Α' Θεοτοκίον - Απόδοσις ήχου «Τη Παρασκευή εσπέρας» - Εξαιρέσεις

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Νά.... εἴδες; ΚΑΤΙ μαθαίνουμε κι' έμεῖς!

Α.
Πάντως γιά νά ποῦμε καί τήν ἀλήθεια (ἤ «τοῦ στραβοῦ τό δίκιο» κατά τήν παροιμίαν) ἀφενός πιστεύω ὅτι ξέρεις πολλά ἐν σχέσει μέ τήν τάξιν καί δή τήν πατριαρχικήν (τό ἔχω γράψει ἀλλοῦ) ἀφετέρου —ἄν καί δέν τό ὑποστήριξες καλά— τό ΤΜΕ τίποτε δέν γράφει περί αὐτοῦ οὔτε στήν Προθεωρία οὔτε στίς διατάξεις τοῦ Μηνολογίου. Συνήθως γράφει στίς μνῆμες τῶν ἁγίων: Εἰ τύχοι ἄλλῃ ἡμέρᾳ πλὴν Κυριακῆς, ἡ Ἀκολουθία ψάλλεται ὥς ἐστι διατεταγμένη ἐν τῷ Μηναίῳ, χωρίς νά ἐξαιρεῖ ἐάν τύχοι Σάββατον, γιά νά γράψει γιά τό α΄ Θεοτοκίον τοῦ (ἀποδιδομένου) ἤχου.
Τό γράφει ὅμως στό Τριώδιον (σελ. 319) γιά τό Σάββατον πρό τῆς Ἀπόκρεω, ἐπειδή βέβαια τό γράφει καί τό βιβλίον Τριώδιον.
Πάντως αὐτό φαίνεται στήν Παρακλητική τήν Παρασκευή ἑσπέρας σ᾿ ὅλους τούς ἤχους καί τό ξέρουμε ἐμπειρικά καί ἀπό τό ΤΑΣ. Δέν ξέρω ἄν ὄντως ἴσχυσε στήν πατριαρχική πράξη σέ μνῆμες ἑορταζομένων ἁγίων, ὅπου δέν γίνεται χρῆσις τῆς Παρακλητικῆς, πλήν τοῦ α΄ Θεοτοκίου. Πάντως ὁ συντάκτης τοῦ ΗΟΠ τό λαμβάνει ὑπόψιν του, ὅπως φαίνεται (πρβλ. καί ΣΤ, σελ. 50).



 
Last edited:

apostolos

Απόστολος Κομπίτσης
Πάντως γιά νά ποῦμε καί τήν ἀλήθεια (ἤ «τοῦ στραβοῦ τό δίκιο» κατά τήν παροιμίαν) ἀφενός πιστεύω ὅτι ξέρεις πολλά ἐν σχέσει μέ τήν τάξιν καί δή τήν πατριαρχικήν (τό ἔχω γράψει ἀλλοῦ) ἀφετέρου —ἄν καί δέν τό ὑποστήριξες καλά— τό ΤΜΕ τίποτε δέν γράφει περί αὐτοῦ οὔτε στήν Προθεωρία οὔτε στίς διατάξεις τοῦ Μηνολογίου. Συνήθως γράφει στίς μνῆμες τῶν ἁγίων: Εἰ τύχοι ἄλλῃ ἡμέρᾳ πλὴν Κυριακῆς, χωρίς νά ἐξαιρεῖ ἐάν τύχοι Σάββατον, γιά νά γράψει γιά τό α΄ Θεοτοκίον τοῦ (ἀποδιδομένου) ἤχου.
Τό γράφει ὅμως στό Τριώδιον (σελ. 319) γιά τό Σάββατον πρό τῆς Ἀπόκρεω, ἐπειδή βέβαια τό γράφει καί τό βιβλίον Τριώδιον.
Πάντως αὐτό φαίνεται στήν Παρακλητική τήν Παρασκευή ἑσπέρας σ᾿ ὅλους τούς ἤχους καί τό ξέρουμε ἐμπειρικά καί ἀπό τό ΤΑΣ. Δέν ξέρω ἄν ὄντως ἴσχυσε στήν πατριαρχική πράξη σέ μνῆμες ἑορταζομένων ἁγίων. Πάντως ὁ συντάκτης τοῦ ΗΟΠ τό λαμβάνει ὑπόψιν του, ὅπως φαίνεται (πρβλ. καί ΣΤ, σελ. 50).




