. Κατάμεστος ο Άγιος Δημήτριος τού Κουρτουλούς. Το εκκλησίασμα, ανερχόμενο σε 3000 περίπου Πολίτες, ξεσπάει σε ουρανομήκη εύγε και χειροκροτήματα! Την ίδια ώρα ο Πατριάρχης Αθηναγόρας χοροστατεί στον Πατριαρχικό Ναό, «ενώπιον τριών γραϊδίων», όπως καταγράφει χαρακτηριστικά ο τύπος τής εποχής.
Σκάνδαλον! Επιτρέπονται οι εξάρσεις και οι συναισθηματισμοί στην πατρώα ημών τέχνη; Τι κάνει επιτέλους αυτός ο Χατζημάρκος και συγκεντρώνει το πλήθος γύρω του που τον επευφημεί; Θυμώνει λοιπόν ο Πατριάρχης (ο οποίος – ειρήσθω εν παρόδω – δεν εκτιμούσε ιδιαίτερα την βυζαντινή παράδοση, αλλά προτιμούσε την κερκυραϊκή καντάδα) και απαγορεύει την είσοδο τού Χατζημάρκου στους ναούς τής Κωνσταντινούπολης! Οι τουρκικές αρχές ωστόσο παρέχουν άδεια και δίνει συναυλίες σε κατάμεστες αίθουσες τής Πόλης. Ο Πρωτοψάλτης μετά από ορισμένο διάστημα επέστρεψε στην Ελλάδα, το θέμα όμως απασχολεί την ελληνική κοινότητα επί μακρόν. Όλες οι ελληνικές εφημερίδες τής Πόλης ασχολούνται με το ζήτημα, με πρωτοσέλιδα, σχόλια, χρονογραφήματα, επιστολές κ.λπ. επί μήνες, κατακρίνοντας την στάση τού Πατριάρχη. Ένα τεράστιο αρχείο που είναι στην διάθεσή μας παρέχει πολύτιμες πληροφορίες τόσο για τα συμβάντα καθαυτά, όσο για την ευρύτερη ιστορία τής ελληνικής μειονότητας στην Βασιλεύουσα.
Την Πρωτοχρονιά τής επόμενης χρονιάς, η σατιρική εφημερίδα τής Πόλης «Καλή Βραδυά» φιλοξενεί μιαν σχετική γελοιογραφία, που καταλαμβάνει το κεντρικό μέρος τού σαλονιού της, η οποία σκωπτικά παρουσιάζει τον Χατζημάρκο να ψάλει έξω από την κλειδωμένη εκκλησία, μετά την απαγόρευση.»
Επισυνάπτεται και το σχετικό σκίτσο (από manolishatzimarkos.gr)
photo_Poli_00.jpg
 

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Αναφέρει σε κάποιο σημείο ο κ. Στέφανος Σκαρπέλλος:


Στο ίδιο γεγονός αναφέρεται και αυτό το άρθρο/αφιέρωμα:

Επισυνάπτεται και το σχετικό σκίτσο (από manolishatzimarkos.gr)
View attachment 102115

Ο μακαριστός Χατζημάρκος είχε μοναδικό τάλαντο εκ Θεού! Είναι συγγνωστές οι αγιοποιήσεις του, ειδικά από τους μαθητές του. Ας μην ξεχνάμε όμως -ειδικά όσοι δεν ζούσαμε τις δεκετίες 50 και 60- ότι η Μ. Πρωτοσυγκελλία δεν έχει μιλήσει για το θέμα, και ότι η όλη οπτική είναι a priori αλλά και a posteriori μονομερής.

δ.
 
Last edited:

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής

Στην ίδιο ιστότοπο υπάρχει (σε άλλη σελίδα) και λεπτομερής χρονολογική απαρίθμηση των μουσικολογικών/ψαλτικών σταθμών του Εμμ. Χατζημάρκου. Εκεί αναφέρεται και στα πιο πάνω γεγονότα κατά τα έτη 1960-1962 στην Κωνσταντινούπολη.
http://manolishatzimarkos.gr/viografia/mousikologikoi-stathmoi.html
 
Top