Α΄ ωδή του αναστάσιμου κανόνα πλ. α΄ ήχου "εν υψηλώ βραχίονι" και "Ήγειράς με πεσόντα τω βόθρω";

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Στην πρώτη ωδή του πλ. α΄ήχου στον ειρμό "Ίππον και αναβάτην" η φράση "εν υψηλώ βραχίονι" συνδυάζεται νοηματικώς με το '"ο συντρίβων πολέμους" ή με το "Χριστός εξετίναξεν";
Καί μέ τά δύο. Χριστός ὁ Θεός· «ἡμεῖς δὲ κηρύσσομεν Χριστὸν ἐσταυρωμένον ... Χριστὸν Θεοῦ δύναμιν καὶ Θεοῦ σοφίαν» (Α΄ Κορ. α΄ 23-24). «Κύριε, ὑψηλός σου ὁ βραχίων, καὶ οὐκ ᾔδεισαν» (Ἠσ. κς΄ 11).

Στην ίδια ωδή πώς μεταφράζεται το τροπάριον "Ήγειράς με πεσόντα τω βόθρω";
Μέ σήκωσες ἐνῶ εἶχα πέσει σέ βάθος ἁμαρτίας. Πρβλ. «τίς ἔσται ἐξ ὑμῶν ἄνθρωπος ὃς ἕξει πρόβατον ἕν, καὶ ἐὰν ἐμπέσῃ τοῦτο τοῖς σάββασιν εἰς βόθυνον (=βόθρος), οὐχὶ κρατήσει αὐτὸ καὶ ἐγερεῖ; πόσῳ οὖν διαφέρει ἄνθρωπος προβάτου;» (Ματθ. ιβ΄ 11-12) «καὶ ἐπιλαβόμενος ἰάσατο αὐτὸν καὶ ἀπέλυσε. καὶ ἀποκριθεὶς πρὸς αὐτοὺς εἶπε· τίνος ὑμῶν υἱὸς ἢ βοῦς εἰς φρέαρ ἐμπεσεῖται, καὶ οὐκ εὐθέως ἀνασπάσει αὐτὸν ἐν τῇ ἡμέρᾳ τοῦ σαββάτου;» (Λουκ. ιδ΄ 4-5).

 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΜΠΡΟΥ;82715 said:
Ως προς τα άλλα τροπάρια, θα σας έβαζα σε κόπο να τα μεταφράσετε ολόκληρα;
Ἡ ἀπόδοση στή νεοελληνική τοῦ εἱρμοῦ·
«Ἵππον καὶ ἀναβάτην, εἰς θάλασσαν Ἐρυθράν, ὁ συντρίβων πολέμους, ἐν ὑψηλῷ βραχίονι, Χριστὸς ἐξετίναξεν, Ἰσραὴλ δὲ ἔσωσεν, ἐπινίκιον ὕμνον ᾄδοντα».​

βρίσκεται στήν ᾨδή Μωϋσέως, Ἔξοδος, κεφ. ιε΄.

Τήν ἵππον, δηλαδή τό ἱππικό τῶν Αἰγυπτίων, τά ἄλογα μαζί μέ τούς ἱππεῖς-ἀναβάτες, ὁ Χριστός (Κύριος καί Θεός), πού συντρίβει καί κατανικᾶ τούς ἐχθρούς μέ τό τιμωρητικό του χέρι, πού πέφτει ἀπό ψηλά, τούς ἐκτίναξε στήν Ἐρυθρά θάλασσα (ἐδῶ ὡραία εἰκόνα μέ τό ὅσο πιό ψηλά ἐκτινάσσεται τό νερό, τόσο πιό βαθειά καταποντίζεται κάποιος), τούς δέ Ἰσραηλῖτες τούς ἔσωσε, γι᾿ αὐτό ἔψαλλαν τήν εὐχαριστήριον ἐπινίκιον ᾠδήν.

καί τοῦ τροπαρίου·
Ἤγειράς με πεσόντα, τῷ βόθρῳ ἐπικλυσθείς, ζωοδότα ἀπτώτως, καὶ τῆς ἐμῆς δυσώδους φθορᾶς, Χριστὲ ἀνασχόμενος, ἀπειράστως θείας οὐσίας, μύρῳ με εὐωδίασας.

Κατ᾿ ἀρχήν συναντῶ τήν μετοχή σέ τρεῖς τύπους: ἐπικληθείς, ἐπικλιθείς, ἐπικλυσθείς.

Τό νόημα πάντως εἶναι ὅτι ὁ Χριστός χωρίς νά πάθει τίποτε ἡ θεία οὐσία, ἀνέχθηκε καί ὑπέφερε νά κατέβει στόν λάκκο τῆς δυσώδους δικῆς μας φθορᾶς, τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου, ἔνεκα τῆς πτώσεως μας, χωρίς νά πέσει Ἐκεῖνος, μᾶς ἤγειρε/ἀνέστησε τούς (παρα)πεσόντας καί μᾶς εὐωδίασε μέ τό μῦρο τῆς Θείας Χάριτος τῆς λυτρώσεως καί σωτηρίας (πρβλ. «Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, ὁ Σωτὴρ τοῦ κόσμου, καὶ ἐπλήρωσε τὰ σύμπαντα εὐωδίας»).