π. Μάξιμε,

Καλὰ λέτε ὅτι τὸ ΤΜΕ δὲν γράφει πουθενὰ γι' αὐτὸ, καὶ ἐγὼ ἀπλῶς ξέχασα νὰ τὸ ἀναφέρω. Ἀλλά, μιὰ που ἀναφέρατε το Σάββατο πρὸ τῆς Ἀποκρέω, εἴδα ὅτι καὶ στο Ψυχοσάββατο πρὶν τῆς Πεντηκοστῆς (πού ἀποδίδεται ο ηχ. πλ. β'), τὴν Παρασκευῆ ἐσπέρας ψάλλουμε Δόξα, Θρηνῶ καὶ ὀδύρομαι, καὶ Καὶ νῦν, Τὶς μὴ μακαρίσει σε (καὶ ὄχι τὸ Ὁ βασιλεύς τῶν οὐρανῶν τοῦ πλ. δ').

Ἀπόστολος
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
π. Μάξιμε,

Καλὰ λέτε ὅτι τὸ ΤΜΕ δὲν γράφει πουθενὰ γι' αὐτὸ, καὶ ἐγὼ ἀπλῶς ξέχασα νὰ τὸ ἀναφέρω. Ἀλλά, μιὰ που ἀναφέρατε το Σάββατο πρὸ τῆς Ἀποκρέω, εἴδα ὅτι καὶ στο Ψυχοσάββατο πρὶν τῆς Πεντηκοστῆς (πού ἀποδίδεται ο ηχ. πλ. β'), τὴν Παρασκευῆ ἐσπέρας ψάλλουμε Δόξα, Θρηνῶ καὶ ὀδύρομαι, καὶ Καὶ νῦν, Τὶς μὴ μακαρίσει σε (καὶ ὄχι τὸ Ὁ βασιλεύς τῶν οὐρανῶν τοῦ πλ. δ').

Ἀπόστολος
Ἀκριβῶς, καί σέ ἄλλες περιπτώσεις Τριῳδίου ἤ Πεντηκοσταρίου· ἁπλᾶ ἐγώ σημείωσα τήν πρώτη. Ἐδῶ ὅμως ἔχουμε χρήση τῆς Παρακλητικῆς στά κεκραγάρια. Δές κάποιες συμπληρώσεις πού ἔκανα στό μήνυμά μου, πού δέν φαίνονται στήν παράθεσή σου. Μέ προβληματίζει ἡ μή χρήση τῆς Παρακλητικῆς (ἐκτός ἀπό τό α΄ Θεοτοκίον —ὁμόηχον τοῦ δοξαστικοῦ— στό Καὶ νῦν) καί ἡ πάγια διάταξη τοῦ ΤΜΕ «Εἰ τύχοι ἄλλῃ ἡμέρᾳ πλὴν Κυριακῆς, ἡ Ἀκολουθία ψάλλεται ὥς ἐστι διατεταγμένη ἐν τῷ Μηναίῳ».


ΥΓ. Εἶδες πῶς μποροῦν νά ἀλλάξουν τά πράγματα καί πῶς προβληματιζόμαστε;


