Παρασημαντική

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
(Annie Belis, από το περιοδικό Αρχαιολογία)

[''...οι πληροφορίες πού έχουμε για την ελληνική μουσική γραφή είναι όψιμες. Παρόλα αυτά όμως, ξέρουμε πώς τον 5ο αί. π.χ. ο Πίνδαρος έστελνε στα ξένα το κείμενο και τη μουσική από τα ποιήματά του κι ότι στην Αλεξάνδρεια τού 30υ αί. π.χ. οι επαγγελματίες «μελογράφοι» αντέγραφαν τις παρτιτούρες πού πλούτιζαν την περιώνυμη βιβλιοθήκη. Πάντως, στα σχολεία, Στη διδασκαλία της μουσικής δεν χρησιμοποιούσαν καθόλου τη γραφή. ΟΙ μαθητές, πού βλέπουμε καμία φορά να εικονίζονται στα αγγεία παρακολουθώντας μάθημα λύρας ή αυλού, με έναν κύλινδρο ακουμπισμένο στα γόνατό τους διαβάζουν ένα ποιητικό κείμενο και όχι μουσικές νότες. Ή μάθηση γινόταν με το αυτί και με τη μνήμη: Και οι Μούσες κόρες της Μνημοσύνης μήπως δεν ήταν; Είναι πολύ πιθανό, ο Ευριπίδης και ο Αριστοφάνης να αγνοούσαν τη μουσική γραφή, όπως συμβαίνει στις μέρες μας με μερικούς συνθέτες της τζαζ, και τη μουσική πού συνέθεταν να την κατέγραφαν επαγγελματίες μουσικοί γραφιάδες, πράγμα πού γινόταν ακόμη στο Μεσαίωνα.

Πάντως είναι σίγουρο πώς οι Έλληνες από τις αρχές ήδη τού 5ου αι.π.χ., χρησιμοποίησαν δύο συστήματα μουσικής γραφής το πρώτο απ’ αυτά εμφανίζεται σα μία σειρά από σύμβολα πού πάνε από τέταρτο τόνου σε τέταρτο τόνου. Έναν παρόμοιο πίνακα μας μετέφερε ο μουσικογράφος Αριστείδης Κουϊντιλιανός (είκ.15). το σύμβολα αυτά προέρχονται από το Ιωνικό αλφάβητο πού χρησιμοποιήθηκε και για δύο κατοπινά μουσικά κείμενα. για το άλλο σύστημα πού αποτελείται από συλλαβές ΤΑ. ΤΕ, ΤΗ, ΤΟ. έχουμε μαρτυρίες σε μερικές όψιμες πραγματείες, και χρησίμεψε Στη γραφή, πάνω σε ένα έπίνητρο, τού όποίου θραύσμα βρίσκεται στο Μουσείο της Ελευσίνας , μιας σύντομης μελωδίας για σάλπιγγα (είκ. 16)

Πάντως οι πιο πολυάριθμες ελληνικές παρτιτούρες έφτασαν ως εμάς γραμμένες σύμφωνα με δύο άλλα συστήματα. το πρώτο από αυτά λέγεται «οργανικό» ενώ το δεύτερο «φωνητικό» και ο θεωρητικός Αλύπιος δίνει πλήρεις πίνακες οι οποίοι τελειοποιήθηκαν Στη διάρκεια τού 3ου αί. π.χ. οι πίνακες απ' τούς όποίους δίνουμε εδώ ένα δείγμα. παρουσιάζονται από τον Αλύπιο με τούς δώδεκα τρόπους. Φωνητικό και οργανικά σύμβολα αντιστοιχούν στην κάθε νότα, σύμφωνα με το κείμενο πού περιγράφει τη θέση των συμβόλων (σημείων) (εlκ. 17). Όπως βλέπουμε, αυτά τα ψευτογρόμματα είναι συγκεντρωμένα σε τριάδες, με το γράμμα μεταλλασσόμενο από τέταρτο, σύμφωνα με το είδος. Έτσι στάθηκε δυνατή η μεταγραφή καθενός από αυτά τα σύμβολα σε σύγχρονες νότες. με άλλα λόγια, ένα διάγραμμα ανάγνωσης επιτρέπει στις αρχαίες ελληνικές παρτιτούρες να ξαναζωντανέψουν. Συνολικά γνωρίζουμε μια τριανταριά, χωρίς βέβαια να λογαριάσουμε τις πλαστές, όπως αυτήν τού 1ου Πυθικού τού Πίνδαρου πού κατασκευάστηκε εξ ολόκληρου από τον Kirchner γύρω στο 1650 (εικ.18). το ίδιο συμβαίνει και για τον, αμφίβολης γνησιότητας, ομηρικό ύμνο Στη Δήμητρα, με τού όποίου την πρώτη στροφή ασχολήθηκε, το 1724 και ο Benedetto Marcello.''
 

Zambelis Spyros

Παλαιό Μέλος
http://escholarship.org/uc/item/0nb261wd;jsessionid=2404CBB44EF53F694924EA5E2#page-31

http://www.archive.org/stream/musiciscriptore00jangoog#page/n475/mode/1up

~~~~~~~

[μν;]

ἧμι-μν ,
A. half-μν, <*>, a musical note, Alyp.4, al.

Henry George Liddell. Robert Scott. A Greek-English Lexicon. revised and augmented throughout by. Sir Henry Stuart Jones. with the assistance of. Roderick McKenzie. Oxford. Clarendon Press. 1940.

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0057:entry=h(=mimn

~~~~~

μ , μῦ , to/, Ion.
A. “μῶ” Democr.19: indecl., thirteenth (later twelfth) letter of the Gr. alphabet: as numeral μ́ = 40, but μ᾽ = 40,000.—In Inscrr. M stands for μύριοι or μυριάς: hence <*> for πεντακισμύριοι or πέντε μυριάδες, 50,000.

http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0057:alphabetic+letter=*m

~~~~~~~
 

Attachments

  • 0nb261wd.png
    26.5 KB · Views: 2
  • musiciscriptore00jangoog_0476.jpg
    102.3 KB · Views: 4
Last edited:
Top