 
Last edited:

e-socratis

Μέλος
Στους υπέροχους ύμνους του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού με λίγη προσπάθεια και νόημα πάντα βγαίνει (ακόμη και στο "Ακτιστοσυμπλαστουργοσύνθρονον") και πολλά διδάγματα και προπάντων δογμάτων ακρίβεια !! Ευχαριστούμε π.Μάξιμε για την εξήγηση
 

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Πριν από πολλά χρόνια με είχε ρωτήσει η κυρία Ντόβα για τη διαφορά ἐπικλυσθείς και ἐπικληθείς. Τότε της είπα ότι

επικλυσθείς < επικλύζομαι= πλημμυρίζω, κατακλύζομαι
επικληθείς < επικαλούμαι = ζητώ βοήθεια, παρακαλώ​

αλλά δίνοντάς της μια μάλλον επιφανειακή απάντηση της είπα ότι εδώ το νόημα ήταν «όταν σε επικαλέστηκα» (ἐπικληθείς).

Της οφείλω μια ειλικρινή συγγνώμη, όχι τόσο για το λάθος, αλλά γιατί χρειαζόταν προσεκτική εποπτεία της συμμετρίας και συνοχής των νοημάτων του τροπαρίου. Το νόημα εδώ είναι όπως ακριβώς το περιέγραψε προηγουμένως ο π. Μάξιμος.

Ο «ἐπικλυσθείς ἀπτώτως» (μέσα στον βόθρο της ανθρώπινης «δυσώδους φθοράς») είναι ό,τι και ο «ἀνασχόμενος ἀπειράστως»: ο Χριστός. Εκείνος που ύστερα τον «πεσόντα» άνθρωπο, αφού τον έσωσε, τον ευωδίασε με μύρο «θείας ουσίας».

Πολύ δυνατό τροπάριο, και από τις πιο τολμηρές (στα όρια της ευπρέπειας) περιγραφές που είμαι σε θέση να γνωρίζω για το μυστήριο της κενώσεως.

Θα μπορούσε να απαλύνεται λίγο αυτή η τολμηρότητα από το γεγονός ότι η αρχική σημασία της λέξης βόθρος είναι «λάκκος» (άντε και «λάκκος απορριμμάτων» την ελληνιστική εποχή) αλλά ο υμνογράφος είναι μάλλον αμείλικτος: οι λέξεις κατακλύζομαι, δυσώδης, μύρον και ευωδίασας δείχνουν ποια ακριβώς σημασία έχει στο μυαλό του.

ΥΓ Αν κάνω λάθος (κι ας είναι η δεύτερη φορά), πείτε μου.
 

Emmanouil Giannopoulos

Emmanouil Giannopoulos
Ένα άλλο θέμα είναι τι λένε τα παλιά χειρόγραφα, "ἐπικλυσθείς" ή "ἐπικλιθείς";
Διότι υπάρχει και η εκδοχή του συνημμένου.
 

Attachments

  • Ήγειράς με.jpg
    117.8 KB · Views: 32

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Πιστεύω πώς τό «ἐπικλιθείς» εἶναι ἡ γραφή τοῦ ἁγ. Ἰω. Δαμασκηνοῦ. Αὐτό ἔχει ὁ Ἰω. Ζωναρᾶς στήν ἑρμηνεία τῶν ἀναστασίμων κανόνων τοῦ ἁγ. Ἰω. Δαμασκηνοῦ.
Τό «ἐπικλιθείς» χρησιμοποιεῖ σέ λόγο ὁ ἁγ. Συμεών Θεολόγος γι᾿ αὐτό τό θέμα (Ματθ. ιβ΄ 11 & Λουκ. ιδ΄ 5) καί ὁ ἅγ. Μάξιμος γιά παρόμοιο.

 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


«ἐπικλιθείς»

(χφφ. παρακλητικὲς Σινὰ 790 ια’ αἰ. φ. 231r, Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης τῆς Ἑλλάδος 642 ιγ’ αἰ. φ. 163v, Μονάχου Bayerische Staatsbibliothek gr. 205 μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1355-1365 φ. 145r, Paris. gr. 263 ιδ’ αἰ. φ. 153r, 252 ιε’ αἰ. σ. 397, Μ. Λαύρας Η-62 ὀκτώηχος ιε’ αἰ. φ. 178v).


«ἐπικλυσθείς»

(χφ. Μ. Λαύρας Δ-45 παρακλητικὴ ια’ αἰ. φ. 354r).


«ἐπικληθείς»

(χφφ. παρακλητικὲς Vaticanus gr. 1820 ιβ’ αἰ. φ. 123v, Paris. gr. 398 ιγ’ αἰ. φ. 152v).


«ἐπικλειθείς»

(χφ. Paris. gr. 336 ὀκτώηχος ιε’ αἰ. φ. 174r).
 
Top