 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
π. Μάξιμος;45792 said:
...τό ΤΜΕ τίποτε δέν γράφει περί αὐτοῦ οὔτε στήν Προθεωρία οὔτε στίς διατάξεις τοῦ Μηνολογίου. Συνήθως γράφει στίς μνῆμες τῶν ἁγίων: Εἰ τύχοι ἄλλῃ ἡμέρᾳ πλὴν Κυριακῆς, ἡ Ἀκολουθία ψάλλεται ὥς ἐστι διατεταγμένη ἐν τῷ Μηναίῳ, χωρίς νά ἐξαιρεῖ ἐάν τύχοι Σάββατον, γιά νά γράψει γιά τό α΄ Θεοτοκίον τοῦ (ἀποδιδομένου) ἤχου.
Τό γράφει ὅμως στό Τριώδιον (σελ. 319) γιά τό Σάββατον πρό τῆς Ἀπόκρεω, ἐπειδή βέβαια τό γράφει καί τό βιβλίον Τριώδιον.
Πάντως αὐτό φαίνεται στήν Παρακλητική τήν Παρασκευή ἑσπέρας σ᾿ ὅλους τούς ἤχους καί τό ξέρουμε ἐμπειρικά καί ἀπό τό ΤΑΣ. Δέν ξέρω ἄν ὄντως ἴσχυσε στήν πατριαρχική πράξη σέ μνῆμες ἑορταζομένων ἁγίων, ὅπου δέν γίνεται χρῆσις τῆς Παρακλητικῆς, πλήν τοῦ α΄ Θεοτοκίου. Πάντως ὁ συντάκτης τοῦ ΗΟΠ τό λαμβάνει ὑπόψιν του, ὅπως φαίνεται (πρβλ. καί ΣΤ, σελ. 50).

π. Μάξιμε,
Καλὰ λέτε ὅτι τὸ ΤΜΕ δὲν γράφει πουθενὰ γι' αὐτὸ, καὶ ἐγὼ ἀπλῶς ξέχασα νὰ τὸ ἀναφέρω. Ἀλλά, μιὰ που ἀναφέρατε το Σάββατο πρὸ τῆς Ἀποκρέω, εἴδα ὅτι καὶ στο Ψυχοσάββατο πρὶν τῆς Πεντηκοστῆς (πού ἀποδίδεται ο ηχ. πλ. β'), τὴν Παρασκευῆ ἐσπέρας ψάλλουμε Δόξα, Θρηνῶ καὶ ὀδύρομαι, καὶ Καὶ νῦν, Τὶς μὴ μακαρίσει σε (καὶ ὄχι τὸ Ὁ βασιλεύς τῶν οὐρανῶν τοῦ πλ. δ').
Ἀπόστολος

π. Μάξιμος;45795 said:
ΥΓ. Εἶδες πῶς μποροῦν νά ἀλλάξουν τά πράγματα καί πῶς προβληματιζόμαστε;
Βλέποντας καί στό ΤΜΕ (σελ. 115) τήν διάταξη τῆς μνήμης τοῦ ἁγ. Ἰγνατίου μετατιθεμένης τό Σάββατο (ἄν συμπέσει Κυριακή, ὅπως φέτος -19/12/2009-) διαπιστώνω ὅτι δέν ἀλλάζει τό Καὶ νῦν γιά τήν ἀπόδοση τοῦ ἤχου.
Ὁ π. Κων. Παπαγιάννης στό ΣΤ (σελ. 254 ὑποσημ. 446) γράφει ὅτι «ἐσφαλμένως τὸ ΤΜΕ ὁρίζει τὸ α΄ θεοτοκίον τοῦ πλ. δ΄ ἤχου διότι τῇ Παρασκευῇ ἑσπέρας ψάλλεται τὸ α΄ θεοτοκίον τοῦ ἤχου τῆς ἑβδομάδος καὶ ὄχι τὸ ὁμόηχον τῷ δοξαστικῷ».
Ἐγώ καταλήγω στό συμπέρασμα (πού καί παραπάνω ἔγραψα) ὅτι τό ΤΜΕ δέν τό τηρεῖ αὐτό (δηλ. ἀφήνει τά πράγματα ὅπως εἶναι στό Μηναῖο, προφανῶς γιά διευκόλυνση), ἐκτός τῶν περιπτώσεων τοῦ Τριῳδίου, πού ἔτσι τά ἔχει τό Τριῴδιον ἐκ τοῦ ΤΑΣ.
Πάντως οἱ συντάκτες καί τοῦ ΗΟΠ καί τῶν Διπτύχων ἐφαρμόζουν τήν διάταξη τοῦ ΤΑΣ.

 
Last edited:

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Tα Σλαβικά τυπικά προβλέπουν κάτι ανάλογο με το Θεοτοκίον του Εσπερινού με το Θεοτοκίον των ορθρινών απολυτικίων του Σαββάτου. Έτσι πχ το Σάββατο 19/6 Δεκεμβρίου μετά το Απολυτίκιον του Αγ. Νικολάου θα ψαλλεί το θεοτοκίον του αποδιδομένου ήχου "Πάντα υπέρ έννοιαν". Είναι εφαρμογή του ΤΑΣ; ή μήπως παρανόησή του; :confused:
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
π. Μάξιμος;57773 said:
...
Ἐγώ καταλήγω στό συμπέρασμα (πού καί παραπάνω ἔγραψα) ὅτι τό ΤΜΕ δέν τό τηρεῖ αὐτό (δηλ. ἀφήνει τά πράγματα ὅπως εἶναι στό Μηναῖο, προφανῶς γιά διευκόλυνση), ἐκτός τῶν περιπτώσεων τοῦ Τριῳδίου, πού ἔτσι τά ἔχει τό Τριῴδιον ἐκ τοῦ ΤΑΣ.

Όπως γνωρίζεται παλαιότερα στις μνήμες των Αγίων γινόταν χρήση παρακλητικής.
Σήμερα που δεν γίνεται χρήση παρακλητικής [και υπάρχει το υλικό της στο Μηναίο για διευκόλυνση] δημιουργούνται απορίες...

π. Μάξιμος;57773 said:
...Πάντως οἱ συντάκτες καί τοῦ ΗΟΠ καί τῶν Διπτύχων ἐφαρμόζουν τήν διάταξη τοῦ ΤΑΣ....
Κι εμείς- ασφαλώς- το τηρούμε.
Αντίλογος βέβαια μπορεί να υπάρχει.
Τί απόδοση ήχου είναι αφού τα του ήχου- ημέρας παραλείπονται;
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Πρόσεξε Δημήτρη,
Στήν συγκεκριμένη διάταξη πού ἀναφέρθηκα τελευταῖα (ἁγ. Ἰγνατίου σέ Σάββατο) ὁρίζεται χρήση τῆς Ὀκτωήχου.
Ἄν διαβάσεις προσεκτικά τά προηγούμενα μηνύματα, φαίνεται πῶς τό ΤΜΕ δέν υἱοθέτησε αὐτή τή διάταξη τῆς ἀποδόσεως τοῦ ἤχου διά τοῦ Καὶ νῦν τῶν ἑσπερίων.

ΥΓ. Βέβαια αὐτή ἡ συγκεκριμένη διάταξη (ἁγ. Ἰγνατίου σέ Σάββατο) στό ΤΜΕ εἶναι σέ πολλά σημεῖα ἐντελῶς ἐκτός βασικῶν κανόνων τυπικοῦ. Εὐτυχῶς οἱ συντάκτες καί τοῦ ΗΟΠ καί τῶν Διπτύχων ἔχουν ἐπιφέρει τίς ἀναγκαῖες διορθώσεις, ὅπως τά γράφει καί τό ΣΤ. Ἀλλά αὐτό εἶναι ἄλλο θέμα, πού θά ἐπανέλθω (μᾶλλον) μέχρι τό βράδυ.


 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Tα Σλαβικά τυπικά προβλέπουν κάτι ανάλογο με το Θεοτοκίον του Εσπερινού με το Θεοτοκίον των ορθρινών απολυτικίων του Σαββάτου. Έτσι πχ το Σάββατο 19/6 Δεκεμβρίου μετά το Απολυτίκιον του Αγ. Νικολάου θα ψαλλεί το θεοτοκίον του αποδιδομένου ήχου "Πάντα υπέρ έννοιαν". Είναι εφαρμογή του ΤΑΣ; ή μήπως παρανόησή του; :confused:


Πρόκειται γιὰ συνήθη μεταγενέστερη σλαβικὴ ὑπερβολή. Μόνο τὰ πρῶτα δογματικὰ θεοτοκία τῶν στιχηρῶν διατηροῦνται σὲ κάθε ἦχο, ὡς τὰ σημαντικότερα.
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis


Πρόκειται γιὰ συνήθη μεταγενέστερη σλαβικὴ ὑπερβολή. Μόνο τὰ πρῶτα δογματικὰ θεοτοκία τῶν στιχηρῶν διατηροῦνται σὲ κάθε ἦχο, ὡς τὰ σημαντικότερα.

Μανόλη ευχαριστούμε.
Υπάρχει όμως και η "μετάθεση" του α' θεοτοκίου του απολυτικίου- όταν αυτό δεν λέγεται στον ήχο του- στην α' στιχολογία...
 

Βεροιεύς

Παλαιό Μέλος
Στα Δίπτυχα της Α.Δ.λέει για τον εσπερινό:...αλλ'εις τα εσπέρια Και νύν «Μήτηρ μεν εγνώσθης»(δια την απόδοσιν του ήχου)...
α)Εσπέρια ποιά εννοεί:Στο 1ο Και νύν,στο Και νυν των αποστίχων ή και στα δύο.
β)Απόδοση(!)του ήχου ποιού ήχου;Απόδοση έχει ο βαρύς.
Ευχαριστώ.
 

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Στα Δίπτυχα της Α.Δ.λέει για τον εσπερινό:...αλλ'εις τα εσπέρια Και νύν «Μήτηρ μεν εγνώσθης»(δια την απόδοσιν του ήχου)...
α)Εσπέρια ποιά εννοεί:Στο 1ο Και νύν,στο Και νυν των αποστίχων ή και στα δύο.
β)Απόδοση(!)του ήχου ποιού ήχου;Απόδοση έχει ο βαρύς.
Ευχαριστώ.


Κάθε Παρασκευή εσπέρας αποδίδεται ο ήχος που ξεκίνησε με τον Εσπερινό του Σαββάτου. Έτσι απόψε ψάλλουμε Και νυν των Εσπερίων του ήχου της εβδομάδας. Και στην Προθεωρία των Διπτύχων υπάρχει αναφορά σχετική.

Δ.
 

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
Επειδή χάθηκα λίγο στη συζήτηση, θα το ρωτήσω αυτό για το οποίο μπήκα να ψάξω και συγχωρέστε με αν έχει ήδη απαντηθεί.

Σε μεθέορτο Εσπερινό Παρασκευής, όπου αντί «Και νυν» έχει κάποιο ιδιόμελο της παρελθούσης Δεσποτικής ή Θεομητορικής εορτής (όπως αύριο, καλή ώρα), τι πρέπει να ειπωθεί; Το Δογματικό του ήχου της εβδομάδος ή το ιδιόμελο της εορτής;
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Επειδή χάθηκα λίγο στη συζήτηση, θα το ρωτήσω αυτό για το οποίο μπήκα να ψάξω και συγχωρέστε με αν έχει ήδη απαντηθεί.

Σε μεθέορτο Εσπερινό Παρασκευής, όπου αντί «Και νυν» έχει κάποιο ιδιόμελο της παρελθούσης Δεσποτικής ή Θεομητορικής εορτής (όπως αύριο, καλή ώρα), τι πρέπει να ειπωθεί; Το Δογματικό του ήχου της εβδομάδος ή το ιδιόμελο της εορτής;

Ότι υπάρχει στο Μηναίον δηλ. της εορτής
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Κατὰ τὸ ΤΑΣ στὶς 7 Σεπτεμβρίου, 1 Φεβρουαρίου, 31 Ἰουλίου, 5 καὶ 14 Αὐγούστου συμψάλλεται ἡ Παρακλητική, καὶ ὅταν τύχει Σάββατο, στὸ Καὶ νῦν τῶν ἑσπερίων τῆς Παρασκευῆς ἑσπέρας ψάλλεται τὸ α’ θεοτοκίο τοῦ ἤχου, ὅπως τὸ Σάββατο μετὰ τὴν Μεσοπεντηκοστή. Στὰ ἄλλα προεόρτια δὲν ψάλλεται θεοτοκίο, ὅπως τὸ Σάββατο μετὰ τὴν Ἀνάληψη. Στὶς 8 Δεκεμβρίου εἶναι Ἀλληλούια καὶ ὄχι προεόρτια.
 

ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ27

Νέο μέλος
Σήμερα στον Εσπερινό της 31ης Ιουλίου που η Παρακλητική ψάλλεται μόνο στα στιχηρά των αποστίχων, θα ειπωθεί στα κεκραγάρια το Και νύν του Σταυρού που έχει το μηναίο και όχι του ήχου της εβδομάδος, έτσι δεν είναι;; Κατά το πνεύμα του ΤΜΕ πάντα...
 
Top